به گزارش خبرنگار مهر، محمدسعید سیف در دومین نشست مدیران ارتباط با صنعت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که امروز ۱۵ شهریور به صورت مجازی برگزار شد، افزود: دانشگاه ها معمولا وزارت بهداشت را به عنوان یک صنعت نگاه می کنند و لازم است ارتباط اساتید و کارآموزی دانشجویان بهتر شکل بگیرد.
وی افزود: بهتر است میان دانشگاه های علوم پزشکی و دانشگاه های وابسته به وزارت علوم تیم های مشترک شکل بگیرد تا بتوانیم خدمات ارتباط با صنعت را در دانشگاه ها هم افزاتر کنیم.
سیف با اشاره به ارتباط با صنعت و جامعه به عنوان یک ضرورت، گفت: همه بحران ها و فرصت هایی که در کشور داریم ریشه در بحث علم و فناوری و دستاوردهای جدید علمی دارد. اگر می خواهیم محیط زیست را حفظ کنیم و یا آلودگی های زیست محیطی برطرف کنیم و یا مصرف برق و آب را کاهش دهیم به نوعی ریشه در مسائل علمی دارد.
وی افزود: اگر نتوانیم راه حل بحران ها را را در اختیار صنعت و جامعه قرار دهیم این بحران ها حادتر می شود و به مشکلات بیشتری می انجامد پس این وظیفه و مسئولیت جدی جامعه علمی کشور است.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم با اشاره به دهه های اخیر و روند تغییرات مسئولیت های دانشگاه ها گفت: در دهه ۶۰ به نوعی در آموزش متمرکز بودیم. نیروی متخصص نداشتیم و پزشکان خارجی در کشور کار می کردند و دانشگاه ها نیروی انسانی کشور را تامین کردند. در دهه ۷۰ هم به نوعی تحصیلات تکمیلی و دانشگاه ها ارتقاء پیدا کردند و پژوهش به دانشگاه ها اضافه شد.
وی افزود: دهه ۸۰ و ۹۰ هم بحث دانشگاه های کارآفرین و یا نسل سوم مطرح شد. اما در سال های اخیر دانشگاه نسل چهارم مطرح شده است که تنها بحث آموزش و پژوهش مطرح نیست و قرار است دانشگاه هم در اقدامات مشارکت کند و جهت دهی و اثربخشی داشته باشد. البته دانشگاه های علوم پزشکی خودبخود در سلامت جهت گیری و اثربخشی دارند.
سیف افزود: ما در وزارت علوم برای دانشگاه جامعه محور و اثربخشی آنها در حال برنامه ریزی هستیم. برای یک دانشگاه جامعه محور چند عامل از جمله برنامه ریزی، تجربه و دانش انباشته، کیفیت نیروی انسانی، حمایت مالی اهمیت دارند.
وی با اشاره به وضعیت دانشگاه ها در عوامل متعدد ایجاد دانشگاه جامعه محور اظهار داشت: یکی از این عوامل کیفیت نیروی انسانی است که یکی از شاخص های آن سواد عمومی است. علیرغم اینکه ما نخبگان و دانشجویان زیادی داریم اما در زمینه سواد عمومی در حد متوسط دنیا در حد ۸۶ درصد هستیم به عبارت دیگر از لحاظ کیفیت نیروی انسانی با وجود نخبگان اما در سطح متوسط هستیم.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم با اشاره به ناچیز بودن بودجه تحقیقاتی کشور گفت: سهم بودجه تحقیقاتی از تولید ناخالص ملی کمتر از یک درصد است اما این میزان در ژاپن ۳.۵ درصد است ضمن اینکه تولید ناخالص ملی آنها چندین برابر تولید ناخالص ملی ما است. در واقع بودجه ما قابل مقایسه نیست و نمی توانیم متکی به آن باشیم.
وی گفت: از نظر تعداد محققان، آمار کشور ما یک هزار نفر در یک میلیون نفر است که این میزان در سنگاپور ۶ هزار نفر و فنلاند ۷ هزار نفر در یک میلیون هستند. همچنین از منظر تجارب و داشته ها نیز قدمت دانشگاه های ما بسیار کمتر از دانشگاه های کشورهای پیشرفته صنعتی است.
سیف خاطرنشان کرد: ما تنها می توانیم با داشته های خود هم افزایی داشته باشیم. در واقع یک دانشگاه علوم پزشکی با یک دانشگاه صنعتی و یک دانشگاه با صنعت می توانند تعامل داشته و داشته های علمی و فناوری و اجرایی خود را هم افزایی کنند.
وی گفت: به صورت ها و روش های مختلف می توانی این تعامل را گسترش دهیم و همه چیز قرارداد نیست. در کشورهای پیشرفته که صاحب صنعت و تجربه بیشتری از ما هستند ارتباط ارگانیک بین دانشگاه و صنعت و جامعه شکل گرفته است. ما نیز اینجا همان اجزا از جمله آزمایشگاه، نشریات، قطب علمی و عضو هیات علمی را داریم اما این ها جزایر متفرق هستند و ارتباط هنوز کامل نشده است.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم یادآور شد: ما باید بعد ارتباطی و تعاملی را تقویت کنیم و هنوز نتوانسته ایم مانند کشورهای پیشرفته این زنجیره را کامل کنیم. ضمن اینکه در پرداختن به حلقه های این زنجیر دچار افراط و تفریط هستیم و برخی را فراموش و برخی را بیش از حد مورد توجه قرار می دهیم.
وی افزود: این مجموعه پازل تکه های مختلف دارد. از اینکه کارآموزی ها و پایان نامه ها را چگونه اثربخش باشند و یا دانشگاه ها چگونه در برخی از بحران ها مسئولت قبول کنند و ماموریت گرا شوند تا اینکه دانشگاه ها می توانند نسخه های متعددی داشته باشد. همه این مسائل را در طرح تحول در همکاری دانشگاهها با صنعت و جامعه دو سال پیش مصوب کردیم و در مهر ۱۳۹۸ ابلاغ شد.
سیف گفت: به این ترتیب دانشگاه ها شریک راهبردی جامعه و صنعت در تدوین و اجرای برنامه های توسعه پایدار هستند و نباید منتظر باشند که جایی به مشکل بخورند و بعد به آنها مراجعه کنند بلکه باید خود پیشقدم شوند و مشکل را حل کنند. در این طرح تحول ۴۴ برنامه و اقدام دیده شد.
وی افزود: یکی از آنها رصد اشتعال دانش آموختگان است. دانشگاه ها با فارغ التحصیلان ارتباط برقرار می کنند زیرا جامعه فارغ التحصیلان اولین کلونی است که می تواند با آنها ارتباط داشت.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم گفت: دوره های مهارت افزایی و هدایت شغلی در دانشگاه ها راه اندازی شد و ۹۳ دوره به صورت متوسط در هر دانشگاه برگزار شد و دانشجویان با مهارت های گزارش نویسی، اصول مذاکره و مهارت های شغلی آشنا شدند. این موضوعات خارج از درس به دانشجویان آموزش داده می شود و سال گذشته ۲۰۰ هزار نفر از دانشجویان در این دوره ها شرکت کردند.
وی از راه اندازی مراکز هدایت شغلی در دانشگاه ها خبر داد و گفت: دانشجو نیاز به کارآموزی و مهارت های شغلی و کاریابی دارد و این مراکز در ۳۹ دانشگاه راه افتاده است.
سیف گفت: فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی هم یکی از قطعات پازل بود. متوجه شدیم برخی از اعضای هیات علمی جوان تجربه کاری ندارند و اکنون برای اعضای هیات علمی جوان فرصت مطالعات اجباری شده است و فرد در آن صنعت بخصوص مامور می شود و مشکلات را حل می کند. بر اساس آخرین آمار حدود ۱۱۴ نفر از این فرصت استفاده کرده اند.
وی افزود: پایش و ساماندهی قراردادها را انجام داده ایم که به نوعی شاخص بدل شده است و برای مقایسه دانشگاه ها تنها مقاله ملاک نیست بلکه اشتغال فارغ التحصیلان، فرصت مطالعاتی و قرارداد هم مدنظر است.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم اظهار داشت: ۸ هزار و ۴۰۰ قرارداد پژوهشی در دانشگاه ها بسته شده که ۲۴ هزار عضو هیات علمی در آن نقش دارند و به طور متوسط از هر سه عضو هیات علمی یک نفر قرارداد پژوهشی دارد که این آمار باید به میزان هر عضو هیات علمی یک قرارداد پژوهشی برسد.
وی گفت: در بحث امریه ها جذب خوبی داشته ایم و ضمن اینکه سال گذشته موضوع اجرای طرح مزیت استانی را راه اندازی کردیم و حدود ۲۶ طرح رسید. به این ترتیب هر دانشگاهی می تواند وضع منطقه خود را متحول کند.
سیف یادآور شد: در سال ۹۹ تعداد ۱۴۱ دانشمند برتر در ارتباط با صنعت معرفی شدند و امسال هم محققان برتر در این زمینه معرفی می شوند.
وی از تهیه کارنامه عملکرد دانشگاه ها در ارتباط با صنعت و جامعه خبر داد و گفت: در سال ۹۹ این کارنامه به صورت محرمانه به دانشگاه ها فرستاده شد.
مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم اظهار داشت: در آینده قراردادهای پژوهشی، مبلغ قرارداد، نسبت آن به اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی وارد نظام های ارزیابی می شوند.
وی با اشاره به سامانه ساجد به عنوان پل ارتباطی صنعت و دانشگاه گفت: به عنوان مثال اگر یک شهرک صنعتی دور افتاده نیاز علمی داشته باشد می تواند از طریق سامانه ساجد نیاز خود را اعلام کند و همه دانشگاه ها آن را می بینند و شفافیت در اطلاعات ایجاد می شود.