به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «احکام کسب و کار» اثر داود حسین‌پور، محسن مطیعی و حجت‌الاسلام مرتضی نظری از سوس سازمان سمت در ۲۳۴ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۳۸ هزار تومان منتشر شد. کتاب حاضر برای دانشجویان رشته مدیریت در مقطع کارشناسی و برای دانشجویان رشته مدیریت دولتی، مدیریت صنعتی و MBA در مقطع کارشناسی ارشد به‌عنوان منبع اصلی درس «احکام کسب‌وکار» تدوین شده است. علاوه بر جامعه دانشگاهی سایر علاقه‌مندان نیز می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.
در پیشگفتار این کتاب آمده است: «کار تنها برای داشتن استقلال مالی، رهایی از فقر و تنگدستی یا برخورداری‌های مادی و حیاتی اهمیت ندارد، بلکه کارکردها و نقش‌های بسیار مهمی دارد. گرچه تأمین نیازهای اولیه زندگی و حفظ آبرو بسیار مهم است، اما نقش روان‌شناختی کار در حفظ شخصیت انسان و کارکردهای تربیتی و فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد؛ برای مثال تأثیر کار بر بالا بردن عزت نفسِ انسان و این‌که در درونش حس احترام و ارزشمندی کند و برای خودش شخصیت قائل شود، حائز توجه است؛ زیرا این احساس‌های متعالی سبب می‌شوند انسان به هر کار پستی تن ندهد و افکارش اسیر هوس‌های آلوده نشود. کار به انسان، انسجام فکری، انضباط و هدفمندی می‌بخشد که سبب پیروزی و سربلندی او می‌شود.»
در جایی دیگر اشاره شده است: «پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم فرمود: «کسب روزی حلال بر هر مرد و زن مسلمان واجب است: طَلَبُ الْحَلاَلِ فَرِیضَه عَلَی کلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَه» (شعیری، ۱۳۶۳: ۱۳۹)
از این سخن اینگونه استنباط می‌شود که کسب‌وکار، تکلیف شرعی و دینی است و تحقق مسلمانی در نهاد انسان منوط به کار است. شخصی از پیامبر اکرم پرسید: «کدام کسب انسان پاکیزهتر است؟ فرمود: آن‌که انسان با دست خود کسب‌وکار کند: عمل الرّجل بیده» (نوری، ۱۴۰۸ق، ج ۱۳: ۲۴، ح ۱۴۶۳۴). و آن حضرت فرمودند: «هر که با دسترنج حلال خود زندگی کند، خداوند درهای بهشت را بر او می‌گشاید تا از هر دری مایل باشد وارد بهشت شود: مَنْ أَکلَ مِنْ کدِّ یَدِهِ حَلاَلاً فُتِحَ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّه یَدْخُلُ مِنْ أَیِّهَا شَاءَ» (شعیری، ۱۳۶۳: ۱۳۹).
به این ترتیب کسب‌وکار به‌عنوان فعالیتی تکاملی و ارتقایی مهم در نظام آفرینش و شریعت اسلام مطرح است و به‌سادگی نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. درست به همین لحاظ پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم و ائمه علیهم‌السلام با تبیین قوانین الهی، شیوه‌های درست کسب‌وکار را تشریح کرده‌اند. اهمیت این قوانین کسب‌وکار، به دلیل تأثیرگذاری مطلوب آن در نظام حیات بشری است؛ به این معنا که رعایت دقیق آنها به بهبود شرایط بازار و رونق تجارت و کسب‌وکار منجر می‌شود و از آسیب‌هایی که به‌طور معمول پیشِ روی فعالان عرصه بازرگانی و کسب‌وکار گسترده شده است، پیشگیری می‌کند. هرگونه بی‌توجهی به دستورالعمل‌هایی که به‌عنوان احکام کسب‌وکار در اسلام مطرح شده، ممکن است علاوه بر برهم زدن روند کسب‌وکار و تجارتِ عدالت محور، تأثیرات ویرانگر روان‌شناختی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برجای بگذارد که نه‌تنها سود تاجران و بازرگانان را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد، بلکه اجتماع و کیان خانواده‌ها را نیز به خطر انداخته، موجب تباهی و فسادِ همه‌گیر و سرانجام، زیان انسان در حیات ابدی خواهد شد.»
در جایی دیگر از قول شیخ صدوق بیان شده که رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله وسلّم فرمود: «هر کس خریدوفروش می‌کند باید پنج امر را در نظر بگیرد و مواظب باشد تا به وبال آن مبتلا نگردد و إلّا نه بخرد و نه بفروشد؛ ربا، سوگند، پنهان کردن عیب کالا، ستودن کالا هنگام فروش، و پست کردن کالا هنگام خرید.» (صدوق، ۱۳۶۷، ج ۴: ۲۶۱، حدیث ۳۷۲۷)
همچنین امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ایّام خلافت در کوفه هر روز اوّل صبح به بازار میرفت و گذر به گذر سرکشی میکرد و تازیانهای همراه داشت که دارای دو سر بود و به آن سبیبه می‌گفتند و بر سر هر رهگذری میایستاد و فریاد می‌زد ای جماعت تجّار قبل از هر چیز از خداوند طلب خیر کنید و برکت را در سهل المعامله بودن جویی و با روی خوش و زبان نرم و حسن خلق با مشتریان و مراجعه کنندگان روبه‌رو شوید، خود را با بردباری بیارایید و از ستم دوری کنید، با مظلومان انصاف داشته باشید (یعنی خود را به‌جای آنان تصور کنید) و به ربا نزدیک نشوید، کیل و وزن را ایفاء کنید (یعنی تمام و کامل بدهید) و حقّ کسی را کم نداده، در زمین فساد راه نیندازید. (صدوق، ۱۳۶۷، ج ۴: ۲۶۱، حدیث ۳۷۲۶).
در پشت جلد این کتاب نیز آمده است: «شناخت مسائل و احکام شعری کسب‌وکار از مهم‌ترین موضوعات کاربردی برای کارآفرینان و صاحبان مشاغل و حرف است. در جوامع اسلامی، کسب‌وکار به عنوان فعالیتی تکاملی و ارتقایی مهم در نظام آفرینش مطرح است. نویسندگان پس از ارائه مفااهیم به تبیین احکام کسب‌وکار و بررسی ابعاد معاملات و تجارت در اندیشه فقهی- حقوقی پرداخته‌اند و همواره بر مسائل و نیازهای روز و عمومی جامعه به‌ویژه جوانان تاکید کرده‌اند. مطالعه این کتاب علاوه بر دانشجویان به مدیران و کارآفرینان نیز توصیه می‌شود.»