خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ نشست مجازی نمایندگان حوزههای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره ویژگیها و ملزومات فردی که باید به عنوان وزیر میراث فرهنگی در کابینه جدید رئیس جمهور دولت سیزدهم مطرح شود برگزار شد و نمایندگان اصناف گردشگری به بیان دیدگاههای خود پرداختند. اما از آنجا که فعالان حوزه میراث فرهنگی و پس از آن صنایع دستی در فضای مجازی حضور کمرنگتری دارند؛ این نشست نیز مانند بسیاری از نشستهای فضای مجازی بیشتر پیرامون نظرات فعالان گردشگری سپری شد. آنها در این نشست اعلام کردند که قرار است به زودی با حضور همه رؤسای تشکلها و اصناف، در هر سه حوزه میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری جلسهای برگزار کرده و نظر نهایی خود را درباره وزیر میراث فرهنگی ارائه کنند.
آنها با وجود اینکه هر بار در هر دولت نتیجهای از این اتفاق نگرفتند اما همچنان امیدوار هستند این بار به حرف و نظر آنها توجه شود. همچنین بر این باورند که وزیر میراث فرهنگی میبایست فرد ناآشنا با وزارت میراث فرهنگی نباشد، حتی اگر متخصص نبود، اما از تخصص بخش خصوصی استفاده کند، دنبال لابی گری برای ماندن در صندلی نباشد و وابسته به جناحهای خاص نبوده ولی پر زور و قدرتمند باشد و بتواند از قدرت لابی گری خود در دولت برای حمایت از سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بهره ببرد.
در این نشست مجازی، محسن امامی به عنوان یکی از مدیران سابق صنعت گردشگری و فعالان این عرصه درباره ویژگیهای وزیر جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: قبل از تشکیل دولت آقای روحانی هم گروههایی بودند که بحثها و گزینههای مختلفی را مطرح کردند. ما هم نتایج را به مجموعه تصمیم گیران اعلام کردیم. تنها کسانی که از این مجموعه بیرون نیامدند همان افراد پیشنهادی بودند. جلسه دیگری در دور دوم ریاست جمهوری آقای روحانی برگزار شد که آقای مرعشی هم حضور داشت. گفتند که خروجی این جلسات، نتیجهای دربرخواهد داشت. اما باز هم این طور که گفتند نشد. این بار هم گمان میکنم همین مسئله باشد. چون بالاخره سهم خواهی ها زیاد است و بعید می دانم کار به دست فرد متخصصی بیافتد. با این وجود باز هم امیدواریم.
وی نقبی به گذشته زد و گفت: بعد از انقلاب کسی که مدیر سازمان ایرانگردی و جهانگردی وقت بود گفت اعتقادی به گردشگری ندارد. هتلداران و آژانسداران گفتند نمیشود شغل دیگری داشته باشید؟ فقط دو نفر بودند که مفهوم گردشگری را در میان مدیران بعد از انقلاب میدانستند اما در برخی از دورهها شاهد تخریب میراث فرهنگی بودیم.
امامی بیان کرد: کسی که میخواهد مسئول این حوزه شود، باید ویژگیهای شخصی هم داشته باشد مثل علاقه به حوزه، توان مدیریتی، شخصیت ذاتی آن فرد، سواد و دانش، تسلط به زبان خارجی، داشتن روحیه تعامل، اهل مشورت بودن، اعتقاد به کار کارشناسی، توانایی کارکردن با افراد قد بلند و مستقل. اگر فردی با این ویژگیهای شخصی روی کار بیاید تازه اول مصیبتش است. چون با بالادستیهای خودش هم که ممکن است این ویژگیها را نداشته باشند دچار مشکل میشود. برخی از مدیرانی که در حوزه مدیریت کلان این دستگاهها قرار گرفتند علاقه مند نبودند افراد مطلع تر از خودشان حضور داشته باشند.
امامی تصریح کرد: می دانم در این وزارت، آدم کوتاه قد دراز دستی میآید که ویژگی مهم آن روی زیاد است. برخی هم خودشان را مطرح میکنند و درحال لابی هستند. اما الان مسئولیت مهم را علاوه بر بخش خصوصی متوجه رسانهها می دانم. کمپینی تشکیل دهید شاید از لحاظ رسانهای جلوی فاجعه گرفته شود.
چاپلوسها را نپذیرید
وی افزود: ویژگیهای عمومی یک وزیر، داشتن تفکر ملی، شناخت ظرفیتهای کشور و تعامل با افراد و داشتن تفکر تمرکززدایی است. این وزارتخانه اگر چابک نشود، راه به جایی نخواهد یافت. نکته بعدی عدم پذیرش چاپلوس هاست. شناخت جهان و مفاهیم بین المللی، توانایی مذاکره و چانه زنی، واقع گرا بودن از مهمترین شاخصههای وزیر میراث فرهنگی است. برخی آمده و گفتند آنقدر هتل میسازیم که نشود شمرد. مشخص است که چنین فردی اصلاً گردشگری را نمیشناسد. وزیر باید کوچک سازی و چابک سازی، سیاست گذاری حمایت و نظارت را در دستور کارش داشته باشد. این وزارت نباید مجوز هتل و آژانس بدهد اینها کار بخش خصوصی است فقط باید نظارت، سیاست گذاری و حمایت کند.
مدیر ارشد در مختصات وزیر میراث فرهنگی تربیت نشد
حجت الله مرادخانی نیز به عنوان کارشناس حوزه صنایع دستی در این نشست مجازی حضور داشت و گفت: نمیشود انتظار داشت وزیر میراث فرهنگی، فرد متخصصی در این حوزه باشد چون در طول این مدت با عدم استمرار مدیریت کلان این حوزه و انتصابات سیاسی که انجام شده، هرگز مجال تربیت کارشناس و مدیر ارشدی که مختصات را در اختیار بگیرد مهیا نبوده است. فردی که قرار است به عنوان وزیر به این وزارتخانه راه یابد، باید به حوزه فرهنگ و اهمیت آن آشنا و از اقتدار مدیریتی و نفوذ سیاسی بالایی برخوردار باشد.
وی ادامه داد: افرادی که در دورههای گذشته پستی نگرفتهاند همواره سکان این وزارت را به عهده داشتهاند و چون نفوذ سیاسی نداشتهاند، در لابیهای سیاسی و سفارشهایی که از طرف مجلس یا نهادهای دیگر میشد، ادارات کل استانی را به افراد غیر متخصص واگذار میکردند. این موضوع در میان مدت و بلند مدت خسرانهای غیر قابل جبرانی را به وجود آورد. الان میبینیم که افراد متخصص در این وزارت نداریم. با توجه به وضعیت نابسامانی که وزارت میراث فرهنگی دارد، این وزارتخانه فرد متنفذی میخواهد که بتواند خواستههای فعالان این حوزهها را پررنگ کند.
مدیر مدبر میخواهیم، تخصص با بخش خصوصی!
ابراهیم پورفرج رئیس جامعه تور گردانان ایران نیز در این نشست از برگزاری جلسهای با حضور بخش خصوصی درباره انتخاب وزیر میراث فرهنگی و ارائه پیشنهاد این بخش به ریاست جمهوری تا آخر هفته خبر داد و گفت: کسی که بخواهد وارد صنعت شود، باید بداند که گردشگری یک صنعت اقتصادی است. یعنی ما فرهنگمان را به اقتصاد تبدیل کردیم. کسی باشد که با فرهنگ ما آشنا باشد و بتواند با کشورهای دیگر رایزنی کند. او باید بداند این دوره بسیار حساس است. چون دیگر قدرت دو سال قبل را نداریم و خسارت سنگینی را دیدهایم. پس باید درکی از ضرر و زیان تمام بخشهای گردشگری را داشته باشد. ما وزیر مدبر میخواهیم اگر مدیر باشد تخصص و دانش بخش خصوصی را میگیرد و از آن استفاده میکند. مهم این است که چقدر با بخش خصوصی تعامل کند. در نهایت اگر وزیر جدید میراث فرهنگی، روابط بین المللی و فرهنگ را بداند و روابط داخلی خوبی داشته باشد میتواند به گردشگری کمک کند.
وزیر وابسته به جناح نباشد
جمشید حمزه زاده رئیس جامعه هتلداران ایران هم گفت: گردشگری به شدت از بحرانهای سال ۹۸ تا کنون آسیب دیده است پس انتخاب وزیر میراث فرهنگی بیشتر از هر زمان دیگری برای تشکلها اهمیت دارد. وزیر باید باور و اعتقاد قلبی به گردشگری و میراث فرهنگی داشته باشد. خیلیها رئیس این سازمان بودند اما اعتقادی به این موضوعات نداشتند. داشتن برنامه و استراتژی مشخص برای توسعه گردشگری ویژگی مهمی است.
وی تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی در ادوار گذشته حیاط خلوت دولت بود. افرادی آمدند که هیچ شناختی نسبت به بخش خصوصی نداشتند. چه بسا آسیبهایی نیز دیدیم. تعامل با بخش خصوصی و تقویت تشکلها از شاخصههای اصلی است. در ادوار گذشته، مدیران، افرادی را قطاری با خودشان آوردند که شناختی از این صنعت نداشتند. ماهها و سالها طول کشید تا با این صنعت آشنا شوند و تنها فعالان بودند که متضرر شدند. ما در بدنه گردشگری افراد بسیار کارشناس و با تجربهای داریم که به حاشیه رانده شدند. رمز توسعه گردشگری استفاده از توان داخلی و کارشناسان داخلی است. معتقدم کسی که وزیر میشود نباید وابسته به جناح خاصی باشد چون افرادی را داشتیم که افراد وابستهای بودند و این سازمان را به جای کارهای تخصصی به سمت مسائل حاشیهای کشاندند.
رئیس جامعه هتلداران ایران گفت: ما الان بیشتر از هر زمانی به همدلی نیاز داریم. تجربه نشان داده که اگر اختلافی داشتهایم، موجب شده دیگران از آن استفاده کنند.
هماهنگی بین بخشهای مختلف گردشگری نیست
رامین ذبیحمند راهنمای گردشگری و عضو جامعه راهنمایان ایران گفت: بررسی کشورهایی که در حوزه گردشگری پیشرفته هستند، مثل ترکیه، مالزی و کشورهای نوظهور و پیشرو نشان میدهد هماهنگی خوبی بین نهادهای مرتبطشان با گردشگری وجود دارد. یکی از مهمترین مشکلات گردشگری این است که هماهنگی منسجم و با برنامهای بین بخشهای مختلف وجود ندارد. یکی از اهداف تشکیل وزارت میراث فرهنگی این بود که هر یک از حوزههای صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری در کنار هم پیش بروند. وزیر میراث فرهنگی باید در یک برنامه جامع و بلند مدت، همه این بخشها را با هم هماهنگ کند نه اینکه هر کدام به عنوان زیرشاخههای مجزا فعالیت کنند و هیچ تعاملی با هم نداشته باشند. اگر این تعاملات صورت گیرد، جایگاه تشکلهای صنفی گردشگری و حلقههای آن در این برنامه بلند مدت بهتر دیده میشود. اتحاد میان اینها یک همت بالادستی و مشارکت تشکلها را نیاز دارد.
مدیران سازمان میراث فرهنگی شانیت این مسئولیت را نداشتند
الیار عاصمی زاده. رئیس شورای هماهنگی سازمانهای غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور هم به سوال نشست درباره اینکه چه کسی با چه ویژگیهایی میتواند وزیر میراث فرهنگی باشد گفت: این سوالی است که شاخصهای آن را مدتهاست با مدیرانی که به این سازمان آمدند بررسی میکنیم و میبینیم که هیچکدام شانیت مدیریت این حوزه را نداشته و نتوانستند نگاه جامعی در این سیستم جاری و ساری کنند. همیشه یا نگاه میراث فرهنگی محور یا نگاه گردشگری محور داشتهاند و هیچکدام در هیچ دورهای نگاه توسعه صنایع دستی نداشتند. سه سازمان مجزا را عملاً با چسب بهم چسباندیم و هیچ چارتی برای آن نداریم که تعاملی بین معاونتها ایجاد کند. قطعاً در میان این معاونتها، بخش گردشگری پیشگامتر بوده است. شاید چون بخش خصوصی مطالبه گر بوده است.
وی گفت: بخش خصوصی دو سال سختی را پشت سر گذاشته است. عملاً نگاهی که در معاونتهای دیگر داشتهایم با اینجا یکسان نبوده است. معاونت گردشگری هم آنطور که شایسته بود، نتوانست پاسخ بخش خصوصی را بدهد. امیدوارم وزیری انتخاب شود که بتواند از بدنه کارشناسی استفاده کند. الان سیستم کارشناسی تا اندازهای میتواند ارتقا پیدا کند و با این نگاه مواجه است که نمیتواند معاون یا وزیر شود. معاونان باید از خارج از بدنه بیایند. ما در ادارات کل استانها هم با فقر کارشناس مواجه هستیم.
گردشگری دیگر تحمل فرد ناآشنا با این صنعت را ندارد
محسن حاجی سعید رئیس کانون انجمنهای صنفی راهنمایان کشور نیز در این نشست مجازی گفت: وزیر میراث فرهنگی باید گردشگری را محور توسعه کشور کند و از باید از طریق گردشگری، میراث فرهنگی را حفاظت کرده و صنایع دستی را به عنوان صادرات اصلی کشور جا بیندازد. ضمن اینکه قدرت متقاعد کردن رئیس جمهور، مجلس و حاکمیت را درباره اینکه گردشگری امنیتی نیست بلکه فرهنگی و اقتصادی است؛ داشته باشد. باید گفتمان اصلی دولت را به جای محکوم کردن این کشور و آن کشور، و دشمن خواندن این مردم و آن دولت به سمت معرفی فرهنگ، آداب، جاذبهها و طبیعت و مهمان نوازی ایرانی هدایت کند.
حاجی سعید گفت: وزیر میراث فرهنگی باید بتواند وزارت خارجه را مجاب کند که باید با فرمان وزارت گردشگری پیش برود. ضمن اینکه این فرد باید دنیا دیده باشد و پیشرفت صنعت گردشگری در دیگر کشورها را لمس کرده باشد. باید وزارتخانه را از کار اجرایی کردن دور و به وظایف برنامهریزی و نظارتی بپردازد. باید بخش خصوصی را مشاور و مجری تمام امور اجرایی حوزه گردشگری کند و به معنای واقعی برون سپاری امور تصدی رقم بخورد. قوانین حمایتی برای فعالین صنعت گردشگری و قوانین جزایی برای متخلفین این حوزه تصویب کند و بتواند بودجه تبلیغات گردشگری را به اندازه قابل توجهی افزایش دهد تا گردشگری ایران فصل خلوت کوتاهتری داشته باشد. باید از ظرفیت گردشگری به عنوان ابزاری برای ایران هراسی و اسلام هراسی بهره ببرد و علما و روحانیون را با لزوم توسعه گردشگری برای جلوگیری از خروج ارز، ارزآوری بیشتر، اشتغال و امنیت حاصل از توسعه گردشگری و صادرات فرهنگ از طریق گردشگری آشنا کند. این فرد باید برای بخش خصوصی آشنا باشد خوب است که رئیس جمهور از رفیق بازی در این پست دست بردارد. گردشگری آنچنان آسیب دیده که توان تحمل فردی نامرتبط و ناآشنا را ندارد. موانع توسعه گردشگری مشخص است و راهکارهای ساده و یا علمی آن محرز. بنابراین به جای شناخت مساله، به دنبال حل مسالههای پر واضح صنعت گردشگری باشد.
وزیر باید بین اعضای صنف مقبولیت داشته باشد
محمد ثابتاقلیدی، مدیر کل اسبق نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری که در ستاد گردشگری آیت الله رئیسی نیز فعال است در این نشست گفت: دولت مردمی، ایران قوی شعار آقای رئیسی است. دولت مردمی یعنی دولتی که اساس آن خدمت به مردم باشد حالا کسی که در رأس این دولت هست، باید بتواند خدمتگزار مردم هم باشد. اهتمام ما هم در این قضیه نگرش به بخش خصوصی است. کسی که در رأس وزارت میراث فرهنگی مینشیند، باید از دید بازیگران، مردم و ذی نفعان این صنف مقبولیت کافی را داشته باشند.
وی گفت: باید شرایط احراز برای شخص وزیر مشخص شود که در آن ویژگیهای فردی و برنامه محوری، اولویتها و خطوط سیاسی او مورد بررسی قرار گیرد. برخی کارها اولویت دارند. اکنون نیاز است کمیسیون تخصصی گردشگری داشته باشیم. امور تصدی گری به بخش خصوصی واگذار شود و ساختار سازمانی وزارت میراث فرهنگی با واگذاری امور چابک تر شود.
وزیر قد بلند و پر زور میخواهیم
مصطفی سروی هم از آژانس داران و عضو جامعه تور گردانان ایران گفت: باید واقع بین تر باشیم نمیتوان از آرزوهایمان صحبت کرد. نه کسی به حرف ما گوش میکند نه کسی با نظر ما وزیر را انتخاب میکند. همه کسانی که آمدند دوست داشتند که به نحوی کار کنند. کسی وزیر نشد که نخواهد کار کند. تنها کسانی حرکت رو به جلویی داشتند که زور بیشتری در دولت داشتهاند. اگر این زور را نداشته باشد ولی با بخش خصوصی تعامل کند. اما اگر به او پول ندهند، و به حرفش اهمیتی ندهند کاری پی. نمیبرد. ما وزیری میخواهیم که قد بلند باشد و زور داشته باشد. در حال حاضر کسانی هستند که به هر مدیری که بیاید میگویند بخش خصوصی دنبال منافع خودش است و نمیتوان با آنها کار کرد. حتی اگر مدیریت متخصص در این حوزه نباشد اما بتواند زور داشته باشد و کارها را پیش ببرد مفید خواهد بود. تمام این اتفاقاتی که دوستان میگویند درست است اما با وضعیتی که داریم کاری پیش نمیرود.
شاید وزیر متخصص نباشد اما باید قدرتمند باشد
در بخش دیگری از این نشست؛ ابراهیم پورفرج رئیس جامعه تور گردانان ایران درباره نتیجه رایزنیها و جلسات برای انتخاب وزیر مناسب حوزه وزارت میراث فرهنگی گفت: هنوز به نتیجه مطلوب نرسیدهایم برای همین جلسه دیگری داریم که نظر خودمان را ارائه کنیم. پیشنهادات خود را مطرح خواهیم کرد. چه کسی بخواهد چه نخواهد. در این دوره از زمان با توجه به شرایط گردشگری، وزیری توانمند میخواهیم شاید خیلی هم متخصص نباشد چون بخش خصوصی عمل و دانش این کار را دارد. این فرد باید بتواند از توان بخش خصوصی استفاده کند در دولت قدرتمند و پر نفوذ باشد. چون در غیر این صورت با همان شرایط و وضعی که در سالهای گذشته رو به رو بودیم، ادامه خواهیم داد.
برخی میگویند به تیم چهره سازی ما بپیوندید!
محمد ابراهیم لاریجانی مدیرکل سابق تبلیغات و بازاریابی گردشگری نیز در این بخش از نشست مجازی گفت: متأسفانه بانیان وضع موجود و حامیانشان را میبینیم که یکباره منتقد و مطالبه گر شدهاند و به جای اینکه به خاطر عملکرد ضعیفشان از مردم و بخش خصوصی عذرخواهی کنند؛ شروع به مطالبه گری کردهاند و در ستاد کاندیدها میروند و لابی میکنند. در حالی که همین الان هم مسئولیت دارند و به جای اینکه به مسئولیتها عمل کنند؛ وقت شأن را برای لابی گری گذاشتهاند و البته موفق هم بودهاند. معتقدم منتخب ملت آگاهتر از این صحبتها است. ولی در گیر و دار انتخاب وزیر و غیره آنقدر مشغله زیاد است که ممکن است از نظرها دور بماند. اما امیدوارم به کارنامه افراد نگاه شود. این فرد وزیر سه حوزه است. اگر گردشگری توسعه پیدا کند دو حوزه دیگر هم نفع میبرند.
وی به جلسه روز چهارشنبه بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: چرا چهارشنبه؟ همین امشب جلسه بگذارید. جون افراد دیگری این جلسات را برگزار کردهاند. از رؤسای انجمنهای دیگر نیز دعوت شود. در نهایت صدای واحد از مجمع تشکلهای بخش میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری با محوریت شورای تشکلهای گردشگری بلند شود. این صدا اگر به بالا برسد، فارغ از هر نتیجهای، نشان دهنده آن است که این صنعت صاحبی دارد. عدهای نگران این ماجرا هستند. این طور نباشد افرادی از دانشگاه انتخاب شوند و بگویند که شما به تیم چهره سازی ما بپیوندید.
انتخاب معاون گردشگری تأثیر مستقیم تری دارد
عباس بیدگلی مشاور جامعه هتلداران ایران نیز در این نشست بیان کرد: تجربه نشان داده افراد سیاسی به این مسئولیت گمارده میشوند و معمولاً کسی که جزو حلقه نزدیک باشد و نتواند مسئولیت وزارتخانههای دیگری را در اختیار بگیرد؛ وزیر میراث فرهنگی میشود. در آینده میبینیم که این اتفاق میافتد. اما دلیل نمیشود تلاشمان را نکنیم. برای ما انتخاب معاون گردشگری شاید مهمتر از انتخاب شخص وزیر باشد. در سالهای گذشته نشان داده شده که انتخاب معاونت گردشگری خارج از کنترل و نظرات تشکلها و دستاندرکاران بوده است. خوب است در فرصتی درباره موضوع معاون گردشگری هم صحبت شود.
اگر افرادی که الان مطرح هستند، بیایند، باید سجده گذشته را کنیم!
حرمت الله رفیعی رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران گفت: دیگر کار دولت تمام شده است باید دید که آینده گردشگری چیست. ما در تمام این مدت در زمینه گردشگری کوتاهی کردیم. عدم موفقیت ما هم به دلیل عدم همراهی ماست. آقای بیدگلی گفت که وزیر مهم است و انتخاب معاون گردشگری مهمتر. درست است اما وزیری که نتواند با همین جمع همراهی داشته باشد فکر میکنید میتواند موفق باشد؟ این ما هستیم که وزیر را وزیر میکنیم. میرود پشت میز مینشیند و اهمیتی برای ما قائل نمیشود. کجا توانستیم یک اطلاعیه و حرکت جمعی در جهت رشد گردشگری داشته باشیم؟ کجا اگر انتقادی داشته باشیم بقیه دوستان از آن حمایت میکنند؟ وزیر نمیتواند بیاید جز اینکه با ما همسو باشد. آنها باید ابزار در اختیار ما باشند برای اینکه رو به جلو حرکت کنیم. ما باید مسئولان را تعیین کنیم. الان افرادی میخواهند این سمت را بگیرند که لحظهای در صنعت گردشگری کار نکردهاند. ولی در حال لابی هستند.
وی گفت: اگر این آدمها بخواهند بیایند باید به خاطر وضعیت روزگار گذشته خودمان سجده کنیم! یقین بدانید با چراغ موشی به دنبال گذشته میرویم. اگر همدل باشیم مشکلات را حل میکنیم. چقدر خوب بود که ابتدای کرونا وقتی فهمیدیم که ما را آزار میدهند، کاری میکردیم. آنها به اندازه یک آب نبات در دهان ما نگذاشتند. تلاش معاونت گردشگری این بوده که بین ما اختلاف بیندازد.
مدعیان وزارت، برنامه شأن را به بخش خصوصی بدهند
رفیعی پیشنهاد کرد هر کسی که مدعی است میخواهد وزیر باشد، در حضور بخش خصوصی به عنوان صاحبان گردشگری، برنامهاش را ارائه کند.
محمود بنکدار هم عضو جامعه تور گردانان ایران گفت: ما وزارتخانهمان سه بخش مهم دارد که هر کدام میتواند وزارت باشد اما باید به گردشگری بها داده شود. این وزارتخانه آدمی را میخواهد که سر و سامانی به آن بدهد. وزیر میراث فرهنگی باید روابط بینالملل بداند و مترجم چیزی که خودش میخواهد را به او القا نکند. اینکه ما برای وزیر تشریح کنیم، گردشگری چقدر میتواند مؤثر و درآمدزا باشد اوج فاجعه است که متأسفانه در تمام این سالها شاهدش بودیم.
علی صدرنیا نیز از جمله راهنمایان گردشگری گفت: خصوصیت مهم وزیر، درایتی است که نسبت به عوامل مؤثر باید داشته باشد. کسی را میخواهیم که درک کند باید در خدمت بخش گردشگری و خصوصی باشد. باید برنامه راهی در سایه مشورها تدوین کند که به خواستههای خودمان برسیم. گردشگری مجموعهای از نکات ریز است که وقتی کنار هم باشد، کل را نشان میدهد. بهتر است کسی باشد که از بدنه گردشگری باشد و اگر نبود، کسی باشد که به بخش خصوصی برای یافتن راه حلها مراجعه کند.