به گزارش خبرنگار مهر، برنامه‌های محمدمهدی اسماعیلی وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم دیروز دوشنبه ۲۵ مرداد (اینجا) منتشر شدند که بخشی از این‌برنامه‌ها مربوط به حوزه کتاب و فعالیت‌های معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شد.
برنامه‌های اسماعیلی در ۸۳ صفحه ارائه شده‌اند که در این‌خبر فقط به فرازهای مربوط به کتاب، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و تکالیف معاونت امور فرهنگی می‌پردازیم.
وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسائل و مشکلات اصلی حوزه کتاب کشور را در این‌موارد فهرست کرده که بیشترشان شامل واژه‌های «عدم»، «پایین‌بودن»، «فقدان»، «سطح پایین» و ... هستند. این‌موارد به این‌ترتیب‌اند:
_ عدم نظارت کیفی جدی و مستمر بر تولید و نشر کتاب و جریان نشر کشور
_ پایین بودن نسبت کتابخانه‌های عمومی به جمعیت کشور
_ ضعیف بودن ارتباط تشکیلاتی و همدلانه نویسندگان همسو با انقلاب
_ عدم طراحی مناسب برای مراکز پژوهشی پدید آمده که اتفاقاً همسو با انقلاب هستند
_ نبود بانک اطلاعاتی در زمینه ایده‌پردازی ادبیات
_ نبود شناخت دقیق وارتباط صحیح مدیریت فرهنگی با نویسندگان
_ فقدان نیروی متخصص و حرفه‌ای جهت کتابفروشی و کتابخانه‌ها و غفلت از آموزش این نیروها
_ عدم توجه کافی به ترجمه کتاب‌ها و صادرات آثار فاخر
_ هزینه بالای خرید کتاب هزینه خرید یک کتاب (در حال حاضر برابر است با یارانه نقدی فرد در یک ماه)
_ عدم دسترسی آسان مخاطب شبکه توزیع کتاب
_ نبود فضای منسجم و سالم برای تبلیغات و اطلاع‌رسانی برای معرفی آثار خوب و فاخر
_ عدم توجه به اماکن قابل سرمایه‌گذاری برای ترویج کتابخوانی ایجاد کتابخانه مثل مساجد
_سطح پایین میزان مطالعه در کشور و نبود کتاب در سبد حمایت‌های دولتی (از مشکلات عجیب گمرک در ورود کتاب تا روز سوم نمایشگاه)
* برنامه‌هایی هم که اسماعیلی برای مقابله با مشکلات مورد اشاره آورده به این‌ترتیب‌اند:
_ سیاست گذاری جهت کاهش هزینه‌های تولید کتاب از طریق اعطای یارانه به ناشران به خصوص در زمینه تهیه کاغذ
_ فرهنگ‌سازی افزایش مطالعه ایرانیان به واسطه تولیدات رسانه‌ای ویژه
_ فعال نمودن ظرفیت تولیدات سمعی و بصری در حوزه کتاب و نشر جهت مدیریت فضای مجازی
_ حل مشکلات صنفی اهالی نشر و کتاب اعم از معیشت بیمه امنیت شغلی ادب ثبات بازار کاغذ و غیره
_ برنامه‌ریزی جهت بهبود وضعیت اقتصادی کلیه اصناف حوزه کتاب و نشر
_ سیاستگذاری جهت به کارگیری ظرفیت‌های موجود در سراسر کشور از طریق تعریف رویدادهای بومی
_ اتخاذ سیاست‌های ملی و سیاستگذاری جهت بهبود زیرساخت های حوزه کتاب و نشر در سراسر کشور
_ هدفمندسازی ظرفیت کتاب ترجمه‌ای در حوزه‌های مورد نیاز و جلوگیری از افزایش بی‌رویه کتاب ترجمه‌ای در بازار کتاب
_ سیاستگذاری جهت افزایش توجه به مولفان و داخلی
_ راه‌اندازی رویدادها و ظرفیت‌های اختصاصی حوزه کودک و نوجوان زنان و خانواده
_ سیاستگذاری جهت تقویت تولیدات حوزه رمان و شعر
_ ساماندهی نظارت و ممیزی و جلوگیری از انتشار محتوای غیراخلاقی و مستهجن
_ افزایش نظارت‌ها با هدف کاهش قاچاق کتاب و جلوگیری از ورود آثار و کتب غیرقانونی به بازار کتاب
_ اختصاص یارانه فرهنگی به سبد مصرفی خانوار در راستای افزایش خرید و مصرف کتاب توسط خانواده‌ها
_ تعریف رویدادهای نوین در حوزه کتاب به‌صورت بین‌المللی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب مقاومت
_ تاسیس، حمایت از تاسیس و همچنین فرهنگ‌سازی در راستای تاسیس کتابخانه توسط خیرین در سراسر کشور به خصوص مناطق کم برخوردار و فاقد کتابخانه عمومی
_ تجهیز کتابخانه‌های عمومی موجود به کتاب‌های به‌روز و کارآمد در حوزه‌های گوناگون
_ حمایت از گسترش کتابفروشی‌ها و مراکز عرضه کتاب در سراسر کشور
_ ایجاد آرامش خاطر برای نویسندگان مترجمان و دست‌اندرکاران نشر کتاب از نظر تامین نیازهای اولیه زندگی
_ حمایت و ایجاد فرصت برای حضور آثار ترجمه شده نویسندگان ایرانی در عرصه‌های بین‌المللی به خصوص کشورهای منطقه
_ سیاستگذاری و حمایت از برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی جهت ارتقاء سطح کیفی ناشران و دست‌اندرکاران نشر کتاب و همچنین کشف و پرورش استعدادهای موجود در سراسر کشور
_ کاهش تصدی‌گری آشکار و پنهان نشر و سپردن بیشتر امور به بخش خصوصی
* پیشنهادات وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد برای بهبود نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، این‌موارد هستند:
_ تغییر نگاه بازار محوری و اصالت دادن به نگاه فرهنگی
_ طراحی گفتمان‌های موثر برگرفته از گفتمان شعار سال در این رویداد فرهنگی دارای امتداد اجتماعی
_ استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی فرهنگی نمایشگاه در جهت جریان‌سازی فرهنگی در سایر کشورها
_ ایجاد زمینه‌های سرمایه‌گذاری مشترک ناشران داخلی و خارجی برای ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های دیگر
_ برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای دامن زدن به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در حاشیه نمایشگاه
_ شناسایی کتاب‌های مرجع علوم انسانی در دنیا و عرضه و تبلیغ آن‌ها در نمایشگاه کتاب برای پررنگ کردن جنبش نرم‌افزاری وتولید علم
_ الزام ناشران به ارائه تفکیک موضوعی و عناوین کتاب‌های جدید
_ راه‌اندازی پایگاه اینترنتی ویژه نمایشگاه و امکانات جستجو حداقل یک‌بار بیش از پیش از بازگشایی نمایشگاه برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه بازدیدکنندگان
_ راه‌اندازی دبیرخانه دائمی نمایشگاه کتاب برای مذاکرات بین‌المللی و دیپلماسی فرهنگی فعال و سیاستگذاری بلندمدت
_ مطالعه و بررسی تجربه‌های موفق برگزاری نمایشگاه در سراسر دنیا برای بهبود وضعیت نمایشگاه
_ اختصاص امکانات ویژه به ناشران کتاب‌های فاخر و فرهنگی
_ کاهش غرفه‌هایی با موضوعات جمعی و سطحی و ادغام آن‌ها به منظور بهبود و ارتقای سطح نمایشگاه
_ عرضه کتاب مورد نیاز مخاطبان در قالب نمایشگاه دائمی در همه استان‌ها با هدف نهادینه شدن فرهنگ کتاب و کتابخوانی
_ اختصاص بخشی از زمان نمایشگاه به بازدیدکنندگان حرفه‌ای برای تبادل نظر و گفت‌وگو در فضای آرام (منظور از بازدیدکنندگان حرفه‌ای عبارت است از دست اندرکاران صنعت چاپ و نشر نخبگان حوزوی و دانشگاهی)
_ استفاده از نرم‌افزار BLUEMA برای ارسال نقشه نمایشگاه و کتاب‌های چاپ‌شده به گوشی‌های تلفن همراه
_ تشدید نظارت بر ارائه‌دهندگان تسهیلات جانبی نمایشگاه به‌منظور رعایت قیمت و کیفیت لازم اختصاص تسهیلات ویژه برای حضور مقرون به صرفه ناشران شهرستانی
_ رفع انحصار از تبلیغات نمایشگاه از ناشران کتاب کمک آموزشی و فراهم آوردن امکان رقابت برای دیگر ناشران
* اسماعیلی در برنامه‌های خود درباره کتاب و فعالیت‌های معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد، مواردی را هم به‌عنوان تکالیف معاونت فرهنگی برای سال جاری در نظر گرفته است. این‌موارد از این‌قرار اند:
_ سهم بازار کتاب از تولید ناخالص داخلی ۱۴۰۰: (در سال پایه ۱۳۹۳ سهم بازار کتاب از تولید ناخالص داخلی ۱۲ درصد بوده است؛ پیش‌بینی برای سال ۱۴۰۰ سهم بازار کتاب از تولید ناخالص داخلی ۱۲ درصد می‌باشد.)
_ پیش‌بینی تعداد شمارگان کتاب‌های منتشرشده در سال ۱۴۰۰: (درسال پایه ۱۳۹۳ تعداد شمارگان کتاب‌های منتشرشده ۷۲۸۷۷ نسخه بوده است؛ پیش‌بینی برای سال ۱۴۰۰ تعداد شمارگان کتاب‌های منتشرشده ۱۷۷۲۱۰۰۰۰ نسخه می‌باشد.)
_ پیش‌بینی سرانه عناوین کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۴۰۰: (درسال پایه ۱۳۹۳ عناوین کتاب‌های منتشر شده به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۴ بوده است؛ پیش‌بینی برای سال ۱۴۰۰ عناوین کتاب‌های منتشر شده ۶.۱۰ می‌باشد.)
_ پیش‌بینی سرانه شمارگان کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۴۰۰: (در سال پایه ۱۳۹۳ سرانه شمارگان کتاب‌های منتشرشده به ازای نسخه به جمعیت کشور ۲ بوده است؛ پیش‌بینی می‌شود برای سال ۱۴۰۰ سرانه شمارگان کتاب‌های منتشر شده به ازای نسخه به جمعیت کشور ۲.۵ می‌باشد.)
_ پیش‌بینی نسبت عناوین کتاب‌های چاپ اول به کل عناوین کتاب‌های منتشر شده سال ۱۴۰۰: (در سال پایه ۱۳۹۳ نسبت عناوین کتاب‌های چاپ اول به کل عناوین کتاب‌های منتشرشده ۵۸.۴ درصد بوده است؛ پیش‌بنی برای سال ۱۴۰۰ کتاب‌های چاپ اول نسبت به کل عناوین کتاب‌های منتشرشده ۶۳.۸ درصد می‌باشد.)
_ پیش‌بینی نسبت کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به کل عناوین کتاب‌های منتشره ۱۴۰۰: (در سال پایه ۱۳۹۳ نسبت به کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به کلام عناوین کتاب‌های منتشرشده ۱۵.۲ درصد بوده است پیش‌بینی برای سال ۱۳۹۷ نسبت به کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به کل عناوین کتاب‌های منتشرشده ۱۷ درصد می‌باشد.)
_ پیش‌بینی نسبت سرانه شمارگان کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به جمعیت کودک و نوجوان کشور ۱۴۰۰: (در سال پایه ۱۳۹۳ نسبت به سرانه شمارگان کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به جمعیت کودک و نوجوان کشور ۱۷ درصد بوده است؛ پیش‌بینی برای سال ۱۴۰۰ شمارگان کتاب‌های منتشرشده کودک و نوجوان به جمعیت کودک و نوجوان کشور ۲۰ درصد می‌باشد.)