خبرگزاری مهر، گروه استانها - سید احمد میرعمادی *: قرآن دستورالعمل و برنامه جامع و کامل زندگی، چراغ راه هدایت مهمترین وسیله ارتباط انسان با خدا و عامل سعادت و خوشبختی انسان در دنیا و آخرت است.
از سوی دیگر بر اساس آیات و روایات، قرآن بهترین مونس انسان در تنهاییها و نگرانیها، شفای تمام دردها و درمان همه مشکلات روحی و روانی زندگی و تأمین کننده همه نیازمندیهای معنوی انسان است پس بر هر مسلمانی لازم است با این کتاب آسمانی انس بگیرد و آن را کتاب زندگی خودش قرار بدهد.
انس یعنی خو گرفتن، همدم شدن، ارتباط داشتن و انس با قرآن یعنی فراگیری و آموختن قرآن، قرائت و تلاوت قرآن، فهم و تدبر در قرآن، در نتیجه عمل به قرآن، انس با قرآن چهار مرحله دارد
۱- تعلیم قرآن، یادگیری قرآن یک حقی از خدا به گردن هر مسلمان است.
پیامبر (ص) فرمود: "خَیرُکُم من تعلَّمَ القرآنَ وعلَّمَهُ" بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد.
یکی از حقوق فرزند بر پدر و مادر یاد دادن قرآن است.
علی (ع) فرمود: "حَقُّ الْوَلَدِ عَلَی الْوَالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ، وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ، وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآنَ"
حق فرزند بر پدر، آن است که نام خوب بر او بگذارد واو را خوب تربیت کند و به او قرآن بیاموزد ۰ (نهجالبلاغه حکمت ۳۹۹)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: هیچ شخصی نیست به فرزند خود قرآن بیاموزد مگر آنکه خداوند بر او لباس بهشتی میپوشاند (وسایل ج ۶ ص ۱۶۸)
۲- تلاوت قرآن، مرحله دوم انس با قرآن، تلاوت آن است، در قرآن بر فضیلت تلاوت قرآن تاکید فراوان شده و یکی از فلسفه بعثت پیامبر اکرم (ص) تلاوت قرآن بود (یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ) و به مؤمنان دستور میدهد: "وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا" قرآن را با ترتیل تلاوت کنید (مزمل/۴) در جای دیگر فرمود: "فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ" تا میتوانید قرآن تلاوت کنید (مزمل / ۲۰)
گرچه تلاوت قرآن زمان و مکان نمیشناسد ولی در ماه مبارک رمضان و در خانهها بیشتر تاکید شده.
امام باقر (ع) فرمود: "لِکُلِّ شَیْءٍ رَبِیعٌ وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَانَ " برای هرچیزی بهاری است، بهار قرآن ماه مبارک رمضان است. (کافی ج ۲ ص ۶۳۰)
امام رضا (ع) فرمود: هر کسی در ماه رمضان یک آیه از قرآن تلاوت کند مثل این است که در ماههای دیگر یک ختم قرآن کند (بحار ج ۹۳ ص ۳۹۱)
اما تلاوت قرآن در منزل آثار و برکات فراوانی دارد.
پیامبر اکرم: "نَوّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ" خانههایتان را با تلاوت قرآن آشنا کنید زیرا خانهای که در آن قرآن تلاوت شود، آن خانه برای اهل آسمان میدرخشد، همانگونه که ستارگان برای اهل زمین میدرخشند.
در روایت آمده: خانهای که در آن قرآن تلاوت شود محل نزول فرشتگان و ریزش برکات الهی، نورانیت اهل منزل، دور شدن شیطان از آن خانه است، این حدیث از امام صادق (ع) است.
۳- تدبر در قرآن، در قرآن هم تشویق به تدبر و تفکر در قرآن شده و هم کسانی در قرآن تدبر نکنند مورد سرزنش و توبیخ قرار گرفتند.
افلا یتدبرون القرآن (نساء آیه ۸۲)
افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب ارسالها (محمد آیه ۳۴)۱
تدبر و تفکر در آیات یعنی اندیشیدن و با دقت نگریستن به آیات، پی بردن به مفاهیم، مضامین و پیامهای آیات و خود را مخاطب قرآن دانستن است
علی علیه السلام فرمود: لا خیر فی قرائه لا تدبر فیها در قرائتی که تدبر نباشد خیری در او نیست
تدبر در قرآن مخصوصاً در خانوادهها زمینه ساز عمل به قرآن و تشکیل خانواده قرآنی است
۴ _ عمل به قرآن: هدف غایی انس با قرآن چیزی جز عمل به قرآن نیست راه صحیح خانوادهها عمل به قرآن است
علی علیه السلام در وصیت نامه خود بر عمل به قرآن سفارش کردند؛ خانوادهها باید عمل به قرآن را سرلوحه زندگی قرار بدهند
*استاد سطح عالی حوزه علمیه