خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ ساناز باقری راد: آخرین روز مرداد ماه سال جاری بود که محمدرضا جوادی یگانه معاون فرهنگی - اجتماعی شهرداری تهران برای ارائه گزارش عملکرد دوران تصدی خود در صحن شورای شهر حضور یافت.
حضوری که چندان برای جوادی یگانه خوشایند نبود و تقریباً تمامی اعضای شورا اشکالات فراوانی به عملکرد وی به ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی و مسائل فرهنگی گرفتند.
در خلال گزارش عملکرد معاون شهرداری موضوع فرهنگ، خانواده و سبک زندگی از جمله مواردی بود که جای خالی آن در برنامه‌ها و رویکردهای شهرداری بسیار خودنمایی می‌کرد و اعضا نیز نسبت به بی توجهی شهرداری تهران در رکن قرار دادن موضوع «خانواده» انتقاد کردند.
این در حالی است که معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران به عنوان بخش متولی فرهنگ، باید بیشترین تعامل با شهروندان داشته باشد و بر خلاف دیگر معاونت‌های شهرداری که موضوع آنها عمدتاً شهر و خدمات شهری است، موضوع اصلی این بخش از شهرداری مردم و زندگی فردی و اجتماعی شهروندان است.
با نگاهی به چهره شهر و عملکرد شهرداری طی ۴ سال گذشته، به راحتی می‌توان فراموش شدن پرداختن به نهاد خانواده در برنامه‌های شهری را حس کرد. چهره شهری که نه تنها برای مهم‌ترین رکن جامعه بشری آن کاری نشده بلکه حتی ارتقا سطح فرهنگی آن نیز در چند رویداد نمایشی خلاصه شد و عملاً برنامه‌ای اجرایی در این زمینه اجرا نشد.
زنان مهره‌ای گمشده در نهاد متولی فرهنگ و اجتماع
رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی نیز دیگر رکن عقب مانده از برنامه شهرداری در ۴ سال گذشته است. این در حالی است که برخی اقدامات این معاونت برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و امنیت زنان، در ایجاد روشنایی در نقاط تاریک شهر خلاصه می‌شد.
به طوری که جوادی یگانه نیز در این باره گفته است: شهر برای کودکان و مادران دارای فرزند خردسال مناسب نیست. یعنی ما تلاش کردیم اتاق مادر و کودک داشته باشیم. شهر برای زنان ناامن است که بخشی از این ناامنی به فضای کالبدی بر می‌گردد که این ناامنی با ایجاد نور امن می‌شود. فضاهایی که بی دفاع است امن می‌شود و زنان می‌توانند رفت و آمد کنند.
یکی دیگر از نکات ضعف عملکرد شهرداری در دوره گذشته که معاونت فرهنگی نیز به آن اذعان دارد، عدم مناسب بودن شهر برای کودکان و مادران است. به طوری که به گفته جوادی یگانه، تنها ۲ اتاق مادر و کودک در پایتخت وجود دارد و این امر نشان دهنده نبود هیچ گونه توجهی به مسائل فرهنگی، اجتماعی، زنان و خانواده آن هم در معاونت یا بخش ذی‌ربط مدیریت شهری است.
حال و روز پاییزی مراکز بهاران
یکی دیگر از فعالیت‌های مهم معاونت اجتماعی شهرداری در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی، ایجاد مراکز بهاران برای ارائه خدمات ۶ گانه از جمله مهارت آموزی و تسهیل بازگشت مددجویان به نهاد خانواده بود.
هرچند که این معاونت موفق به سامان دادن این بخش نیز نشد و عملاً این بعد از کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز چندان به نتیجه نرسید.
وقتی بی کفایتی معاونت اجتماعی صدای شورای پنجم را هم در می‌آورد
به طوری که الهام فخاری نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران در جلسه ۱۶۲ شورای شهر با تذکری در این باره گفته بود: معاونت اجتماعی شهرداری بدون هماهنگی با شورا نسبت به تدوین تفاهم‌نامه با بهزیستی برای واگذاری تعدادی از ساختمان‌های بهاران اقدام کرده است.
وی افزود: مسئولین مربوطه نظارت کافی بر این مراکز ندارند و مشکلاتی ازجمله فقدان حرفه آموزی در مراکز بهاران، نبود روانشناسان و مددکاران، بی هدفی این مراکز و تغییر کاربری آنها ازجمله ضعف‌های طرح بهاران است.
گزارش عملکرد ضعیف شهرداری در حوزه فرهنگی و اجتماعی و همچنین به فراموشی سپردن نهاد خانواده در این بخش، نشان می‌دهد که شهر در دوره جدید بیش از هر چیز دیگری به برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی نیاز دارد. برنامه‌هایی که بتواند موجب تحول در شاکله زندگی فردی و اجتماعی شهروندان شود. در همین راستا انتظار می‌رود تا اعضای شورای شهر ششم و مدیریت شهری جدید، محور اقدامات خود را این موضوع قرار داده و برنامه‌ای جامع برای آن داشته باشند.
شکست شهرداری در تحقق برنامه‌های اجتماعی در شهر
در همین خصوص زهرا شمس احسان رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: توقع ما از معاونت فرهنگی و اجتماعی به دلیل نیازهای جامعه بسیار بیشتر از گزارش ارائه شده بود و این بود که بر روی برخی شاخص‌ها و نرخ آنها نیز صحبت می‌شد تا به عنوان مثال میزان مشارکت شهروندان، وضعیت تحکیم بنیان خانواده، اثر بخشی برنامه‌های اجتماعی و وضعیت سبک زندگی شهروندان را بررسی کنیم.
وی خاطرنشان کرد: قطعاً تغییر سبک زندگی شهروندان یکی از موضوعات بسیار مهم است که باید همیشه مورد توجه قرار گیرد و در ۴ سال گذشته به دلیل شرایط خاص اجتماعی باید بیشتر به آن پرداخته می‌شد. سبک زندگی مسائلی ازجمله اوقات فراغت، تغذیه، صنایع فرهنگی، موضوعات و چالش‌های مربوط به خانواده را شامل می‌شود که معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری باید به آنها بپردازد.
شمس احسان افزود: انتقاد بنده به این دلیل بود که در گزارشات این موارد را ندیدم به علاوه برخی اقدامات در رویدادهایی ازجمله ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شکل گرفته بود و توقع داشتیم که این اقدامات حداقل در پایتخت درخور مناسبت‌ها باشد.
وی تصریح کرد: بررسی‌های شخصی بنده در این مسائل نشان می‌داد که در حوزه فرهنگی و اجتماعی آن چیزی نبود که باید انجام شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در پاسخ به این سوال که برای رفع این ضعف‌ها چه اقدامی باید در دوره جدید انجام شود، بیان کرد: به موضوع زنان و خانواده باید توجه بسیار زیادی شود و موضوع خانواده در اولویت ما و برنامه‌هایمان خواهد بود.
شهر خانواده محور خواهد شد
شمس احسان با بیان اینکه خانواده محوری یکی از مباحث مهمی است که باید با نگاه فرهنگی و اجتماعی در تمام مسائل مدیریت شهری در نظر گرفته شود، ابراز داشت: در واقع در مسائلی ازجمله معماری و شهرسازی، در امور شهری و خدمات شهری، در بحث حوزه مالی و اقتصادی و غیره باید به حوزه خانواده توجه کنیم چراکه خانواده محوری شعار ما بوده و اولویت ما و محور همه کارها خواهد بود.
وی با اشاره بر موضوع زنان عنوان کرد: در بحث خانواده نیز زنان نقش بسیار مؤثری دراند و وقتی زنان را ببینیم، قطعاً کودکان، سالمندان، زنان سرپرست خانوار، معلولین و غیره را دیده‌ایم چراکه این چهار قشر باید در هر جامعه‌ای مورد توجه قرار گیرند و برای آنها استانداردسازی شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر ادامه داد: اگر خانواده را ببینیم و در خانواده نقش زن که مهم‌ترین نقش است را ببینیم، همه اقشار جامعه مورد توجه قرار خواهند گرفت. بنده با شعار خانواده محوری وارد این عرصه شدم و تلاشم در شورای ششم حتماً این خواهد بود که در تمام مسائل شهری نقش خانواده را پر رنگ ببینم.
شمس احسان تصریح کرد: به علاوه در این دوره به دلیل شیوع کرونا شاهد از دست رفتن شماری از سرپرستان خانوار شدیم لذا باید بیش از پیش به زنان سرپرست خانوار توجه کنیم و بستری برای زندگی مناسب آنها فراهم کنیم.
وقتی صدای رئیس شورای پنجم هم در می‌آید
آمارهای کنونی اجتماعی و فرهنگی میزان لزوم توجه جدی مسئولین به این مسائل را نشان می‌دهد. به طوری که حتی محسن هاشمی رئیس سابق شورای اسلامی شهر تهران نیز در واپسین جلسات شورای شهر، با اشاره بر مهم‌ترین موضوعی که شورای بعدی باید پیگیری کند و در این شورا محقق نشد، تصریح کرد: بحث آسیب‌های اجتماعی موضوعی است که باید در شورای ششم جدی تر از گذشته پیگیری شود.
وی افزود: متأسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی آسیب‌های زیادی داریم و ۸۳ درصد مردم نیز به این موضوع تاکید داشتند و شهرداری باید در فعالیت‌های اجتماعی به صورت جدی وارد شود.
حال با توجه به شرایط کنونی و شعارهای اعضای شورای ششم در دو حوزه فرهنگی و اجتماعی، باید منتظر بود و دید که برنامه شورای جدید در این موارد چه خواهد بود و آیا خروجی چهار ساله مدیریت شهری جدید به ایجاد تحول در شهر منجر خواهد شد یا خیر.