خبرگزاری مهر، گروه استانها: بارها و بارها از خام فروشی و فروش فله‌ای محصولات ارزشمند خراسان‌جنوبی شنیده‌ایم. محصولات معدنی، محصولات استراتژیک خراسان‌جنوبی چون زرشک، عناب و زعفران همه به نوعی گرفتار معضل خام فروشی هستند.
اما پیگیری‌ها نشان می‌دهد که این معضل گریبان محصول ارزشمند خرما در شهرستان نهبندان را نیز گرفت و کشاورزان نهبندانی در حالی محصول خود را فله‌ای عرضه می‌کنند که به واسطه نبود سردخانه نگران آسیب دیدن و خراب شدن محصولشان هستند.
همچنین از طرف دیگر صنایع فرآوری خرما نیز در این شهرستان وجود ندارد و این موضوع نیز آنان را به سمت خام فروشی کشانده است. افسوس از این جهت است که بنا به گفته کشاورزان منطقه در صورت وجود صنایع بسته بندی و فرآوری و سردخانه خرمای منطقه حتی قابلیت صادراتی و ارزآوری برای استان را نیز دارد.
غلامعلی مالکی از نخل‌داران منطقه بندان شهرستان نهبندان در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در منطقه بندان و در نخلستان من به طور متوسط از هر نخل ۲۰ تا ۲۵ کیلو خرما برداشت می‌شود.
مجبوریم خرما را با هر قیمتی بفروشیم
وی با انتقاد از نبود سردخانه برای نگهداری خرما در شهرستان نهبندان بیان‌کرد: به واسطه اینکه در شهرستان ما سردخانه وجود ندارد مجبور هستیم که محصول و ثمره زحمت و تلاش خودمان را با هر قیمتی به فروش برسانیم تا خراب نشود.
نخل‌دار نهبندانی گفت: اگر سردخانه‌ای در شهرستان نهبندان وجود می‌داشت ما محصول خودمان را کم کم و با قیمت مناسب به بازار عرضه می‌کردیم و همچنین اگر کارخانه فرآوری خرما می‌داشتیم شیره خرما را نیز با بازار عرضه کرده و سود بیشتری نصیب ما می‌شد.
طی یک سال گذشته قیمت سم و کود چند برابر شده که این موضوع نیز هزینه تولید کشاورزان را بیشتر کرده است
وی با اشاره به اینکه البته خرما نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته و کیلویی بین ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان به فروش می‌رسد، اظهار کرد: طی یک سال گذشته قیمت سم و کود نیز چند برابر شده که این موضوع نیز هزینه تولید کشاورزان را بیشتر کرده است.
عباس محمدی از نخل‌کاران منطقه روستای زیبا و هدف گردشگری دهسلم است که در گفت و گو با خبرنگار مهر از ظرفیت‌های روستا می‌گوید و بیان‌کرد: در روستای دهسلم حدود سه یا چهار نوع خرما برداشت می‌شود که این موضوع بسیار ارزشمند است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود دو تن خرما از نخلستان برداشت می‌کنم، بیان‌کرد: البته تا چند سال دیگر که برخی دیگر از نخل‌های من نیز به مرحله ثمردهی برسند میزان برداشت به ۶ تن در سال نیز خواهد رسید.
نبود کارخانه فرآوری سودهی کشاورز را به حداقل رسانده است
نخل دار نهبندانی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مشکلات کشاورزان نهبندانی نبود سردخانه برای نگهداری محصول خرما است، گفت: موضوع تنها به نبودن سردخانه خلاصه نمی‌شود بلکه ما کارخانه فرآوری و بسته بندی نیز نداریم.
وی ادامه داد: اگر در شهرستان نهبندان کارخانه بسته بندی خرما، سردخانه و کارخانه فرآوری وجود می‌داشت، بی شک بود کشاورزان از پرورش خرما چهار- پنج برابر می‌شد و این موضوع انگیزه آنان برای کار و تلاش را بیشتر می‌کرد.
محمدی با بیان اینکه در حال قیمت خرمای خوب کیلویی ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان خریداری می‌شود، گفت: من چندان از کود شیمایی و سم برای درختان و نخل‌ها استفاده نمی‌کنم ولی در مجموع قیمت کود و سم نیز طی یک سال گذشته افزایش داشته است.
قابلیت صادراتی خرمای کبکاب
نخل‌دار روستای زیبای دهسلم اظهار کرد: خرمای بسیار خوبی چون کبکاب نیز دارم که اگر صنایع بسته بندی در شهرستان وجود داشته باشد حتی قابلیت صادراتی نیز پیدا می‌کند چرا که کشورهایی چون روسیه تمایل به این نوع خرما دارند.
محمدی افزود: حتی در داخل کشور نیز تا زمانی که کارخانه بسته‌بندی وجود نداشته باشد، ما نمی‌توانیم خرما را به استان‌های دیگر چون مشهد، تهران و اصفهان بفرستیم و به طور معمول در همین استان خودمان به فروش می‌رسد.
وی گفت: حتی از شهرستان بم با من تماس گرفتند که در صورت تمایل می‌توانم خرمای خود را به سردخانه آنجا ببرم ولی چون کارخانه بسته‌بندی نداریم، حتی به سردخانه در شهر بم نیز نتوانستم محصول خود را ارسال کنم (نگهداری در سردخانه نیازمند نگهداری خرما در بسته‌بندی مناسب است)
این نخل کار نهبندانی یادآور شد: فصل برداشت خرمای کبکاب از نیمه مردادماه تا اواخر شهریور است و بعد از آن برداشت سایر انواع خرما شروع می‌شود.
فروش فله‌ای خرما به واسطه نبود سردخانه
محمد حیدری پور، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهبندان نیز گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر در نهبندان سردخانه‌ای برای نگهداری خرما و واحد فرآوری و بسته‌بندی این محصول را نداریم که این موضوع زمینه گلایه کشاورزان و نخل داران نهبندانی را به وجود آورده است.
وی بیان‌کرد: این موضوع باعث شده است که کشاورزان نهبندانی خرما را به صورت فله‌ای و به سود بسیار کم بفروشند تا محصولشان خراب نشود در حالی که در صورت وجود یک سردخانه و صنعت فرآوری سود بیشتری نصیب کشاورزان این منطقه می‌شد.
مدیر جهاد کشاورزی نهبندان با اشاره به اینکه در زمینه فرآوری خرما یک طرح و در زمینه فرآوری زیتون نیز یک طرح دیگر به ستاد توسعه خاوران ارسال شده است، گفت: در حال حاضر در نهبندان در ۳۶۵ هکتار خرما پرورش داده می‌شود که برای ۳۵۰ خانواده به نوعی اشتغال‌زایی و در آمد زایی کرده است.
تولید سالیانه خرما در نهبندان ۶۸۰ تن است
حیدری پور با بیان اینکه تولید سالیانه خرما در نهبندان حدود ۶۸۰ تن است، اظهار کرد: بیشترین سطح خرما برای دو منطقه دهسلم و بندان نهبندان است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهبندان گفت: بعد از دهسلم و بندان نیز می‌توان به منطقه چاهداشی و حیدرآباد برای برداشت محصول خرما اشاره کرد که نخل کاران آن با زحمت و تلاش فراوان این محصول ارزشمند را به ثمر می‌رسانند.
برنامه‌ریزی برای جلوگیری از خام فروشی
وی یادآور شد: امیدواریم با توجه بیشتر به موضوع فرآوری خرما از فروش فله‌ای و خام‌فروشی این محصول ارزشمند شهرستان نهبندان جلوگیری شده و درآمد بیشتری نصیب کشاورزان این منطقه از خراسان‌جنوبی شود.
خراسان‌جنوبی سرزمین گنج‌های بی رقیب است که توجه به آنها می‌تواند فرصت‌های بی‌بدیل اشتغال‌زایی، درآمدزایی و حتی ارزآوری را برای استان به همراه بیاورد. اما در این میان فرآوری محصول به عنوان حلقه مفقوده موجب شده که نتوانیم نهایت سوددهی را از این محصولات داشته باشیم.
خرمای نهبندان نیز از این معضل مستثنی نیست و باید با تدبیر و برنامه‌ریزی در راستی ایجاد سردخانه و صنایع فرآوری در راستای سودآوری هر چه بیشتر این محصول برای کشاورزان و نخل داران استان بکوشیم.
امید است با جذب سرمایه گذار برای ایجاد سردخانه و کارخانه بسته بندی در این شهرستان از طریق ستاد توسعه خاوران و سرعت بخشیدن به این موضوع در فصل برداشت خرما در سال‌های آتی شاهد نگرانی نخل داران نهبندانی در این زمینه نباشیم و در آینده نه چندان دور برای صادرات آن برنامه‌ریزی کنیم.