خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم شریفی: استان گلستان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کشور است و سهم بزرگی در تولید مواد غذایی مورد نیاز کشور را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر اقتصاد مبتنی بر کشاورزی آن باعث شده تقریباً نیمی از ساکنان آن شغلی مرتبط با کشاورزی داشته باشند و به همین نسبت نیمی از درآمد استان هم کشاورزی محور باشد.
اما کاهش نزولات جوی و برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی، باعث خسارت شدید به کشاورزان و از بین رفتن بخش قابل توجهی از محصولات آنها در فصل بهار شده است.
آغاز فصل کشت پاییزه نزدیک می‌شود در حالیکه از یکسو همچنان خشکسالی و قهر آسمان ادامه دارد و از سوی دیگر بخش عمده منابع آبی استان صفر است.
محصولاتی مثل گندم و شالی در تابستان خسارت بسیاری دیدند و علی رغم هزینه بسیاری که بر دوش کشاورزان گذاشته نتوانستند درآمدی کسب کنند. ادامه این روند در پاییز هم ادامه دارد و به نظر می‌رسد نیمی از جمعیت گلستان در ۶ ماه دوم سال اگر شاهد بارندگی خوب نباشند باید شرایط اقتصادی بدی را تجربه کنند.
محصولاتی نظیر گندم، جو، سیب‌زمینی، نخودفرنگی و دانه‌های روغنی در فصل پاییز کشت می‌شوند و استان گلستان در تولید بسیاری از این محصولات جز و چند استان برتر کشور است.
یکی از کشاورزان گمیشان به خبرنگار مهر گفت: در مهرماه سال ۹۹ از ۱۰۲ هکتار زمین کشاورزی که در اختیار دارم ۸۵ هکتار آن را به کشت جو، ۱۵ هکتار گندم و دو هکتار آن را زیر کشت کلزا بردم که به دلیل خشکسالی همه محصولات من بیش از یک وجب رشد نکرد و خشک شد.
پرویز چرکز پور افزود: در تیرماه برای دریافت بذر جو در جهاد کشاورزی ثبت‌نام کردم، ولی بعد از چند ماه به ما گفتند که بذر باکیفیت ندارند و باید از بازار آزاد و با قیمت هر کیلو هشت هزار تومان تهیه کنیم و برای بذر گندم هم هیچ حمایتی از ما کشاورزان نکردند.
وی با بیان اینکه کاهش نزولات جوی بیش از ۱۵۰ میلیون تومان خسارت به او وارد کرده است، گفت: با وجود اینکه ۲۵ هکتار از زمین‌های مرغوب خود را بیمه کرده‌ام اما تا امروز هیچ خسارتی دریافت نکرده‌ام.
وی افزود: کشت پاییزه به‌زودی آغاز می‌شود ولی به دلیل خسارات سنگین سال گذشته دست کشاورزان خالی و توان مالی برای کاشت محصول ندارند.
یکی از کشاورزان روستای نوده ملک گرگان هم به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته، گندم، کلزا و باقلا کاشتم ولی به دلیل کاهش رطوبت خاک و کمبود بارش باران، میزان محصول برداشتی بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته است.
وی افزود: برخی کشاورزان در زمین‌های اجاره‌ای محصول می‌کارند و این خشکسالی‌ها خسارت کمر شکنی به آنها وارد کرده است.
خشکسالی ۶۳۰ هزار تن محصولات پاییزه استان گلستان را کاهش داد
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان نیز به خبرنگار مهر گفت: در سال زارعی جاری (پاییز و زمستان ۹۹) سطح ابلاغی کشت پاییزه استان گلستان در مجموع ۵۳۷ هزار و ۲۶۴ هکتار بود که از این میزان ۵۲۶ هزار و ۴۶۱ هکتار گندم، جو، دانه روغنی کلزا و چغندرقند کشت شد و به سبب کاهش بارش‌ها در زمان کاشت محصول و بعد از آن، فقط ۴۷۸ هزار و ۸۷۱ هکتار سبز شد.
محمدرضا عباسی افزود: به دلیل خشکسالی و کاهش ۴۰ درصدی نزولات جوی و سرمازدگی محصولات در زمستان سال گذشته، ۱۲۶ هزار و ۱۶۸ هکتار از مزارع جو، گندم، کلزا و چغندرقند استان دچار خسارت شد و محصول به میزان ۶۳۰ هزار تن کاهش یافت.
خشکسالی شدید در ۹۱ درصد مساحت استان گلستان
مدیرکل هواشناسی گلستان هم در گفتگو با خبرنگار مهر با توضیح اینکه سال آبی جاری از اول مهر ۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ است، اظهار کرد: تا امروز به میزان ۲۷۷ میلیمتر بارش داشتیم که نسبت به زمان بلندمدت ۳۸ درصد و نسبت به سال گذشته ۳۴ درصد کاهش بارندگی داریم.
نوربخش داداشی با بیان این مطلب که بارش‌ها در چند روز باقیمانده تا پایان شهریورماه جبران نمی‌شود افزود: در سال جاری ۹۱ درصد مساحت استان گلستان دارای خشکسالی شدید است.
وی افزود: پیش‌بینی فصلی حکایت از این دارد که امسال پاییز، خصوصاً در ماه‌های مهر و آبان بسیار خشک و کم‌باران است.
داداشی اضافه کرد: شروع فصل آبی که از اول مهرماه است، با کمبود بارش و افزایش دما همراه خواهد بود و این کار را برای کشاورزان سخت خواهد کرد.
وی با بیان این مطلب که بارش‌های نرمال و یکدست ما امسال دیرتر و تقریباً آبان‌ماه آغاز می‌شود، گفت: مسئله مهم این است که در پاییز خصوصاً آذرماه افزایش دما خواهیم داشت.
نشانه‌های تغییر اقلیم در گلستان دیده می‌شود
مدیرکل هواشناسی استان گلستان افزود: پراکنش بارش‌ها در استان خوب نیست و به ماه‌های مختلف تقسیم نشده است و از طرفی بارش‌ها به‌صورت رگباری و زودگذر شده است و این مطلب حکایت از تغییر اقلیم استان به اقلیم مناطق خشک است.
وی ادامه داد: ساعت تبخیر و آفتاب زیاد شده است که موجب کاهش رطوبت خاک شده و ما خیزش گردوغبار در استان را داشتیم که آسیب جدی به منابع طبیعی و کشاورزی وارد می‌کند و این روند ادامه دارد.
وی در پایان گفت: بارش‌های یکدست که رطوبت لازم را برای کشت، ایجاد کند امسال دیرتر اتفاق می‌افتد و به کشاورزان توصیه می‌کنم با توجه به اقلیم خشک و هشدارهای هواشناسی کشت پاییزه خود را تنظیم کنند.
۸۴ درصد ظرفیت سدهای گلستان خالی است
معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای گلستان به خبرنگار مهر، گفت: به دلیل خشکسالی، کاهش نزولات جوی و روان آب‌ها ۸۴ درصد از ظرفیت سدهای گلستان خالی است.
جواد تیموری با بیان این مطلب که برخی سدهای استان ۱۰۰ درصد خالی و فاقد آب است، افزود: در قسمت سرشاخه رودخانه‌ها ۵۸ درصد و در رودخانه‌های اصلی ۸۲ درصد کاهش روان آب داریم که این مسئله باعث کاهش حجم سدها شده است.
وی در خصوص آمار آب موجود در سدهای ۱۴ گانه بزرگ مخزنی گلستان بیان کرد: در حال حاضر که تنها ۱۰ روز تا پایان سال آبی زمان داریم، حجم آب موجود در کل سدهای گلستان ۳۸ میلیون مترمکعب است که این میزان معادل ۱۶ درصد حجم سدهای استان است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای گلستان تصریح کرد: این در حالی است که در سال گذشته در همین تاریخ ۷۳ میلیون مترمکعب، معادل ۳۸ درصد حجم سدهای استان پر آب بود.
دولت از کشاورزان حمایت کند
دبیرخانه کشاورز گلستان هم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: کشاورزان گلستانی امسال تحت تأثیر گرمای ۵۰ درجه و خشکسالی خسارت سنگین دیدند و لازم است دولت کشاورزان را تحت حمایت خود درآورد.
علی قلی ایمانی افزود: مدیریت بحران در وزارت کشور و وزارت کشاورزی طرح‌های خوبی برای حمایت دولت از کشاورزان داشته است که ما در حال پیگیری برای اجرای آنها هستیم.
وی کمک بلاعوض به کشاورزان، تسریع در پرداخت خسارت بیمه‌شدگان و امهال وام‌های کشاورزانی که سررسید قسط آنها در سال ۱۴۰۰ است را از مصوبات این طرح برشمرد و ادامه داد: این موارد در دولت مصوب شده است و کشاورزان امیدوار باشند که حتماً اجرایی می‌شود.
دبیرخانه کشاورز گلستان تصریح کرد: پیش‌بینی‌های هواشناسی حاکی از آن است که پاییز خشک و کم‌آبی در انتظار گلستان است، بنابراین کشاورزانی که آب مطمئن دارند در موقع مناسب زمین‌های خود را آبیاری کرده و کشت را عقب نیندازند.
نیمی از اقتصاد گلستان وابسته به کشاورزی است و در حالی به استقبال پاییز می‌رود که کشاورزان در بهار خسارت دیدند و چشم انتظار جبران مشکلات اقتصادی در کشت پاییزه هستند. به نظر می‌رسد با تداوم خشکسالی و بی آبی در پاییز قلب اقتصادی گلستان صدمات زیادی ببیند و دولت از اکنون باید برای جبران آن برنامه داشته باشد.