خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه موذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۸ شهریور ماه می‌توانید با شماره ۹۳ بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ وحید رهبانی
بازنمایی تصویر مامور امنیتی در تلویزیون همیشه با ملاحظات و حساسیت‌هایی همراه بوده است و کارگردان‌ها در سریال‌های امنیتی و جاسوسی در دامی از کلیشه‌ها گرفتار شده و بیشتر به دنبال چهره‌هایی از طیف میانسال و بیشتر مثبت رفته‌اند و طبیعی است که گاهی هم این انتخاب‌های از سر وسواس نه تنها جواب نگرفته است بلکه قهرمان‌هایی شعاری و کلیشه‌ای از ماموران امنیتی ساخته است که در مقابلش ضد قهرمان‌ها بیشتر مخاطب را جذب کرده است.
انتخاب وحید رهبانی در سریال «گاندو» اما نتیجه‌ای برعکس داشت و نه تنها کلیشه‌های چنین تصویری را شکست بلکه او با شمایل یک جوان تازه نفس، باهوش و همراه با تیم عملیاتی‌اش توانست احیاگر قهرمانی از نوع سمپات برای مخاطب باشد. قهرمانی که در یک سریال جاسوسی و امنیتی که می‌تواند ایدئولوژیک هم تعبیر شود اتفاقاً کاریزماتیک ظاهر شده و روی لبه تیغ حرکت کند.
رهبانی چهره جدیدی هم محسوب می‌شد چراکه سال‌ها حضور پررنگی در تصویر نداشت و البته برعکس برخی سلبریتی های سینمایی، ستاره‌ای برآمده از سینما برای جذب مخاطب تلویزیونی نبود. او پس از سریال «خانه ما» و نقش نیما پسر جوان این سریال که زمانی با آن بسیار دیده شد و جزو سریال‌های پر مخاطب تلویزیون بود حضور جدی در تلویزیون نداشت.
سریالی که در آخرین سال دهه هفتاد روی آنتن رفت و بعد از آن رهبانی در یکی دو تله فیلم یا اثر دیگر هم بازی کرد اما نتوانست با همان قوت بدرخشد. خودش هم بیشتر مشغول صحنه و تئاتر شد و حتی چندین سال برای آموختن به خارج از ایران رفت.
حضور رهبانی در سریال «گاندو» اما آنقدر به چشم آمد که طی یک سال اخیر در ۲ فیلم سینمایی و در نقش‌های اصلی بازی کرد. فیلم «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان که نقشی متفاوت از آنچه این روزها با آن دیده شد دارد و البته از پس این نقش که به راحتی می‌توانست به تیپ تبدیل شود با موفقیت برآمد و همچنین نقشی تقریباً مشابه در فیلم «مصلحت» که با فضای تاریخ معاصر در جشنواره فیلم فجر سال گذشته به نمایش درآمد.
رهبانی در هر دو فصل از سریال «گاندو» نیز به خوبی ظاهر شد و حضور او به همراه قصه پرکشش، جسورانه و طرح پرونده‌های امنیتی بدون محافظه کاری باعث شد این سریال در فصل دوم هم رکورددار میزان مخاطب شود.
حضور رهبانی در قسمت آخر سریال هم با یک پرسش برای طرفداران سریال در شبکه‌های اجتماعی همراه شد که «محمد» گاندو به شهادت رسیده است یا خیر و احتمالاً برنتابند که قهرمان محبوبشان در فصل سوم سریال جای خود را به دیگری بدهد!
حاشیه هفته؛ بانیپال شومون به جای امیر آقایی
این هفته بالاخره ساخت فصل دوم سریال «نوار زرد» توسط روابط عمومی سریال خبری شد. چند ماهی بود که این سریال به تولید رسیده بود و حالا اولین خبر رسمی از آن منتشر شده بود.
در متن رسمی روابط عمومی ضمن اشاره به اینکه همه بازیگران در فصل جدید تغییر کرده‌اند آمده است که به جای امیر آقایی هم بانیپال شومون قرار است به ایفای نقش بپردازد. بانیپال شومون بازیگر تئاتری است و پیش از این بیشتر در سینما به ایفای نقش پرداخته است. اولین سریال او البته «شهرزاد» بود و بعد از آن در «کرگدن» به عنوان یکی از نقش‌های اصلی با توانمندی و موفقیت ظاهر شد و حالا حضور او در این نقش می‌تواند جایگزین هوشمندانه ای برای امیر آقایی باشد.
امیر آقایی در فصل اول «نوار زرد» یک سرگرد آگاهی بود که با انتخاب او هم مثل وحید رهبانی تلاش شد کلیشه‌هایی در این فضا بشکند. مأموری که تیپ و ظاهر او با دیگر سرگردهای آگاهی متفاوت بود و حتی عینک آفتابی و برخی از لوازم این تفاوت در حین جدی ترین ماموریت‌هایش هم ترک نمی‌شد. آنقدر که برخی هم انتقاد کردند که این تصویر چندان باورپذیر نیست.
با این حال حضور امیر آقایی در این سریال مورد توجه قرار گرفت و البته «نوار زرد» که در سال ۹۶ ساخته شد به عنوان آخرین حضور این بازیگر در تلویزیون باقی ماند.
آقایی طی این چند سال در سینما و شبکه نمایش خانگی فعالیت داشت و دو اثر او مثل «شنای پروانه» در سینما و «آقازاده» در شبکه خانگی باعث شد طراز بازیگری‌اش یک باره آنقدر بالا برود که حالا به راحتی در مدیوم تلویزیون دیده نشود.
حالا باید دید حضور چشمگیر او و احتمالاً به تبع آن دستمزد بالا و گران شدنش باعث شده است که فصل جدید سریال «نوار زرد» از حضورش محروم شود یا خودش ترجیح داده است که کمتر در قاب تلویزیون ظاهر شود. به ویژه که این روزها بازیگران اولویت را به شبکه نمایش خانگی می‌دهند مثل سارا رسول زاده بازیگر نقش اصلی سریال «نجلا» که در فصل دوم این سریال علی رغم اینکه همه بازیگران و قصه در ادامه فصل اول بود حضور نیافت و گفته شد با یک سریال خانگی قرارداد بسته است.
امیر آقایی البته این روزها با فیلمی به کارگردانی مرتضی فاطمی هم همکاری دارد با این حال خبری از حضور او در شبکه نمایش خانگی مطرح نشده است. به ویژه که در برخی از پروژه‌های شبکه خانگی در یکی دو سال اخیر بندی در برخی قراردادها اضافه شده است که بازیگر در زمان حضور در آن سریال نباید در قاب تلویزیون حضور یابد مثل یکی از پروژه‌های مطرح این روزهای شبکه خانگی که در قرارداد بازیگر اصلی آن آمده است که همزمان با عرضه این سریال نباید در پروژه دیگری دیده شود.
اتفاق ویژه؛ پخش انتقادهای نادر طالب زاده از تلویزیون
نادر طالب زاده مجری، برنامه ساز، مستندساز و کارشناس مولف حوزه‌های هنری و فرهنگی و در کل علوم انسانی است. او اتفاقاً برنامه‌های مختلفی هم در تلویزیون داشته است و از چهره‌های شاخصی است که هر از گاهی در این رسانه حرف‌هایش را زده است و حالا اگر انتقادی به تلویزیون دارد از سر سال‌ها آگاهی و اشراف به حوزه کاری اش است. او این هفته در برنامه «بی چارچوب» شبکه چهار که به تازگی هم روی آنتن رفته است گفتگویی انتقادی نسبت به خود تلویزیون داشت.
نکته ویژه این انتقادها این بود که در یک برنامه ضبطی مطرح شد و یک باره روی آنتن زنده نبود و همین هم باعث شد طرح آنها از این تریبون اتفاق ویژه ای باشد. طالب زاده در این انتقادها از یک غفلت در سیاست گذاری‌های تلویزیون یاد کرد و گفت: من چندین سال است که در صداوسیما رفت و آمد و با مدیران زیادی برخورد دارم؛ در این سال‌ها ندیدم سازمان صداوسیما کسانی را که توانایی ساخت فیلم‌های مذهبی و تاریخی دارند را در یک اتاق جمع کنند و ایده‌هایشان را مرور کنند. این مسائل اصلی که نیاز به فکر و تمرکز دارد برای سازمان اهمیتی ندارد و اتفاق نمی‌افتد.
این انتقادات با همین صراحت کلام از تلویزیون پخش شد که خود شگفتی بود و اتفاقاً توانست امتیازی برای صداوسیما باشد که گامی در جهت حرفه‌ای گری برداشته است.
تلویزیون همیشه دستخوش انتقادات مختلف بوده است و ویترین این رسانه و آنچه عرضه می‌کند در معرض نقد هرمخاطبی از هر سن و سال و قشری قرار گرفته است که به قطع می‌توان گفت هیچ سازمان و نهاد و رسانه دیگری همپای آن تا این حد در معرض قضاوت و کنش و واکنش نبوده است.
چندی پیش هم تعدادی از تشکل‌ها در نامه‌ای به عملکرد رئیس صداوسیما پرداختند و اتفاقاً به تازگی بسیج دانشجویی دانشگاه صداوسیما در بیانیه دیگری با اشاره به چرایی این انتقادات به همین ماهیت صداوسیما که باعث شده است همواره محل نقد و ارزیابی قضاوت‌ها باشد اشاره کرده است.
در این بیانیه که آن هم با نگاهی به عملکرد پنج ساله رئیس صداوسیما منتشر شده است هم به موارد انتقادی و هم مثبت این عملکرد پرداخته است و در بخشی از آن درباره انتقادات به صداوسیما آورده است که این انتقادات «برخی ریشه در هویت صداوسیما دارد، برخی از ذات رسانه نشات می‌گیرد و البته برخی انتقادات نیز به عملکرد این نهاد وارد است. بدین صورت است که برخی انتقادات به رسانه ملی الزاماً با تغییر افراد اصلاح نخواهد شد و نیاز به تحقق اصلاحاتی در مقیاس ساختاری این سازمان یا نهادهای موثر بر آن دارد. انتقاد از صداوسیما بدون توجه به منشا آن آدرس غلطی است که رسیدن به مقصود را دشوارتر خواهد کرد»
سینما در سیما؛ خلا برنامه‌های سینمایی در آستانه روز سینما
چند روز دیگر روز سینماست و احتمالاً تلویزیون ویژه برنامه‌هایی را برای خاطره بازی با فیلم‌های نوستالژیک و دعوت از بازیگران قدیمی و مطرح سینما پخش می‌کند. با این حال هنوز جای برنامه‌های مهم سینمایی که ویترین سینما در قاب شیشه‌ای تلویزیون است و قرار است سهمی جدی برای سینمادوستان از تلویزیون باشد در این رسانه خالیست.
«هفت» و «نقد سینما» که بارها محل نقد و ارزیابی فیلم‌های سینمایی بوده است و چالش‌های مهمی نسبت به سینما در این برنامه‌ها مطرح شده ماه هاست که تعطیل شده‌اند. نمی‌توان منکر شد که سینما این روزها و در همین اکران‌های نیم بند و تعطیل سالن‌های سینمایی باز هم در سبد فرهنگی مردم و خانواده‌ها جای دارد و فیلم بین‌ها هرجور هم شده فیلم‌های مورد علاقه شان را در سینما دنبال می‌کنند.
این میان البته بیشتر در حق فیلم‌های مطرح و کارگردانان دغدغه مند سینما اجحاف می‌شود که وقتی فیلمشان کمدی نیست یا سوژه آن به دور از هر گونه ابتذال و زردنمایی است در اکران و در نبود برنامه‌های سینمایی برای پرزنت شان مورد غفلت قرار می‌گیرند.
برنامه «هفت» که با تهیه کنندگی مجتبی امینی و اجرای محمدحسین لطیفی ساخته می‌شد همواره و در هر دوره‌ای مهمترین تریبون سینما در تلویزیون بوده است. امینی طی چند ماه اخیر درگیر ساخت سریال «گاندو» بود و حالا باید دید با فراغت از این سریال می‌تواند دوباره تولید این برنامه را کلید بزند یا همچنان به زمان دیگری موکول خواهد شد.
پیشنهاد هفته؛ همسایه‌های افغانستانی در سیما
حالا که این روزها همه پیگیر اخبار کشور همسایه، افغانستان هستند و جنگاوری‌ها و ایستادگی‌های فرزند احمدشاه مسعود را به انتظار نشسته‌اند تلویزیون هم سریالی را پخش می‌کند که مرز باریکی از روابط انسانی میان ایران و افغانستان را نمایش می‌دهد.
سریال «هم سایه» به کارگردانی محمدحسین غضنفری ساخته می‌شود و تصویربرداری آن از بهمن ماه سال ۹۹ در تهران آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
تولید این سریال چند باری هم به دلیل گسترش بیماری کرونا و با هدف حفظ جان عوامل و بازیگران مجبور به تعطیلی کشیده شد. سریالی که فیلمنامه اش را تهمینه بهرام علیان و ارسلان امیری به نگارش درآورده‌اند و دو شب است که پخش آن از شبکه سه سیما آغاز شده است.
این سریال ابتدا «نیمروز تا تهران» نام داشت که نیمروز نام ولایتی در جنوب باختری افعانستان است و از کم جمعیت ترین آنها هم هست. بازیگران متعددی هم در این مجموعه بازی می‌کنند از باسابقه ترهایی مثل پیام دهکردی، مجید مظفری و مائده طهماسبی تا بازیگران جوان و ناشناخته.
محمد حسین غضنفری تدوینگر شناخته شده سینما و تلویزیون است که سیمرغ بلورین بهترین تدوین را برای فیلم «شب واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی از جشنواره فیلم فجر کسب کرده است و سریال «هم سایه» اولین تجربه وی در مقام کارگردانی است.