به گزارش خبرنگار مهر، جمعیت جهان رو به فزونی است و اغلب افراد نسبت به گذشته از طول عمر بیشتری برخوردارند. در عین حال مردم نسبت به گذشته از غذاهای ناسالم و پر حجم استفاده می کنند. لذا، این ترکیب نامناسب (فعالیت بدنی کم و استفاده از غذاهای نا سالم)، سبب افزیش غیر قابل کنترل شیوع دیابت در جهان شده است.
تازه ترین تحقیقات نشان می دهد که مبتلایان به دیابت نوع اول یا دیابت نوجوانی، با افزایش خطر ابتلا به سکته رو به رو هستند. دانشمندان از سالها قبل به افزایش خطر سکته در مبتلایان به دیابت نوع دوم پی برده بودند، اما این تحقیق برای اولین بار نشان داد مبتلایان به دیابت نوع اول یا دیابت نوجوانی نیز با افزایش خطر سکته رو به رو هستند.
دیابت نوع 1؛
در گذشته دیابت وابسته به انسولین دیابت نوع 1 نامیده می شد. هر سنی را در بر می گیرد، اما در کودکان و جوانان شایع تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 1 قادر به تولید انسولین کافی نیست. لذا، برای کنترل قند خون شان نیازمند تزریق انسولین هستند. عدم دسترسی به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 موجب مرگ و میر آنان می شود.
شروع دیابت نوع 1 بسیار ناگهانی و ناراحت کننده است که می تواند با علائمی چون تکرر ادرار، تشنگی و خشکی دهان به طور غیر طبیعی، خستگی مفرط یا کمبود انرژی، گرسنگی مداوم، کاهش ناگهانی وزن، تاری دید و عفونت های مکرر به همراه داشته باشد.
دیابت نوع 2؛
در گذشته به آن دیابت غیر وابسته به انسولین گفته می شد. در افراد میانسال به بالا به خصوص افراد دارای اضافه وزن، شایع است. با توجه به پدیده رو به افزایش چاقی و کم تحرکی در افراد جوان، دیابت نوع 2 همیشه به انسولین نیاز ندارد و غالبا می توانند دیابت خود را با تغذیه صحیح و کاهش وزن و فعالیت بدنی کنترل نمایند اما ممکن است به دارو نیز نیاز داشته باشند. دیابت نوع 2 تقریبا 90 تا 95 درصد کل دیابتی ها را در بر می گیرد.
شروع دیابت نوع 2 تدریجی است بنابراین تشخیص بیماری کار بسیار دشواری است. به هر حال علائم دیابت نوع 1 به صورت خفیف تر ممکن است در مبتلایان به دیابت نوع 2 نیز وجود داشته باشد. در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هیچ گونه علائم زودرس بیماری دیده نمی شود و ممکن است سالها پس از ابتلا، تشخیص داده نشود. نیمی از این افراد در زمان تشخیص دچار عوارض مختلف دیابت هستند. با وجود اینکه تا کنون دیابت درمان قطعی نیافته ولی راه های موثری برای کنترل آن وجود دارد. به کمک درمان های مناسب دارویی و آموزش های صحیح در کنار داشتن شیوه صحیح زندگی، یک فرد دیابتی می تواند همانند سایر افراد جامعه به زندگی فعال خود ادامه و خطر ایجاد عوارض دیابت را کاهش دهد.
عوارض دیابت ؛
کتواسیدوز یا کمی دیابتی؛ یک اختلال مربوط به سوخت و ساز است که در اثر افزیش میزان قند خون همراه با استون ایجاد می شود که سبب گیجی، سستی و بی حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی و تنگی نفس شده و همچنین در بعضی موارد با اغماء همراه است که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
عفونت‌های مکرر: هنگامی که قند خون بالا باشد بدن نمی تواند در مقابل عفونت از خود عکس العمل نشان دهد و دفاع کند.
کاهش وزن: در این حالت بدن به جز مصرف گلوکز، از پروتئین‌ها و چربی ها استفاده کرده که ین امر باعث کاهش وزن می شود.
در مواردی که دیابت کنترل نشود عوارض دیررس ظاهر می شود که مهم ترین آنها عبارتند از: عارضه چشمی که ممکن است به نابینیی کامل ختم شود، نفروپاتی (بیماری کلیه) که ممکن است باعث از کارافتادگی کامل کلیه ها شود، نوروپاتی (آسیب دیدگی اعصاب) که در صورت همراه شدن با مشکلات گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم در پاها و نیز قانقاریا شود که در نهیت به قطع عضو می انجامد، بیماری قلبی- عروقی که بر روی قلب و رگهای خونی اثر می گذارد و یا ممکن است به سکته قلبی و مغزی منجر شود.
در حال حاضر 177 میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند. احتمالا این رقم تا سال 2030، به بیش از دو برابر مبتلایان فعلی خواهد رسید. سالانه حدود 4 میلیون مرگ ناشی از عوارض دیابت در جهان رخ می دهد.
طبق آمار ارائه شده حدود 6 درصد افراد 3 تا 69ساله در شهر تهران مبتلا به دیابت هستند. مطالعات نشان داده است که نصف افراد دیابتی بررسی شده در ایران قبل از انجام مطالعات از بیماری خود آگاهی نداشتند.
میزان شیوع بیماری دیابت در نواحی مختلف ایران متفاوت است. طبق مطالعات اخیر 14 تا 23 درصد ایرانیان بالغ بالای 30 سال دیابتی هستند. 60 تا 70 در صد افراد دیابتی دچار آسیب عصبی می شوند که ممکن است منجر به قطع نخاع در آنها گردد. در حدود 15 درصد این افراد زخم پای ناشی از دیابت مشاهده شده است.
طبق بررسی های به عمل آمده ایران جزو کشورهایی است که به میزان زیاد در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارد و بروز دیابت در ایران رو به افزایش است.
دکتر اسدالله رجب، رئیس انجمن دیابت ایران می گوید: با وجود فراگیر بودن دیابت، این بیماری و عوارض و تبعات ناشی از آن در کشور جدی گرفته نمی شود.
بر اساس بررسی ها، در حال حاضر از هر 5 انسان یک نفر به دیابت مبتلا است یا در طول عمر خود به این بیماری مبتلا می شود. این نرخ ابتلا، بیانگر گستره و دربرگیری بیماری دیابت در جهان است که کشورهای پیشرفته با اجرای طرحهای پیشگیرانه به جای درمان، موفقیت های قابل ملاحظه ای در کنترل آن به دست آورده اند.
رجب می افزاید: دیابت از بیماریهایی است که راه حلی جز پیشگیری تا کنون برای آن شناخته نشده است، با وجود این، در برخی کشورها از جمله ایران به خاطر کم توجهی به پیشگیری، این بیماری همواره هزینه های سنگینی به بیماران و بودجه درمانی کشور تحمیل می کند.
رئیس انجمن دیابت ایران می گوید: طبق بررسی ها، هزینه درمانی دیابتی های کشور سالانه 10 هزار میلیارد ریال برآورده شده که با اجرای طرحهای آموزشی و پیشگیرانه می توان این رقم را به کمتر از یک دهم کاهش داد.
با توجه به اینکه دیابت از جمله بیماریهایی است که با علائم ظاهری به جز در مراحل حاد، قابل تشخیص نیست و تا کنون واکسنی هم برای آن کشف نشده، انجام آزمایش 6 ماهه یا سالانه برای همه، به خصوص افراد بالای 40 سال ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
آگاهی دادن به جامعه از طریق آموزش خانواده ها، تشریح عوارض این بیماری در کلاسهای درس و اطلاع رسانی مستمر رسانه ها به خصوص صدا و سیما می تواند نقش تعیین کننده در این زمینه داشته باشد. ازسوی دیگر تسهیل در دسترسی افراد دیابتی به امکانات و لوازم مورد نیاز نظیر آمپول و قرص انسولین، دستگاه سنجش قند خون، سرنگ و نوار تست توسط دستگاههای اجرایی ذی ربط، عاملی بسیار مهم برای کنترل و پیشگیری از این بیماری به شمار می رود...
رئیس انجمن دیابت ایران می گوید: دیابت بیماری نیست که سازمان و نهاد خاصی به تنهایی قادر به کنترل و پیشگری از آن باشد و همه مردم، مسئولان، دستگاههای اجرایی به ویژه نهادهای غیردولتی باید برای مقابله و کاستن از تبعات آن همت جدی داشته باشند.
رجب با عنوان این مطلب که انجمن دیابت ایران به عنوان یک نهاد غیر دولتی، فعالیت خود را از 22 سال پیش آغاز کرده و هم اکنون حدود 40 هزار بیمار را زیر پوشش دارد، می افزاید: قریب به اتفاق بیماران دیابتی کشور افراد آسیب پذیر جامعه هستند که می طلبد افراد نیکوکار و موسسات خیریه به یاری این افراد بشتابند.