خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: درحال حاضر نبرد در اطراف شهر مأرب در مرکز یمن به اوج رسیده است و بدین ترتیب و یکی از آخرین و مهمترین پایگاههای حزب «الاصلاح» و ائتلاف سعودی در معرض خطر سقوط قرار گرفته است؛ در حال حاضر نیروهای مقاومت یمن با این شهر از محور غرب حدود ۸ کیلومتر فاصله دارند.
همزمان با تلاش نیروهای یمنی متشکل از ارتش و انصارالله برای شکستن آخرین خطوط دفاعی در حومه شهر مأرب حزب الاصلاح دست نیاز و کمک را به سوی دولت ترکیه دراز کرده است تا بتواند از مهلکه بگریزد و جان سالم به در ببرد. در حقیقت، حزب الاصلاح آگاه است که با عقب نشینی از شهر مأرب، قدرت میدانی و سیاسی اش در خاک یمن به طرز چشمگیری کاهش مییابد چرا که پیشتر در تابستان سال ۹۸ شهر عدن و مناطق جنوبی را از دست داد و این نقاط راهبردی به کنترل نیروهای تحت حمایت امارات درآمدند.
افزون بر این، در طول یک سال گذشته نیز حزب الاصلاح مناطق وسیعی را در استانهای الجوف (شهر الحزم مرکز استان) و مأرب واگذار کرد و با این وضعیت شهر تعز به عنوان آخرین پایگاه مهم برای این حزب باقی میماند و بدین ترتیب، این حزب دیگر یکی از اضلاع سه گانه قدرت در یمن محسوب نمیشود.
درحال حاضر حزب الاصلاح وابسته به عربستان سعودی تمامی مناطق تحت سیطره خود در محورهای جنوبی و شمالی یمن را از دست داده است در واقع، انصارالله، نیروهای انتقالی جنوب (تحت حمایت امارات) و حزب الاصلاح (تحت حمایت ائتلاف سعودی) مثلث قدرت به شمار می آیند. در این میان، انصارالله و نیروهای انتقالی جنوب موفق شدند مناطق تحت کنترل را حفظ و گسترش بدهند اما حزب الاصلاح مناطق تحت سیطره خود در محور جنوبی (عدن) و محور شمالی (مناطق زیادی از الجوف و مارب) را به طور کامل از دست داده است.
با درخواست کمک حزب الاصلاح از اردوغان، مقامات اطلاعاتی ترکیه تحرکات خود را در مناطق اشغالی شمال غرب سوریه (استان ادلب) برای انتقال چند گروه از عناصر گروهک تروریستی جبهه النصره (شاخه رسمی القاعده در سوریه) و ارتش آزاد به شهر مأرب افزایش دادند؛ گفته شده است که صدها تن از تروریستها از استان ادلب منتقل خواهند شد و آنکارا تمامی هزینههای آنها را پرداخت خواهد کرد.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بحث حضور ترکیه در یمن فقط مربوط به روزهای اخیر و حفظ شهر مأرب و تحولات اخیر نیست و آنکارا از ماهها قبل با حزب الاصلاح یمن مذاکراتش را آغاز کرد و این مسأله هم دلایل مختلفی دارد.
برای بزرگنمایی روی نقشه کلیک کنید
در اینجا لازم است به سلسله تحولات دو سال گذشته بازگردیم تا درک بهتری از آنچه که بر سر حزب الاصلاح آمده است، پیدا کنیم و البته لازم است ریشههای تاریخی روابط حزب الاصلاح با آنکارا را مورد بررسی قرار دهیم تا دریابیم که ترکیه در یمن چه پایگاهی دارد، چرا که برخی گمان میکنند که ترکیه با اضلاع قدرت در یمن ارتباطی ندارد؛ تصوری که البته کاملاً اشتباه و نادرست تلقی میشود.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، اگر حزب الاصلاح در مأرب متحمل شکست بشود، حضور آن تنها به شهر تعز محدود خواهد شد. در این میان، حامیان ترکیه در حزب الاصلاح نیز قدرت را در این شهر قبضه کردهاند. تا تابستان سال ۹۸ همکاری حزب الاصلاح با ائتلاف سعودی و اماراتی ادامه داشت اما زمانی که نیروهای شورای انتقالی شهر عدن (پایگاه اصلی حزب الاصلاح) را تصرف کردند روابط دو طرف به سمت تغییر و تحول پیش رفت.
پس از آنکه ریاض، حضور اماراتیها در محور جنوبی یمن را به رسمیت شناخت، حزب الاصلاح به فکر یافتن شریک جدیدی افتاد و به ترکیه متوسل شد زمانی که سعودیها با توافق ریاض، حضور اماراتیها را در جنوب به رسمیت شناختند نگرانی حزب الاصلاح چند برابر شد و حزب مذکور به این نتیجه رسید که نمیتواند به سعودیها اعتماد کند و از همین روی، به دنبال شریک جدیدی رفت.
سران حزب الاصلاح، کودتای سعودیها و اماراتیها علیه دولت اخوانی محمد مرسی را فراموش نکرده بودند و به همین دلیل، برای جلوگیری از تکرار سناریوی مشابه به سمت روابط با ترکیه رفتند و اکنون نیز سران سیاسی و معنوی این حزب از عربستان، خارج و در ترکیه ساکن شدند.
هدف از وارد کردن ترکیه به تحولات یمن فقط منحصر به شهر مأرب نیست و حزب الاصلاح تمرکز اصلی خود را بر روی تثبیت موقعیتش در شهر تعز بنا نهاده است. حزب الاصلاح اکنون در شهر تعز از محور شمال، جنوب و غرب تقریباً تحت محاصره قرار دارد و تلاش دارد تا نیروهای شورای انتقالی جنوب را وادار به عقب نشینی از شهر تعز کند تا بدین ترتیب، راه را برای رسیدن به بندر مخاء و آبهای آزاد در دریای سرخ باز کند. نیروهای تحت حمایت امارات بندر مخا را سال ۲۰۱۷ به تصرف درآوردند.
واقعیت آن است که اماراتیها علاقهای ندارند آنچه که در لیبی اتفاق افتاد (دخالت ترکیه و عقب نشینی نیروهای اماراتی) در یمن نیز تکرار شود. به همین دلیل امارات تمام توان خود را به کار گرفته است تا اجازه ندهد تحولات در تغز و بندر مخاء دستخوش تغییر و تحول شود. این تغییر و تحول احتمالی میتواند منافع اقتصادی امارات را هم در دریای سرخ و هم در شرق و مرکز آفریقا مورد تهدید قرار دهد.