به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت بهداشت، دکتر مصطفی قانعی با اشاره به اینکه در روزهای اخیر نظراتی مطرح شده که دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی و معاونت آموزشی وزارت بهداشت ظرفیت پذیرش دستیاران پزشکی را کاهش داده است، گفت: اگر به کل داده ها و روندهای پذیرش، نیاز سنجی های دقیق موجود، ظرفیت های تایید شده توسط هیات های بورد، نیازهای اعلامی حوزه درمان، نظرات انجمن های علمی و ظرفیت های اعلامی دانشگاه ها توجه شود، ملاحظه خواهد شد که اشکالی در جریان نبوده و منافع کشور به صورت کلی دیده شده است.
وی افزود: در این راستا، باید توجه داشت که روند جذب دانشجو در وزارت بهداشت و کل کشور بر اساس برآورد نیروی انسانی انجام می شود، که سال هاست با دقت و توسط خبره ترین اساتید مرتبط و نظرخواهی از بوردها و انجمن های تخصصی و البته بررسی نیاز واقعی کشور تعیین می شود.
قانعی خاطر نشان کرد: فاکتور دومی که البته بسیار مهم است ظرفیت اعلام شده پذیرش دستیار توسط دانشگاه های علوم پزشکی کشور است که بر اساس تعداد و تنوع بیماران، اعضای هیات علمی آموزش دهنده، تجهیزات و سایر فاکتورهایی که برای آموزش دستیاران بالینی لازم است، توسط خود دانشگاه، اعلام می شود.
وی گفت: این ظرفیت اعلامی با نتایج اعتباربخشی بوردهای تخصصی و فوق تخصصی که در بازدیدهای ارزشیابی تعیین می شود، کنترل شده و اگر دانشگاهی کمتر یا بیش از توان و استانداردهای خود، ظرفیتی را اعلام کرده باشد تعدیل می شود و اگر سیاست بالادستی و نیاز وافر درمان در رشته ای ارسال شود، در این محاسبات مدنظر قرار خواهد گرفت.
ظرفیت سال ۹۹ غیر منطبق با مکانیسم های اصلی تعیین ظرفیت، جهشی رشد یافت
دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی اظهار داشت: در سال قبل ظرفیت اعلامی به صورتی غیر منطبق با مکانیسم های اصلی تعیین ظرفیت، جهشی رشد یافته و به عدد ۴۳۳۸ رسیده بود، در حالیکه در سال های قبل این عدد بین ۳۳۰۰ تا ۳۵۰۰ بوده است و امسال هم در اعلام اولیه ۳۶۳۴ نفر است.
وی افزود: به عبارتی در روند کلی ظرفیت ها هیچ تغییر محسوسی در جهت کاهش رخ نداده است و حتی نسبت به مقدار متوسط سال های قبل افزایش هم داشته است. پذیرش سال ۹۸ برابر ۳۳۴۳ و پذیرش سال ۹۹ برابر ۳۴۷۹ بوده است.
ظرفیت های خالی سه رشته اصلی تخصص پزشکی بسیار نگران کننده است
قانعی با بیان دلایل اعمال سیاست کاهش ظاهری ظرفیت ها افزود: متاسفانه در بعضی رشته ها درصد پر شدن ظرفیت ها بسیار اندک بوده است. به عنوان مثال در سه رشته اصلی که نقشی محوری و اساسی در ارائه خدمت در پاندمی کووید داشتند، ظرفیت های خالی بسیار نگران کننده است: ظرفیت خالی مانده در رشته طب اورژانس ۹۱ درصد، ظرفیت خالی رشته بیهوشی ۶۹ درصد و ظرفیت خالی رشته عفونی ۶۸ درصد بوده است و متاسفانه بعد از انتخاب رشته و ورود به بخش نیز در این رشته ها ریزش و یا تقاضا برای تغییر رشته زیاد است.
وی افزود: برای حل این مشکل در یک سال گذشته تمهیداتی به همراه معاونت درمان اندیشیده شده تا جذابیت این رشته ها افزایش یابد. ولی قطعاً رشته های مذکور پر نمی شوند و سال گذشته ظرفیت این رشته ها بیش از حد افزایش یافته که اثر خود را در ظرفیت اسمی به شکل محسوسی نمایش داد (افزایش ظاهری ۷۰۰ نفر در ظرفیت دانشگاه ها).
دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی با اشاره به اینکه در رشته هایی که طرفدار زیاد ندارند ظرفیت ها بالا برده شد بدون اینکه اثری در زیادتر کردن ورودی دستیار داشته باشند، افزود: البته این افزایش یک اشکال جدی هم ایجاد کرد، چون ظرفیت دانشگاههای مادر به خصوص در شهر تهران افزایش یافته بود، تعداد محدود پذیرفته شده در این رشته ها نیز در شهر تهران متمرکز شدند و به همین دلیل اعتراض شدید اهواز، زاهدان، بندرعباس و بوشهر را به همراه داشت که دستیار کودکان به سمت این شهرها گسیل نشده است.
تصمیم گرفته شد به صورت هدفمند ظرفیت بعضی رشته ها در حد سال ۹۸ اعلام شود
وی تاکید کرد: در این راستا تصمیم گرفته شد به صورت هدفمند ظرفیت بعضی رشته ها در حد سال ۹۸ اعلام شود و تکمیل ظرفیت ها و بالا بردن شانس قبولی ها در راستای ترغیب داوطلبان به سمت خارج از شهر تهران باشد. البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که علی رغم قبولی در شهرستان ها درصد قابل ملاحظه ای در حین تحصیل به دلایل متعدد مجدد به شهر تهران منتقل می شوند و لذا محدود کردن اولیه ورود به تهران در تکمیل ظرفیت تا انتهای دوره باقی نمی ماند.
قانعی افزود: البته در بعضی رشته ها نیز به نظر می رسد نزدیک به سطح اشباع هستیم و نباید در آنها بیش از حد سرمایه گذاری کنیم. محاسبات متعدد نشان می دهد که در برخی رشته ها، وضعیت نزدیک اشباع است و فضای کار حتی در شهرستان ها محدود بوده و در صورت عدم برنامه ریزی درست ،خطراتی مانند نیازهای القا شده و شیوع اقدامات بدون اندیکاسیون وجود دارد. البته این به معنای توقف دوره نیست بلکه باید هدفمند تعداد پذیرش را مدیریت کرد و مانع گسترش غیرمتعارف بود.
وی گفت: احساس نیاز به متخصص در مناطق محروم نکته مهمی است که باید سیستم به آن پاسخ دهد، ولی نقطه شروع و مشکل زیربنایی در این زمینه کم بودن رشته محل های آموزش نیست، بلکه مشکل در ضعف مکانیسم های نگهدارنده و تشویق کننده برای حضور متخصصین در مناطق محروم است.
بالا بردن ظرفیت های پذیرش قطعا کمترین تاثیر را در پر کردن کمبودها دارد
دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی افزود: بدین ترتیب که زمانی که فضای کار در مناطق محروم محدود است و فقط کسانی که متعهد خدمت هستند یکی دو سه سال در این مناطق خدمت می کنند و روزشماری می کنند که تعهدات آنها تمام شود تا به شهرهای برخوردار بروند؛ بالا بردن ظرفیت های پذیرش قطعا کمترین تاثیر را در پر کردن کمبودها خواهد داشت.
وی تاکید کرد: اگر یک پزشک متخصص مثلا ۳۰ سال کار حرفه ای انجام دهد و ۲ سال آن را در مناطق محروم باشد، یعنی یک چهاردهم خدمت خود را در این مناطق بوده است. اگر با تدبیری که عمدتاً باید اغنایی باشد تا اجباری، مدت ۲ سال به ۴ سال افزایش یابد بهره مندی مناطق محروم از خدمات آنها دو برابر می شود و معادل ۲ برابر کردن ظرفیت پذیرش اثر می گذارد بدون اینکه عوارض اساسی به جا بگذارد.
قانعی تصریح کرد: بالا بردن ظرفیت پذیرش نیاز به زیرساخت آموزشی گران قیمت می خواهد در غیر این صورت به شدت کیفیت را می کاهد. نیروهای آموزش دیده بعد از ارائه خدمت در مناطق محروم به سرعت در شهرهای بزرگ مستقر می شوند و زیاد شدن متخصصین عوارض جدی در هزینه های سبد خانوار خواهد داشت و پرداخت از جیب را می افزاید مگر اینکه نظام ارائه خدمت ساختارمند شده و مانع بروز تقاضاهای القایی شود.