به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام اصغر هادی، شامگاه جمعه در نشست علمی «ناراستی در روابط زوجین، چرایی و راهکارها» از سلسله نشست‌های علمی «خانواده پایدار و کارآمد با رویکرد اسلامی» که به همت پژوهشکده الهیات و خانواده دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه ناراستی ۳۵ مصداق دارد، اظهار داشت: دروغ، دروغ مصلحتی، وعده پوشالی و خلف وعده، نفاق، خیانت، چاپلوسی، اختلاس، تهمت و سانسور کردن از جمله این موارد است.
وی با اشاره به انواع دیدگاه‌های مختلف فقهی و روایی، جامعه شناسانه، اخلاقی و روان‌شناسانه در مبحث دروغ، افزود: طی تحقیقات خود به ۶ عنصر اصلی در بحث دروغ به عنوان یک ناراستی در خانواده‌ها رسیدیم.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده با بیان اینکه دروغ مسالمت‌جویانه یکی از انواع متداول دروغ‌ها در روابط میان زوجین برای ایجاد و حفظ رابطه است که البته انواع و اقسامی دارد، بیان داشت: دروغ ترمیمی معطوف به رابطه از انواع این نوع دروغ است که برای ترمیم ارتباط زوجین از آن استفاده می‌شود.
دروغ پرهیزی معطوف به رابطه چیست
حجت الاسلام والمسلمین هادی دروغ پرهیزی معطوف به رابطه را یکی دیگر از انواع دروغ در روابط زوجین دانست و گفت: در این مورد یکی از زوجین به دیگری دروغ می‌گوید تا از یک رابطه بد پرهیز کرده و ارتباط خوبی با طرف مقابل شکل دهد چرا که معتقد است در غیر این صورت زوج یا زوجه از موردی اطلاع پیدا می‌کند که سبب تلخی در روابط میان آنها می‌شود.
وی با بیان اینکه علت دوم اصلی در ناراستی میان زوجین در راستای حفظ خود فرد در رابطه است، اظهار داشت: در این مورد، زوج می‌خواهد تا اعتبار خود را نزد همسرش محفوظ بدارد و قصد تنش را ندارد و رفتارش مسالمت‌جویانه است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده، دروغ ترمیمی معطوف به خود را به عنوان نوع اول از ناراستی حفظ خود مطرح کرد و ابراز داشت: فرد با این نوع از دروغ می‌خواهد اعتبار خود را نزد همسر ترمیم کند.
اغراق و تملق گویی و خودنمایی همسران
حجت الاسلام والمسلمین هادی دروغ پرهیزی معطوف به خود و اغراق و تملق گویی را نوع دوم و سوم از ناراستی در روابط زوجین دانست و گفت: دروغ سوم برای خودنمایی نزد همسر است تا ارزش و توانایی‌ها و مفید بودن خود را بیشتر از آنچه که هست در معرض دید و نظر همسر خود قرار دهد و قصد ترمیم رابطه هم وجود ندارد.
وی دروغ خصمانه را نوع چهارم از ناراستی معرفی کرد که منجر به تخریب رابط زوجین می‌شود و بیان داشت: نه تنها قصد ترمیمی رابطه یا حفظ خود وجود ندارد، بلکه زوج یا زوجه می‌خواهد تا رابطه را از بین ببرد و ایجاد مشکل کند و در مواقعی پیش می‌آید که زوجین به این نتیجه رسیده‌اند که از یکدیگر جدا شوند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده با بیان اینکه دروغ گزنده یک قِسم از دروغ خصمانه است، ادامه داد: دروغ کینه توزانه قسم دیگر است که حالت انتقام گیری از همسر دارد و فرد می‌خواهد تا با کمک دیگران، مشکلی برای همسر خود ایجاد کند که معضلات مربوط به مهریه می‌تواند مثال‌های خوبی برای این نوع از دروغ‌ها باشد.
حجت الاسلام والمسلمین هادی دروغ پایان بخش را قِسم سوم از دروغ خصمانه دانست و افزود: گاهی اوقات مردها برای فرار از تعهداتی که نسبت به همسر خود دارند، دروغ‌هایی نظیر باز شدن پای یک زن دیگر در زندگی خود استفاده می‌کنند تا همسر نتواند تحمل کند و برای توقف سریع‌تر زندگی مشترک اقدام کند و از حق و حقوق خود بگذرد.
خودانکاری و عدم تعادل در رابطه
وی خودانکاری و عدم تعادل در رابطه را به عنوان نوع دیگر از ناراستی معرفی کرد و گفت: برخی از زوجین به خاطر مشکلاتی که در خود دارند، به سمت دروغگویی می‌روند که ترس، عدم تعادل روحی، عدم ثبات شخصیت و احساس ناامنی از جمله این مشکلات درونی هستند و فرد از طریق این نوع از دروغگویی می‌خواهد برای خود امنیتی ایجاد کند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده افزود: معمولاً زنان بیشتر در معرض این دروغ هستند و به خاطر فشارهایی نظیر وابستگی اقتصادی و در خطر افتادن موقعیت اجتماعی به این دروغ اقدام می‌کنند، همچنین به عنوان مثال در خانواده‌هایی که روابط مردسالارانه در آنها برقرار است، مردها برای حفظ موقعیت و عدم تعادل خود اقدام به گفتن دروغ می‌کنند.
دروغگویی مسئولان؛ عامل تسری ناراستی به کانون خانواده‌ها
حجت الاسلام والمسلمین هادی عوامل اجتماعی را ششمین و آخرین علت اصلی دروغگویی زوجین دانست و ابراز داشت: مسائل و مشکلات فرهنگی در محیط خانواده نوع اول از عوامل اجتماعی است، گاهی جوی در خانواده حاکم است که آن سبب دروغگویی می‌شود و گاهی همین جو حاکم در خانواده فرد در قبل از ازدواج و ارث بردن آن سبب دروغگویی زوج یا زوجه در مواجهه با همسر خود می‌شود.
وی اثبات و انکارها از سوی زوجین در قبال جو حاکم بر خانواده را عاملی برای دروغگویی ها بیان کرد و گفت: مسائل فرهنگی و تربیتی در محیط جامعه نوع دوم از این قِسم دروغ‌ها است و دروغ‌هایی مانند دروغگویی مسئولان که در جامعه وجود دارد، بر روی خانواده‌ها اثر می‌گذارد و سبب دروغگویی زوجین برای فرار از مسئولیت می‌شود و این اثر محیطی خود را در روابط زوجین نشان می‌دهد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده راهکارهای رفع دروغ در خانواده را به دو نوع جمعی و فردی تقسیم کرد و اظهار داشت: آموزش و اشاعه ارزش‌های اخلاقی در جامعه یک راهکار پیشگیرانه جمعی است و امروزه یکی از کمبودهای اساسی جامعه ما عدم آموزش مهارت‌های زندگی به زوجین است.
خطر تبدیل منکرات به ارزش‌ها در جامعه / پیشگیری از شکسته شدن قبح منکرات
حجت الاسلام والمسلمین هادی اشاعه فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره را از دیگر ضروریات جامعه دانست و ابراز داشت: آموزش ارزش‌های اخلاقی به زوجین بسیار مهم است که جای آن در جامعه ما خالی است، افزایش آگاهی در جامعه نسبت به ارزش‌های اخلاقی از طریق رسانه‌ها می‌تواند از ناراستی‌ها پیشگیری کند.
وی پیشگیری از بهنجار شدن ناراستی‌ها در جامعه را بسیار حائز اهمیت دانست و ابراز داشت: متأسفانه دروغ در جامعه ما در حال تبدیل شدن به هنجار است و منکرها در حال تبدیل به ارزش‌ها هستند.
عضو هیأت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده مانع افکندن برای رسیدن به موفقیت از طریق ناراستی‌ها را به عنوان یک راهکار برای پیشگیری از اشاعه ناراستی در خانواده‌ها معرفی کرد و گفت: باید جوری رفتار کنیم که منکرها سبب شرمندگی و کسر شأن افراد در جامعه شوند و به دید حقارت به هنجارشکنان نگریسته شود.
حجت الاسلام والمسلمین هادی با بیان اینکه یکی از مقاصد امر به معروف و نهی از منکر همین فرهنگ سازی برای شکسته نشدن قبح منکرات در جامعه است، اظهار داشت: اگر این فرهنگ در جامعه نهادینه شود، آن وقت در روابط زوجین هم می‌توانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
لزوم قانونگذاری برای برخورد با دروغ‌گویان
وی برخورد با اغماض و مسالمت‌آمیز با خلاف‌کاران و هنجارشکنان در جامعه را عامل مهمی برای تبدیل شدن منکرات به خوبی در اذهان افراد جامعه دانست و بیان داشت: حتی باید قانون کشور ما طوری باشد که برای فرد دروغگو مجازات تعیین شود که متأسفانه این طور نیست.
عضو هیئت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده با بیان اینکه درمان نقصان‌های درونی و تهذیب نفس از دیگر راهکارها محسوب می‌شود، اظهار داشت: تقویت معرفت دینی و خودآگاهی و توکل و توسل و شیطان گریزی و مرگ اندیشی و عاقبت اندیشی همه از راهکارها هستند.