خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: کشمکش میان اتیوپی با دو کشور مصر و سودان بر سر سدالنهضه همچنان ادامه دارد. مصر در تامین ۹۰ درصد از آب شرب خود به رود نیل وابسته است و هرگونه کاهش سهم آبی این کشور از نیل، آثار اجتماعی و اقتصادی ویرانگری بر مصر خواهد داشت، این در حالی است که آدیس‌آبابا بر این باور است که سد النهضه با سرمایه‌گذاری ۴.۶ میلیارد دلاری در تبدیل این کشور به قطب انرژی منطقه موثر است و می‌تواند علاوه بر درآمدزایی منجر به فقرزدایی در این کشور شود.
در این میان، اختلافات سه کشور بر سر مقدار آب رهاسازی شده از سوی اتیوپی در صورت بروز کم‌آبی متمرکز است، با عملیاتی شدن این سد، اتیوپی می‌تواند به بزرگترین کشور صادر کننده برق در آفریقا تبدیل شود.
سد النهضه در ۲۰ کیلومتری سودان واقع شده است. مصر نگران پایین آمدن سهم آب خود است؛ آبی که آن را برای شرب، زراعت و صنعت به کار می‌گیرد. تصمیم دولت اتیوپی برای آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه با مخالفت شدید مصر و سودان مواجه شده است؛ دو کشوری که در تامین آب خود به شدت وابسته به رود نیل هستند سد النهضه در ۲۰ کیلومتری سودان واقع شده است. مصر نگران پایین آمدن سهم آب خود است؛ آبی که آن را برای شرب، زراعت و صنعت به کار می‌گیرد. تصمیم دولت اتیوپی برای آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه با مخالفت شدید مصر و سودان مواجه شده است؛ دو کشوری که در تامین آب خود به شدت وابسته به رود نیل هستند.
تاکید آدیس آبابا بر سد سازی
«آبی احمد»، نخست‌وزیر اتیوپی اعلام کرد که آدیس‌آبابا طی سال آتی، بیش از ۱۰۰ سد کوچک و متوسط در مناطق مختلف این کشور خواهد ساخت.
آبی احمد در مراسم افتتاح مرحله نخست جاده اداما- اواش به طول ۶۰ کیلومتر گفت: قرار است در سال آتی بیش از ۱۰۰ سد کوچک و متوسط در مناطق مختلف کشور ساخته شود و ساخت این سدها نقش کارآمد و موثری در افزایش سه برابری تولیدات کشاورزی با هدف تضمین امنیت غذایی اتیوپی خواهد داشت.
نخست‌وزیر اتیوپی بر لزوم تحقق برنامه اعلام شده تاکید و اعلام کرد: همه طیف‌های مختلف کشور و مردم باید برای تحقق این خواسته‌ها و دیگر برنامه‌های توسعه‌ای همکاری کنند.
مواضع جدید قاهره و خارطوم درباره سدالنهضه
«احمد حافظ» سخنگوی وزارت خارجه مصر مواضع جدید این کشور در قبال اتیوپی را اعلام کرد. وی مقامات کشور اتیوپی را به نقض قوانین بین‌المللی در زمینه استفاده از منابع آبی رود نیل متهم کرد.
بر اساس این گزارش، این مقام مصری اظهار داشت: اظهارنظر اخیر نخست وزیر اتیوپی مبنی بر تصمیم آن برای احداث چندین سد در نقاط مختلف این کشور مایه تأسف است. این اظهارنظر، سوءنیت اتیوپی در زمینه بهره برداری از آب رود نیل را نشان می‌دهد سخنگوی وزارت خارجه مصر: اظهارنظر اخیر نخست وزیر اتیوپی مبنی بر تصمیم آن برای احداث چندین سد در نقاط مختلف این کشور مایه تأسف است. این اظهارنظر، سوءنیت اتیوپی در زمینه بهره برداری از آب رود نیل را نشان می‌دهد.
احمد حافظ در ادامه یادآور شد: دولت اتیوپی به گونه‌ای رفتار و عمل می‌کند که گویی رود نیل به طور کامل تحت حاکمیت آن قرار دارد و هیچیک از کشورهای همسایه نیز حقی در بهره برداری از این رود ندارند. این درحالی است که مصر طبق قوانین بین المللی همواره حق آب همسایگان از رود نیل را به رسمیت شناخته است.
پیشتر نیز «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر خطاب به اتیوپی اعلام کرده بود: هر طرفی که به سهم مصر از آب رود نیل دست درازی کند، با واکنش و پاسخ تند قاهره مواجه خواهد شد.
مقامات سودانی هم اعلام کردند اتیوپی عملاً مرحله دوم آبگیری سد النهضه را بدون توافق با قاهره و خارطوم آغاز کرده است، امری که ناظران آن را اقدامی تنش‌زا و مخاطره‌آمیز قلمداد می‌کنند.
«مصطفی حسین الزبیر»، مذاکره‌کننده ارشد سودان در پرونده سد النهضه در کنفرانس مطبوعاتی تصریح کرد: اتیوپی مرحله دوم آبگیری سد النهضه را آغاز کرده است و این اقدام، تخلفی از سوی اتیوپی است چرا که هیچ توافقی با مصر و سودان در این باره نداشته است. مصر و سودان تنها خواهان دستیابی به توافقی بر سر نحوه آبگیری سد النهضه و راه‌اندازی آن هستند؛ توافقی که دربردارنده سازوکاری قانونی و الزام‌آور باشد که به هنگام بروز اختلاف یا مشکلی بتوان بدان توسل جست اما اتیوپی با ایده توافق الزام‌آور مخالفت می‌ورزد و بر اکتفا به «اصول غیرالزام‌اور و ارشادی» اصرار دارد، امری که با مخالفت شدید مصر و سودان رو به رو شده است.
الزبیر با اشاره به تحرکات سودان در سطح اتحادیه افریقا، کشورهای عربی و بین‌المللی برای اعمال فشار بر اتیوپی گفت: آدیس آبابا به دلیل اوضاع داخلی خود که با انتخابات و جنگ در اقلیم تیگرای در ارتباط است، هیچ توافقی درخصوص مرحله دوم آبگیری سد النهضه امضا نخواهد کرد.
وی با بیان اینکه به دلیل لجاجت اتیوپی، باید ضمانت‌های بین‌المللی در مذاکرات وجود داشته باشد، تاکید کرد: مرحله دوم آبگیری سد النهضه در ماه اوت آتی تکمیل خواهد شد.
بحران سد النهضه در سایه اصرار اتیوپی در اعلام آغاز مرحله دوم آبگیری سد حتی بدون دستیابی به توافقی با مصر و سودان، این بحران را وارد مرحله جدیدی از تنش بی‌سابقه میان سه کشور مذکور کرده است.
مصر و سودان تنها خواهان دستیابی به توافقی بر سر نحوه آبگیری سد النهضه و راه‌اندازی آن هستند؛ توافقی که دربردارنده سازوکاری قانونی و الزام‌آور باشد که به هنگام بروز اختلاف یا مشکلی بتوان بدان توسل جست اما اتیوپی با ایده توافق الزام‌آور مخالفت می‌ورزد و بر اکتفا به «اصول غیرالزام‌اور و ارشادی» اصرار دارد، امری که با مخالفت شدید مصر و سودان رو برو شده است.
در پایان باید گفت که پافشاری اتیوپی بر آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه نشان می‌دهد که هدف این کشور تنها توسعه و تولید برق نیست بلکه آدیس آبابا به دنبال تسلط بر منابع آب رود نیل و فروش آن است؛ امری که با واکنش شدید مقامات مصری از جمله «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهوری این کشور روبرو شده که گفته است همه گزینه‌ها از جمله اقدام نظامی علیرغم تبعات بین‌المللی آن روی میز است.