خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل-آذر مهدوان: اختلافات میان اوکراین و روسیه بر سر شبه جزیره کریمه تبدیل به بهانه‌ای برای ناتو و آمریکا شده است تا با ادعای حمایت از اوکراین در آب‌های دریای سیاه مانور دهند. اخیراً علیرغم هشدارهای روسیه، شاهدیم آمریکا رزمایش مشترکی موسوم به نسیم دریا ۲۰۲۱ را با اوکراین در دریای سیاه انجام داده است که همین موضوع فضای تنش میان ناتو و روسیه را بیشتر کرده است.
هر چند رزمایش‌های نظامی ناتو و روسیه خبرهای مربوط به احتمال وقوع جنگ جهانی سوم را هم بیشتر کرده اما به نظر می‌رسد که آمریکا با برخی اقدامات سیاسی در دریای سیاه و حتی مدیترانه شرقی در واقع قصد مقابله و محدود کردن قدرت روسیه در منطقه را در دستور کار خود دارد.
از طرفی افتتاح روند ساخت کانال استانبول که قرار است دریای سیاه را به دریای مرمره متصل کند این سوال را ایجاد کرده که آیا این پروژه نمی‌تواند شرایط را برای حضور آمریکا در دریای سیاه مهیا کند. هر چند دولت ترکیه می‌گوید کانال استانبول، باعث کاهش ترافیک دریایی در تنگه بسفر استانبول خواهد شد اما به نظر می‌رسد کانال استانبول تأثیر توافق مونترو را کاهش داده و در نتیجه موانع برای خودنمایی واشنگتن در این بستر دریایی برداشته خواهد شد.
خبرنگار مهر، با هدف بررسی تحولات دریای سیاه و تأثیر آتی ایجاد کانال استانبول در این بستر آبی، گفتگویی را با «باریش دوستر» عضو هیئت علمی دانشگاه مرمره ترکیه انجام داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد:
*تحرکات اخیر در دریای سیاه نگرانی روسیه را از بابت تنگ‌تر شدن حلقه محاصره در این بستر دریایی برانگیخته است. انجام بعضی رزمایش‌ها از سوی ناتو و هشدارهای دولت مسکو، زمزمه‌هایی از جنگ جهانی سوم را هم به میان آورده است. ارزیابی شما از تحولات اخیر در دریای سیاه چیست؟
دولت امپریالیستی آمریکا که تحت پرچم ناتو سیاست اشغالگری را در منطقه دنبال می‌کند این بار می‌خواهد حضور خود را در دریای سیاه تثبیت کند. آمریکا که صرفاً به عضویت ترکیه، رومانی و بلغارستان به عنوان دولت‌های حاشیه دریای سیاه راضی نیست خواهان عضویت اوکراین و گرجستان هم در ناتو هست تا به این صورت دریای سیاه را تبدیل به بستری تحت کنترل ناتو کند. در صورت عملی شدن چنین خواسته‌ای امنیت و ثبات از بین می‌رود و آمریکا با محاصره روسیه و ترکیه در دریای سیاه تأثیرگذاری خود را در منطقه افزایش خواهد داد.
*احتمال اینکه ترکیه پس از ساخت کانال استانبول از توافق مونترو کنار بکشد زیاد است. کما اینکه توافق مونترو یکی از بزرگترین موانع برای آمریکا برای جولان نظامی اش در دریای سیاه محسوب می‌شود. از طرفی خروج احتمالی آنکارا از پیمان مونترو موجب تسریع ورود اوکراین و گرجستان می‌شود و این یعنی قدرت بیشتر ناتو در دریای سیاه. به نظر شما ساخت کانال استانبول می‌تواند موجب تغییر موازنه قدرت در این بستر آبی باشد؟
ترکیه از توافق مونترو خارج نخواهد شد. اما پروژه کانال استانبول در راستای افزایش نفوذ آمریکا در دریای سیاه تأثیر مستقیمی خواهد داشت. توافق مونترو مهم‌ترین مانع آمریکا در این بستر آبی هست و حالا به لطف کانال استانبول سعی خواهد کرد تا در دریای سیاه مؤثر باشد. این موضوع هم موجب تنش میان ترکیه و روسیه خواهد شد.
*محدودیت‌های ژئوپلیتیکی و سیاسی، خاطر روسیه را از بابت کنترل اوضاع در دریای سیاه آشفته می‌کند که اصلی ترین آنها محدودیت دسترسی به دریای مدیترانه است. تنش‌های موجود در دریای سیاه چه تأثیری در مدیترانه شرقی خواهد داشت؟
حرکت امپریالیستی ایالات متحده به سمت دریای بالتیک، اروپای شرقی، بالکان، دریای سیاه و مدیترانه شرقی و تلاش برای ماندن در این مناطق و سعی برای دستیابی به پایگاه نظامی، داشتن کشتی‌های جنگی و انجام رزمایش‌ها را باید به عنوان هدف راهبردی کلی نگر این دولت تفسیر کرد.
این اقدامات ایالات متحده نه تنها مستقل از یکدیگر نیستند، بلکه مکمل یکدیگر محسوب می‌شوند. هدف آن استقرار در منطقه و در نتیجه جلوگیری از اتحاد و همکاری بین کشورهای منطقه است. اگر ایالات متحده آمریکا که کشورهای منطقه را علیه یکدیگر تحریک می‌کند، نفوذ خود را در مدیترانه شرقی افزایش دهد این تحولی علیه ترکیه، روسیه و ایران خواهد بود.