خبرگزاری مهر – گروه استانها: عشایر در استان کرمان نقش محوری در زمینه تأمین گوشت قرمز و فراورده‌های دامی برعهده دارند و بیشترین تمرکز جمعیتی عشایر در این استان در سیرجان، بافت، رابر، جیرفت و شهربابک است.
عشایر به ویژه در زمینه پرورش دام‌های سبک در استان جایگاه بسیار مهمی برعهده دارند و صدمه به ذخیره دامی عشایر استان می‌تواند کرمان را در آینده نزدیک در خصوص تأمین گوشت و فرآورده‌های دامی با مشکل جدی مواجه کند.
اما با وجود هشدارهای پی در پی و درخواست‌های عشایر اما از سوی مسئولان کمتر در این زمینه توجه شده و همین امر به قاچاق دام به کشورهای حاشیه خلیج فارس، ذبح و فروش دام‌ها به خصوص دام‌های مولد و کوچ اجباری منجر شده است.
با وجود هشدارهای پی در پی و درخواست‌های عشایر اما از سوی مسئولان کمتر در این زمینه توجه شده و همین امر به قاچاق دام به کشورهای حاشیه خلیج فارس، ذبح و فروش دام‌ها به خصوص دام‌های مولد و کوچ اجباری منجر شده است
در دشت سیرجان اما وضعیت کمی متفاوت‌تر است، دشت سیرجان یکی از دشت‌هایی است که با چالش جدی کاهش بارندگی مواجه شده است، هر چند امیدواری وجود دارد با فعالیت سامانه مونسون در تابستان در جنوب و جنوب غرب استان کمی وضعیت بهتر شود اما در سیرجان در برخی مناطق دیگر آبی برای مصرف باقی نمانده و حتی عشایر نیز به صورت سیار آبرسانی می‌شوند.
عشایری که ابتدای بهار برای دسترسی به مراتع کوچ کردند حالا در بدترین وضعیت خود طی دهه‌های اخیر مواجه شده‌اند، مراتع خشک شده و علوفه‌ای در دسترس مردم نیست. از سوی دیگر آب هم وجود ندارد و عشایر دستشان خالی‌تر از همیشه است.
به جای سبزی و صدای حیوانات اهالی در اطراف سیاه چادرهای ۳ هزار خانوار عشایری در سیرجان خاک و حیواناتی که با کاهش با کاهش وزن شدید مواجه شده‌اند دیده می‌شود.
افزایش مهاجرت جوانان به شهرها
حدود ۱۰ هزار نفر در سیرجان زندگی شأن به شیوه عشایری اداره می‌شود و هنوز در سیاه چادرها زندگی می‌کنند اما به گفته محمد سلیمانی یکی از این عشایر دیگر جوانان رغبتی به ادامه زندگی عشایری ندارند و ترجیح می‌دهند زندگی با ریسک کمتر در روستاها و شهرها داشته باشند.
وی می‌گوید: تانکرهای آب خالی است و دام‌ها تشنه مانده‌اند و هر روز یکی دو رأس دام تلف می‌شوند، میزان زادآوری کاهش یافته و حتی دام‌های آبستن را برای جلوگیری از تلف شدن ذبح می‌کنیم.
چاره‌ای جز فروش دام نداریم
این عشایر نشین می‌گوید: حتی آب خوردن هم نداریم چه برسد به تأمین آب برای دام‌ها و متأسفانه دستگاه‌های مسئول هم هیچ کاری انجام نمی‌دهند.
وی افزود: چاره‌ای جز فروش دام‌ها نداریم و مردم سعی می‌کنند سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنند تا شاید بتوانند در آینده مجدد دام خریداری کنند.
درآمد عشایر صفر شده است
مریم السادات کریمی یکی دیگر از ساکنان این سیاه چادرهاست که به خبرنگار مهر می‌گوید: در تانکرها یک قطره آب برای استفاده دام‌ها وجود ندارد و در حال تلف شدن هستند به همین دلیل راهی جز فروش دام‌ها نداریم و کسی نیز جوابگوی مشکلات ما نیست. از فراورده‌های دامی هم خبری نیست چون این دام‌های نحیف توان شیر دادن ندارند.
وی می‌گوید: تمام چشمه‌ها و قنات‌ها خشک شده‌اند و در صورت ادامه وضع موجود به زودی دام‌ها تلف می‌شوند.
وی می‌گوید: برای تأمین معیشت خود هم با مشکل مواجه هستیم و اکثر عشایر مقروض شده‌اند، دلالان هم با توجه به شرایط ما دام‌ها را با قیمت کیلویی ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان خریداری می‌کنند و پس از کشتار کیلویی ۱۵۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می‌دهند.
محمد شمس دیگر عشایر سیرجان می‌گوید: به دلیل تنش زیاد آبی دام‌ها را نمی‌توانیم کوچ دهیم چون به علت ضعف شدید و نبود خوراک حتماً در مسیر تلف می‌شوند، برخی از عشایر با هزینه سنگین کامیون کرایه و دام‌ها را به امید دسترسی به آب و علوفه جابجا می‌کنند که این مساله هم راهکار مناسبی نیست.
دلالان هم با توجه به شرایط ما دام‌ها را با قیمت کیلویی ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان خریداری می‌کنند و پس از کشتار کیلویی ۱۵۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می‌دهند
وی گفت: سهمیه خوراک دام بسیار اندک است و جوابگوی دام‌های عشایر نیست و سرمایه ما در حال از دست رفتن است. در بازار آزاد هم قیمت نهاده‌ها بسیار زیاد است.
رئیس اداره امور عشایر شهرستان سیرجان نیز در گفتگو با مهر ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود می‌گوید: درآمد عشایر به شدت کاهش یافته و برای تأمین نیازهای ابتدای زندگی نیز با مشکل مواجه هستند.
شکرالله صفاری می‌افزاید: تأمین گوشت قرمز دام‌های سبک در کرمان به شدت وابسته به عشایر است و اگر این وضعیت ادامه یابد هم کمبود ایجاد می‌شود و هم به دلیل فروش دام‌های مولد به زودی دامی برای زاد و ولد وجود نخواهد داشت.
مسئولان از عشایر حمایت کنند
وی تصریح کرد: خشکسالی عرصه را به عشایر بسیار تنگ کرده به طوری که نه علوفه‌ای وجود دارد و نه آبی برای سیراب کردن دام‌ها یافت می‌شود.
وی خواستار حمایت جدی مسئولان در سطح استان و سطح ملی از عشایر شد و گفت: درآمد عشایر سیرجان تا ۸۰ درصد نسبت به سال گذشته افت کرده و هیچ امکان درآمدزایی نیز ندارند.
امیدواریم با ترخیص نهاده‌های دامی موجود در بندر امام قیمت نهاده در بازار آزاد بهبود یابد و از سوی دیگر بتوانیم سهمیه بیشتری را در اختیار دامداران قرار دهیم
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر می‌گوید: امیدواریم با ترخیص نهاده‌های دامی موجود در بندر امام قیمت نهاده در بازار آزاد بهبود یابد و از سوی دیگر بتوانیم سهمیه بیشتری را در اختیار دامداران قرار دهیم.
علی باقری با اشاره به خشکسالی بی سابقه در کرمان گفت: متأسفانه نهاده‌های دامی با کمبود و افزایش قیمت مواجه شده و دام‌های دامداران در حال تلف شدن است.
وی از رایزنی با مسئولان برای حل مشکلات موجود خبر داد و افزود: تقریباً اکثر منابع تولید علوفه در کرمان با کاهش تولید شدید مواجه شده‌اند و در استان‌های مجاور نیز همین وضعیت وجود دارد.
ادامه وضعیت موجود و از بین رفتن دام‌های محلی در استان کرمان می‌توان در آینده نزدیک تأمین گوشت در کرمان را با مشکل جدی مواجه کند.
از سوی دیگر با ضربه شدید به کشاورزی و دامپروری پیش بینی می‌شود میزان مهاجرت به شهرهای بزرگ نیز به زودی شاهد رشد قابل توجهی خواهد شد.