خبرگزاری مهر_گروه جامعه-آزاده سهرابی: این روزها شبکههای تلویزیونی و فضای مجازی و رسانهها جایی است برای انعکاس سخنان نامزدهای سیزدهمین دوره ریاست جمهوری؛ سخنانی که در این میان اولویتها، دغدغهها، برنامههای این نامزدها را مشخص میکند تا مردم برای انتخاب آنها را محک بزنند. تا امروز میتوان گفت اقتصاد و معیشت و وابستههای این مهم از جمله مسکن و بیکاری و اشتغال، تورم و مهار گرانی و… بیشترین سهم را از سخنان نامزدهای محترم گرفته است. این سهم به قدری پر رنگ است که تقریباً جایی برای بیان دیگر دغدغهها از جمله در حوزههایی چون فرهنگ، هنر، سلامت، آسیبهای اجتماعی، گردشگری و… نگذاشته است. پیش از این در گزارشی با عنوان جایگاه توجه به عدالت آموزشی در برنامه کاندیداهای احتمالی در روزهای ثبت نام نامزدها در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری، به دنبال این گشتیم که کدام یک از نامزدهای شاخص به آموزش و پرورش و دغدغه تحول در آن اشارهای داشتند. این واقعیت را متذکر شدیم که «آموزش و پرورش شاید زیربناییترین بخش فرهنگ به حساب بیاید. گسترهای که قریب به ۱۵ میلیون مخاطب مستقیم از سن ۶ سالگی تا ۱۸ سالگی دارد و یک میلیون معلم و بیش از ۲۰ میلیون مخاطب غیرمستقیم که والدین هستند. از فرهنگ سازی در انواع حوزهها از جمله مسئولیت شهروندی، مسئولیت اجتماعی، خانواده دوستی، مهارتهای زندگی، آموزش های دانشی در حوزههای مختلف، انتخاب آینده شغلی، کارآفرینی، دانش اقتصادی، توجه به محیط زیست، آشنایی با هنر و حتی سیاستورزی را در بر میگیرد و مهمتر اینکه مخاطبان بالقوه حضور در انتخابات نیز هستند. رأی اولیها، جامعه فرهنگی و والدین! »
در گفتگوهایی با صاحبنظران از لزوم توجه نامزدها به مسائل آموزش و پرورش و ارائه برنامه مشخص گفتیم و حتی به این پرداختیم که نقطه آغاز تحول در آموزش و پرورش حل مساله معیشت فرهنگیان است و بحث معیشت در کلان دغدغههای نامزدهای ریاست جمهوری حضوری پر رنگ دارد.
هر چند هنوز دو مناظره باقی است که نامزدها قرار است درباره مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز برنامههای خود را اعلام کنند اما باید گفت متأسفانه در میان سخنان برخی از نامزدهای محترم به قدری مساله اقتصادی سایه افکنده است که تقریباً پرداختن به دغدغههای مهم دیگر جایی ندارد. این مساله باعث شده است کم کم صدای مطالبهگری ذینفعان حوزه آموزش و پرورش به گوش برسد.
نامهای به نامزدهای ریاست جمهوری
اولیای دانش آموزان در نامهای که در اختیار خبرگزاری مهر قرار دادند نوشتند:
«کافیاست فقط دو ساعت جلوی تلویزیون نشسته یا در اینترنت چرخی بزنید و به سخنان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دقت کنید تا عمق فاجعهای که در حال وقوع است را دریابید. هیچکدام از آموزشوپرورش نمیگوید، ظاهراً وجود چنین حوزهای را به رسمیت نمیشناسند. هیچکس هیچ اشارهای به اصل سیام قانون اساسی نمیکند و اینکه چرا ۴۲ سال است که اجرای این اصل به محاق فراموشی سپرده شده است.
هیچکسی از فراموشی تربیت نسلهای آینده نمیگوید، گویا نمیدانند حل تمام چالشهای جامعه از مسیر تربیت میگذرد. هیچ کسی از بازماندگان از تحصیل در سال تحصیلی جاری، سخنی نمیگوید و اصولاً معلوم نیست مقصر این اتفاق کیست. هیچکدام نمیگوید که مقصر شرایط اسفبار معیشتی مردم، چه نهاد یا سازمانی است. هیچکس نمیگوید چالشهای اخلاقی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی جامعه را چگونه باید درمان کرد. آموزش شعار اصلی هیچیک از نامزدها نیست، وقتی تمام توان دولتها قرار است برای کنترل قیمت مرغ، کنترل واردات گوشت، بازار سرمایه، مبارزه با اختلاس و … باشد پس طبیعی است که آموزش جایی در اولویتهای آن دولت نداشته باشد.
در تمام شعارها و سخنرانیهای دوران انقلاب، بحث منفور بودنِ کاپیتالیسم، امپریالیسم و وحدت وجودی سرمایه به وضوح قابل مشاهدهاست اما حالا ۴۲ سال بعد از انقلاب، همه حرفها و شعارهای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، شده: پول، تورم، قیمت، دستمزد، یارانه، بورس و… این اتفاقات، آشکارا از نشانههای سقوط بنیانهای اخلاقی در یک جامعه است.
درخواست همه اولیا از داوطلبان ریاست جمهوری!
برنامههای شما برای بهبود آموزش و پرورش و ارتقا سطح آموزش دانش آموزان این سرزمین چیست؟
آموزش و پرورش اولویت چندم برنامههای شما میباشد و آیا اصلاً در اولویت برنامههای شما میباشد یا خیر؟»
از سوی دیگر نامه بیش از ۱۰۰ دفتر بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان خطاب به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیرامون مسائل اساسی آموزش و پرورش در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفت که در آن درخواست از نامزدها برای ارائه برنامه در حوزه آموزش و پرورش صورت گرفت.
در ادامه نگاهی داریم به برخی از اشارههای نامزدهای ریاست جمهوری تا به امروز در خلال سخنانشان به بحثهایی در حوزه آموزش و پرورش.
سعید جلیلی: برخی از دانشآموزان ما دچار محرومیت هستند
سعید جلیلی نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری که اعلام کرده است «در طول ۸ سال گذشته سعی کردیم تحت عنوان دولت سایه همراه با جوانان، متخصصین، اساتید و مدیران با تجربه، مسائل کشور را سایه به سایه دنبال کنیم. یعنی مثل یک دولت، در عرصهها و موضوعات مختلف مطالعه و بررسی داشته باشیم، مسالهها را پیدا کنیم و پاسخهای معتبر برای آن را بیابیم» گرچه در گفتگویی تصویری با موضوع بررسی «ماشین دولت» اشاره کرد که «وظیفه اصلی رئیسجمهور اجرای کلیه اصول قانون اساسی از جمله مباحث حقوق شهروندی است» و احیای اصل سی قانون اساسی نیز یکی از این موارد به شمار میرود اما در برنامه روایت معیشت بود که کمی واضحتر درباره حوزه آموزش و پرورش سخن گفت،
برخی از دانشآموزان ما دچار محرومیت هستند و وظیفه دولت است که برای همه آنان این امکانات را فراهم کند. اگر میگوئیم که آموزش و پرورش رایگان است، باید حتماً برای همه آنان این امکانات تأمین شود
وی با بیان اینکه فضای مجازی امروز یکی از بهترین فرصتهایی است که برای نسل جوان ما وجود دارد و در قدیم این فرصت وجود نداشت ادامه داد: در استفاده از دستگاهها و ابزارهایی که برای فضای مجازی به کار برده میشود، برخی از دانشآموزان ما دچار محرومیت هستند و وظیفه دولت است که برای همه آنان این امکانات را فراهم کند. اگر میگوئیم که آموزش و پرورش رایگان است، باید حتماً برای همه آنان این امکانات تأمین شود.
وی در گفتگویی دیگر درباره روایت سلامت نیز بیان کرد: ارتقا عمومی سواد بهداشتی یکی دیگر از مسئولیتهای مشترک میان وزارت بهداشت با سایر نهادهاست. بحث سواد سلامت در کشور ما به خوبی بررسی و پرداخته نشده است. بسیاری از دستگاهها از جمله وزارت آموزش و پرورش، صداوسیما و.. نسبت به این امر، مسئولیت مهمی به عهده دارند. برنامه جامع نظام سلامت دولت سایه، نسبت به این بخش و سایر زمینههایی که عنوان شد، به خوبی مأموریت تعریف کرده است.
جلیلی در بخش دیگری به مساله کنکور اشاره کرد و گفت: چند صد هزار نفر متقاضیان کنکور تجربی هستند. گفته میشود تنها بیش از ۲۰ هزار نفر از این متقاضیان، دارندگان معدل ۱۹ به بالا هستند؛ در صورتی که بخشی کوچکی از متقاضیان میتوانند به رشتههای پزشکی ورود کنند. این در حالی است که هم کشور نیاز بیشتری پیدا کرده و هم امکانات بیشتری نسبت به گذشته فراهم شده است. وقتی کشور شرایطش را دارد، چرا نباید از این فرصت و استعداد مهم استفاده نمود؟
در سخنان وی گرچه به یک موضوع مهم و آن هم آموزش و پرورش رایگان و به اصل سی قانون اساسی اشاره شده است اما به طور خیلی مشخص برنامهای در حوزه آموزش و پرورش و مسائل و چالشهای آن تا امروز ارائه نشده است.
رئیسی: ضرورت بازنگری در نظام آموزشی
سید ابراهیم رئیسی دیگر نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در برنامه تبلیغاتی خود در رادیو جوان اما اعلام کرد که: دولت ما دولت تحول خواهد بود. محور تحول هم عدالت اقتصادی، آموزشی و عدالت در حوزههای مختلف خواهد بود.
در شورای انقلاب فرهنگی در این رابطه بحث شده است که مسألهای که باید دنبال شود بازنگاهی در نظام آموزشی است که صورت خواهد گرفت
وی در رابطه با برنامه خود برای تغییر نظام آموزشی کشور اظهار کرد: مسأله نظام آموزشی در کشور بسیار اهمیت دارد. مسأله دوره ابتدایی و متوسطه مطرح است. حرفهای زیادی در مورد کنکور آن هم به شیوه تست زنی داریم که باید مورد توجه باشد. رقابتهای تحصیلی حتماً لازم است. مسائل کتب درسی و نظامهای آموزشی در این دوره مطرح است که نظر متخصصین صاحب نظر و سخن در حوزه تعلیم و تربیت بسیار حائز اهمیت است. در شورای انقلاب فرهنگی در این رابطه بحث شده که مسألهای که باید دنبال شود بازنگاهی در نظام آموزشی است که صورت خواهد گرفت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود مطرح کرد که: امروز اینترنت به حق مردم تبدیل شده و مسائل آموزشی و اقتصادی و تحقیق و پژوهش در اقصی نقاط کشور در بستر فضای مجازی انجام میشود. باید استفاده از اینترنت برای دهکهای پایین رایگان شود.
رئیسی در برنامه با دوربین شبکه یک تاکید کرد: ما نزدیک ایام رحلت امام خمینی (ره) هستیم. قرار بود در جامعهای که ما زندگی میکنیم، سنگ زیربنای آن عقلانیت، معنویت، اخلاق و اجرای عدالت باشد. اجرای عدالت خواست همه مردم است. اجرای عدالت تاکید قانون اساسی است. ما هر گونه بیعدالتی را در هر کجا و توسط هر شخصی و به هر شکلی در لایههای مختلف اجتماعی، امری بسیار مذموم میدانیم.
در سخنان وی گرچه پرداختن به برخی مسائل از جمله کتب درسی، مساله کنکور و بازنگری در نظام آموزشی مطرح شده است اما هنوز به طور خیلی مشخص برنامهای در حوزه آموزش و پرورش و مسائل و چالشهای آن ارائه نشده است.
رضایی: جزایر مختلفی در زمینه آموزش و پژوهش وجود دارد
محسن رضایی دیگر نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در تشریح برنامههای فرهنگی خود در رادیو گفتگو گفت: یکی از کارهای جدی که ما خواهیم کرد این است که نظام آموزشی کشور را به یک سبد ذهنی حرفهای تبدیل خواهیم کرد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه ما باید درصد آموزشهای حرفهای را در سطوح ابتدایی، متوسطه و عالی افزایش دهیم، افزود: ما سعی میکنیم در دوره مهدکودک و دبستان روحیه کار و حرفهایگری، کار و خلاقیت را با زندگی نوجوانانمان آشتی دهیم که به جای تفکرات غیرمفید به سوی خلاقیت حرکت کنند و با تخصص گرایی و حرفهایگری آشتی دهیم.
رضایی گفت: وقتی امروز به مدارس، دانشگاهها، وضعیت فرهنگی جامعه، وزارت ارشاد و بخشهای مختلف تعلیم و تربیت نگاه میکنیم میبینیم مشکلات فراوانی دارند. ما سعی داریم این مشکلات را برطرف کنیم.
در کشور با یکسری گسستهای تصمیمگیری رو به رو هستیم یعنی جزایر مختلفی در زمینه آموزش و پژوهش وجود دارد که هر کدام برای خود تصمیماتی میگیرند
وی افزود: در کشور با یکسری گسستهای تصمیمگیری رو به رو هستیم یعنی جزایر مختلفی در زمینه آموزش و پژوهش وجود دارد که هر کدام برای خود تصمیماتی میگیرند. این جزایر مختلف، متعدد و بدون یکپارچگی باعث مشکلات جدی شده است. ما سعی خواهیم کرد بدون اینکه وارد اجراییات شویم در سیاستگذاری ها، یکپارچگی ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه کار را باید از مدارس آغاز کنیم تا دانش آموزان آشتی کردن با کار را از مدرسه فرا بگیرند، تاکید کرد: ما باید به مساله تربیت توجه کنیم به همین دلیل تلاش میکنیم مساله توجه به فردیت در کنار کار ذهنی را تقویت کنیم. از سوی دیگر مساله خلاقیت بسیار مهم است، به همین دلیل دانشکدههای ما باید به مهارت کده هم تبدیل شوند.
رضایی افزود: من سعی خواهم کرد با مشورت با مقام معظم رهبری اختیاراتی را برای شورای عالی انقلاب فرهنگی بگیرم و سعی خواهم کرد یک نوع سیاست یکپارچه فرهنگی را از مدرسه و مسجد تا نهادهای رهبری و وزارت ارشاد به وجود بیاورم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: متأسفانه هیچ دولتی در تاریخ دولتهای ما نگاه جامع، عمیق و کاربردی به فرهنگ و آموزش نداشته است، من کاری خواهم کرد که هیچ دولتمردی بدون پژوهش و مطالعه عمیق و بدون کار جمعی هیچ تصمیمی را اتخاذ نکند.
رضایی با بیان اینکه ما در برنامههای خود مدارس تربیت زمامداران آینده را تأسیس خواهیم کرد تا آینده مملکت هیچ گاه فاقد زمامداران برجسته نباشد، افزود: همچنی نتلاش خواهم کرد جوانان در تمام امور اداره کشور وارد و در تمام سطوح از آنها استفاده کنم و فرهنگ جهادی را در آنها تقویت کرده و در عمل آنها را به سطوح بالاتر ارتقا دهم.
وی به معیشت فرهنگیان هم در برنامه «با دوربین» اشاره مختصری داشت و بیان کرد: شما خودتان قضاوت کنید، در آن زمان با هزار تومان چند تخممرغ میشد خرید و امروز هر تخم مرغ چقدر است؟ و چرا معلمان، بازنشستگان و کارمندان اوضاعشان به این روز رسیده است و در این وضعیت زندگی میکنند!
وی در برنامه شمارش معکوس رادیو ایران نیز گفت: متأسفانه دانشآموزان ما تنها آموزشهای ذهنی میبینند اما آموزش عملی فرا نمیگیرند، ما هنرکده و آموزشهای فنی و هنری را افزایش خواهیم داد و در حوزه سربازی نیز بخشی از آن را حرفهای خواهیم کرد و بخش دیگر که به صورت داوطلبانه است را با تاکید بر آموزشهای فنی برای جوانان غنیتر خواهیم کرد.
در سخنان وی پرداختن به برخی مسائل از جمله مهارت آموزی دانش آموزان با ارائه برنامه مشخصتری مطرح شده است و یا به یکپارچگی در تعلیم و تربیت اشاره شده و اشارهای به بحثهای معیشتی فرهنگیان شده است اما همچنان مسیر رسیدن به این برنامهها مشخص نیست.
زاکانی: تعلیم و تربیت و منزلت اجتماعی در حوزه فرهنگ برای ما اولویت است
علیرضا زاکانی دیگر نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در نشست خبری خود که در خبرگزاری مهر برگزار شد بیان کرد: تعلیم و تربیت و منزلت اجتماعی در حوزه فرهنگ برای ما اولویت است. ما با این مسائل کار داریم و به دنبال هزار چیز نمیرویم. در تعلیم و تربیت نقش خانواده، آموزش و پرورش و آموزش عالی، دانشگاه و حوزه، رسانه و فضای مجازی نقشی بی بدیل است که ما برای جزء به جزء آن برنامه داریم.
زاکانی بیان کرد: خروجی این اقدامات در حوزه اقتصاد برای ما باید رشد اقتصادی پایدار و اشتغال زا داشته باشد تا قدرت ملی و ثروت برای ما خلق کند. در بخش فرهنگ و اجتماع باید رشد معرفت و کرامت را برای ما به دنبال بیاورد.
ما برای همه محورهای تعلیم و تربیت و محورهایی که برای رشد منزلت اجتماعی مردم است و معرفت و تکریم را برای مردم کامل میکند، برنامه داریم و با همه وجود به جنگ فقر، تبعیض و تحقیر خواهیم رفت
وی افزود: ما برای همه محورهای تعلیم و تربیت و محورهایی که برای رشد منزلت اجتماعی مردم است و معرفت و تکریم را برای مردم کامل میکند، برنامه داریم و با همه وجود به جنگ فقر، تبعیض و تحقیر خواهیم رفت.
زاکانی تحول در حوزه آموزش و پرورش را ضروری دانست و تأکید کرد: اینکه ما آموزش و پرورش را به عنوان یک نقطه هزینه نگاه میکنیم، هنر نیست و بگوییم چون اگر ۱۳۰ هزار میلیارد برای آن هزینه میکنیم به یک محیط مصرفی توجه کردهایم، درست نیست. آموزش و پرورش یک حوزه تولید است.
تحول در آموزش و پرورش نیز میتواند ظرفیت بزرگی را در کنار تحصیل دانش آموزان فراهم کند و این تحول باید به دست معلمان رقم بخورد.
در سخنان وی پرداختن به بحث ضروری تحول در آموزش و پرورش به چشم میخورد و اعلام شده است که برنامههای مدونی وجود دارد اما همچنان برنامه مشخصی در این حوزه از سوی وی ارائه نشده است.
قاضی زاده هاشمی: من منتقد نظام آموزشی هستم
قاضی زاده هاشمی دیگر نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری نیز در نشست خبری خود تصریح کرد: نظام تأمین اجتماعی ما برای دهه قاجار است و نظام بانکی و سازمان برنامه و بودجه، کنکور، آموزش و پرورش هم همین وضعیت را دارند. با وجود اینکه انقلاب کردهایم در روش اداره، انقلاب نکردهایم.
من منتقد نظام آموزشی هستم. باید نظام هدایت تحصیلی استعدادیابی داشته باشیم من میخواهم این نظام را ایجاد کنم
وی گفت: دو قطبی شدن در شأن مسئولان نیست و نباید دعوای قدرت داشته باشیم چه کسی میخواهد بار مسئولیت ۸۰ میلیون نفر را برعهده بگیرد که با دروغ و کلک به قدرت برسد، مسئولان و نامزدها باید از برنامههای خود بگویند، من منتقد نظام آموزشی هستم. باید نظام هدایت تحصیلی استعدادیابی داشته باشیم من میخواهم این نظام را ایجاد کنم، سربازی دیگر قدیمی شده است در دورهای اقتصاد امنیت آور بود اما حالا کشوری که سرمایه اجتماعی داشته باشد امنیت دارد.
قاضیزاده هاشمی با تاکید بر ضرورت جمع کردن مافیای کنکور، بیان کرد: دولت سلام، دولتی است که همه مافیاها را با برقراری نظام شفافیت جمع خواهد کرد.
در سخنان وی گرچه به طور مشخص پرداختن به بحث کنکور و نظام هدایت تحصیلی و استعداد یابی پر رنگ است (هرچند در حال حاضر نظام استعدادیابی تحت عنوان شهاب در آموزش و پرورش وجود دارد اما عملاً اجرایی نمیشود) اما همچنان برنامه مشخصی در این حوزه و برای رسیدن به این موارد وجود ندارد.
مهرعلیزاده: اصرار بر حفظ و نگه داشتن کنکور بیهوده است
محسن مهرعلیزاده دیگر نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در برنامه صدای جوان رادیو درباره موضوع کنکور، گفت: اصرار بر حفظ و نگه داشتن کنکور بیهوده است. ظرفیتها اجازه میدهند دانشجو بر اساس فاکتورهای دیگر انتخاب شود از این رو حذف کنکور از برنامههای اساسی بنده است.
اصرار بر حفظ و نگه داشتن کنکور بیهوده است. حذف کنکور از برنامههای اساسی بنده است
در سخنان وی تنها به بحث کنکور پرداخته شده و نقدی یک خطی به آن و همچنان برنامه مشخصی در این حوزه از سوی وی ارائه نشده است.
همتی: به بسط عدالت آموزشی اعتقاد دارم
عبدالناصر همتی دیگر نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «در عین دفاع از نقش بازار رقابتی و فاقد انحصار، در بسیاری از حوزهها، به طور ویژه در سه حوزه آموزش، سلامت و حمایت از آسیبپذیرترین شهروندان، عمیقاً به نقش کارآمد دولت در ایجاد فرصتهای برابر، بسط عدالت، افزایش پوشش و کیفیت خدمات عمومی باور دارم.»
به نقش کارآمد دولت در ایجاد فرصتهای برابر، بسط عدالت، افزایش پوشش و کیفیت خدمات عمومی باور دارم
وی در نشست با فرهیختگان و کارآفرینان نیز گفت: مگر میشود برای رئیسجمهور مسائل فرهنگی، آموزشی و پرورشی، بازنشستگان و کارکنان مهم نباشد؟ من میخواهم بگویم همه این مسائل آخرش به معیشت برمیگردد.
وی تصریح کرد: دولت باید در سه حوزه، سلامت، آموزش و محرومیت زدایی تمرکز کند. بقیه مسائل را مطابق با نظام اقتصادی بازار، البته با کنترل و نظارت کامل که به سمت شبه انحصار نرود، حرکت میکنیم.
در سخنان وی نیز هیچ برنامه مشخص و دغدغه خاصی در حوزه آموزش و پرورش به چشم نمیخورد.
گرچه شاید از میان این میزان سخن نامزدهای ریاست جمهوری که درباره اقتصاد سخن گفتهاند پرداختن به مسائل آموزش و پرورش سهم اندکی دارد و به نظر میرسد سخنان خود را برای مناظره فرهنگی و اجتماعی گذاشتهاند اما در همین سخنان میتوان تا حدی دغدغهها و نگاه کلان نامزدها را به مسائل آموزش و پرورش دریافت. پرداختن به مساله کنکور و نر بر حذف آن شاید سهم زیادی دارد. از سوی دیگر بحث عدالت آموزش ی نیز مدنظر نامزدها است. اما شاید پرداختن به وضعیت فرهنگیان، معیشت آنها و بازگرداندن جایگاه معلمی، بحث سند تحول بنیادین و اساساً تحول در نظام آموزشی کشور، چگونگی اجرای اصل سی قانون اساسی و… در روزهای آتی دیدی کلانتر از سیاستها و برنامههای ۷ نامزد ریاست جمهوری به ما بدهد.