خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- نوشین سلامت: بازار روغن در اردبیل در یکی دو ماه اخیر با توجه به قول جدی مسئولان برای ساماندهی این بازار در اواخر سال گذشته، هنوز هم حال و روز خوشی ندارد. به طوری که باز هم به اقرار عاملان فروش در استان روغن خوراکی مایع به صورت نوبتی و هر چند روز یک بار به تعداد محدود و سهمیه‌ای برای عرضه به جامعه مصرف‌کننده در این فروشگاه‌ها توزیع می‌شود که این مقدار هم کفاف نیاز روز مردم را نمی‌دهد.
به دنبال دریافت گزارش‌های مردمی در دفتر خبرگزاری مهر اردبیل مبنی بر کمبود روغن، احتکار توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای، گران‌فروشی، ممانعت از عرضه، توزیع نامتوازن توسط شرکت‌های عامل و مسائلی از این دست، با هماهنگی‌های لازم با اداره بازرسی و معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان برای بازدید میدانی از فروشگاه‌های معین عرضه روغن خوراکی به سطح شهر رفتیم.
پس از بازدید از چند ۱۰ فروشگاه عرضه محصولات خوراکی و کالاهای اساسی در شهر مشخص شد که بازار عرضه روغن خوراکی در چند ماه اخیر به رغم وعده‌های مسئولان نه تنها به آرامش نرسیده که برخی تخلفات از بازار واسطه‌گری به خود فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم سرایت پیدا کرده است، طوری که هم‌اکنون فروشگاه‌های زنجیره‌ای خود در بسیاری از موارد نسبت به امتناع از فروش روغن و ذخیره آن در انباری‌های خود اقدام می‌کنند.
در گفت‌وگویی که با منصور پناهی، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان داشتیم ادعا شد که هیچ گونه کمبودی در حوزه عرضه روغن خوراکی و فروش این محصول در بازار اردبیل وجود ندارد.
این مسئول در این باره اظهار کرد: اگر خبری با عنوان کمبود روغن یا برخی تخلفات صنفی در این حوزه منتشر شده است، دلیل متقن بر صحت آن نیست چرا که هم‌اکنون بازار روغن در اردبیل وضعیت تعادلی خود را طی می‌کند و هیچ گونه تنشی در این بازار دیده نمی‌شود!
توزیع روغن در اردبیل بدون مانع در حال انجام است
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل از عرضه روغن مایع در بازار داخل خبر داد و اظهار کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا به اکنون بیش از ۱۸۰ هزار تن روغن خوراکی مایع صرفاً برای مصرف بازار داخل و غیرصنعتی در بین عاملان فروش این کالای اساسی در استان توزیع شده است.
رامین صادقی با رد کمبود روغن خوراکی مایع در بازار اردبیل مشکل کمبود روغن در بازار را به دلیل مصرف بالا و مازاد بر نیاز مردم دانست و گفت: بنا بر سهمیه فروشگاهی هر یک از واحدهای صنفی در سطح شهر مقداری روغن مایع به صورت دوره‌ای برای عرضه در بازار به این فروشگاه‌ها اختصاص داده می‌شود.
تمامی سهمیه‌های اصناف بر اساس نیازسنجی و سرانه مصرف مردم تعیین شده و توزیع روغن خوراکی به دور از هر گونه تخلف از سوی شرکت‌های پشتیبانی صورت می‌گیرد و مو لای درز آن نمی‌رود.
به گفته وی تمامی این سهمیه‌های اصناف بر اساس نیازسنجی و سرانه مصرف مردم تعیین شده و توزیع روغن خوراکی به دور از هر گونه تخلف از سوی شرکت‌های پشتیبانی صورت می‌گیرد و مو لای درز آن نمی‌رود.
این مسئول اما کمبود روغن در اردبیل را از نوع روغن خوراکی جامد تصدیق و تصریح کرد: با توجه به تصمیم ستاد ملی تنظیم بازار برای جلوگیری از تشکیل صف‌های طولانی برای خرید و تهیه روغن خوراکی از نوع جامد این روغن مدتی است در هیچیک از فروشگاه‌های استان عرضه نمی‌شود.
هم‌اکنون در حالی عرضه روغن نباتی در کل کشور و به تبع در بازار اردبیل از سوی ستاد تنظیم بازار ممنوع اعلام شده است که به طور میانگین سالانه ۲ میلیون تن روغن جامد در ۲۵ واحد مجزای روغن کشی در کشور تولید و روانه بازار می‌شود.
از طرفی بنا بر اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال جاری کارخانجات تولیدی موظف به تولید ماهانه ۱۸۰ هزار تن روغن نباتی هستند که طبق برنامه می‌بایست ۱۲۰ هزار تن از این مقدار در بخش خانگی، ۲۵ هزار تن در بخش اصناف و ۳۵ هزار تن در بخش صنعت توزیع شود!
البته بعد از طرح این مسئله مسئولان استانی اقرار کردند که در این برهه زمانی صرفاً با هدف کاهش تنش تأمین روغن در بازار، روغن جامد نباتی برای مصرف سازمان‌ها و تشکل‌های دولتی و حمایتی همانند بهزیستی و کمیته امداد تخصیص می‌یابد و سهم بازار از این مقدار تقریباً هیچ است.
بی ثباتی بازار روغن / نظام توزیع کالا لنگ می‌زند
یکی از شهروندان اردبیل در رابطه با مشکلات حوزه بازار روغن در اردبیل به خبرنگار مهر گفت: از ماه‌ها پیش در سطح استان شاهد کمبود برخی از کالاهای اساسی هستیم که پشت پرده این مشکلات متأسفانه اصلاً خوشایند نبوده و با اطلاعاتی که به دست می‌آوریم به این یقین می‌رسیم که متأسفانه در خصوص بیشتر کالاهای اساسی در بازار اردبیل تخلفات هنگفتی صورت می‌گیرد.
این شهروند با تاکید بر مخدوش کردن قیمت روی بطری‌های روغن و درج قیمت جدید بر روی این کالا از سوی برخی فروشگاه‌های عرضه در سطح کلان گفت: متأسفانه به رغم اطلاع‌دهی به سامانه بازرسی استان این موضوع تا به امروز به طور کامل برطرف نشده است.
تناقض در گفتار فروشگاه‌ها و مسئولان جامعه مصرف کننده را با سردرگمی عظیمی روبه رو کرده است.
یکی دیگر از شهروندان اردبیل در این باره اذعان کرد: کمبود روغن در بازار اردبیل به حدی آشکار است که ما این روزها شخصاً هنگام مراجعه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای با جمله‌های «روغن نداریم»، «داشتیم، نیم ساعت پیش تمام شد»، «به محض شروع توزیع، به یک ربع نمی‌کشد که تمام روغن‌ها توسط مردم خریداری می‌شود»، مواجه می‌شویم که همین تناقض در گفتار فروشگاه‌ها و مسئولان جامعه مصرف کننده را با سردرگمی عظیمی رو به رو کرده است.
وی با اشاره به توزیع نامتوازن روغن خوراکی در بازار اردبیل گفت: در چند نقطه مشخص از شهر و از همه بدتر در چند فروشگاه معین روغن خوراکی و سرخ‌کردنی مایع به مردم عرضه می‌شود که همین موضوع مردم مناطق دیگر را با مشکل مواجه کرده است.
این شهروند ادامه داد: نظام توزیع در شهر ما مشکل اساسی دارد و با یک یا دو بار هشدار به خاطیان قابل رفع و رجوع نیست چون مسئولیت‌پذیری حقیقی از سوی مسئولان که می‌تواند نجات بخش باشد، در بین دستگاه‌های اجرایی و نظارتی دیده نمی‌شود.
همین اخیراً نیز با انتشار رسمی در شبکه‌های خبری و اجتماعی افزایش ۳۵ درصدی روغن مایع اعلام شد که به دنبال این موضوع قیمت مصوب هر بطری روغن مایع سرخ کردنی ۸۱۰ گرمی از ۹ هزار و ۶۵۰ تومان به حدود ۱۳ هزار تومان و روغن مایع آفتابگردان از ۹ هزار و ۹۰۰ تومان به حدود ۱۳ هزار و ۳۵۰ تومان رسیده است.
۱۲۸ فقره پرونده تخلف به ثبت رسید
علی رحیمی‌آذر، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار مهر به آخرین تخلفات بازار روغن در اردبیل اشاره و اظهار کرد: در سال ۱۳۹۹ تعداد ۱۲۸ فقره پرونده تخلف صنفی در رابطه با کالای روغن خوراکی در استان به ثبت رسیده و احکام لازم صادر گردیده است.
وی با اشاره به مجموع تخلفات بازار روغن در سال ۱۴۰۰ گفت: از ابتدای امسال تا اواسط اردیبهشت ماه در حدود ۲۵ فقره پرونده تخلف صنفی روغن ثبت شده است که از این تعداد متأسفانه یک فقره در سطح کلان واحد تولیدی و شرکت توزیعی بوده که موضوع سریعاً شناسایی و جریمه هنگفتی بالغ بر یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان برای واحد خاطی صادر شده است.
به گفته مجموع جریمه اعمالی برای ۱۲۸ فقره پرونده در سال گذشته در حدود ۵ میلیارد ریال بوده است.
خرید تحمیلی از سوی کارخانه‌ها / کسی رسیدگی نمی‌کند
در بررسی‌های بیشتر مشخص شد که کارخانه‌ها در فروش روغن خوراکی برند خود به شبکه توزیع با شگردی نوین، خرید دیگر محصولات برند خود را به عاملان فروش در بازار تحمیل می‌کنند.
این تمام ماجرا در خصوص بازار روغن نبود، چرا که در بررسی‌های بیشتر مشخص شد که کارخانه‌ها در فروش روغن خوراکی برند خود به فروشندگان این محصول با شگردی نوین، خرید دیگر محصولات برند خود را به این عاملان در بازار تحمیل می‌کنند، به تعبیری دیگر فروش اجباری از مقیاس کوچک صنفی در اواخر سال گذشته به دنبال عدم رسیدگی در سطح استانی و کلان کشوری حالا به مقیاس خیلی بزرگ‌تر یعنی به کارخانه‌ها و تولیدکنندگان این کالای اساسی در سال جاری ارتقا یافته است.
در واقع شرکت‌های پخش و کارخانه‌ها در این اوضاع نابسامان بازار روغن چشم به روی مشکلاتی همچون گرانی و کاهش قدرت خرید مردم بسته و با استفاده سو از وضعیت پیش آمده در بازار کالاهای اساسی از آب گل آلود ماهی می‌گیرند.
یکی از متصدیان فروشگاه‌های زنجیره‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به هنگام خرید محصول روغن از کارخانه‌های صنعتی متأسفانه این کارخانه‌ها در کنار محصول روغن خود فروشگاه‌های توزیعی مرکزی را مجبور به خرید دیگر محصولات خود همچون کنسرو تن ماهی یا رب گوجه‌فرنگی می‌کنند که خریدار که ما و واحد اصلی ما یا همان انبار باشد، برای تأمین نیاز مردم به روغن، مجبور به خرید با همین شرایط هستیم.
به گفته وی، بسیاری از کارخانه‌های روغن برند در داخل کشور هم‌اکنون با چنین وضعیتی نسبت به عرضه کلان محصول روغن خود و دیگر محصولات تولیدی به بازار اقدام می‌کنند که در همین راستا در سطح کلان کشوری هم رسیدگی از سوی مسئولان صورت نمی‌گیرد.
این متصدی اذعان کرد: با حضور بازرسانی از استانداری اردبیل از شعبه فروشگاه زنجیره‌ای، ما فاکتورهایی را هم که به صورت مستند موضوع خرید تحمیلی از سوی کارخانه روغن را علنی می‌کرد، ارائه دادیم که با اخذ فاکتور از ما قول پیگیری و رسیدگی جدی از سوی مسئولان داده شد، اما متأسفانه هم‌اکنون در موعد خرید روغن باز هم با چنین مشکلی مواجه می‌شویم.
یکی از صاحبان واحد صنفی بزرگ در اردبیل به خبرنگار مهر گفت: بازرسی‌هایی به صورت دوره‌ای از فروشگاه‌ها انجام می‌شود اما متأسفانه بعد از شناسایی تخلف، یا جریمه‌ها از سوی مراجع رسیدگی به قدری نیست که حالت بازدارندگی داشته باشد، یا با قصور مسئولان این موضوع به باد فراموشی سپرده می‌شود که اکنون شاهد چنین ناآرامی در بازار هستیم.
حالا با گذشت چند ماه از وعده مسئولان نهادهای دخیل در رابطه با تأمین آرامش نسبی در بازار پر تنش روغن، هیچ گونه ثباتی در این بازار در اردبیل به چشم نمی‌خورد، چرا که هم‌اکنون مشکلاتی از جمله فروش اجباری، گران‌فروشی، کم‌فروشی همچنان در بازار روغن خوراکی رایج است.
در پی‌جویی مشکل موجود از دستگاه‌های ناظر که وظیفه بازرسی و رسیدگی به تخلفات صنفی را عهده‌دار هستند، عنوان شد که تعداد معدود بازرسان کفاف رسیدگی به حجم بالای تخلفات را نمی‌دهد که در این راستا پیشنهاد می‌شود از ظرفیت بازرسان افتخاری برای تشدید نظارت و جلوگیری از تضییع حق مردم استفاده شود.
نهایتاً امید است که مسئولان استانی در کنار دیگر مشکلات بازار روغن به عنوان یکی از کالاهای اساسی در بازار، به بحث «فروش اجباری» که شگردی جدید در شبکه توزیع روغن در استان است به طور جدی ورود پیدا کنند، چرا که اکنون همین تخلف از سوی بسیاری از شرکت‌های پخش در استان به صورتی کاملاً آشکار انجام می‌گیرد.