خبرگزاری مهر - گروه استانها- یزدان روحانی: پس از گذشت ۶ روز از مراسم تحلیف حجت الاسلام ابراهیم رئیسی، به عنوان سیزدهمین رئیس جمهور ایران، بالاخره لیست وزرای پیشنهادی او برای مجلس ارسال شد. لیستی که طبیعتاً حواشی بسیاری داشت و برخی از افراد سرشناس از آنجا ماندند. با این حال در این لیست یک نام بسیار آشنا به چشم می‌خورد؛ سید عزت‌الله ضرغامی، لیستی که بسیاری از وزرا آن را چهره‌های جدید و بعضاً مدیران نسل دوم انقلاب تشکیل می‌دهند و ضرغامی ۶۱ ساله ریش‌سفید عضو آن و از مدیران نسل اولی است.
ضرغامی که بیشتر به خاطر ریاست بر سازمان صدا و سیما بین سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ شناخته می‌شود، مردی است برای تمام فصول؛ او که تحصیلاتش در حوزه عمران و صنعت است، فعالیت‌های خود را از سال ۱۳۶۱ در سپاه پاسداران و رادیو آغاز کرد و در دهه هفتاد به مدت ۶ سال معاون علی لاریجانی در وزارت فرهنگ و ارشاد بود. او در سه سال نخست دولت اول اصلاحات هم به وزارت دفاع رفت و از سال ۱۳۷۹ بار دیگر معاون لاریجانی این بار در صدا و سیما شد.
شهرت ضرغامی به دوران ریاست او بر سازمان صدا و سیما و فعالیت‌هایی نظیر ساخت ۲۰ سریال تاریخی با بودجه‌های سنگین نظیر سریال یوسف پیامبر همچنین ایجاد شبکه‌هایی داخلی و بین‌المللی نظیر ورزش، پویا، آی فیلم، سلامت، سحر، العالم و غیره برمی‌گردد. بعد از صدا و سیما ضرغامی به عضویت شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد.
ضرغامی همواره یکی از جذاب‌ترین سیاست‌مداران ایرانی بوده، فردی که نفوذ بالایی دارد و علی‌رغم اینکه به عنوان یک اصول‌گرا شناخته می‌شود، اما همواره گفت‌وگوها و روابط نسبتاً مطلوبی با برخی چهره‌های اصلاح‌طلب هم داشته. از طرفی او در دهه ۹۰ یک گفتمان و خط فکری تازه را پیش گرفت و چهره‌ای متفاوت‌تر از آنچه از ضرغامی دهه ۸۰ می‌شناختیم ارائه داد.
ضرغامی در سال‌های اخیر تلاش‌های مختلفی برای حضور در دولت داشته که مهم‌ترین آن ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری اخیر بود، اما شانس ریاست جمهوری را با رد صلاحیت شدن از دست داد. البته اگر اتفاق خاصی رخ ندهد باید برای ضرغامی یک وزارتخانه کنار گذاشت، وزارتی نه از جنس تلویزیون و ارشاد و نه از جنس دفاع؛ بلکه وزارتخانه‌ای که میراث‌دار تاریخ ایران است.
واکنش فعالان گردشگری به ضرغامی
وضعیت کنونی گردشگری ایران که برآیند یک سال و شش ماه شیوع ویروس کروناست و شباهتی به زمین سوخته دارد، باعث شده تا انتخاب وزیر برای این وزارتخانه حساس‌تر شود. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی گردشگری، صنعت گردشگری در تاریخ خود دچار چنین رکودی نشده بود و سال‌ها زمان می‌برد تا این صنعت بتواند قد علم کند. از طرفی بسیاری از بنگاه‌های گردشگری تعطیل و بسیاری از فعالان نیز بیکار و حتی ترک شغل کردند.
اختلاف نظر بین فعالان گردشگری اصفهان درباره معرفی ضرغامی بسیار زیاد است و برخی به دلایل مذکور از جمله سوابق و تحصیلات غیر مرتبط، او را گزینه مطلوبی برای اداره وضعیت بحرانی گردشگری نمی‌دانند و از طرفی برخی دیگر با استناد به چهره شناخته شده و قدرت نفوذ و تیم‌سازی ضرغامی، او را گزینه‌ای دارای مقبولیت و قاطع و مفید ارزیابی می‌کنند.
وزیر گردشگری باید با تمام جوانب این صنعت آشنا باشد
در همین راستا بهنام افتخاریان، فعال گردشگری درباره معرفی عزت‌الله ضرغامی به عنوان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از سوی ابراهیم رئیسی به مجلس شورای اسلامی، به خبرنگار مهر می‌گوید: این انتخاب از چند جهت قابل بررسی است، در ابتدا باید گفت که شرایط خوبی بر گردشگری و آثار تاریخی اصفهان حاکم نیست و این صنعت دچار رکورد و تعطیلی شده و به نظر می‌رسد که انتخاب عزت‌الله ضرغامی به عنوان وزیر، انتخاب مطلوبی نیست.
او ادامه می‌دهد: شیوع ویروس کرونا باعث شد تا صنعت گردشگری تعطیل و ناامیدی بسیاری در بین فعالان آن ایجاد شود، برای پیشبرد روند گردشگری به سمت رشد در دوران پس از کرونا نیاز به فردی توانمند است که بتواند برنامه‌های خوبی را اجرا و تعاملات بین‌المللی را افزایش دهد. علاوه بر مشکلات در بخش بین‌المللی، در بخش داخلی نیز نیاز به کارهای جدی است تا تورهای داخلی با رونق و کیفیت بیشتری شکل گیرد. در سال‌های اخیر متأسفانه تورهای بی‌کیفیت و بدون پشتوانه که تنها منطبق با سلایق بخشی از مردم است شکل گرفته و نیاز به بازنگری جدی در آن‌ها هستیم.
افتخاریان تاکید می‌کند: با تمام این تفاسیر و برای برطرف کردن مشکلات داخلی و بین‌المللی گردشگری ایران نیاز به فردی است که با تمام جوانب این صنعت آشنا باشد. اما در سوابق ضرغامی نه تنها رده شغلی مرتبط با گردشگری دیده نمی‌شود، بلکه ایشان در دو حوزه میراث فرهنگی و صنایع دستی نیز فعالیتی نداشته و به نظر ناآشنا با حوزه‌های این وزارتخانه هستند؛ آشنایی وزیر با حوزه‌های مطبوع ماه‌ها شاید هم سال‌ها به طول بیانجامد.
این فعال گردشگری با بیان اینکه «صنعت گردشگری حوزه‌ای بسیار حساس است»، خاطرنشان می‌کند: فعالان حوزه گردشگری اصفهان و دیگر شهرهای کشور در زمان شیوع کرونا ضربه‌های مختلفی را تحمل کردند و به نظر نمی‌رسد اقبال نسبتاً زیادی در بخش خصوصی به عزت‌الله ضرغامی وجود داشته باشد. امید است که وی در صورت گرفتن رأی اعتماد از مجلس معاونان کاربلدی را در حوزه به کار گیرد.
چهره آشنای ضرغامی، یک تیغ دو لبه
او در پاسخ به این سوال که چهره شناخته شده عزت‌الله ضرغامی در قدرت چانه‌زنی و جدی‌تر گرفته شدن، وزارت میراث فرهنگی چه کمکی خواهد کرد، توضیح می‌دهد: اینکه اهمیت بخش گردشگری در دولت‌ها جدی گرفته نشده، یک واقعیت است و گردشگری در اظهارات دولت‌مردان بیشتر به عنوان یک ویترین زیبا مطرح بود. اینکه وزیر میراث فرهنگی چقدر قدرت چانه‌زنی در هیأت دولت داشته باشد به پیشینه و تخصص وزیر نیز برمی‌گردد و چهره شناخته شده ضرغامی در این مسئله می‌تواند به عنوان تیغ دو لبه عمل کند و اگر معاونان تخصصی هم انتخاب نشوند، این قدرت چانه زنی و اعمال نفوذ کاهش هم یابد.
افتخاریان می‌گوید: وزیر آینده گردشگری، میراث‌دار یک صنعت ورشکسته‌ای، نیمه تعطیل و خالی از نیروهای انسانی متخصص است. بسیاری از نیروهای فعال در گردشگری در دو سال اخیر از این صنعت خارج شدند ضمن اینکه بخش خصوصی گردشگری نیز تضعیف شده و دیگر این پشتوانه هم وجود ندارد. بنابراین برنامه آینده وزارت باید احیای این صنعت باشد که با توجه به اوج‌گیری دوباره شیوع کرونا در کشور و روند واکسیناسیون کار بسیار دشواری است.
او درباره نگرانی‌های خود از روند آینده وزارت میراث فرهنگی، ادامه می‌دهد: به عنوان مثال در یکی دو سال پایانی دولت دهم به جای ثبت‌های ملی و جهانی و مسائل مهم میراثی به برخی موضوعات حاشیه‌ای توجه شد و در نتیجه این رویکرد در آن سال‌ها ثبت‌های جهانی ایران در یونسکو به حاشیه رفت. نگرانی فعالان گردشگری و میراث فرهنگی رخ دادن اتفاقات مشابه و پررنگ شدن حاشیه‌ها است.
شخص مهم نیست، رویکرد مهم است
گروهی دیگر از فعالان گردشگری نیز آنچنان بدبین به این اتفاق نیستند و اعتقاد دارند که رویکرد از شخص مهم‌تر و تعیین کننده‌تر است. آن‌ها می‌گویند که می‌توان از ظرفیت‌های عزت‌الله ضرغامی در صورتی که رویکرد توسعه بازارهای مختلف گردشگری و ارزآوری باشد، استفاده کرد.
محمد پناهی، فعال گردشگری سلامت اصفهان در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: حوزه گردشگری می‌تواند اقتصاد بخش مهمی از کشور را بعد از دوران کرونا احیا کند؛ بنابراین نگاه کلان در این حوزه اهمیت دارد. اگر رویکرد توسعه گردشگری باشد، فرد محور بودن مهم نیست و باید نگاه دولت به گردشگری را بررسی کرد. نباید فراموش کرد وزارت میراث فرهنگی اجرا، تسهیل‌گر و سیاست‌گذار است و قدرت بخش خصوصی و جوامع مدنی در گردشگری بالاست. با آمدن عزت‌الله ضرغامی یا هرکس دیگری در وزارت میراث، اگر رویکرد نگاه تخصصی به توسعه گردشگری در بخش‌های مختلف از جمله سلامت و زیارت باشد، اتفاقات مثبتی رخ می‌دهد.
او با اشاره به آشنایی ضرغامی با رسانه، توضیح می‌دهد: حضور ضرغامی در صدا و سیما، ظرفیت‌های بسیاری در حوزه تبلیغات و بازاریابی برای گردشگری ایران به وجود می‌آورد که باید از این ظرفیت‌ها در جهت فعالیت‌های تخصصی در حوزه گردشگری استفاده شود.
وزیر میراث فرهنگی تصدی‌گری را واگذار کند
پناهی اعتقاد دارد که هر کسی مسئولیت وزارت میراث فرهنگی را بر عهده گرفت، باید به قدرت جوامع مدنی اعتقاد داشته باشد؛ او اظهار می‌کند: حوزه گردشگری جز محدود بخش‌های حاکمیتی است که بخش‌های مدنی در آن نقش گسترده و مهمی دارند، یکی از اولویت‌های وزارت میراث فرهنگی باید واگذاری تصدی‌گری به سازمان‌های مردم نهاد و بخش‌های خصوصی باشد. از طرفی یکی از راه‌های موفقیت وزیر جدید توجه کیفی و کمی به ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد در حوزه‌های مختلف گردشگری نظیر گردشگری سلامت است.
این فعال گردشگری سلامت با اشاره به ابلاغ سند راهبردی گردشگری سلامت در دولت پیشین تاکید می‌کند: کار دولت آینده در حوزه گردشگری راحت‌تر است، زیرا این سند تکلیف همه دستگاه‌ها را در گردشگری سلامت مشخص می‌کند. بنابراین قوانین بالادستی که گردشگری سال‌ها گرفتار آن بودیم ابلاغ شده و دولت جدید تنها باید آن را اجرا کند. با استفاده از سند و ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد و سازمان‌های مرتبط، وزارت میراث فرهنگی و شخص وزیر می‌تواند با اهتمام ویژه به گردشگری به خصوص گردشگری سلامت راه توسعه گردشگری و در نتیجه آن توسعه اقتصادی را در پیش گیرد.
او ادامه می‌دهد: یکی از ستون‌های اقتصاد مقاومتی و درون‌زا، گردشگری و به خصوص گردشگری سلامت است. همچنین احیای شورای راهبری گردشگری سلامت می‌تواند بسیاری از مشکلات گردشگری را حل کند و به اجرای سند راهبری گردشگری سلامت هم کمک خواهد کرد. در هر صورت باید تاکید کرد که شخص وزیر مهم نیست، بلکه نگاه و رویکرد وزیر به گردشگری از اهمیت برخوردار است. باید اولویت‌های مهم وزارت میراث نیز بررسی شود و مأموریت این وزارت هم مشخص شود.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد که عزت‌الله ضرغامی به عنوان یکی از آخرین مأموریت‌های اجرایی خود و در صورت همراهی مجلس عهده‌دار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شود؛ وزارتخانه‌ای که سه حوزه بسیار گسترده و تخصصی را شامل شده که فعالیت در هیچکدام در کارنامه ضرغامی به چشم نمی‌خورد و این مدیر مطرح اصول‌گرا کار سختی برای راضی‌کردن فعالان در هر سه حوزه وزارتی خواهد داشت.