خبرگزاری مهر، گروه استانها- لیلا موثق قراملکی؛ شهرستان اسکو به ویژه باغات بخش ایلخچی در سال‌های اخیر به کشت پسته اختصاص یافته‌اند. بعد از خشک شدن دریاچه ارومیه مجبور به اصلاح الگوی کشت در باغات اطراف حوزه دریاچه ارومیه شدیم تا محصولاتی کشت شوند که نیاز آبی کمتری داشته باشند، این مطالب را مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسکو در حاشیه برداشت پسته از باغات ایلخچی در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد.
رضا انوری ادامه داد: قبل از خشک شدن دریاچه ارومیه در باغات حاشیه این دریاچه، محصول پیاز کشت می‌شد و ۷۰۰ هکتار از زمین‌های بخش ایلخچی برای این محصول زیر کشت می‌رفت که نیاز آبی خیلی زیادی دارد، لذا با توجه به خشکسالی‌ها مجبور به تغییر سیاست‌ها و اصلاح الگوی کشت در این مناطق شدیم تا محصولاتی را بکاریم که نیاز آبی کمتر و سود دهی زیادی برای کشاورزان داشته باشد.
افزایش ۴۰ هکتار زمین‌های کشت پسته در سال
انوری افزود: خوشبختانه در بخش ایلخچی، محصول پسته به خوبی جا افتاده است و در ۲۲ روستای این بخش هر ساله به طور میانگین ۴۰ هکتار به زمین‌های کشت پسته افزوده می‌شود.
وی گفت: در پنج روستای این بخش با افزایش سطح زیر کشت، شاهد مهاجرت معکوس بوده‌ایم و علی رغم اینکه تبدیل زمین‌های زراعی به باغات محدودیت دارد ولی به منظور کمک به درآمد روستاییان و کاهش مهاجرت سعی کرده‌ایم از کشاورزان منطقه حمایت‌های لازم را داشته باشیم.
باغات پسته ایلخچی جوان هستند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسکو گفت: بخش ایلخچی با سطح زیر کشت ۴۲۵ هکتار باغ پسته رتبه اول در استان را دارد که در حال حاضر ۱۱۷ هکتار آن بارور هستند و ۳۰۸ هکتار آن نیز غیربارور هستند و این نشان می‌دهد که باغات پسته ایلخچی، جوان هستند.
انوری افزود: عمده ترین ارقام تجاری کشت شده نیز احمد آقایی و اکبری هستند که دومین سال بعد از کشت بر پایه زرند پیوند می‌خوردند و بعد از ۸ سال نیز بار می‌دهند.
وی با بیان اینکه از هر هکتار، یک تن و ۴۰۰ کیلوگرم محصول برداشت می‌شود و از هر کیلو پسته تر نیز در نهایت ۴۰۰ کیلوگرم پسته خشک به دست می‌آید، گفت: بر اساس پیش بینی‌ها امسال انتظار می‌رود که ۱۶۴ تن پسته برداشت کنیم که نسبت به سال گذشته ۱۵ تن افزایش را نشان می‌دهد.
لزوم راه اندازی صنایع تبدیلی برای جلوگیری از خام فروشی
مساله مهمی که در فکر آن هستیم و تمام تلاش‌ها برای عملی شدن این موضوع هست گسترش صنایع تبدیلی و فرآوری پسته در راستای افزایش سطح زیر کشت این محصول است تا شاهد خام فروشی نباشیم و کشاورز مجبور به فروش پسته تر با قیمت پایین نباشد، این را مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسکو گفت و ادامه داد: پس لازم است در این زمینه سرمایه گذار جذب کنیم و البته اقداماتی نیز در این زمینه انجام گرفته است، سرمایه گذاری در منطقه داریم که علاوه بر این اینکه ۷ هکتار سطح زیر کشت پسته دارد در بخش صنایع فرآوری آن نیز سرمایه گذاری کرده استان تا شاهد صادرات این محصول فرآوری شده از استان باشیم.
انوری افزود: در حال حاضر، محصول پسته بخش ایلخچی به مناطقی همچون کرمان صادر می‌شود که به نام پسته کرمان به فروش می‌رسد.
حذف یارانه کودهای پتاس و فسفاته مورد نیاز درختان پسته
ابراهیم غلامی یکی از باغداران بخش ایلخچی نیز به خبرنگار مهر گفت: مسئولین جهاد کشاورزی استان و منطقه تا جایی که توانسته‌اند کمک‌های لازم را داشته‌اند ولی متأسفانه با مشکلاتی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از هدر رفت آب مجبور به استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای شده‌ایم که هزینه بر بوده و برای هر هکتار حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه کرده‌ام و جهت دریافت انشعاب برق و اصلاح خط ۵۰ میلیون تومان خواسته‌اند که من کشاورز از کجا باید پرداخت کنم.
غلامی با بیان اینکه فقط برای کود اوره یارانه تعلق می‌گیرد، گفت: محصول پسته به کود پتاس و فسفات نیاز زیادی دارد که متأسفانه یارانه این کودها حذف شده است و جای تعجب دارد که یک کشاورز چگونه برای هر کیسه کود باید ۵۸۰ تومان هزینه کند.
وی افزود: دستمزد کارگر روزانه ۳۵۰ تومان شده است و این قبیل مشکلات کار را برای باغداران کمی سخت کرده است.
این باغدار گفت: دو سال است که درختان پسته ای که کاشته‌ام به بار نشسته و حدود یک تن و ۳۰۰ کیلوگرم محصول برداشت کرده‌ام.
کاهش کیفیت محصول به دنبال حذف یارانه کود
حسن لطیفی یکی دیگر از باغداران نیز به خبرنگار مهر گفت: حذف یارانه کودهای کشاورزی یکی از مشکلات عمده ماست که متأسفانه گاهی امکان تهیه این کودها با قیمت آزاد را نداریم و مجبور می‌شویم کود را حذف کنیم که آن هم سبب کاهش کیفیت محصول می‌شود.
این باغدار ادامه داد: سه سال است برای خانه باغ نمی‌توانم مجوز دریافت کنم و بین چندین اداره دوندگی کرده‌ام ولی جوابی نگرفته‌ام در حال که افرادی که وضعیت مالی خوبی دارند می‌تواند ساخت و ساز در این زمین‌ها داشته باشد.
خاستگاه درختان پسته در استان
کارشناس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر گفت: پسته یک محصول استراتژیک است و به همین دلیل هم عنوان طلای سبز را به خود اختصاص داده است.
اصغر نقشی با بیان اینکه از سال ۷۲ به علت تغییر آب و هوا در استان مجبور به اصلاح الگوی کشت و توسعه باغات پسته شده‌ایم، گفت: البته این محصول، خاستگاه در استان دارد و در جزیره اسلامی به صورت وحشی درختان پسته رشد کرده بودند و گونه‌های مختلف آن در استان در حاشیه دریاچه ارومیه رشد کرده‌اند و حتی درختانی داریم که قدمتی بیش از صد سال دارند که عمدتاً از آنها سقز استخراج می‌شود.
وی ادامه داد: پسته، محصولی است که به ای سی خاک و آب مقاوم است که جایگزین باغات هلو، زرد آلو و گردو در این مناطق شده است البته برای توسعه باغات به دلیل کم آبی محدودیت‌هایی داریم به همین دلیل فقط برای باغاتی که سال‌های گذشته کشت می‌شدند طرح اصلاح و جایگزینی را داریم.
۱۳۶۳ هکتار سطح زیر کشت درختان پسته در استان
کارشناس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه از ۳۸۰ هزار هکتار سطح زیر کشت پسته در کشور، استان ما نیم درصد را به خود اختصاص داده است، افزود: در سطح استان ۱۳۶۳ هکتار به کشت پسته اختصاص داده شده است که ۸۳۰ هکتار آن غیر بارور و ۵۳۰ هکتار بارور هستند. امسال حدود ۳۷۵ تن محصول برآورد می‌شود برداشت کنیم که عمدتاً به صورت تازه خوری به فروش می رسند و صنایع فرآوری آن نیز در منطقه در مراحل ابتدایی هست.
نقشی افزود: پسته در سطح استان در مناطقی همچون ایلخچی، مرند، آذرشهر، تبریز و عجب شیر کشت می‌شود که شهرستان ایلخچی رتبه نخست را در سطح زیر کشت دارد.
وی در خصوص مشکلات مطرح شده از سوی باغداران گفت: توصیه ما همیشه به استفاده حداقل از کودهای شیمیایی است، وقتی قیمت کود ارزان است شاهد استفاده بی رویه از سوی باغداران هستیم و سیاست کلان از حذف یارانه کود، کاهش مصرف و برآورد نیاز خاک و استفاده استاندارد از کودهاست ولی خوب ناگفته نماند که افزایش قیمت سبب افزایش مشکلات کشاورزان هم شده است.
لزوم برند سازی و بسته بندی محصول فرآوری شده برای جلوگیری از خام فروشی
رامین رادمنش یکی از باغداران که به تازگی صنایع تبدیلی محصول پسته را در منطقه ایلخچی راه اندازی کرده است، بیان کرد: تقریباً ۱۳ سال است درخت پسته می‌کارم و دوسال است که کارگاه صنایع فرآوری این محصول را در بخش ایلخچی راه اندازی کرده‌ام.
این سرمایه گذار گفت: روزانه ۵ تن می‌توانیم پسته تر را پوست کنده و ۲ تن را توسط دستگاه خشک کنیم.
وی، پوست کنی، شست و شو، حذف مواد زائد، نم گیری و خشک کردن و سایز بندی را مراحل فرآوری این محصول در کارگاهش برشمرد و گفت: در مراحل بعدی فرآوری نیز به فکر این موضوع هستیم تا این محصول را برند سازی کنیم و به صورت بسته بندی شده به فروش برسانیم نه به صورت فله‌ای.