خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان: چند هفته پیش بود که عراق اعلام کرد به دنبال برگزاری نشستی با حضور همسایگان این کشور است. بعد از آن دعوت نامههایی از سوی مصطفی الکاظمی برای سران کشورهای همسایه ارسال شد، حال آنکه «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز شخصاً در این نشست که تاریخ برگزاری آن شنبه ششم شهریور است؛ حضور دارد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران نیز در این نشست شرکت میکند. همچنین، «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر، «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان و «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر از دیگر حاضران در این نشست هستند. البته هیئتی از کویت و اردن نیز قرار است در بغداد حضور یابند.
از طرفی، اگر چه دولت ترکیه تا لحظه نگارش این مطلب هنوز اعلام نکرده از سوی این کشور کدام مقام سیاسی شرکت خواهد کرد اما طبق اخبار منتشر شده از منابع غیر رسمی، «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه قرار است در بغداد حضور پیدا کند. علاوه بر اینها، از سوی سازمانهای بینالمللی کشورهای دائم عضو شورای امنیت شامل آمریکا، انگلستان، چین و روسیه نیز به نشست مذکور دعوت شده و قرار است اغلب این کشورها با حضور سفیران خود در عراق در نشست حضور داشته باشند.
اگر چه گفته میشود هدف دولت عراق از برگزاری این نشست حل تنشهای منطقهای و گفتگو درباره لبنان، بحران جنگ داخلی سوریه و توسعه همکاری اقتصادی است؛ اما از طرفی بسیاری از تحلیلگران منطقه بر این باورند که مصطفی الکاظمی با هدف بهره برداری داخلی و هموار کردن مسیر انتخابات عراق به سود خود تصمیم به برگزاری چنین نشستی گرفته است.
خبرگزاری مهر، با هدف بررسی اهداف و نتایج این نشست گفتگویی را با «مهمت پرینچک»، استاد دانشگاه مسکو و «مصطفی کمال اردمول»، مدیر اخبار خارجی روزنامه جمهوریت، روزنامه نگار و نویسنده انجام داده است که در ادامه از نظر میگذرد:
*تاثیر نشست بغداد بر روند تحولات در منطقه را چطور ارزیابی میکنید؟
پرینچک: اینگونه نشستها میتواند تاثیر مثبتی در منطقه داشته باشد اما به شرطی که دولتها جهت حل اختلافات اقداماتی عملی انجام دهند. هم اکنون مهمترین تهدید برای دولتهایی که قرار است در این نشست شرکت کنند دولت آمریکا است. استراتژی ایالات متحده آمریکا طی این سالها در راستای ایجاد تنش میان کشورهای منطقه بوده است؛ ایجاد اختلاف میان کردها با کشورهای حاکم، محاصره کشورهای حاشیه مدیترانه شرقی، موضوع سوریه و حمایت از گروههای تروریستی و تحریمهایی که علیه ایران اعمال میشود جزء مهمترین تهدیدهای آمریکا است که کشورهای منطقه را هدف قرار داده است.
اگر نشستهایی با هدف مقابله با چنین تهدیدهایی برگزار شود؛ میتواند نتیجه بخش باشد. البته شکست آمریکا در افغانستان به برخی دولتها ثابت کرد که واشنگتن شریک منطقهای قابل اعتمادی نیست. آمریکا نه تنها در افغانستان بلکه در کل منطقه در حال از دست دادن قدرت خود است. بنابراین باید در این نشستها به این مسائل توجه شود.
اینکه ترکیه در نشستی مشترک با دولت مصر شرکت میکند رویداد بسیار مهمی است زیرا جبهه آتلانتیک بذر نفاق میان کشورهای اسلامی پاشیده است. اما مهمترین ایراد این نشست دعوت نکردن از دولت سوریه است؛ نشست بغداد بدون حضور دولت دمشق کدام مساله منطقه را میتواند حل کند؟ بدون حضور دمشق موضوع داعش، مساله پ-ک-ک، موضوع مداخله سیاسی واشنگتن در منطقه و مناقشه مدیترانه شرقی حل نمیشود.
*از نظر برخی تحلیلگران، مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق با هدف بهره برداری داخلی اقدام به برگزاری این نشست کرده است. تحلیل شما چیست؟
اردمول: بله؛ الکاظمی با هدف بهره برداری داخلی چنین نشستی را برگزار میکند زیرا وقتی الکاظمی روی کار آمد پتانسیل انجام این دست از اقدامات را نداشت. واقعیت این است که کشور عراق با مسائل اقتصادی و حضور قدرتهای خارجی و مسائل داخلی مواجه است در نتیجه تلاش الکاظمی برای برگزاری این نشست و دعوت از کشورهای مهم، میتواند به نفع او در سیاست داخلی کشورش باشد. الکاظمی میخواهد دولت خود را به عنوان دولتی میانجیگر میان دولتهای مورد اختلاف (به خصوص میان ایران و عربستان سعودی) و تاثیر گذار در منطقه نشان دهد.
*با توجه به حضور هیئتهایی از عربستان سعودی و ترکیه آیا باید انتظار نشستهای سه گانه مانند ترکیه، ایران و عربستان را داشته باشیم؟
پرینچک: این بسیار مهم است، همانطور که گفتم جبهه آتلانتیک اقدامی علیه کشورهای اسلامی برای ایجاد اختلاف مذهبی و نژادی است. برای همین نیاز است تا کشورهای منطقه اقداماتی برای مقابله با چنین اختلافاتی انجام دهند، کشورهای حاشیه خلیج فارس شاهد شکست سیاسی آمریکا در منطقه هستند. باید دولتهای منطقهای راهکارهایی برای کاهش تاثیر واشنگتن ارائه دهند که قطعاً ترکیه و ایران میتوانند نقش مهمی در این روند داشته باشند. نشستهای سه گانه ریاض، آنکارا و تهران میتواند تاثیر مثبتی در منطقه داشته باشد.
اردمول: چنین نشستهایی پیش تر نیز برگزار شده بود و باز هم میتوانیم شاهد برگزاری چنین اجلاسهایی باشیم. این سه کشور باید در مسائل منطقهای احساس همفکری داشته باشند.
عربستان سعودی هم نمیتواند نسبت به تاثیر و قدرت ایران در منطقه بی تفاوت باشد، دولت ریاض نه در دوره اوباما و نه دوره ترامپ دولت مطلوبی برای آمریکا نبوده است. برای همین بهتر است سیاست خارجی خود را با ترکیه و ایران همگام کند.