حسین بختیاری رئیس مجمع هنرمندان صنایع دستی به خبرنگار مهر گفت: اکنون بر اساس آمار وزارت کشور بیش از ۱۰۰ تشکل صنایع دستی داریم که حدود ۷ تشکل آن ملی است. دولت بعد اگر خردمند باشد معاونت صنایع دستی متخصص و فرانگر هم انتخاب کند؛ مشکلات را حل میکند. اکنون با چالش مالیات، خدمات رفاهی، بیمه و بازرگانی صنایع دستی مواجه ایم. مهمترین چالش دولت بعد، بازرگانی و صادرات صنایع دستی است. در حوزه صنایع دستی نیاز به برنامه ریزی و دلسوزی برای ساماندهی قشر میلیونی هنرمندان صنایع دستی داریم. اگر در پایان ۱۴۰۱ برنامهای برای آن داشته باشیم حداقل ۶۰ درصد برنامههایمان موفقیت آمیز خواهد بود منتهی اگر شاخصههای لازم را رعایت کنیم.
وی ادامه داد: معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی با علم به اینکه دهها تشکل در این حوزه وجود دارد، همه را کنار گذاشته چون این انجمنها و تشکلها عملکرد معاونت را نقد میکنند و اکنون دعوتنامه فرستاده که باید تشکل واحد صنایع دستی با اساسنامهای که آنها اعلام میکنند؛ تشکیل شود.
وی گفت: انجمنهای صنایع دستی این نقد را دارند که آمارهای ارائه شده از سوی وزارت میراث فرهنگی چطور به دست میآید. به عنوان مثال آمار صنایع دستی چمدانی چطور محاسبه میشود؟ اگر فقط صادرات صنایع دستی چمدانی ۳۰۰ میلیون دلار است باید گفت پس وضع صنایع دستی ما خوب است. با این آمارها نمیتوان برای صنایع دستی کشور برنامه ریزی کرد بلکه زمانی میتوان آسیبهای این حوزه را بدانیم که آمار و ارقام درست باشد.
بختیاری گفت: وقتی آمار کذب و مسیر اشتباه است فعالیتها هم بی نتیجه میماند. همین میشود که در نهایت میگویند تشکل قوی صنایع دستی نداریم. وقتی وزارت کشور که مرجع صدور پروانهها برای تشکلها در کشور است یک تشکل ملی را تأیید و چندین دوره مجوز فعالیتش را تمدید میکند و عملکردش را هم بررسی کرده اما چرا وزارت میراث فرهنگی آنها را قبول ندارد. فقط چون این انجمنها به عملکرد معاونت صنایع دستی انتقاد میکنند؟ چرا حاضر نیستند همه اعضای این تشکلها را دور یک میز بنشانند؟ چون درباره بودجه صنایع دستی سوال میکنند؟
تأثیر نظر تشکلهای صنایع دستی در تصمیم گیری ها
وی گفت: تشکلهای صنایع دستی در بخش غیردولتی چه جایگاهی در نظرات معاونت دارد؟ چرا باید هیأت مؤسس توسط آنها تأیید شود؟ نباید رفتارها گزینشی و فرمایشی باشد و فقط صنایع دستی لاکچری دیده شود. هنرمندان صنایع دستی عموماً از بضاعت مالی کمی برخوردار هستند. تخطی دستگاه متولی در چند دوره گذشته باعث عقب افتادگی و استضعاف مالی هنرمندان شده است و فقط قشر خاصی از جامعه پولدار صنایع دستی را میبینند. اشکال کار کجاست؟
بختیاری بیان کرد: ما با حضور هیچ کسی حتی در حوزه غیر از صنایع دستی مخالف نیستیم. هر کسی که به صنایع علاقمند باشد از او استقبال میکنیم و نظراتش را بررسی خواهیم کرد و در حوزه ترویج صنایع دستی مراوده میکنیم اما اگر گزینشی صورت بگیرد و این انتخابها بر اساس رانت باشد، مخالفیم. در این صورت این افراد حتماً باید به افکار عمومی و خداوند پاسخگو باشند. مانند کسانی که به آنها گفتیم صنایع دستی را از تهران منتقل نکنید اما گفتند شما اجازه دهید ما کارمان را کنیم. حالا هم از آسایشگاه سردرآورده اند.
بختیاری گفت: ما با اتحادیههای دیگر صنایع دستی در ارتباط هستیم. بحث تشکیل جامعه تخصصی هم در حوزه دولتی هیچ زمانی مطرح نبود. تا اینکه اتحادیه اصفهان اصرار و ما هم حمایت کردیم. حتی اساسنامه اتحادیه اصفهان را هم نوشتند اما توجهی به آن نشد. مشکل این است کسی که اکنون مسئولیت صنایع دستی را برعهده دارد نمیتواند بپذیرد که کسی به او نقد یا پیشنهادی کند. کارهایی که برای صنایع دستی کردهاند چه بوده؟ چه زیرساختی برای صنایع دستی ایجاد کردهاند؟ در این ۴ ساله چند تاجر خارجی و شرکت بین المللی را به صنایع دستی علاقه مند کردهاند و یا ترغیب کردند تا صنایع دستی بخرند؟
دولتیها انحصار صنایع دستی را گرفتهاند
این فعال حوزه صنایع دستی گفت: برگزاری نمایشگاه صنایع دستی خوب است اما برای حوزه بازرگانی چه کار شد؟ چند بازار جهانی به تولید کنندگان معرفی شده است؟ چه اقدامی برای ساماندهی تولید شد؟ ما انجمن صادرات صنایع دستی را داشتیم اما دستگاههای دولتی، باعث رکود انجمن شدند و حمایتهایی از برخی افراد خاص انجام دادند. برخی افراد هم گفتند اگر ما مدیر نباشیم نمیگذاریم این کار انجام شود. در حوزههای دیگر هم مانع ایجاد کردند. ما ۳۰ نماینده از ۳۰ استان را حمایت کرده بودیم و میخواستیم انجمنهای استانی را تشکیل دهیم تا در دورههای بعد، اعضای مجمع عمومی، عضو انجمن ملی شوند ولی برخی از دوستان اعضای هیئت مدیره، اجازه به نتیجه رسیدن آن را ندادند. بعدها برخی از اعضای هیئت مدیره گفتند ما باید رئیس باشیم. دستگاه متولی هم حمایت کرد و در نهایت انجمن فعالیت نکرد. حتی اجازه ندادند انجمنهای استانی تشکیل شود. دولتیها انحصار صنایع دستی را گرفتهاند. نزدیک به دو دهه است که شرکت بازرگانی صنایع دستی منحل شده است اما شرکت تسویه آن هنوز فعال است. در کجای دنیا چنین چیزی وجود دارد؟
رئیس مجمع هنرمندان صنایع دستی گفت: پیشنهاد کردیم که لایحهای به مجلس داده شود و شهرها و روستای ملی صنایع دستی همانند مناطق آزاد امتیازات ویژه بگیرند اما دوستان تعلل میکنند. چه اشکالی داشت که این شهرها و روستاهای صنایع دستی که در فهرست جهانی ثبت هستند امتیازهای ویژه ای نسبت به دیگر شهرها داشته باشند. میتوان در این شهرها جاذبه خرید، ارسال محصول و تسهیلات رفاهی فراهم کرد. باید اتفاقات بیشتری پس از کسب این عنوانها در این مناطق بیافتد. باید از وضعیت تشکلها بهره برداری شود.