خبرگزاری مهر - گروه استانها- ریحانه شهبازی: تأثیرگذاری مستقیم مدیران شهری و به ویژه شهردار در زندگی و رفاه مردم، اهمیت شفاف‌سازی در روند انتخاب شهردار را برای مردم به یک امر حساسی تبدیل کرده که در این میان عمل به قانون از سوی اعضای شورای شهر برای ارائه گزینه‌های تصدی شهرداری کلان‌شهرها پررنگ‌تر شده است. قوانین در نظر گرفته شده در انتخاب شهردار به دو مسئله رشته تحصیلی مرتبط و تخصص و سابقه اجرایی تاکید ویژه دارد، اما مسئله تغییر این قانون کم سن و سال پس از انتخاب یک فرد برای تصدی شهردار تهران با حواشی زیادی همراه شد.
این موضوع برای انتخاب یک فرد حتی به دور از واجد شرایط بودن به استان اصفهان نیز سرایت کرد و برخی از اعضای شورای شهر فعلی و سابق اصفهان به تغییر قانون انتخاب شهردار با وجود اینکه در دو سال اخیر تصویب شده، تاکید داشتند. کاربران فضای مجازی و بسیاری از کارشناسان سیاسی نیز نسبت به این موضوع موضع گرفتند که اعضای شورای شهر در ابتدا باید با تسلط بر قوانین، گزینه‌های شهرداری را ارائه و سپس گزینش کنند نه اینکه پس از انتخاب شهردار به سراغ قانون بروند و در صورت مغایرت خواستار تغییر آن باشند. از سویی دیگر آنها معتقدند که تصویب قانون باید بر اساس منافع مردم و شهر صورت گیرد که بعد از مدت کوتاهی مجدد با آشکار شدن معایب آن در نتیجه تصویب آنی و بدون پژوهش، به دنبال تغییر قانون نروند.
قحط المدیر نیست
در این ارتباط سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در دوره دهم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بر این باور است که زمانی که نیروی کارآمد برای تصدی شهرداری وجود دارد، دیگر نیاز به اصلاح قانون نیست و باید به قانون انتخاب شهردار با شرایط و ضوابط ذکر شده عمل کرد؛ زیرا داشتن تخصص و رشته تحصیلی مرتبط برای مدیریت شهر نیاز است و این موضوع در استان اصفهان نیز صدق می‌کند و به عبارتی قحط‌الرجال نیست.
اصغر سلیمی در پاسخ به امکان تغییر قانون از سوی مجلس گفت: در این مدت زمان کوتاه تا انتخاب شهردار، اصلاح قانون زمان‌بر است و نباید برای یک فرد قانون را به صورت فوریتی و بدون بررسی و پژوهش تغییر داد. از این رو اصلاح قانون از طریق مجلس حدود چهار ماه به طول می‌انجامد اما از طریق دولت و تغییر آئین نامه می‌تواند انجام شود.
اهمیت داشتن یا نداشتن رشته تحصیلی
یکی از اساتید علوم سیاسی دانشگاه اصفهان نیز در خصوص ضرورت مرتبط بودن رشته تحصیلی شهردار به خبرنگار مهر گفت: در ابتدا باید رشته مرتبط داشتن را معنا کرد که شهردار در مدیریت شهر نباید نسبت به مسائل اقتصادی، اجتماعی، دینی، عمرانی و شهری بیگانه باشد و توانایی تصمیم‌گیری در خصوص آنها را داشته باشد. با توجه به اینکه قوانین شهر توسط شورای شهر تعیین و شهردار اجرا می‌کند بنابراین توان اجرایی شهردار ملاک و اهمیت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: البته افرادی هستند که رشته‌های مرتبط تحصیل کردند اما توان اجرایی و تخصص ندارد و تنها این مدرک تحصیلی در توان مدیریتی به ویژه در اجرایی ملاک نیست.
محسن نصری با بیان اینکه شهردار باید از مسائل شهری مطلع و تخصص داشته باشد، تصریح کرد: بنابراین مرتبط بودن رشته تحصیلی حرف دقیقی نیست و رشته مرتبط داشتن باید دقیق تعریف شود و بسیاری از افراد متفاوت از رشته تحصیلی خود فعالیت دارند اما موفق هم بوده‌اند. از طرفی هم در مدیریت‌های کلان و رده بالا نمی‌توان رشته تعیین کرد و در واقع رشته تحصیلی مهم نیست تا حتی با توان و تخصص خود بتواند در انتخاب و استفاده از معاونان و مشاوران هوشمندانه بهره ببرد.
قبل از انتخاب قانون بدانید
وی با ابراز تأسف از انتخاب شهردار قبل از مطالعه دقیق قانون و آئین‌نامه‌ها، خاطر نشان کرد: ایراد بزرگ در عدم تسلط بر قوانین است که قانون نخواندن در امر انتخاب شهردار جایز نیست. قانون را باید اول توجه و سپس شهردار انتخاب کنند. برای یک فرد قانون را نمی‌توان تغییر دارد و حتی تغییر قانون باید به گونه‌ای باشد که سال‌های متمادی نیز ایجاد مشکل نکند و منافع جمعی و مردمی را در نظر داشته باشد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان معتقد است که تغییر قانون باید در صورتی انجام شود که واقعاً دست و پای شورای شهر را بسته باشد و انتظار می‌رود که شورای شهر بعد از ۶ دوره اول ابتدا به قانون توجه کنند و به نظرها و حزب‌بازی بی اعتنا باشند.
قانون سدی برای زد و بندهای سیاسی و جناحی
سابقه داران شورای شهر اصفهان در ادوار گذشته معتقدند که عمل به قانون در اولویت است و از زود و بندهای سیاسی جلوگیری می‌کند. عبدالرسول جان نثاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به انتخاب شهردار اصفهان بر اساس قوانین مربوطه گفت: لیست نامزدهای شهرداری اصفهان که توسط شورای شهر ارائه شده جای بحث دارد اما قانون مربوط به انتخاب شهردار مبنی بر داشتن رشته تحصیلی مرتبط، درست و بجا است.
وی داشتن سابقه مرتبط را از دیگر ویژگی‌های مهم و اساسی برشمرد و ادامه داد: علاوه بر آن باید تخصص علمی داشته باشد و در واقع وجود قانون باعث می‌شود که از زد و بندهای سیاسی و جناحی و انتخاب افراد نالایق و نامرتبط جلوگیری شود.
عضو سابق شورای شهر اصفهان خاطر نشان کرد: البته برخی از موارد که در انتخاب شهردار نادیده گرفته شده امکان اصلاح قانون وجود دارد اما نباید این شائبه ایجاد شود که این قانون موجود بد است و یا نباید به قانون پایبند بود.
وی با بیان اینکه این قانون حدود دو سال است که تبیین شده و ممکن است بعد از دو دوره معایب آن مشخص شده باشد، تاکید کرد: در همه حال باید از قانون حمایت کرد و اصلاح قانون در این شرایط برای انتخاب شهردار این دوره وصال نمی‌هد زیرا پروسه آن در مجلس شورای اسلامی و تأیید آن توسط شورای نگهبان زمان بر است و نباید مدیریت یک کلان شهر را معطل این مصادیق و انتخاب یک فرد خاص کرد.
عدم شفافیت ارائه گزینه‌های شهرداری اصفهان
جان‌نثاری ادامه داد: خوشبختانه شهر اصفهان دارای مدیران شایسته‌ای است و در این تغییر مدیریت‌ها عملاً کاری برای شهر انجام نمی‌شود و مردم شهر متضرر می‌شود؛ زیرا شهرداری با سرپرست اداره نمی‌شود، بلکه نیاز به یک شهردار توانمند، جوان، تازه نفس و با همت دارد. بنابراین معطل کردن شهر صحیح نیست.
وی معتقد است که ارائه گزینه‌های شهرداری اصفهان از سوی شورای شهر غیر شفاف بوده و بهتر است که مردم را از فرآیند انتخاب شهردار مطلع کنند و بدون رودربایستی مسائل خود را مطرح کنند. این عضو سابق شورای شهر در خصوص شیوه ارائه گزینه‌های شهرداری گفت: احترام به مردم و نظرخواهی از آنها یک ارزش است اما صرفاً این تنها راه نیست و شاید نیاز باشد که برخی از افراد را در منصب‌های کشوری انتخاب و دعوت کرد که از نظرها مغفول مانده است.
تعداد مدیران لایق در هر شهری قطعاً با توجه و بررسی قابل شناسایی هستند بنابراین با رعایت قانون و الزام به آن می‌توان گزینه‌های مناسبی را به صورت شفاف برای تصدی شهرداری کلان‌شهرها ارائه کرد تا به دور از فوت وقت و داشتن صلاحیت مربوطه از قبیل رشته و مسئولیت، انتخاب شوند و به امور مردم رسیدگی کنند.