تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۳۸۲ - ۱۳:۱۲
بيست و سومين جلسه نقد كتاب دفاع مقدس به همت معاونت ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار دفاع مقدس 24 خرداد ماه جاري با حضور جمعي از نويسندگان و منتقدين عرصه ادبيات در مركز پژوهش و مطالعات امام حسين (ع) برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اد بي خبرگزاري مهر در اين برنامه كه به كتاب" نخلها و آدمها" اثر نعمت الله سليماني اختصاص داشت، ابتدا مجري جلسه در مورد موضوع داستان گفت : داستان د ر زمان جنگ ايران و عراق د ر خرمشهر اتفاق مي افتد ، پسري به نام " سمير " عاشق د ختري مي شود كه شرط ازدواج با او ، خارج شدن از خدمت در سپاه پاسدارن است . و داستان در شهر اشغال شده ي خرمشهر ادامه پيدامي كند.
سپس حسن رحيم پور به عنوان اولين منتقد ويژگيهاي داستان را اينگونه بيان كرد : پرداختن به موضوع مجروحان جنگي، وجود تخيل ، آرزو هاي شاعرانه در داستان از نكات مثبت در اين كتاب است . اما مطابق نبود ن بعضي موضوعات داستان با واقعيت و استفاده از لهجه مردم جنوب كشور براي ارتباط با مخاطب چندان موفق به نظر نمي آيد.
سيد مجتبي هاشمي دومين سخنران جلسه اظهار كرد : نويسنده از زاويه ديد سوم شخص سود مي برد و به همين دليل به هر كجا كه دلش مي خواهد مي رود و در باره هر موضوعي كه مي خواهد صحبت مي كند. نويسنده وقتي اجازه مي دهد " سمير " قهرمان داستان خودش صحبت كند ما با يك شخص عادي مواجه مي شويم و زماني كه به بيان حرفهاي خود را از طريق سمير اقدام مي كند با سخناني فيلسوفانه و اديبانه برخورد مي كنيم .
وي با بيان اينكه اين كتاب بيشتر به رمان نزديك است تا داستان افزود : بافت اثر يك دست و بيشتر گزارشي و روزنامه اي است و كمتر به فضاهاي نمايشي آن توجه شده است . اگرچه فضاي جبهه خوب توصيف مي شود اما توصيف قهرمانان داستان ضعيف است و در شخصيت پردازي ، قهرمانان حالت ايستايي دارند .
در ادامه مجري برنامه در باره داستان اينگونه اظهار نظر كرد : شرو ع و پايان داستان موفق بوده است ولي در بين داستان نكاتي وجود دارد كه به طرح آن صدمه مي زند . بسياري از قسمت ها ي كتاب تنها يك خاطره است كه در پيش برد داستان هيچ كمكي نمي كند . بسياري از بخشها نيزروايتهاي سطحي و غيرهنري است ودرآن گاهي لحن تغيير مي كند و گاهي نويسنده درداستان به جانبداري از گروه يا شخصي مي پردازد كه مرسوم نيست.
وي گفت : سليماني صحنه هايي از زندگي عادي مردم را در جنگ نشان مي دهد اما بدون پرداختن به آنها از كنارش مي گذرد. ورود و خروج بدون دليل اشخاص در داستان نيز از ديگر نقاط ضعف به حساب مي آيد.
اين متنقد بيان داشت : اينها ضعفهايي هستند كه بايد به آنها توجه كرد . فكر مي كنم اين كتاب ابتدا خاطره بوده و بعد نويسنده آن را بصورت داستان در آورده است. عده اي گمان مي كنند داستان ماندگارترازخاطره است، در حالي كه چنين نيست . خاطره بيشتر يك واقعيت است و داستان گاهي با مسايل غير واقعي نيز همراه مي شود.
سپس محمد رضا سرشار يكي از داوران انتخاب كننده اين كتاب به عنوان داستان برگزيده ي دفاع مقدس در سال 1381 ويژگيهاي آنرا اينگونه بيان نمود : اين كتاب حجيم ترين رمان دفاع مقدس از ابتداي جنگ تا امروز است . تعادل خوبي بين فضاي پشت جبهه و داخل شهر در داستان برقرار شده است و حتي درحالي كه نويسندگان متعهد بيشتر تأكيد بر جنبه هاي غم انگيز جنگ دارند ، اين اثر شادي و غم را در جنگ با هم بيان مي كند .
وي خود داري از مبالغه در شخصيت پردازي و آشنايي خوب نويسنده بافضا ها و مكانهاي جنگي را از ديگر ويژگي هاي مثبت اين اثربر شمرد .
سرشارگفت : اگر قرار باشد داستانهايي كه نوشته مي شود با داستانهاي بزرگ بسنجيم ، هيچ داستان بدون ايرادي وجود ندارد و نبايد در بررسي داستانهاي خود تنها نقاط ضعف را ببينم .