به گزارش خبرگزاری مهر، وطن امروز نوشت: گویا کمبود و گرانی قصد دست برداشتن از سر معیشت مردم را ندارد. دیروز هم مانند اکثر روزهای ۷ ماه گذشته مردم برای خرید مرغ، یکی از ارزان‌ترین اقلام پروتئینی در بازار، مجبور به ایستادن در صف‌های طولانی بودند؛ صف‌هایی که اکثرا پیش از طلوع آفتاب تشکیل می‌شود و به «مرغ سحر» مشهور شده است. نکته بد ماجرا اینجاست که با نزدیک شدن به ایام ماه مبارک رمضان و نگرانی مردم از نداشتن مرغ در این ماه با توجه به ناامیدی از دولت و احتمال روزهای بدتر از این، تقاضای مرغ افزایش یافته و در بهترین حالت مرغ در فروشگاه‌ها تا قبل از ظهر به پایان می‌رسد. به قدری شرایط توزیع مرغ تراژیک شده که حالا ماموران نیروی انتظامی به همراه بازرسان وزارت صمت و جهاد کشاورزی ماشین‌های حمل مرغ را اسکورت کرده و در محل توزیع مستقر می‌شوند. شاید هیچ‌وقت کسی فکرش را نمی‌کرد روزی مرغ چنین آقایی کند. با وجود نظارت شدید بر عرضه مرغ اما باز هم برخی مراکز اقدام به فروش مرغ قطعه شده می‌کنند. استدلال این مرغ‌فروشان این است که مرغ را گران تهیه کرده‌اند و نمی‌توانند آن را با قیمت مصوب بفروشند، ایضا نمی‌توانند قیمت مرغ کامل را بیش از ۲۴۹۰۰ تومان درج کنند، بنابراین مجبورند با کمی ارزش افزوده مانند طعم‌دار کردن مرغ یا قطعه‌قطعه کردن آن، قیمت کالا را توجیه‌پذیر کنند. در بحران مرغ اما موضوعی بدتر از نفس صف مرغ هم وجود دارد و آن هم دولتی‌هایی هستند که هنوز در تحلیل دلیل این معضل عاجز مانده‌اند. رئیس‌جمهور می‌گوید صف مرغ ناشی از خبرهای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی توسط مجلس است، رئیس ستاد تنظیم بازار آن را مرتبط با کاهش تولید می‌داند، وزیر جهاد کشاورزی به توزیع و عدم نظارت وزارت صمت خرده می‌گیرد، گمرکی‌ها عدم تامین ارز برای واردات نهاده را بهانه می‌کنند و قس علی هذا. در همین ارتباط دیروز نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی برای چندمین بار میزبان وزیر جهاد کشاورزی بودند که در این جلسه گزارش کمیسیون کشاورزی درباره دلایل بحران مرغ قرائت شد.
۵ مقصر بازار مرغ به روایت کمیسیون کشاورزی مجلس
اولین دستور کار دیروز بهارستان‌نشینان، بررسی گزارش کمیسیون کشاورزی درباره کیفیت تامین و توزیع نهاده‌های دامی بود که سیدجواد ساداتی‌نژاد، رئیس این کمیسیون، متن این گزارش را قرائت کرد.
ساداتی‌نژاد گفت: متأسفانه ما در شرایطی هستیم که برای تامین نیاز بازار داخلی، مجبور به واردات ۵۰ هزار تن مرغ شده‌ایم.
وی تصریح کرد: به طور کلی و بر اساس بررسی‌های کمیسیون کشاورزی مجلس، هرج‌ومرج و آشفتگی که در بازار مرغ ایجاد شده، ۵ مقصر اصلی دارد که این عوامل شامل:
۱- تصمیمات غیرکارشناسی رئیس‌جمهور ۲- عدم نظارت وزارت کشور ۳- تصمیمات غیرفنی و نقص نظارت وزارت صمت ۴- تصمیمات غیرصحیح وزارت جهاد کشاورزی و ۵- عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی است.
ساداتی‌نژاد در ادامه با اشاره به نقش رئیس‌جمهور در ۲ تصمیم «ادامه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی» و «لغو قانون انتزاع و مقابله با تصمیم ۲ وزیر صمت و کشاورزی برای مدیریت بازار» گفت: توزیع ارز رانتی ۴۲۰۰ تومانی و ناتوانی نظارت بر آن در حوزه نهاده‌های دامی باعث ایجاد رانت و کمبود این نهاده‌ها در بازار شده است؛ مثلا مابه‌التفاوت قیمت سویا ۱۴ هزار تومان است، ببینید همین چه فسادی ایجاد می‌کند. یک تریلر نهاده ۵ میلیارد تومان سود دارد و این ام‌الفساد این اتفاقات است و در نهایت امسال نیز شاهد بودیم با اصرار دولت و با اصلاحیه بودجه این ارز ۴۲۰۰ تومانی باز هم در نهاده‌های کشاورزی باقی ماند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین لغو قانون مصوب انتزاع با تصمیم شخص رئیس‌جمهور یکی دیگر از عوامل نابسامانی در بازار بود. رئیس‌جمهور شخصاً مانع اعمال نظارت وزارت جهاد کشاورزی بر بازار محصولات کشاورزی شد و قانون انتزاع را که مصوبه مجلس بود، ملغی کرد و عدم ساماندهی و کنترل بازار توسط وزارت صمت در این حوزه و گرفته شدن اختیارات وزارت جهاد کشاورزی باعث شد نابسامانی‌های زیادی در این بازار ایجاد شود تا اینکه در نهایت ۱۱ فروردین ۱۴۰۰، رئیس‌جمهور به این نتیجه رسید که این اختیارات باید به وزارت جهاد کشاورزی بازگردد.
رئیس کمیسیون کشاورزی افزود: قصور بانک مرکزی و بی‌نظمی در تامین ارز نهاده‌های دامی یکی دیگر از موضوعاتی بود که باعث نابسامانی و ایجاد معضل در بازار مرغ و همچنین باعث کمبود تولید مرغ و در نتیجه افزایش قیمت‌ها شد. بانک مرکزی حتی حاضر به رعایت تهاتر کالاها نیز نبود، حتی با خرید اعتباری نهاده دامی هم موافقت نکرد و این باعث شد ۳ میلیون تن نهاده دامی در گمرکات رسوب کند.
ساداتی‌نژاد همچنین با اشاره به ضعف مدیریت وزارت صمت در بازار و تعیین قیمت دستوری و غیرواقعی به عنوان دیگر عوامل کمبود مرغ گفت: این عوامل در شرایطی بود که هزینه مرغ در مرغداری‌ها حدود ۱۷ هزار و ۷۰۰ تومان تمام می‌شد اما قیمت دستوری کمتر از ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان برای مرغ پیش‌بینی شد و دولت، مرغداران را مجبور به فروش مرغ با قیمت پایین‌تر از قیمت تمام شده کرد و این موضوع باعث تعطیلی واحدهای مرغداری و کاهش جوجه‌ریزی و در نتیجه کاهش عرضه شد.
وی آمار اشتباه جوجه‌ریزی در سامانه پیش‌بینی شده (سماصط) وزارت جهاد کشاورزی، ملزم کردن مرغداران به تحویل مرغ ۴۵ روزه و اختصاص ۴ کیلو دان مرغ، نداشتن برنامه برای تولید نهاده‌های دامی در داخل و عدم برنامه‌ریزی برای استفاده از خوراک دام آماده را از دیگر عوامل نابسامانی در بازار مرغ دانست و تاکید کرد: ضرورت دارد هر چه سریع‌تر قانون انتزاع اجرا شود و اختیارات قانونی به وزارت جهاد کشاورزی بازگردد و در نخستین جلسه سران قوا این تصمیم‌گیری شود و از رئیس مجلس می‌خواهم این موضوع را پیگیری کند.
وزیر جهاد کشاورزی: ریشه اتفاقات بازار مرغ جای دیگری است
در ادامه جلسه، وزیر جهاد کشاورزی در تشریح دلایل اتفاقات ناگوار بازار مرغ به نمایندگان گفت: از ابتدای سال گذشته تا بهمن‌ماه جوجه‌ریزی در بهمن‌ماه به بیشترین میزان رسیده است، به این معنا که آماری بالاتر از بهمن‌ماه برای جوجه‌ریزی نداشتیم.
کاظم خاوازی با بیان اینکه بر اساس اطلاعات میدانی انحراف از جوجه‌ریزی حدود ۳/۱ درصد است، گفت: جوجه‌ریزی و تولید طی ماه‌های گذشته به میزان کافی بوده است و حتی ما با تولیدات کمتری مانند ۹۰ میلیون و ۱۱۰ میلیون نیز مشکلی در بازار نداشتیم، از سوی دیگر از آنجا که قدرت خرید مردم طی ماه‌های گذشته افزایشی نداشته، باید اتفاقات بازار مرغ را در جای دیگری جست‌وجو کرد. وی با بیان اینکه در حال حاضر احتکار و منجمد کردن مرغ در بازار به چشم می‌خورد، تصریح کرد: نیاز تهران به مرغ یکهزار و ۲۰۰ تن است در حالی که در ۳ شیفت حدود هزار تن بسته‌بندی شد اما ما شاهد تخلفات گسترده در این حوزه هستیم. وی همچنین گفت: به نمایندگی از دولت از مردم به دلیل اتفاقات بازار مرغ عذرخواهی می‌کنم. امیدواریم با تشکیل کارگروه مذکور آرامش به کل کشور بازگردد.
اشکالات ساختاری و مدیریتی؛ عامل نابسامانی بازار مرغ و تخم‌مرغ
پس از پایان گزارش وزیر جهاد کشاورزی، رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به نابسامانی‌های بازار مرغ گفت: در حال حاضر مهلت مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی در سال ۹۸ درباره بند یک ماده یک قانون تمرکز وظایف بین وزارتخانه های کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت تمام شده و از آنجا که تمدید مجدد آن در جلسه شورای هماهنگی اقتصادی تصویب نشد، مقرر شد در نخستین جلسه امسال این موضوع تعیین تکلیف شده و وظایف به مسیر قانونی خود بازگردد. محمدباقر قالیباف اظهار داشت: یکی از اشکالات اساسی و جدی که موجب نابسامانی‌های موجود در حوزه مرغ و تخم‌مرغ شده، اشکالات ساختاری و مدیریتی است؛ زنجیره تولید، توزیع و نظارت این نابسامانی را ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه خواست مجلس، بازگشت وظایف وزارت جهاد کشاورزی به مسیر قانونی است، ادامه داد: وزرای صمت و جهاد کشاورزی نیز با این موضوع موافقند، بنابراین با این تصمیم قطعا نابسامانی موجود پایان می‌یابد.
گزارش تخلفات دولت در موضوع نابسامانی بازار مرغ به قوه قضائیه ارسال شد
پس از اظهارات رئیس مجلس، نوبت به سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس رسید. معین‌الدین سعیدی با اشاره به جمع‌بندی و اعلام نظر کمیسیون تصریح کرد: با بررسی تمام مستندات قابل دسترسی و استماع نظرات مسؤول ذی‌ربط باید اذعان کرد در اجرای قانون تمرکز اختیارات و وظایف بخش کشاورزی تخلفات و نقض قانونی واقع شده است و کمیسیون در صورت رأی مثبت نمایندگان خواستار ارسال پرونده به قوه قضائیه و مرجع ذی‌صلاح است. وی افزود: با توجه به تصویب قانون تمرکز و واگذاری وظایف بخش بازرگانی کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی بعد از ۳ سال شاهد خودکفایی گندم در کشور بودیم اما دولت به بهانه تنظیم بازار اقدام به لغو قانون تمرکز کرده و اختیارات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی را به وزارت صمت تفویض کرده که این اقدام خلاف قانون بوده و به استناد نظام‌نامه شورای عالی هماهنگی اقتصادی این اقدام نیازمند مصوبه مجلس شورای اسلامی بوده است. در ادامه نوبت به قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درباره گرانی‌های اخیر رسید. طبق این گزارش «استنکاف دولت از راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه جامع تجارت برای نظارت و مدیریت بازارها»، «اصرار دولت بر ادامه سیاست تخصیص ارز ترجیحی»، «قاچاق کالا به دلیل تخصیص نرخ ارز ترجیحی» و «لغو قانون تمرکز» ۴ عامل اساسی نابسامانی‌های اخیر بازار مرغ است. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی که برای قرائت گزارش کمیسیون خود پشت تریبون مجلس رفته بود اعلام کرد: در جریان بررسی بودجه، موضوع ارز ترجیحی را از دستور کار خارج کردیم اما به این دلیل که دولت توان اداره کشور را ندارد، با اصرار مجددا در بودجه لحاظ شد. در طول سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ حدود سالی یکصد هزار میلیارد تومان رانت در حوزه اقتصاد کشور به دلیل عدم نظارت بر فرآیندهایی که در سامانه‌های تخصصی حوزه اقتصاد و تجارت تعریف شده، توزیع شده است. پس از اتمام قرائت گزارش کمیسیون‌های کشاورزی و اقتصاد درباره تخلفات دولت که منجر به نابسامانی فعلی در بازار مرغ شده است، نمایندگان با ارسال این گزارش‌ها به قوه قضائیه موافقت کردند.
ربیعی: اینکه می‌گویم کالاها گران نمی‌شود اما به‌سرعت گران می‌شود، نشانه صداقت ماست!
سخنگوی دولت در پاسخ به اینکه به‌رغم خواهش رئیس‌جمهور از وزارتخانه‌های صمت و جهاد کشاورزی برای ثبات در بازار و سخنان خود شما مبنی بر اینکه دولت تصمیمی برای افزایش قیمت کالاهای اساسی ندارد، در هفته‌های اول و دوم فروردین هم قیمت مرغ به صورت رسمی افزایش یافت و هم خودرو طبق سخنان رئیس شورای رقابت گران می‌شود، به نظر می‌رسد دولت یک رویکرد دوگانه دارد و در ویترین ادعای ثبات دارد اما در پشت ویترین به دنبال گران کردن کالاهاست، گفت: دولت هیچ حرف پنهانی ندارد و به افکار عمومی هم پاسخگو بوده است.
ربیعی با اشاره به اینکه سیاست دولت کماکان نه‌تنها افزایش قیمت‌ها نیست، بلکه کنترل بازار و ثبات در قیمت‌ها همراه با تلاش برای وفور کالاست، افزود: درباره قیمت مرغ، اتحادیه مرغداران مدت‌ها بود معتقد بود قیمت تمام‌شده مرغ و هزینه مبادله آن و نیز قیمت جهانی نهاده‌های دامی، افزایش یافته و به همین خاطر درخواست افزایش قیمت برای مقرون‌به‌صرفه بودن جوجه‌ریزی در تولید مرغ داشت. وی تصریح کرد: نمی‌خواهم سهم واقعیت‌های انکارناپذیر را بگویم؛ نمی‌خواهم بگویم همه چیز درست انجام شده؛ یک حقیقت وجود دارد که تحریم‌های ظالمانه را نباید نادیده گرفت. هیچ دولت و قوه‌ای در دنیا نمی‌تواند بگوید نارسایی ندارم. اینکه من می‌گویم کالاها گران نمی‌شود اما به سرعت بعد از آن گران می‌شود نشانه صداقت ما است(!)
ربیعی افزود: تحریم‌ها تهدیدی را علیه نظم اقتصادی جامعه متوجه کرده و این انکارناپذیر است. آن روز که برای خرید نهاده‌ها با همه تلاش بانک مرکزی قرار شده بود از ارزهایی که در سایر کشور بود استفاده کنیم و وقتی آقای منوچین (وزیر سابق خزانه‌داری آمریکا) با تک‌تک شرکت‌ها تماس می‌گرفتند و فشار وارد می‌آوردند، آثار خود را بر فرآیند تولید گذاشت. تولید مرغ یک فرآیند و یک زنجیره است و حدود ۷۰ درصد وابسته به ارز است. از تخم‌مرغ تا مرغ اجداد تا نهاده‌ها و دارو یک زنجیره است.
وی بیان داشت: البته نادیده نگیریم که تحریم‌های آمریکا چه مشکلاتی را برای مردم و معیشت آنها ایجاد کرد. در همین مورد اخیر نابسامانی‌ها نگاه کنید؛ ریچارد نفیو که از او به عنوان معمار تحریم‌ها علیه ایران نام برده می‌شود در کتاب هنر تحریم‌ها می‌گوید: «برنامه تحریم‌های آمریکا نتایج دیده نشده و حاشیه‌ای نیز به وجود آورد. برای مثال گرانی مرغ از این دست مسائل بود. آمریکا هیچ تحریمی علیه واردات مرغ ایران وضع نکرده بود اما قیمت مرغ بالا رفت». این عین جملات کتاب است.
چرا اظهارات ربیعی اشتباه است؟
اینطور که از اظهارات علی ربیعی می‌توان برداشت کرد، او به هر حربه‌ای دست انداخته تا بحران مرغ را با تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا مرتبط بداند. با وجود اینکه اظهارات سخنگوی دولت مبنی بر تامین نهاده‌های دامی از خارج کشور درست است اما نتیجه‌گیری وی مبنی بر اینکه مشکل کنونی ناشی از تحریم‌هاست بنا به دلایل مختلف مردود است.
ابتدا اینکه با وجود کاهش درآمدهای ارزی که موضوعی عیان است، تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی نهاده‌های دامی مرغ دستخوش تغییر نشده است. این یعنی شاید بتوان گرانی برخی کالاها را که ارز تخصیصی آنها متوقف شده، به موضوع تحریم‌ها متصل کرد اما در موضوع نهاده‌های دامی این استدلال قابل پذیرش نیست. کما اینکه طبق آمار بانک مرکزی به ترتیب میزان تخصیص ارز کنجاله سویا، جو و ذرت از ابتدای سال گذشته تا اواسط پاییز ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱۹ درصد افزایش، ۶۶ درصد کاهش و ۹ درصد افزایش داشته است. در زمینه نهاده‌های دامی صرفا در موضوع جو کاهش تخصیص رخ داده و در دیگر موارد حتی شاهد افزایش میزان تخصیص ارز بوده‌ایم.
از سوی دیگر اصل واردات نهاده دامی هم بدون تغییر محسوسی رخ داده است. این یعنی در واردات هم مانعی وجود نداشته است. اثبات این ادعا گزارش اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران (اوندا) است که در آن آمده است: در ۱۱ ماهه سال جاری ۱۴ میلیون و ۳۱۵ هزار و ۹۹۴ هزار تن نهاده‌های دامی وارد کشور شده است که این رقم در مقایسه با واردات ۱۶ میلیون و ۳۱ هزار و ۸۳۰ تنی نهاده‌های دامی در دوره مشابه سال گذشته کاهش وزنی ۱۱ درصدی را تجربه کرده است.
بر اساس این گزارش، ارزش دلاری واردات نهاده‌های دامی در ۱۱ ماهه سال گذشته، ۴ میلیارد و ۷۳۴ میلیون و ۷۴۰ هزار دلار بوده است که این رقم در سال جاری با کاهش ۹ درصدی به ۴ میلیارد و ۲۹۶ میلیون و ۹۶۰ هزار و ۱۶۰ دلار رسیده است.
از سوی دیگر طبق گزارش‌های مختلف نقش دولت در افزایش قیمت مرغ بیان شده است. کمیسیون اصل ۹۰ در بحبوحه افزایش قیمت مرغ در نیمه سال گذشته بخشی از این موارد را برشمرد.
بر این اساس دولت مکلف بوده میزان ۵/۲ میلیون تن کنجاله و ذرت تحت عنوان ذخایر استراتژیک را در انبارهای سطح کشور ذخیره کند که این میزان در شهریور ۹۹ به ۶۹ هزار تن سویا و ۲۳۰ هزار تن ذرت رسیده بود. همچنین آمارهای ارائه‌شده از عملکرد برخی شرکت‌ها در ترخیص کنجاله از گمرک و عرضه در سامانه بازارگاه نشان می‌داد این شرکت‌ها حدود ۲۳۷ هزار تن کنجاله در طول ۶ ماه نخست سال جاری با وجود ترخیص از گمرک در سامانه بازارگاه عرضه نکرده‌اند. در واقع حدود ۲۰درصد از کنجاله ترخیص شده از گمرک در سامانه بازارگاه عرضه نشده که این موضوع عاملی در تشدید بحران در بازار نهاده‌های دامی بوده است.
در گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در موضوع مشکلات تامین ارز و توزیع نهاده‌های دامی، به موارد متعددی از قصور وزارت صمت در پدیدآمدن این مساله اشاره شده بود. بخشی از موارد مورد اشاره کمیسیون اصل ۹۰ از قصور وزارت صمت به شرح زیر است:
- مراحل بسیار پیچیده اداری برای واردات در وزارت صمت مانع از تسریع در انجام واردات نهاده‌های دامی مورد نیاز شده است.
- وزارت صمت به دلیل عدم اشراف کافی بر مشکلات بخش کشاورزی و عدم هماهنگی با وزارت جهاد کشاورزی و همچنین تعمدا قادر به پیگیری اولویت تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی نبوده و دغدغه‌ها و حساسیت‌های لازم را نداشته است.
در گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، همچنین چندین مورد از قصور وزارت جهاد کشاورزی در ایجاد نابسامانی در بازار نهاده‌های دامی تشریح شده بود. بخشی از موارد قصور وزارت جهاد کشاورزی به شرح زیر است:
- ذخایر استراتژیک کنجاله سویا در فروردین‌ماه سال جاری معادل ۲۸۹ هزار تن بوده ولی متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی برای تامین کسری بازار نهاده‌ها، آسان‌ترین راه را انتخاب و معادل ۲۲۰ هزار تن از این ذخایر را برداشت کرده است. با این حال مشخص نیست ۲۲۰ هزار تن کنجاله سویا در کجا عرضه و چگونه و به دستور چه مرجعی توزیع شده و در این باره نیز پاسخ مستدل و کارشناسی به کمیسیون ارائه نشده است.
- وزارت جهاد کشاورزی در یک فقره ۱۸۶ میلیون دلار از محل ارز تخصیصی برای تامین ذخایر راهبردی نهاده‌های دامی دریافت کرده، در حالی که نه از این ذخایر و نه از ۱۸۶ میلیون دلار تخصیصی خبری نیست.
- اختلاف آماری میان اطلاعات ارائه شده درباره (مقدار) واردات ذرت از سوی معاونت امور دام در ۶ ماه نخست سال جاری (۱۳۵۳۰۹۰ تن) و گمرک (۴۹۴۶۹۱۲ تن) به مقدار ۳۵۹۳۸۲۲ تن قابل توجیه نیست.
شاهد دیگر که دلیل پرواز قیمت مرغ در تهران است نه کشورهای دیگر، اظهارات خود دولتی‌ها در رابطه با افزایش قیمت مرغ است. فراموش نمی‌کنیم رئیس ستاد تنظیم بازار در ماه‌های پایانی سال دلیل افزایش قیمت مرغ را کمبود تولید اعلام کرده و مقصر را وزارت جهاد کشاورزی دانسته بود. از سوی دیگر اخیرا وزارت جهاد کشاورزی عدم نظارت بر بازار را دلیل گرانی‌ها اعلام کرده است، البته خاوازی دیروز در جریان حضورش در مجلس گفت با احتکار مرغ مواجه هستیم. با در نظر گرفتن هر کدام از این موارد باز هم انگشت اتهام دلیل رشد قیمت مرغ به سمت خود دولتی‌ها برمی‌گردد.
دولت چندین بار مدعی شده بود با ایجاد سامانه جامع تجارت توانسته مانع از احتکار یک کالا در انبارها شود، سوال اینجاست این سامانه‌ها امروز کجا هستند که به کمک مردم بیایند؟
این نکته هم گفتنی است که بخشی از نهاده‌های دامی وارد شده به کشور با وجود تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به سامانه بازارگاه نرفته و در بازار آزاد فروخته شده است. این موضوع مورد تایید مهرداد جمال‌ارونقی، معاون فنی گمرک هم قرار گرفته است.
احمد آزادی‌خواه، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ۷ دی‌ماه سال گذشته در این باره گفته بود: تنها ۵۵ درصد نهاده‌های دامی وارداتی در سامانه بازارگاه بارگذاری می‌شود و واردات نهاده‌های دامی با ارز ۴۲۰۰ تومانی پرتی زیادی دارد.
آنچه باید به آن اشاره کرد این است که عوامل ایجاد بحران مرغ مانند احتکار، بازار سیاه نهاده‌های دامی و عدم نظارت بر بازار را نمی‌توان با مذاکره با غرب یا مرغ‌ها حل کرد!
چه کسی تحریم‌ها را قوی کرد؟
موضوع بعد اینکه بستر ضربه‌پذیری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها توسط دولت و با گره زدن معیشت مردم به مذاکرات و دیپلماسی، ساخته و پرداخته شد. مسلما هیچ‌کس نافی دشمنی آمریکا با ایران نبوده و نیست و نقش تحریم‌ها برای همه مشخص است، آنچه در این رابطه در گفتار ربیعی مغفول مانده، بسترسازی دولت برای تاثیرگذاری دوچندان تحریم‌هاست. اگر تمام مقدرات اقتصادی کشور طی یک روند اشتباه به برون‌گرایی اقتصاد منوط نمی‌شد و از درس‌های آموزنده تحریم‌های اواسط دهه ۹۰ توسط دولت بهره گرفته می‌شد، هیچ‌گاه تحریم‌ها اینچنین نمی‌توانست به اقتصاد کشور صدمه وارد کند. نباید فراموش کنیم که پس از برجام تمام روندهای دور زدن یا تسهیل تحریم توسط دولت مسدود شد. برای مثال همکاری با FATF موجب شد هاب ارتباط ارزی کشورمان در امارات عربی متحده از بین برود. چندی بعد سامانه ارزی که روش مناسبی برای طبقه‌بندی کالاها و بازگشت ارز حاصل از صادرات بود، تعطیل شد. این نکته نباید فراموش شود که آمریکا پس از تحریم ایران در سال‌های ۹۰ تا ۹۲ به یک درک درست و تجربه منطقی درباره اقتصاد ایران دست یافت اما دولت مستقر در ایران نه‌تنها از تجربه تحریم پیشین بهره نبرد، بلکه تمام دستاوردهای قبلی را از بین برد.
#مرغ_سحر ترند یک توئیتر فارسی شد
فغان مرغ سحر!
تیتر صفحه اول شماره روز دوشنبه «وطن‌امروز» با استقبال گسترده کاربران مجازی همراه شد. این استقبال به حدی بود که روز گذشته برای ساعاتی هشتگ «مرغ سحر» تبدیل به ترند نخست توئیتر فارسی شد و در شبکه اجتماعی اینستاگرام هم کاربران زیادی با استفاده از این هشتگ در پست‌های‌شان اعتراض به سیاست‌های اقتصادی دولت در زمینه تامین کالاهای اساسی را نشان دادند.
تا ظهر روز گذشته در توئیتر فارسی کاربران بیش از ۳۵هزار توئیت با هشتگ «مرغ سحر» را منتشر یا ریتوئیت کردند. پیش از این نیز کاربران توئیتر فارسی به مناسبت انتشار شماره ۳۰۰۰ روزنامه هشتگ «وطن‌امروز» را ترند نخست این شبکه اجتماعی کردند. چندی پیش نیز بعد از مشخص شدن سیاست‌های جو بایدن در قبال پرونده هسته‌ای کشورمان، تیتر «بفرمایید جو» با استقبال گسترده کاربران مواجه شده و برای ساعاتی تبدیل به ترند نخست توئیتر شده بود.
«وطن‌امروز» در شماره روز دوشنبه با تیتر «مرغ سحر» به مساله صف‌های مردم برای خرید مرغ و عدم مدیریت صحیح دولت پرداخته بود. برخی از توئیت‌های کاربران به شرح ذیل است:
- حالا که مرغ گرون شده و نمی‌تونیم سحرها مرغ بخوریم همه باهم: مرغ سحر ناله سر کن داغ مرا تازه‌تر کن.
- کاش این همتی که برای توقف گاندو داشتید برای معیشت مردم و کنترل قیمت #مرغ_سحر داشتید.
- تاکید رهبری در پیام نوروزی مبنی بر مانع‌زدایی‌ها و درخواست رئیس‌جمهور از وزرا و مسؤولان زیرمجموعه‌اش که حتی به خواهش هم کشیده شد! اما بی‌تدبیری‌ها برای حل کوچک‌ترین مشکلات مردم ادامه دارد و همچنان شاهد صف‌های خجالت‌آور مردم برای خرید مرغ هستیم.
- مرغ سحر چه اسم آشنایی، یادم آمد تصنیف ملک‌الشعرای بهار، اما این روزها یکی دیگر از افتخارات دولت #مرغ_سحر است، آری دولت تدبیر و امید.
- صدای ناله مرغ سحر از صف‌های توزیع سبد کالای دولت یازدهم روحانی آغاز شد؛ اینکه حالا می‌بینید شیون و زاری شه...
- سوء‌مدیریت مسؤولان در تنظیم بازار مایحتاج مردم تنها یک نمونه ملموس از توفان سهمگین مشکلاتی است که مدت‌هاست بی‌وقفه بر زندگی روزمره مردم آوار شده است.
- گویا دستیابی به مرغی که همیشه سر سفره‌هامون بوده از دستیابی به #مرغ_سحر هم سخت‌تر شده.
- کاش این سحری که مرغ به وفور و ارزون شه زود برسه، ما که خسته شدیم.
- دیگه همین مونده بود که واسه خرید مرغ هم بریم تو صف. خسته نباشید واقعا با این رونق اقتصادی و تدبیر و امیدتون!
- #مرغ_سحر هم در کَف جمله جناب وزیره که اگر ما نبودیم، ایران را قحطی گرفته بود.
- واقعا چه تدبیر و امیدی در صف‌های طولانی مرغ موج می‌زنه.
- آنچنان رونق اقتصادی ایجاد کرد که این روزها در وضعیت کرونایی شاهد صف‌های طویل مرغ و روغن و... هستیم.
- داستان صف مرغ که می‌بینید اتفاقی نیست! اینها در امتداد سیاست‌های اقتصادی آمریکاساز در دوره پهلوی دوم است که همچنان تداوم یافته و در دولت روحانی به اوج خود رسیده است! همان سیاستی که جوجه‌های یک‌روزه را نابود کرد و صف خرید مرغ را در شب عید ایجاد کرد.
- صف مرغ و تخم‌مرغ را کنترل کنید؛ رفراندوم پیشکش!