خبرگزاری مهر، گروه استانها: اقشار مختلفی از بابت کرونا متضرر شدند از شیرینی فروشانی که صدها کیلوگرم شیرینی را برای نوروز ۹۹ تهیه کردند تا گل فروشان، آرایشگران و مغازه‌های خواروبار فروشی، باشگاه‌های ورزشی، امکان تفریحی و رستوران‌ها و… اما بسیاری از این مشاغل بالاخره با هر زحمتی که بود به سر کارشان برگشتند و از یک جایی جلوی ضرر بیشترشان گرفته شد در حالی که هنرمندان نزدیک به ۶۰۰ روز است که رویداد جدی هنری را تجربه نکرده‌اند.
از این بابت شاید بتوان گفت هنرمندان استان سمنان به خصوص رشته‌های صحنه‌ای، سینمایی و آن‌هایی که نیاز به تجمع دارند، بیشترین ضررها را از کرونا کردند چرا که کرونا نه تنها فرصت عرضه کارهای هنری شأن را گرفت بلکه در واقع مشکل ارتزاق را هم برایشان پدید آورد که به خودی خود توانست متأسفانه آسیب‌های جدی را به پیکره هنرمندان وارد کند.
گرانی و کرونا
کرونا اما یک همراه دیگر هم برای زمین زدن اقتصاد هنر در استان سمنان دارد و آن هم تلاطم اقتصادی ناشی از گرانی کاغذ، تورم، چاپ، تهیه اقلام مورد مصرفی هنرمندان مانند رنگ و… است. پدیده‌ای که یک دهه است با هنرمندان عجین شده و اما کج دار و مریز اجازه می‌داد تا عرصه هم برای عرضه هنرشان به مردم، تدریس در آموزشگاه‌ها، اجراهای صحنه‌ای و… مهیا شود اما از زمانی که کرونا آمد و با تورم اقتصادی دست بیعت داد، یکباره همان نیمه جان هنر استان سمنان هم به خاموشی گرایید.
این شرایط تا جایی پیش رفت که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان درباره شرایط هنرمندان استان چندی پیش گفت: «فعالان بخش فرهنگ و هنر و هنرمندان در این دو سال ایام بسیار سختی پشت سر گذاشتند و این بخش به شدت نیازمند حمایت است» اما حمایت کافی و همه جانبه ای تاکنون از هنرمندان صورت نگرفته است.
تعطیلی مراکز آموزشی
مرتضی عابدی یک نقاش و هنرمند برجسته استان سمنان در این باره می‌گوید: یکی از بزرگترین مشکلاتی که کرونا برای هنرمندان ایجاد کرد تعطیلی آموزشگاه‌ها بود که مهمترین راه ارتزاق هنرمندان را مسدود کرد از سوی دیگر باید گفت کرونا به واسطه بسیاری از آموزشگاه‌ها نه تنها منبع درآمد برخی هنرمندان را مسدود کرد بلکه به آنها ضررهای مالی را نیز تحمیل کرد و هنرمندان با مشکلات عدیده‌ای مانند بدهی روبرو شدند.
عابدی افزود: از سوی دیگر خانواده‌ها به دلیل شیوع کرونا فرزندان خود را به آموزشگاه‌ها نمی‌فرستادند همانطور که مدارس تعطیل بود، در نتیجه این موضوع سبب شد تا مشکلات زیادی برای هنرمندان پیش بیاید. هنرمندانی که هیچ نوع حمایتی از آنها صورت نگرفت و البته این مشکلات تاکنون نیز ادامه دارد.
یکی دیگر از فعالان هنری استان سمنان با بیان اینکه پیش از کرونا هنرمندان مشکلات زیادی مانند گرانی لوازم اعم از نقاشی و مجسمه سازی و غیره را تجربه کردند و کرونا ایرادات و معضلات را بیشتر نیز کرد به خبرنگار مهر می‌گوید: تعطیلی آموزشگاه‌ها آب باریکه ارتزاق هنرمندان را به صورت کامل بست.
ناکامی در فروش
مریم زمانی با بیان اینکه کرونا سبب شد تا کلاس‌های آموزشی به صورت کامل تعطیل شوند، بیان کرد: متأسفانه به دلیل تعطیلی فعالیت‌هایی مانند نمایشگاه و گالری‌ها هنرمندان در این دو سال اخیر در فروش آثار خود هم ناکام ماند در نتیجه تعطیلی کلاس‌ها و عدم برگزاری رویدادهای هنری باعث شد تا به صورت کامل منبع درآمد این قشر از بین برود.
این هنرمند افزود: مشکل اصلی دیگر ما این است که شیوع ویروس کرونا سبب سلب اعتماد مردم در راستای حضور فرزندانشان در مکان‌هایی مانند کلاس نقاشی بود که باعث شده حتی اگر آموزشگاه‌ها در مقطعی بازگشایی هم شوند باز هم استقبالی از آنها صورت نگیرد.
وی افزود: ساز و کار قیمت گذاری برای کلاس‌های تدریس هنری از دیگر معضلات هنرمندان است چرا که تقریباً سه الی چهار سال است آموزش هنری از سوی اداره ارشاد افزایش نیافته حال آنکه هزینه‌ها حتی اقلامی مانند رنگ و قلم‌مو در همین مدت ۱۰ تا ۲۵ برابر شدند برای مثال هنوز هم در آموزشگاه‌های درجه سه کلاس‌های نقاشی با شهریه ۵۰ هزار تومانی دایر می‌شوند در حالی که سه سال پیش هم همین میزان شهریه مصوب شده بود و آموزشگاه‌ها حق ندارند بیش از این میزان دریافت کنند عجیب است که در طول این مدت حتی هزینه برق آموزشگاه‌ها چندین برابر شده و حتی در صورت دایر بودن کلاس‌ها هم مشکلات معیشتی هنرمندان برقرار خواهد بود.
حمایت نامناسب از هنرمندان
یک برنامه گذار و نوازنده موسیقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تعطیلی طولانی‌مدت سالن‌ها سبب شد تا هنرمندان درگیر مشکلات مالی شوند، گفت: کرونا باعث شد تا تمام فعالیت‌های هنری که نیاز به حضور مردم و هزینه آنها بود ملاقات شود و بسیاری از هنرمندان در این دو سال حتی برای ارتزاق خودشان هم با مشکل روبرو شدند.
سامان همتی که سه سال سابقه برنامه گذاری در تهران حتی کیش را دارد با طرح این پرسش که سالن‌های اجرای رویدادهای هنری با رعایت مسائل فاصله گذاری آیا ناامن‌تر از باشگاه‌های بدنسازی هستند که ده‌ها نفر در یک زیر زمین تنگ و تاریک و بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی با هم ورزش می‌کنند؟ افزود: به نظر می‌رسد وزارت ارشاد آنچنان که باید و شاید در زمینه محدودیت‌های کرونایی از حقوق هنرمندان دفاع نکرد.
محدودیت‌های ناعادلانه
همتی با بیان اینکه بسیاری از مکان‌هایی که برای سلامتی مردم خطر دارند در همین مدت باز بودند و خیل عظیم مردم در آنها تردد داشتند که از جمله آنها می‌توان به قلیان سراها و سفره خانه‌های سنتی اشاره کرد، بیان داشت: به نظر می‌رسد مسئولان نگاه حمایتی درستی از هنرمندان نداشتند و نتیجه آن هم باز بودن قلیان سراها و تعطیلی برنامه‌های هنری مانند موسیقی بود.
وی افزود: این نکته دیگر را نیز باید گفت که کرونا در واقع یک نوع سرخوردگی اجتماعی با خود به همراه آورد که یکی از راه‌های درمان آن فعالیت‌های هنری بود در واقع ستاد کرونا حضور مردم در قلیان سراها را برای روحیه شأن مناسب تردید تا حضور آنها در فعالیت‌های هنری و حتی کتابخانه ها.
درست است که از سوی وزارت ارشاد مبالغی تحت عنوان وام و هدیه برای جبران خسارات کرونا به برخی از هنرمندان داده شد اما این قشر معتقد هستند که در برابر ضرر هنگفتی که یک سال و نیم متحمل شدند این مبالغ کافی نیست دستور دیگر هنرمندان اعتقاد دارند که این کمک‌ها نه تنها کافی نبوده بلکه به همه اقشار هنرمندی نیز داده نشده است.
سرخوردگی از عدم عرضه کارها
یک کنشگر مسائل اجتماعی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: مهمترین مشکلی که کرونا برای هنرمندان طی یک سال و نیم اخیر پدید آورد در کنار مسائل مالی و ارتزاق، موضوع سرخوردگی بود چرا که هنرمند نیاز به ارائه هنر خود دارد و در این موضوع ناکامی بزرگی نصیب اقشار مختلف شده است.
پدرام حکیم می‌افزاید: آنان در واقع برای عرضه هنر خود نیاز به مردم دارد مردمی که در بطن جامعه زندگی می‌کند و در واقع مخاطب تولیدات هنری یک هنرمند نیز محسوب می‌شود در نتیجه هنرمند را بدون مخاطب نمی‌توان تصور کرد.
وی افزود: هنر بدون مخاطب یا مخاطب بدون هنر، موضوعی فلسفه است که سال‌ها درباره آن بحث و تبادل نظر شده که البته به آن وارد نمی‌شویم اما به همین موضوع اکتفا می‌کنیم که هنرمند به واسطه عرضه کار خود به مخاطبان است که می‌توانند آثار هنری خود را تداوم ببخشد و در این بستر باید گفت تداوم، رکن مهم زندگی هنری یک هنرمند محسوب می‌شود. هنر، به خصوص در شهرستان‌های کوچک مانند شهرهای استان سمنان دشواری‌هایی مانند معرفی شدن و چهره شدن و مداومت به خودی خود بدون کرونا هم دشوار است در حالی که کرونا باعث شد نوعی سرخوردگی در بین هنرمندان به خصوص هنرهای جمعی پدید بیاید.
این کنشگر مسائل اجتماعی و فرهنگی ادامه داد: کرونا یک نوع دیدگاه فردگرایی را به هنرمندان تحمیل کرد هنرمندانی که مجبور هستند در گوشه خانه به تولید آثاری بپردازند که معلوم نیست به مخاطب عرضه خواهند شد یا خیر و به خصوص در زمینه هنرهای تجسمی و صحنه‌ای که عنصر زمان در آن مؤثر است این امر می‌تواند ضربه زننده باشد. کرونا سبب شد تا نوعی فرد گرایی در بین فلسفه هنری هنرمندان تحمیل شده ضربات مهلکی را بر پیکره کم‌جان هنر استان سمنان وارد کند.
حمایت همه جانبه نیاز است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بیشترین آسیب در بحران کرونا به سمت فرهنگ و هنر وارد شد گفت هنرمندان در این سال‌های اخیر با مشکلات جدی روبرو هستند.
فرشید فلاح لاله زاری با بیان اینکه می‌بایست همه جانبه از هنرمندان حمایت شود و یا نگرد حمایت همه جانبه از اقشار مختلف هنرمندان نیاز است چرا که تعطیلی مجتمع‌های فرهنگی و هنری گالری‌ها سالن‌های نمایش و دیگر فعالیت‌های هنری بر اثر کرونا باعث شده تا مشکلات جدی برای جامعه هنری استان سمنان پدید بیاید و شرایط کار کردن و ارتزاق برای همه بسیار دشوار شده باشد دیگر تلاش مضاعف در مجموعه اداره کل ارشاد اسلامی برای رفع مشکلات ادامه دارد و از سال ۹۹ نیز اعتباراتی به صورت حمایتی اختصاص یافت.
موضوع مهم درباره حمایت از هنرمندان این است که ارشاد اسلامی آنقدر اعتبارات در اختیار ندارد که بتواند همه هنرمندان ساعت کشور استان سمنان را پوشش دهد و از سوی دیگر خسارات وارد شده به هنرمندان در زمینه ارتزاق شأن آنقدر زیاد است که نیاز به همکاری دستگاه‌های مختلف اجرایی و دولتی برای کاهش آلام و هنرمندان احساس می‌شود هنرمندانی که این روزها یا در پشت او سکوت هستند و یا در مشاغل دیگری فعالیت می‌کنند که از جمله آنها می‌توان به تاکسی اینترنتی اشاره کرد.