خبرگزاری مهر - گروه استانها – یزدان روحانی: از پاییز و اسفند سال ۱۳۹۸ و با توجه به برخی اتفاقات از جمله ناآرامی‌های ناشی از گرانی بنزین، ترور سردار شهید قاسم سلیمانی و اتفاقات پیرامون هواپیمای اکراینی صنعت گردشگری ایران روند رکودی را داشت. اما تیر خلاص زمانی زده شد که مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور اعلام کردند که اولین موارد ابتلاء به کووید ۱۹ در ایران مشاهده شد.
از همان لحظه تاکنون ایران صدور ویزای گردشگری خود را به حالت تعلیق درآورده و تقریباً تمام کشورها نیز کاری مشابه انجام دادند. بنابراین اولین صنعتی که خیلی سریع‌تر از آنچه تصور می‌شد، زیر بار سنگین بحران کرونا کمر به خاک چسباند، صنعت گردشگری بود. صنعتی که دفاتر خدمات مسافرتی مرکز ثقل و یکی از مهم‌ترین مراکز اشتغال‌زایی در آن هستند.
در حال حاضر ماه‌ها است که اغلب آژانس‌ها تعطیل هستند و چه بسا که برخی از آن‌ها برای همیشه تعطیل بمانند. با این حال در ماه‌های آتی و به خصوص تابستان امسال با باز شدن مرزهای برخی کشورهای همسایه اوضاع کمی بهتر شد. اما این مُسکن که از ترکیه و ارمنستان می‌آمد دوام چندانی نداشت و به نظر می‌رسد دفاتر خدمات مسافرتی همچنان در سراشیبی سقوط حرکت می‌کنند. دفاتری که حمایت درستی از سوی دولت نشده‌اند و به نظر می‌رسد عزمی هم برای تلاش به بهبود وضع آن‌ها وجود نداشته باشد.
بیکار شدن ۶۰ درصد از شاغلان دفاتر مسافرتی
محسن روناسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با گذشت بیش از یکسال و نیم از شیوع ویروس کرونا در دنیا و کشور، همچنان وضعیت دفاتر خدمات سفر، وضعیت خوبی نیست. در ابتدای پاندمی کرونا حدود ۸۰ درصد از نیروی‌های متخصص شاغل در دفاتر مسافرتی شغل خود را از دست دادند و در حال حاضر ۶۰ درصد از پرسنل سابق دفاتر مسافرتی ترک شغل کردند یا بیمه بیکاری دریافت می‌کنند و تنها ۴۰ درصد از آن‌ها به شغل تخصصی خود بازگشتند.
وی ادامه داد: بسیاری از این افراد متخصص این روزها در تاکسی‌های اینترنتی مشغول کار هستند. این در حالی است که هر دفتر خدمات مسافرتی که بخواهد نیروی جدید بگیرد، مجبور است نیروی‌های کم‌تجربه را استخدام و سال‌ها برای آموزش این افراد وقت صرف کند.
روناسی درباره تأثیر باز شدن مرزهای کشورهای گردشگر پذیر نظیر ترکیه و امارات به روی مسافران ایرانی بر دفاتر خدمات مسافرتی، توضیح داد: این اتفاق مقداری اثر داشته، اما از سوی برخی تبلیغات منفی نیز شکل گرفته؛ به عنوان مثال تزریق واکسن به مسافران در ارمنستان باعث سفر ایرانی‌های بسیاری به این کشور شد و به تبع آن تبلیغات منفی پیرامون سفر به این کشور شکل گرفت که تأثیر این تبلیغات در فروش دیگر تورهای خارجی نیز دیده شد.
سفرهای استاندارد عامل شیوع کرونا نیست
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی اصفهان با بیان اینکه «سفرهایی که ذیل دفاتر خدمات گردشگری شکل گرفته‌اند، عامل شیوع ویروس کرونا نیستند»، تاکید کرد: موارد بهداشتی که در هواپیما، هتل و دیگر بخش‌های خدماتی صنعت گردشگری رعایت می‌شود، کم نظیر بوده؛ اما متأسفانه تبلیغات منفی علیه سفر در کشور و ممنوع‌سازی همه مدل‌های سفر باعث رکود اقتصاد دفاتر خدمات مسافرتی شده است. سفر گروهی که چند خانواده در شمال و با اقامت در ویلاهای اجاره‌ای بدون مجوز انجام می‌گیرد، به مراتب از تورهای مجاز گردشگری پرخطرتر است.
وی افزود: حتی مراکزی مانند باشگاه‌های ورزشی، استخرها و برخی صنف‌های دیگر به مراتب پرخطرتر از مراکز گردشگری هستند. اما با نوک پیکان تبلیغات منفی که در بین مقامات و دستگاه‌های رده بالا کشور نظیر وزارت بهداشت و استانداری‌ها صورت می‌گیرد، به چشم دفاتر و مراکز مجاز خدمات گردشگری برخورد می‌کند. حتی برخی از فرماندارها و بخشدارها برخلاف مصوبات ستاد کرونای استان اجازه ورود به گردشگران را نمی‌دهند.
عزمی برای توجه به صنعت گردشگری وجود ندارد
روناسی با اشاره به درخواست فعالان گردشگری برای قرار گرفتن در گروه‌های اولویت‌دار واکسیناسیون، تاکید کرد: از ماه‌ها پیش پیگیر واکسیناسیون فعالان گردشگری نظیر مسئولان پذیرش هتل‌ها، نیروی‌های کانترهای فروش در دفاتر و غیره هستیم، اما متأسفانه این اتفاق رخ نداده است. اگر این افراد واکسینه شوند، مسافران با خیال راحتی به دفاتر مسافرتی و هتل‌ها رفت و آمد می‌کنند. به نظر می‌رسد عزمی برای توجه و نجات صنعت گردشگری در بحران کرونا در کشور وجود نداشت.
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی اصفهان درباره بسته‌های حمایتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از دفاتر خدمات مسافرتی و کارایی آن‌ها، گفت: تنها ۲۵ درصد از دفاتر موفق به دریافت این بسته‌ها شدند و اساساً این بسته‌ها برای صنف ما کارساز نبود. این بسته‌های حمایتی یک صنف بیکار را بدهکار کردند! وام‌هایی ذیل این بسته‌ها اعطا شد در حالی که امحایی که قول آن را داده بودند، انجام نگرفت و دفاتر خدمات مسافرتی که عملاً بیکار شده بودند و گردش مالی نداشتند، باید اقساط وام را هم پرداخت می‌کردند.
حمایت‌های بدون کارشناسی و غیر قابل اجرایی
وی ادامه داد: از طرفی به جای وام باید در بحث مالیات و بیمه به دفاتر خدمات مسافرتی کمک می‌شد. هفته گذشته در جلسه‌ای که با عزت‌الله ضرغامی، وزیر جدید میراث فرهنگی داشتیم، گفتم که این بسته‌ها باید به صورت عملیاتی انجام می‌گرفت. در حال حاضر اداره دارایی مشغول بررسی و دریافت مالیات‌های سال ۱۳۹۳ است، آن هم در شرایطی که دفاتر مسافرتی بیش از یک سال و نیم است که کار نکردند. هیچ‌کدام از بسته‌های حمایتی تخصصی و عملیاتی نبود، حتی برای پرسیدن نیازها و حمایت‌هایی که دفاتر خدمات مسافرتی نیاز دارند، انجمن‌های صنفی و تشکل‌های مرتبط را دعوت نکردند. اگر بسته‌های با هم‌فکری بخش خصوصی و دولتی شکل گرفته بود، به نتایج بسیار بهتری داشت.
روناسی خاطرنشان کرد: تعداد قابل توجهی از کارمندان سابق دفاتر خدمات مسافرتی در حال حاضر حداقل دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بیمه بیکاری از دولت دریافت می‌کنند. کافی بود ۵۰ درصد بیمه شاغلان در این بخش را به کارفرما می‌بخشیدند تا این افراد بار دیگر به دفاتر جذب و حقوق دریافت کنند. برای آموزش این نیروی‌های متخصص که هرکدام سال‌ها سابقه کار داشتند، هزینه‌های بسیاری شده بود و باید راهکار بهتری نسبت به اعطا بیمه بیکاری در نظر گرفته می‌شد تا صنعت گردشگری این نیروی‌های خود را از دست ندهد. ضمن اینکه تقریباً تمام بسته‌های حمایتی وزارت گردشگری در فاز اجرایی بدون هماهنگی با مسئولان مربوطه به دفاتر همراه بود. به عنوان مثال در بحث امحا وام‌های دفاتر خدمات مسافرتی و فعالان گردشگری ابلاغیه به بانک‌های دولتی ابلاغ نشد و بانک‌های خصوصی هم زیربار مصوبه دولت نرفتند و برخلاف وعده‌های داده شده، وام‌ها تمام و کمال پس گرفته شد.
هزینه ۱۲۰ میلیارد تومانی ایرانی‌ها برای سفر به ترکیه
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی اصفهان درباره انتظارات صنف از وزیر میراث فرهنگی و تیم جدید وزارتخانه، اظهار کرد: مهم‌ترین خواسته ما هماهنگی و هم‌راستایی دستگاه‌های مختلف مرتبط با صنعت گردشگری است. دیگر خواسته ما اصلاح برخی آئین‌نامه و ابلاغیه‌هایی است که اخیراً و بدون کارشناسی صادر شد. باید تیم متخصصی تشکیل شود و این افراد درباره این آئین‌نامه‌ها نظر دهند و رویه‌ها اصلاح شود. خواسته دیگر ما بخشودگی‌های مالیاتی و حق بیمه‌ها است که می‌تواند در نجات دفاتر خدمات مسافرتی در این شرایط بحرانی بسیار مهم است.
روناسی با اشاره به اهمیت باز شدن مرزهای ایران برای ورود گردشگران، گفت: در حال حاضر وزارت امورخارجه تنها ویزای درمانی صادر می‌کند، اما اگر نگاه ما مانند کشور ترکیه باشد، باید مرزهای خود را باز کنیم. ایرانی‌ها در بازه‌ای که یکی از چند تن از خوانندگان در ترکیه کنسرت داشت، ۱۲۰ میلیارد تومان تور ترکیه خریداری کردند! باید مرزها را باز کرد تا بیش از این بازارهای داخلی و خارجی خود را از دست ندهیم.