حمیدرضا سهرابی در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت نوسازی واحدهای مسکونی روستایی اظهار کرد: از سال ۱۳۸۴ طرح مقاوم سازی مسکن روستایی را آغاز کردیم، در آن سال (۸۴)، تنها ۷ درصد واحدهای روستایی ما مقاوم بودند.
وی افزود: اما از سال ۸۴ به بعد، ساخت یا نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی ابلاغ شد در برخی سال‌ها هم نوسازی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار واحد روستایی در دستور کار قرار گرفت اما در برخی موارد، تخصیص اعتبارات صورت نگرفت و از طرح عقب ماندیم.
مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تصریح کرد در حال حاضر یک میلیون و ۸۶۰ هزار واحد در قالب طرح نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد روستایی، به بهره برداری رسیده است.
وی ادامه داد: در حوادث طبیعی در روستاها مانند سیل، زلزله و امثال آن، حدود ۵۵۰ هزار واحد روستایی هم ذیل بازسازی‌های حوادث طبیعی، مقاوم یا نوسازی شده است؛ همچنین پیش از سال ۸۴ نیز ۱۸۰ هزار واحد مقاوم سازی شده بود.
ظرف ۱۶ سال، نصف خانه‌های روستایی بازسازی شد
سهرابی یادآور شد: در مجموع از ۵ میلیون و ۳۷۷ هزار واحد مسکونی روستایی بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود ۴۸ درصد واحدهای روستایی تحت نظارت بنیاد مسکن، تا کنون نوسازی یا مقاوم سازی شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس قوانین برنامه توسعه ۵ ساله کشور هم چنین طرح جامع مسکن، تا سال ۱۴۰۵ باید به سطح مقاوم یا نوسازی ۷۰ درصد خانه‌های روستایی برسیم یعنی در ۵ سال پیش رو، حدود ۲۰ درصد دیگر از واحدهای مسکونی روستایی، بازسازی شوند.
مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن گفت: اگر منابع موجود برای این طرح تخصیص یابد و منابع اختصاص یافته، مُکفی باشند و با تورم مواجه نشویم به نظر می‌رسد می‌توانیم به این رقم ۲۰ درصد دست یابیم. طرح نوسازی مساکن روستایی، یکی از طرح‌های موفق کشور است و رسیدن از ۷ به ۴۸ درصد کار با ارزشی است و تلاش می‌کنیم به این میزان نوسازی خانه‌های روستایی دست یابیم.
پروانه ساخت را دهیاری می‌دهد؛ نقشه و وام را بنیاد مسکن
وی درباره مرجع صدور پروانه ساخت در روستاها گفت: بنیاد مسکن صرفاً در خصوص تأیید نقشه واحد مسکونی و نظارت در روستاها امکان فعالیت دارد؛ اما صدور پروانه ساختمانی در اختیار دهیاری‌ها یا در نبود دهیاری، بخشداری‌هاست.
سهرابی اظهار کرد: آن دسته از واحدهای مسکونی روستایی که از بنیاد مسکن تسهیلات دریافت می‌کنند، تخلفی در ساخت و ساز و تخطی از نقشه ندارند چون اگر تخلفی حین ساخت و ساز مشاهده شود، از ادامه تخصیص وام به سازنده جلوگیری خواهد شد؛ اما آن دسته از واحدهایی که تخلف می‌کنند، از دهیاری پروانه ساخت می‌گیرند؛ حتی ممکن است از بنیاد مسکن، تأییدیه نقشه را هم دریافت کنند؛ اما زمانی که شروع به ساخت می‌کنند، مثلاً اگر سقف مجاز ساخت و ساز در آن روستا، ۲ طبقه باشد، سازنده اقدام به ساخت ۴ یا ۵ طبقه می‌کند؛ دهیاری هم کاری به آنها ندارد تا بتواند از سازنده، جریمه دریافت کند. این یکی از پاشنه آشیل‌های زمین خواری و ساخت و ساز در کشور است که باید اصلاح شود.
چگونه می‌توان جلوی تخلفات ساخت و ساز در روستاها را گرفت؟
وی تأکید کرد: اگر هماهنگی و نظارت بنیاد مسکن روی ساخت و سازهایی هم که وام نوسازی دریافت نمی‌کنند، باشد، قطعاً جلوی بسیاری از تخلفات گرفته می‌شود؛ اگر سازنده‌ای که می‌خواهد در روستا، به جای ۲ طبقه، ۳ طبقه بسازد، ناظر ساخت و ساز بنیاد مسکن، به ادارات کل بنیاد مسکن استان‌ها، هشدار قلع بنا بدهد، بلافاصله از ادامه ساخت جلوگیری شده و دیگر چنین تخلفاتی در واحدهای روستایی اتفاق نمی‌افتد.
این مقام مسئول در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بیان کرد: واحدهای مسکن روستایی که در خارج از بافت مصوب روستا احداث شده باشند، شامل تسهیلات نوسازی یا بهسازی نخواهند شد؛ مثلاً در مسیل یا حریم راه یا دره یا در مسیر رانش زمین ساخت و ساز شده است در صورتی که این واحدها دچار تخریب شوند به آنها وام بهسازی داده نمی‌شود همچنین این واحدهای مسکونی روستایی، مشمول وام نوسازی هم نخواهند شد؛ حتی اگر دهیاری‌ها به آنها پروانه ساخت بدهند.
وام ۱۰۰ میلیون تومانی مسکن روستایی ابلاغ شد
سهرابی درباره مصوبه اخیر هیئت دولت برای اعطای وام نوسازی مسکن روستایی گفت: سال گذشته این وام تا سقف ۵۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۱۵ ساله و اقساط ماهیانه ۵۰۰ هزار تومان اعطا می‌شد؛ اما اخیراً در هیئت دولت این تسهیلات تغییر کرد و به ۱۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۲۰ ساله و اقساط ۷۰۰ هزار تومانی افزایش یافت.
وی ادامه داد: بانک‌های عامل تعیین و به آنها ابلاغ شده است در حال حاضر ۳ بانک پرداخت این تسهیلات را آغاز کرده و بنیاد مسکن نیز عملیات معرفی مشمولان و متقاضیان به بانک‌های عامل را در دستور کار قرار داده است. ضمانت نیز به صورت سفته زنجیره‌ای است؛ بانک‌ها هم معمولاً همکاری خوبی می‌کنند و منابع آن از محل اعتبارات داخلی بانک‌ها با کارمزد ۵ درصد در نظر گرفته شده است؛ ۱۳ درصد مابقی نرخ سود را نیز دولت به صورت یارانه‌ای به بانک‌ها پرداخت می‌کند.
به گفته مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن، وام ۱۰۰ میلیون تومانی معادل حدود ۵۰ درصد هزینه ساخت یک واحد ۶۰ متری روستایی با احتساب متری ۳.۵ میلیون تومان قیمت تمام شده ساخت و ساز را پوشش می‌دهد.