خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: پرورش ماهی به عنوان یکی از مشاغلی که می‌تواند هم در ابعاد وسیع و نیز در حجم کوچک سوددهی مناسبی داشته باشد مطرح است؛ از سوی دیگر فواید ماهی بسیار بالا بوده و می‌تواند جایگزین مناسبی برای سایر گوشت‌ها باشد.
هرچند طبق گفته‌های متخصصان پزشکی گوشت ماهی به نسبت گوشت پرندگانی مانند مرغ مفیدتر بوده، اما قیمت بالای این گوشت باعث می‌شود مردم نتوانند از آن استفاده کنند؛ از سوی دیگر باید قبول کرد که ذائقه مردم ایران طی دهه‌های اخیر به سمت ماهی نرفته است و به همین دلیل نمی‌توان به سادگی ماهی را جایگزین مرغ و یا گوشت قرمز کرد.
اما الزامات حرکت به این سمت و سو چیست؟ به طور قطعی نخستین گام، تغییر الگوی مصرف است. موضوعی که باید همگام با تغییر قیمت آبزیان باشد تا مردم علاوه بر آمادگی ذهنی، توانایی خرید آن را نیز داشته باشند.
از قیمت بالا تا ذائقه خانواده‌های ایرانی
خانم الهامی یک مادر خانواده است که قصد خرید ماهی دارد؛ این شهروند در گفتگو با مهر در خصوص استفاده از گوشت ماهی گفت: اکنون ماهی قزل‌آلا کیلویی ۵۴ هزار تومان در بازار فروخته می‌شود و یک کیلو ماهی حداکثر برای یک وعده ۳ یا ۴ نفر کافی است.
وی افزود: این قیمت در قیاس با مرغ و حتی گوشت قرمز گران‌تر است لذا تمام مردم نمی‌توانند از ماهی به عنوان یک غذای همیشگی استفاده کنند زیرا هزینه‌هایشان به شدت افزایش می‌یابد.
الهامی تاکید کرد: ما معمولاً هر ماه یک یا دو وعده ماهی استفاده می‌کنیم که برای استفاده بیشتر نیاز به ارزان شدن ماهی داریم.
این شهروند بجنوردی با تاکید بر اینکه استفاده از گوشت مرغ در بسیاری از روایات توصیه نشده است، گفت: در مقابل طبق روایات دینی خوردن ماهی مورد تاکید است اما اکنون قیمت‌ها باعث می‌شود عموم مردم به سمت خرید مرغ بروند.
وی بیان کرد: طی سال‌های اخیر بسیاری از مردم به دلیل عدم استفاده از ماهی علاقه خود به این گوشت را از دست داده‌اند و سوق دادن مردم به استفاده از ماهی و سایر آبزیان مانند میگو کار سختی است لذا قطعاً با کاهش قیمت همچنان مقاومتی از سوی مردم برای خرید این موارد دیده خواهد شد.
اما تولید و پرورش ماهی چه موانعی را به خود می‌بیند؟ هزینه راه اندازی یک واحد پرورش ماهی چقدر است و وزارت جهاد کشاورزی چه حمایت‌هایی در این خصوص خواهد داشت؟ اینها سوالاتی است که در ادامه این گزارش به آن پاسخ داده خواهد شد.
قیمت رو به رشد نهاده‌ها / درآمد کفاف توسعه را نمی‌دهد
در ابتدا به سراغ سعید عزیزی که یک واحد پرورش ماهی در روستای روئین دارد رفتیم؛ این پرورش دهنده ماهی که به همراه خانواده خود در واحد تولیدی فعالیت می‌کند به خبرنگار مهر گفت: یک ماهی حدود یک سال طول می‌کشد که به نقطه فروش برسد و در این مدت حدود یک کیلو و نیم خوراک مصرف می‌کند.
وی افزود: خوراک ماهی در اسفند سال گذشته ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان بود که اکنون ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان شده است؛ با این ارقام هر ماهی فقط حدود ۳۰ هزار تومان در یک دوره پرورش هزینه خوراک دارد؛ از سوی دیگر هزینه‌هایی همچون آب، برق، کارگر و… نیز به این عدد افزوده خواهد شد.
عزیزی با تاکید بر اینکه به صورت میانگین در هر ۲ ماه حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پول برق پرداخت می‌کند، بیان داشت: ماهی را در بسته‌های ۸۰ هزارتایی، دانه‌ای هزار تومان می خریم که ۱۰ هزار عدد آن جزو تلفات محسوب می‌شوند.
این پرورش دهنده ماهی خاطرنشان کرد: بالا بودن قیمت خوراک باعث می‌شود قیمت نهایی ماهی بالا باشد و از طرفی مردم نیز به جیبشان نگاه می‌کنند لذا فروشمان طی ماه‌های اخیر کاهش یافته است.
وی افزود: اکنون بیش از ۱۰ میلیارد تومان سرمایه در این سالن پرورش ماهی خوابیده است اما درآمد ما طی یک سال حدود ۱۰۰ میلیون تومان می‌شود که با این عدد نمی‌توان واحد پرورش را توسعه داد.
عزیزی تاکید کرد: اکنون ۵۲ تن ظرفیت اسمی داریم که به دلیل کیفیت بالا ماهی پرورش داده شده با حداکثر ظرفیت فعالیت می‌کنیم اما درآمدمان کفاف توسعه را نمی‌دهد.
این پرورش دهنده ماهی در انتها با اشاره به سخنان رئیس جمهور مبنی بر لزوم خرید ماهی توسط مردم، گفت: اگر جیب مردم پر پول باشد خودشان می‌دانند چه باید بخرند؛ مسئولان رونق اقتصادی ایجاد کنند تا مردم به سمت خرید ماهی حرکت کنند.
نادیده گرفته شدن استان‌های غیر ساحلی در اعتبارات شیلات
در ادامه به سراغ سرپرست مدیریت شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی خراسان شمالی رفتیم. میرقراچونلو در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته ۲ هزار و ۴۰۰ تن تولیدات شیلاتی در استان داشتیم؛ هر چند آمار واقعی بسیار بیشتر است زیرا استخرهای پرورش ماهی دو منظوره که در زمین‌های کشاورزی فعال هستند ثبت نشده‌اند که برای سال جاری به دنبال ثبت دقیق‌تر تولیدات هستیم.
وی افزود: با آمار فعلی رتبه ۲۷ کشور را در زمینه تولید شیلات داریم که می‌توانیم در این زمینه رتبه بسیار بهتری کسب کنیم.
میرقراچونلو با اشاره به پتانسیل مناسب شهرستان‌هایی مانند مانه و سملقان در پرورش ماهی گفت: به دنبال رایزنی با فرمانداران هستیم تا اعتبارات این حوزه را بیشتر کنند و بتوانیم دهکده پرورش ماهی ایجاد کنیم.
سرپرست مدیریت شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: در تخصیص اعتبارات به استان‌های غیر ساحلی ظلم شده است لذا پرداخت تسهیلات به پرورش دهندگان صرفاً معطوف به اعتبارات استانی شده است که در این حوزه نیز دفاع خوبی از شیلات انجام نشده و سهم شیلات پایین است؛ اما در تلاشیم در سال جاری اعتبارات بهتری بگیریم تا ضمن حمایت از استخرهای موجود، بتوانیم برای خرید نهاده‌ها تسهیلاتی بدهیم.
پرورش ماهی بسیار سودده است
وی افزود: تسهیلات ساخت زیرساخت‌های پرورش ماهی حدود ۱۶ تا ۱۸ درصد است لذا تفاوتی با اعتبارات عادی ندارد اما سعی داریم امسال اعتبارات بلا عوضی برای خرید بچه ماهی و نهاده‌ها اختصاص دهیم.
میرقراچونلو ضمن تاکید بر مشکلات پرورش دهندگان ماهی، گفت: منکر نبود تسهیلات و افزایش تورم نیستیم اما قیمت ماهی نیز به تناسب افزایش داشته است لذا باید جانب انصاف را رعایت کرد تا علاوه بر پرورش دهنده، مصرف کننده نیز توان خرید ماهی داشته باشد.
سرپرست مدیریت شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی خراسان شمالی ادامه داد: ماهی‌های گرم آبی بسیار کم هزینه هستند و می‌توان از غذاهای محیطی برای پرورش آن‌ها استفاده کرد لذا علی رغم افزایش قیمت‌ها، همچنان سود مناسبی به تولیدکنندگان می‌رسد.
وی افزود: این مقرون به صرفه بودن باعث شده برنج کاران استان علاقه مند به پرورش ماهی شوند و اکنون افرادی هستند که تقاضای آموزش‌های اولیه را دارند تا به این عرصه ورود پیدا کنند که این امر نشان از درآمد بالای پرورش ماهی دارد.
میرقراچونلو در انتها با اشاره به نامگذاری سال به مانع زدایی از تولید، گفت: سعی کردیم موانع تولید آبزیان را بررسی کنیم؛ اکنون اگر فردی بخواهد استخر پرورش ماهی ایجاد کند صرفاً یک سری نظرات کارشناسی برای رشد بهتر ماهی به او ارائه خواهد شد اما اگر درخواست دریافت تسهیلات داشته باشند باید مجوز بگیرند تا در زمان پرداخت تسهیلات این افراد در اولویت قرار داشته باشند.