به گزارش خبرنگار مهر، پنجاه‌وششمین قسمت از سلسله یادداشت‌های پرویز قاسمی، رایزن فرهنگی ایران در بیشکک، به تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ نوشته شده و درباره تعاملات برقرار شده میان نظام‌های آکادمیک دو کشور ایران و قرقیزستان است. این یادداشت را در ادامه بخوانید:
برقراری و تقویت همکاری‌ها و تعاملات بین دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ایران و قرقیزستان همواره به‌عنوان یکی از دغدغه‌ها در کنار سایر برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی مدنظر بوده است. پیش از حضور در محل مأموریت سال‌ها به عنوان کارشناس ارشد فرهنگی حوزه روسیه شاهد و ناظر و رصد کننده همکاری‌های خوب آموزشی بین دانشگاه‌های کشورمان با دانشگاه‌های روسیه بوده‌ام و البته شکل گیری سطح بالا و مطلوب تعامل بین دانشگاه‌های دو کشور از یک سو نشأت گرفته از همسویی دیدگاه‌ها و مواضع دو کشور در سطوح کلان و تعمیم و تسری این دیدگاه‌ها به بسیاری از مسائل فرهنگی و آموزشی و از دیگر سو، خواست و اراده و تلاش‌های کارگزاران سیاسی و فرهنگی کشورمان در مسکو بوده است.
حضور در قرقیزستانِ آسیای مرکزی فرصت خوبی بود تا تجربیات آشنایی از میزان و کیفیت همکاری‌ها و تعاملات دانشگاه‌های ایران و روسیه را در این منطقه بکار گیریم با این تفاوت که نه قرقیزستان روسیه است و نه ایران آن نوع نگاه به روسیه را به آسیای مرکزی و قرقیزستانش دارد، فلذا انتظارات و توقعات از هر نوع تعاملات با همه جمهوری‌های آسیای مرکزی اصولاً نباید در حد انتظارات و توقعات از کشوری همچون روسیه فدراتیو باشد.
در تعاملات و همکاری‌ها هر کشور و هر منطقه‌ای را باید در حد ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایش دید و برای آن برنامه نوشت و نقشه راه ترسیم کرد. بر همین اساس در ارتباط با قرقیزستان؛ کشوری کوچک با بنیه اقتصادی ضعیف و گرفتار در مشکلات مختلف، باید نسخه ویژه خود را نوشت و تعاملات و همکاری‌ها را به‌خصوص با مراکز علمی دانشگاهی‌اش استارت و رقم زد.
البته ناگفته نماند در سال‌های گذشته اقدامات خوبی در جهت برقراری تعاملات بین دانشگاه‌های کشورمان و دانشگاه‌های قرقیزستان صورت گرفته ولی این اقدامات لازم است از آشنایی‌های اولیه و معرفی ظرفیت‌های همدیگر و نهایتاً امضای تفاهمنامه همکاری فراتر رفته و وارد فاز عملیاتی و احرایی گردد. در واقع مشکل و گره اصلی کار ما در ارتباط با طرف‌های خارجی – در اینجا دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی قرقیزستان – کم توجهی به اجرای بندهای تفاهم نامه‌های امضا شده است. همین مسئله یکی از گله‌های معمول طرف‌های قرقیزی در دیدارها و مذاکرات است و چه بسا اگر حتی ۳۰ درصد این تفاهمنامه‌ها و قول‌ها و وعده‌های داده شده اجرایی و عملی شوند مطمئناً وضعیت و جایگاه به مراتب بهتری را در همکاری‌ها و روابط‌مان با این کشور می‌توانیم انتظار داشته باشیم.
با این توصیف کوتاه در سالی که آخرین سال با پیشوند ۱۳۰۰ بود و شوربختانه شرایط و وضعیت کرونایی‌اش همه نوع فعالیت‌های سنتی و روتین قبلی را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد، اقداماتی در زمینه تعاملات بین دانشگاه‌های دو کشور با هدف تحرک بخشیدن به همکاری‌های فیمابین و توجه جدی به مفاد تفاهمنامه‌ها و اجرایی ساختن آنها در حد مقدورات و شرایط موجود آغاز شد.
بیشترین تعاملات در این زمینه در ماه‌های اخیر معطوف به دانشگاه‌های دولتی بیشکک و اسلاویانی در قرقیزستان و علامه طباطبایی، الزهرا و تربیت مدرس در ایران بوده است. دانشگاه علامه البته در بعد روابط و همکاری‌های بین المللی کارنامه و عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده و بویژه در ارتباط با زبان فارسی (اعطای بورس‌های تحصیلی، برگزاری دوره‌های کوتاه مدت دانش افزایی و…) و برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی و نشست‌ها و همایش‌ها و وبینارها بسیار فعال ظاهر شده است. در سایه تعاملات سال گذشته دو سهمیه بورس برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد از سوی این دانشگاه به دانشجویان زبان فارسی قرقیزستان تخصیص داده شد و در سال تحصیلی آینده نیز یک سهمیه بورس برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به یکی از دانشجویان زبان فارسی قرقیزستان در نظر گرفته شده است.
دانشگاه الزهرا هم تعامل خوبی با رایزنی فرهنگی دارد و در سال جاری یک سهمیه بورس به یکی از متقاضیان قرقیزی برای تحصیل در آن دانشگاه اختصاص داده است. از سوی دانشگاه تربیت مدرس هم در نتیجه پیگیری‌های صورت گرفته و تعامل موجود بین رایزنی فرهنگی و دانشکده علوم انسانی و گروه زبان فارسی آن دانشکده برای سالتحصیلی جاری یک سهمیه زبان فارسی در مقطع ارشد اخذ شد و دانشجوی قرقیزی در کلاس‌های مذکور حضور دارد.
تلاش‌ها و اقدامات صورت گرفته برای تعاملات آموزشی بین برخی دانشگاه‌های قرقیزستان با دانشگاه‌های کشورمان از جمله دانشگاه علامه طباطبایی این امیدواری را به‌وجود آورده است که بتوانیم به‌عنوان پل و حلقه ارتباطی سهم و نقشی را در برقراری این ارتباطات به صورت متقابل و دوجانبه و در جهت امضای تفاهمنامه‌های همکاری و مهمتر از آن اجرای بندهای تفاهمنامه‌ها ایفا کنیم.
در همین یک ماه اخیر وبینار مشترکی را در این راستا بین دانشگاه علامه و دانشگاه دولتی بیشکک و چند هفته قبل‌تر از آن نیز با دانشگاه روسی- قرقیزی اسلاویانی (همراه با امضای تفاهمنامه همکاری) برگزار کردیم و امروز ۱۴ اسفندماه نیز در نشست رؤسای دانشگاه‌های کشورهای عضو اکو که توسط و به میزبانی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد دانشگاه‌های اسلاویانی و ملی قرقیزستان حضور و مشارکت داشتند.
یکشنبه هفته آینده یعنی هفدهم اسفند ۱۳۹۹ نیز در همایش بین المللی ظرفیت‌های فرهنگی – اجتماعی حوزه تمدنی نوروز که توسط دانشگاه علامه طباطبایی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران و بنیاد سعدی برگزار خواهد شد دو تن از اساتید دانشگاه دولتی بیشکک در پنل‌های اول و دوم سخنرانی خواهند کرد.
پرویز قاسمی
۱۳۹۹/۱۲/۱۴