خبرگزاری مهر-گروه جامعه: محمد جهانگیری از معلمان مدارس سمپاد و دانش آموخته این مدارس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد نوشت: «بیستم و بیست و یکم خردادماه سال جاری، نقطه عطفی در زمینۀ آزمون سازی بود که تعاریف و استانداردهای آزمون سازی در ابعاد ملی را جا به جا کرد.
اگرچه در آزمون ۱۳۹۹ تیزهوشان کشور به دلایلی همچون عدم شناخت درست، انتخاب تیم غیر متخصص در امر آزمون سازی و عدم وجود حداقل های هوش و استعداد در تیم آزمون ساز، درج حدود ۱۰ سوال عیناً کپی از منابع عمومی و در دسترس دانش آموزان در آزمون ورودی ششم به هفتم سمپاد باعث تحمیل دردسرهایی به مدیران جدید سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان شد، ولی در دورۀ نزدیک به یک سال عمر ریاست و مسوولیت مدیران جدید، بی توجهی به اعتراضات عمومی سال گذشته و رصد نکردن فضای بازار آموزش، شوک بزرگی به همگان وارد کرد و در رخدادی تعجب برانگیز، تعداد سوالاتی که عیناً کپی شده بود به دوبرابر افزایش پیدا کرد و هنرنمایی گروه آزمون ساز، دامنگیر آزمون ورودی نهم به دهم نیز شد.
آمار ۱۸% سوالات عیناً کپی شده در دفترچه هوش آزمون نهم به دهم (دفترچه یک آزمون ۲۱/۳/۱۴۰۰) و حدود ۱۶% سوالات عیناً کپی شده در دفترچه هوش آزمون ششم به هفتم (دفترچه یک آزمون ۲۰/۳/۱۴۰۰) نشان داد که نه تنها "تکرار خطا"، بلکه "پافشاری بر گسترش آن در حیطه های دیگر" به روالی ناصواب تبدیل شده و در بهترین حالت می توان فرض کرد که مدیران ارشد سمپاد از این اتفاق بی خبر بوده اند.
اکنون امّا سکوت سمپاد در بارۀ کپی سوالات در آزمون های ورودی به جای طرح یا تغییراتی هرچند اندک، می تواند صاحبان تخصص و اندیشه یا حتی شاغلین در بازار آزمون سازی را وارد چالش جدی با خود کند و در جایگاهی که این نهاد قطعاً موفق به تغییر و تنزیل استانداردهای آزمون سازی عرفی و جهانی نخواهد شد، خود را برای جنجال هایی فرساینده آماده خواهد کرد.
در این گذر و در فضایی که شاید بسیاری از افراد منتظر اعلام موضع سمپاد درباره سوالات فوق الذکر، اخراج یا توبیخ تیم ضعیف و کم توان طراحی امسال هستند، ادعاهای اخیر یکی از مولفین کتاب های کمک آموزشی بازار در مصاحبه مایۀ شگفتی شده که برای مدیران وقت سمپاد و نهادهای آموزشی کشور بسیار درخور تامل و عبرت آموز است.
وی در این مصاحبه خود را همانند گنجینه‌ای از تجارب نمایانده و با اشاره به ۱۸ سوال عینا کپی شده از کتاب هایش در آزمون سمپاد امسال، طراحان آزمون امسال آزمون سمپاد را ستود که به تجربۀ وی در سال های فعالیتش احترام گذاشته اند! وی در جای دیگر مصاحبه خود را طراح سوالات سال های ۸۰ تا ۹۷ آزمون های سمپاد خوانده که در صورت صحت این ادعا وهمچنین ادعای پر تکرار وی (طراحی سوالات ریاضی سمپاد در دهه ۹۰) در مجامع گوناگون، از وجود توده های چرکین جدیدی در مافیای طرح سوالات ریاضی و هوش سمپاد پرده برداشته می شود.
سکوت سمپاد در برابر این مصاحبه ما را با آماری عجیب مواجه خواهیم شد که نشان می دهد گذر زمان نه تنها باعث تجربه و پختگی تیم طراحی ریاضی آزمون های سمپاد نشده، بلکه وجود آمار و ارقام یا بازخوردهای مورد تایید بدنۀ سمپاد در این سالیان نتوانسته مدیران ارشد سال های گوناگون مجموعه را موفق به نفوذ در دژ محکم بخش طراحی آزمون کرده و درنتیجه افراد ضعیف تیم ریاضی را تغییر دهد.
اگر تنها به کلیدهای ارائه شده توسط واحد طراحی آزمون سمپاد مراجعه شود، در درس ریاضی آزمون ششم به هفتم تعداد غلط در آزمون به شرح: یک غلط در آزمون ۹۳-۹۴، یک غلط در آزمون ۹۴-۹۵، دو غلط در آزمون ۹۵-۹۶ می توان دید که اینها نمونه های موجود در دسترس عموم است.
اینکه در سمپاد چه گذشته و چه می گذرد یک روی سکه است و روی دیگر سکه امّا ادعای مدعیان نوخاسته و خودنمایی فرصت طلبانی است که دنبال حصول منافع بازاری خود هستند.
در این شرایط، عدم موضع گیری روشن و شفاف سمپاد می تواند منشا ادعاهای سوداگرانی باشد که کتاب هایی که ترجمه کرده اند را منبع تیم طراحی سمپاد بدانند یا حتی خود را طراح آزمون های سمپاد بخوانند.
ارکان حقوقی سمپاد باید اقتدار خود را در این بزنگاه سخت نمایش دهد و با مدعیان طراحی سوالات آزمون های ورودی خود – به فرض صحت ادعا – برخورد قاطع انجام دهد و با درنظر گرفتن قیدهای معقول – در کنار انتخاب هایی مناسب – راه را بر تکرار چنین ادعاهایی توسط جامعۀ بزرگ طراحان سه دهه اخیر خود ببندد، که این امر نه از باب تضییع حقوق معنوی ایشان است، بلکه برای حفظ شان و ابهت نهاد برگزار کنندۀ مهم ترین آزمون ملی دانش آموزی واجب است.»