مدیر حوزه های علمیه ضعف در تحقیقات میدانی را از چالش‌های جدی پژوهش‌ها عنوان کرد و گفت: تحقیقات میدانی با نگاه به آینده‌پژوهی و ارتباط آن با انقلاب اسلامی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله اعرافی در پانزدهمین نشست اداری هیئت رئیسه المصطفی با نمایندگان خارج کشور، حضور در میان المصطفائیان را توفیقی الهی دانست و اظهار داشت: امیدواریم جامعةالمصطفی بیش از پیش بتواند مشعل هدایت بوده، در جهان نورافشان و انعکاس‌دهنده ارزش‌های ناب الهی باشد.

مدیر حوزه های علمیه در ادامه با بیان اینکه مقوله و مفهوم اخلاص، در بسیاری از مفاهیم دینی و ارزش‌های اخلاقی اسلام محوریت دارد، خاطرنشان کرد: اخلاص، محور و کانون منظومه‌ای از مفاهیم و ارزش‌های بزرگی است که در قرآن و روایات مورد تأکید قرار گرفته است.

اخلاص؛ رها شدن از همه رشته ها و متصل شدن به یک رشته است

وی ضمن تشریح الزامات اخلاص‌مداری، تصریح کرد: روح اخلاص این است که انسان بتواند با مدیریت جهان درون، خویش را از همه رشته‌ها آزاد و به یک رشته اتصال پیدا کند. این فرایند، از دشوارترین کارهای اصلاح درون است تا با مهندسی دقیق و ظریف، بتوانیم جهان درون را از همه علایق، رشته‌ها و تحولات آزاد نماییم.

آیت‌الله اعرافی به گستره تأثیرات بشر از جهان پرآشوب و غوغاگر اشاره کرد و با بیان اینکه آدمی در این جهان اغواگر، در معرض انواع علایق و کشش‌هاست، یادآور شد: رشته‌های گوناگون زندگی پیرامون ما را فراگرفته است و ما در میان کوران سخت حوادث دنیوی قرار داریم؛ از این رو رها شدن از یکایک این کشش‌ها و جاذبه ها، نیازمند دقت، مراقبت و مهندسی دنیای درون است.

رئیس هیئت امنای جامعةالمصطفی، با تأکید بر اینکه نوع بشر اسیر موج‌ها، جاذبه‌ها و کشش‌های گوناگون و خواسته‌های نفسانی و دنیایی است، ابراز داشت: رهایی از این عرصه، نیازمند انرژی قوی است تا بتوان بر نقطه حقیقی در عالم، که در حقیقت اخلاص است، اتکا نمود و تأثیرگذاری دیگر رشته‌ها را به حداقل رساند.

وی اخلاص را راه مقابله با همه هجمه‌ها توصیف نمود و یادآور شد: اخلاص از سویی شنا در برابر موج و در برابر علایق و رشته‌های تعلقات مادی و دنیوی است و از سوی دیگر، هماهنگی با جان عالم هستی، یعنی خداجویی و توحید است؛ اخلاص از منظری بسیار شیرین است، زیرا حرکت هماهنگ با عالم و توحید برشمرده می‌شود که در عین سختی، آن را بسیار شیرین می‌سازد.

آیت‌الله اعرافی، در ادامه، ضمن اشاره به سنجه‌ها و شاخص‌های اخلاص، با بیان اینکه این مهم در اخلاق و تزکیه روح و سنجه‌های عینی و عملی نمود پیدا می‌کند، اظهار داشت: در آیات و روایات نشانه‌های زیادی وجود دارد؛ باید سنجه‌های درونی هر فضیلت اخلاقی و ارزش درونی و نهادی را بیابیم.

رئیس هیئت امنای جامعةالمصطفی در تبیین سنجه‌های اخلاص، بی اثر بودن اطلاع و بی‌اطلاعی دیگران از حرکت الهی انسان را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: رهایی از قید آگاهی یا بی‌اطلاعی دیگران، به گونه‌ای که هیچکس آگاه نشود که انسان خدمت بزرگی به معارف الهی و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) انجام داده است، می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح نفس و تقویت اخلاص در انسان باشد.

وی، با اشاره به اینکه نباید تشویق دیگران هیچ اثری بر روحیات و حرکت فرد داشته باشد، اظهار داشت: رهایی از ملامت‌ها و سختی‌های روزگار و تقویت جوهر درونی در برابر طعنه‌ها و ملامت‌ها در کنار رهایی از تعریف و تمجید، سنجه‌ای مهم در تهذیب و اصلاح نفس است.

آیت‌الله اعرافی تغییرناپذیری انسان را در سختی و راحتی، از شاخص‌های دیگر اخلاص توصیف نمود و یادآور شد: انسان همان گونه که در برابر امواج درون مقاوم است، در عین شناخت ویژگی‌های محیط، ضوابط و قواعد، باید در برابر امواج بیرونی نیز مقاوم و پایدار باشد.

مدیر حوزه های علمیه، افزود: کاهش و سلب انگیزه و امید هنگام رویارویی با شکست‌های ظاهری، نشان‌دهنده نبود استحکام لازم از نظر اخلاص در درون فرد است.

فعالیت های پژوهشی برای کشف معانی و مفاهیم نو و تلاش برای رسیدن به شناخت‌های جدید در ساحت دین و معارف الهی ضروری است

وی، در بخش دوم سخنان خود، با تأکید بر اینکه پژوهش، کشف معانی و مفاهیم نو و تلاش برای شناخت‌های جدید در ساحت دین و معارف الهی، اهمیت دوچندانی دارد، اظهار داشت: هر چند همه پژوهش‌ها تلاش برای کشف فعل و اراده خداوند متعال است، ولی پژوهش در حوزه دین مسئولیتی سنگین به شمار می‌رود، زیرا ما را به اسناد الی‌الله و کشف اراده تشریعی خداوند متعال می‌رساند.

آیت‌الله اعرافی، ضمن تأکید بر اهمیت رعایت و کاربست شرایط و ضوابط تحقیق دینی، با بیان اینکه بی‌توجهی به مخاطرات و سهل‌انگاری در این مسیر، افترا به خداوند متعال را در پی خواهد داشت، یادآور شد: نتیجه تحقیق در حوزه دین، با سعادت و شقاوت انسان در دنیا و آخرت گره می‌خورد؛ از این رو، باید نهایت دقت را برای گره خوردن سعادت دنیوی و اخروی داشته باشیم.

عضو شورای عالی حوزه ای علمیه، بی‌توجهی به منهج اجتهادی و عقلانی عمیق و درست را در همه قلمروهای تحقیق دینی، از چالش‌های این حوزه برشمرد و اذعان داشت: پژوهش در همه گزاره‌های کلامی، اعتقادی، اخلاقی و حتی در مسائل غیرالزامی و غیرفقهی، مسئولیت ما را در عمق‌بخشی به تحقیقات دینی بالا می‌برد.

وی بر لزوم آسیب‌شناسی پژوهش و جریان پژوهش‌های اسلامی و رعایت درست منهج و اخلاق تحقیق در حوزه معارف دین تأکید نمود و ابراز داشت: با وجود اینکه بخشی از آسیب‌شناسی‌ها به حوزه روشی برمی‌گردد، شاید بتوان گفت با همه تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز بیش از نیمی از پژوهش‌های رایج منتشرشده، از منهج دقیق اجتهادی و عقلانی بی‌بهره است.

آیت‌الله اعرافی، ضمن تأکید بر برخورداری پژوهش‌های دینی از اجتهاد فلسفی، کلامی، عقلی، فقهی و اخلاقی، یادآور شد: حوزه و همه ما باید بکوشیم دروس تحقیقی خارج حوزه، که ره‌آورد هزار ساله حوزه‌های علمیه است و عالی‌ترین مباحث در آن ارائه می‌شود، در فقه و موضوعات پیرامونی منحصر نگردد؛ باید اوج منهج اجتهادی در مقالات و پژوهش‌های دینی، بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار گیرد.

مدیر حوزه های علمیه، نقش موضوع‌شناسی و دریافت پرسش‌های عمیق دنیای امروز را بسیار مهم ارزیابی نمود و خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیت‌های بایسته، جامعةالمصطفی می‌تواند در این حوزه اثربخشی در خور توجهی داشته باشد؛ استخراج و کشف مسئله درست و دقیق دنیای امروز و عرضه آن به حوزه دین و پژوهش‌های دینی نقش بسیار مهمی ایفا می‌نماید.

وی ضعف در تحقیقات میدانی را از چالش‌های جدی پژوهش‌ها عنوان کرد و ابراز داشت: تحقیقات میدانی با نگاه به آینده‌پژوهی و ارتباط آن با انقلاب اسلامی، می‌تواند بیش از پیش مورد توجه مراکز و نهادهای پژوهشی دینی و حوزوی قرار گیرد.

آیت‌الله اعرافی، در پایان، حرکت در مرز دقیق عقلانیت انقلابی را از ویژگی‌های بارز جامعةالمصطفی توصیف و خاطرنشان کرد: جامعةالمصطفی می‌تواند بهترین نماینده تفکر دینی و الهیاتی در دنیای امروز باشد؛ با این رویکرد، به فضل الهی، به دستاوردهای ارزشمندی دست خواهیم یافت.