خبرگزاری مهر - گروه استانها- کورش دیباج: در سالهای اخیر افزایش جمعیت و گسترش ترافیک و آلودگیهای زیست محیطی و کمبود و گرانی مسکن ذهن بسیاری از برنامه ریزان شهری و مدیران اجرایی شهر را بیش از پیش به خود مشغول کرده و جلسههای بسیاری هم برای حل آنها تشکیل شده و میشود، ولی همه اینها بیشتر با فیزیک و ظاهر شهرها در ارتباط است و ضمن اینکه هنوز پاسخ منطقی و مناسب برای این مسائل پیشنهاد نشده ولی آنچه فراموش شده نیازهای فرهنگی و رسیدگی به آرمانها و خواستهای درونی جامعه است.
هر شهری در کنار ساخت فضاها و کالبد شهر نیازمند برقراری روابط معقول بین محیط طبیعی و فیزیکی با وضع اجتماعی و فرهنگی است. به طور معمول در کلانشهرها و شهرهای بزرگ، ریشه بسیاری از بحرانهای بزرگ و زنجیرهای را باید در ضعف فرهنگ بومی و محلهای دنبال کرد.
در شهرهایی که زندگی ماشینی و روابط مجازی غربی, فروشگاههای بزرگ، مراکز فروش دور از منزل و نبود یا کمبود فضاها و عرصههای عمومی در محدوده محلهها و نواحی, منجر به از بین رفتن روابط محلهای و منطقهای شده است، خصوصی شدن اوقات فراقت، گذراندن زمان زیاد در منزل، کاهش ارتباط میان همسایگان، نبود زمان و فرصت کافی برای تخلیه فشارهای ناشی از مشکلات زندگی روزانه و مانند اینها گسترش یافته و بر ایجاد و تشدید بحرانهای شهری مؤثر واقع شده است.
ضمن آنکه بی توجهی و آگاهی نداشتن حکومتهای محلی یا همان شهرداریها به مسائل اجتماعی و فرهنگی روز زمینه را برای افزایش این بحرانها و نابسامانیهای شهری هموار کرده است. این امر دلیل محکمی بر نیاز ضروری شهرها به مدیریت کامل و جامع شهری در همه مسائل به ویژه مسائل فرهنگی و اجتماعی است.
هر چند وظایف شهرداریها برای ما بیشتر در ظاهر شهرها خلاصه و نمود داشته است، اما وظایف دیگری هم بر عهده شهرداریها قرار دارد و حمایت از نهادهای متولی فعالیتهای هنری، سرگرم کننده، تفریحات جمعی، شهری و نظایر آنها، حمایت و تقویت فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی از آن جمله است. از این رو خبرگزاری مهر میزگرد تخصصی «بررسی سیاستهای فرهنگی و اجتماعی در مدیریت کلانشهر اراک» با حضور مرتضی سورانه، رئیس سابق شورای اسلامی کلانشهر اراک، اکبر رضایی، سرپرست سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک، محسن مرادی، دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی، احسان منصوری نویسنده و فعال فرهنگی، و محمد قربانی فعال رسانهای و مدیر مرکز فضای مجازی سراج در استان مرکزی پیرامون آسیب شناسی فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی کلانشهر اراک، اهمیت مبناها و پیوستهای فرهنگی و اجتماعی در برنامهریزی شهری اراک و …انجام داده است که بخش اول آن با عنوان «کلانشهر اراک برهوت سیاستها و فعالیتهای فرهنگی راهبردی است» منتشر شد و اینک بخش پایانی آن را از نظر میگذرانید.
فرهنگ برای ادوار مختلف شورای شهر اراک مسئله حیاتی نبوده است
محسن مرادی، دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی در ادامه این میزگرد بیان کرد: فرهنگ برای دورههای مختلف شورای شهر اراک بالاخص دوره پنجم بحث اساسی و حیاتی نبوده است. شورای شهر چه بخواهد چه نخواهد فرهنگ زیرساخت توسعه شهر است. فرهنگ مثل شالوده و پی ساختمان است که همه آنچه قرار است در ساختمان احداث شود باید بر مبنای آن باشد.
وی ادامه داد: طبق فرمایش مقام معظم رهبری، فرهنگ به مثابه هوا برای تنفس است و هوایی که تنفس میکنیم باید حتماً پاکیزه و سالم باشد، فرهنگ را دقیقاً باید به این چشم، نگاه کرد. بنده احساس میکنم که مسئله فرهنگ در مدیریت شهری اراک خیلی جدی نیست و فرهنگ در بین مسائل اقتصادی و حوزه عمرانی که کلانشهر اراک با آن مواجه است گم و مدفون شده است.
یکی از اشکالاتی که مدیریت شهری اراک در طی چند سال اخیر با آن مواجه است، غفلت از حوزه فرهنگی و اجتماعی و توجه به بحثهای کالبدی و عمرانی است
دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی تصریح کرد: یکی از اشکالاتی که مدیریت شهری و شورای شهر اراک در طی چند سال اخیر با آن مواجه بوده است، غفلت از حوزه فرهنگی و اجتماعی و توجه به بحثهای کالبدی و عمرانی است. مدیریت شهری و شورای پنجم شهر اراک به جای اینکه توجه شأن به توسعه اجتماعی و فرهنگی شهر اراک باشد بیشتر توجه شأن را به مباحث کالبدی و عمرانی سوق دادند و همین امر باعث شده که شهر از نگاه شهروندان به عنوان کارگاه ساختمانی تشبیه شود.
مرادی اظهار کرد: مطالعات میدانی و پژوهشی در حوزه اجتماعی و فرهنگی کلانشهر اراک تا کنون توسط مدیریت شهری و شورای شهر اراک نشده است و حتی ارزشی برای این گونه مطالعات قائل نشدهاند در حالی که مقام معظم رهبری در اوج مسائل اقتصادی کشور خیلی صریح میگویند فرهنگ از اقتصاد خیلی مهمتر است! یعنی عملاً ما باید مواظب باشیم بحثهای کوتاهمدت، فدای بحثهای بلندمدت نشود.
وی گفت: هر چقدر اکنون در حوزه فرهنگی، کوتاهی شود در بلندمدت آسیبش را خواهیم دید. شاید در حال حاضر برایمان این مساله ملموس نباشد ولی در دراز مدت اثرات سو خود را در توسعه شهر اراک خواهد گذاشت.
دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی عنوان کرد: نبود نقشه راه و برنامه عملیاتی بلند برای فعالیتهای فرهنگی در حوزه مدیریت شهری، اشکالی است که در دورههای شورای شهر اراک بالاخص در دوره پنجم با آن مواجه بوده است و به همین خاطر سیاستها و برنامههای فرهنگی در حوزه مدیریت شهری اراک در طی سالهای اخیر فاقد نگاه استراتژیک و راهبردی بوده است.
لزوم تدوین سند جامع فرهنگی و اجتماعی برای شهر اراک
مرادی ادامه داد: اگر به دنبال تحول و توسعه فرهنگ در مدیریت شهری کلانشهر اراک هستیم باید سندی جامع در حوزه فرهنگی و اجتماعی تدوین شود که به مثابه آن نقشهی راهی برای فعالیتها و برنامههای فرهنگی شهر اراک شود. متأسفانه کلانشهر اراک با فقر در حوزه فرهنگی و برنامههای استراتژیک در طی این سالها روبرو بوده است به همین خاطر است که برنامهها و فعالیتهای فرهنگی در شهر اراک از حالت استراتژیک و راهبردی به فعالیتهای مناسبتی و تقویمی سوق داده شده است.
وی گفت: مسئله دیگر که به عنوان آسیب در فعالیتهای فرهنگی در حوزه مدیریت شهری اراک به چشم میخورد، تدوین برنامه واحد، برای تمامی مناطق کلانشهر اراک است در صورتی که این برنامهها هیچگونه نیازسنجی بر روی آنها صورت نگرفته و نیازهای هر محله در آن لحاظ نشده است، همانطور که مطلع هستید هر محله نیازها و بافت شهری مخصوص خود را دارد و نمیتوان یک نسخه واحد برای برنامههای فرهنگی کلانشهر اراک تدوین کرد در واقع باید برنامه و فعالیتهای فرهنگی در اراک محله محور باشد.
ملاکی برای سنجش فعالیتهای فرهنگی در کلانشهر اراک وجود ندارد
دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی تصریح کرد: تا زمانی که سند و برنامه راهبردی در حوزه فرهنگی مدیریت شهری کلانشهر اراک تدوین نشود نمیتوان گفت فلان برنامه اثربخش بوده است یا خیر و دلیل این امر بر میگردد به اینکه ملاکی برای سنجش فعالیتهای فرهنگی در کلانشهر اراک وجود ندارد که بخواهیم بر اساس آن برنامهها و فعالیتهای فرهنگی اراک را میزان اثربخشی آن را سنجش و ارزیابی کرد.
مرادی اظهار کرد: باید شورای شهر و شهردار به عنوان متولّیان و فرمانده یک شهر بتوانند از همه ظرفیتهای موجود در شهر استفاده کنند.
وی تاکید کرد: باید به این سمت برویم که شهرداری در همه امور به ویژه بحث فرهنگی، به سمت مباحث سیاستگذاری برود و از تصدیگری و انجام کارها کاملاً بیرون بیاید و حالت سیاستگذاری داشته باشد تا بتواند نتیجهاش به جریانها برسد. شهر اراک چه بخواهد و چه نخواهد نیاز به یک سند بالادستی دارد، ولی به نظر بنده شرایط، تشریفاتش و فرآیندش به درستی صورت نگرفته است.
مدیریت شهری اراک در حوزه نرم افزار فرهنگی مشکل دارد
دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی گفت: وقتی حوزه فرهنگ را مورد بررسی قرار میدهیم درخواهیم یافت برای توسعه آن نیاز به سخت افزار و نرم افزار دارد. هم اکنون مدیریت شهری اراک از لحاظ سخت افزار در حوزه فرهنگ مشکلی ندارد و میتواند از امکانات موجود در این حوزه استفاده کند ولی مشکل اصلی مدیریت شهری اراک در حوزه فرهنگ بحث نرم افزار است که این نرم افزار در حوزه فرهنگ همان تولید محتوا است به جرأت میتوان گفت مدیریت شهری اراک در حوزه تولید محتوای فرهنگی در فقر مطلق به سر میبرد.
متأسفانه سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک محل ثابت برای عدهای خاص شده که ناکارآمدی شأن به همه اثبات شده است مرادی ادامه داد: برای ارتقا بخش نرم افزار فرهنگی مدیریت شهری اراک باید از ظرفیت نخبگان و صاحب نظران این حوزه بیشتر از گذشته استفاده کند متأسفانه سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک محل ثابت برای عدهای خاص شده است که امتحان خود را در حوزه فرهنگ پس دادهاند و به همه ثابت شده است که در روند فعالیتهای فرهنگی مدیریت شهری کلانشهر اراک ناکارآمد هستند به همین جهت میطلبد در سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک از ظرفیت افراد و نخبگان بیشتری استفاده شود.
به موازات فعالیتهای عمرانی، فعالیتهای فرهنگی در شهرداری اراک دنبال میشود
به گزارش خبرنگار مهر در ادامه این میزگرد اکبر رضایی، سرپرست سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک اظهار کرد: آقای بیاتیان سرپرست وقت شهرداری اراک عنوان کرد که کار فرهنگی به موازات کارهای عمرانی در شهر اراک دنبال میشود و سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک این امر را سرلوحه کار خود قرار داد.
ناکارآمدی و عدم اثربخشی فعالیتهای فرهنگی سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک را قبول ندارم
وی ادامه داد: بنده ناکارآمدی و عدم اثربخشی فعالیتهای فرهنگی سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک را قبول ندارم زیرا این سازمان جشنوارههای متعدد در سطح استانی و ملی برگزار کرده است که شرکت کنندگان متعددی در این جشنواره شرکت و از برگزاری آن ابراز رضایت کردند.
سرپرست سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک در پاسخ به این سوال که اکثر برندگان شرکت کنندگان جشنواره ملی در اراک غیربومی هستند، آیا این روند را به عنوان مصداق فعالیتهای فرهنگی اثر بخش در اراک میدانید؟، گفت: اینگونه جشنوارهها حتی برندگانش افراد ثابت و حتی غیربومیها اراک باشند باز اثر گذار است زیرا در آن فعالان فرهنگی شرکت میکنند و همین امر باعث میشود حس تعلق شهری در اراک افزایش یابد.
باید از سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک بر اساس وضع موجودش انتظار داشت
رضایی عنوان کرد: باید از سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک بر اساس وضع موجودش انتظار داشت در چارت سازمانی آن باید این سازمان ۵۲ نیرو داشته باشد ولی اکنون این سازمان به ۱۵ نیرو کار میکند که بخشی از این ۱۵ نیرو، نیرو خدمات هستند، چگونه انتظار میرود این سازمان با کمبود نیروی انسانی که دارد بتواند فعالیتهای اثربخش و راهبردی را برنامه ریزی کند، همین که این سازمان بتواند جوابگوی مکاتبات اداری و انجام کارهای روزمره باشد، هنر کرده است.
وی عنوان کرد: هنوز برنامه بالادستی در حوزه فرهنگی در شهرداری به سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک ابلاغ نشده است و منشور فرهنگی و اجتماعی شهر اراک در مراحل تدوین اولیه به سر میبرد به همین خاطر این سازمان نمیتواند فعالیتهای فرهنگی را متوقف کند تا این منشور تدوین شود بر همین اساس این سازمان به صورت خودجوش و ابتکاری برای فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در شهر اراک اقدام به تدوین و برنامه ریزی یک ساله کرده است و بر اساس این برنامه فعالیتها و اقدامات فرهنگی اراک را در حوزه شهری راهبری میکند.
محور برنامههای یک ساله سازمان فرهنگی و اجتماعی شهر اراک، فرهنگ شهروندی است
سرپرست سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک ادامه داد: محور برنامههای یک ساله سازمان فرهنگی و اجتماعی شهر اراک، فرهنگ شهروندی است و بر این اساس فعالیتها و برنامههای فرهنگی در شهر اراک برنامه ریزی و اجرا میشود، زیرا معتقدیم اگر در زمینه فرهنگ شهروندی کار درست و پایهای صورت گیرد بسیاری از مشکلات، مسائل فرهنگی و اجتماعی شهر اراک بر طرف خواهد شد.
رضایی عنوان کرد: دلیل اینکه برای ساخت انیمیشن و موشن ها از هنرمندان تهران استفاده میشود بدین خاطر است که مبلغی که این هنرمندان و مؤسسات در تهران پیشنهاد میدهند از مبلغی که هنرمندان و مؤسسات در اراک ارائه میدهند پایینتر است ضمن اینکه کار کیفیت و خروجی مناسبی دارد، هیچ دیرکرد هم در موعد تحویل پروژه ندارند.
وی گفت: این انتقاد به سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک وارد نیست که این سازمان فقط از یک سری از هنرمندان و مؤسسات در اجرای برنامههای فرهنگی و هنری استفاده میکنند بلکه تمامی فعالیتهای این سازمان که نیاز به مشارکت هنرمندان و مؤسسات را دارد، بر اساس فراخوان صورت میگیرد و علاوه بر این موارد سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک به صورت هفتگی و ماهیانه با هنرمندان و مؤسسات فرهنگی شهر اراک جلسه و دیدار دارد.
ناکارآمدی و بی برنامگی در شورای فرهنگ عمومی استان مرکزی موج میزند
به گزارش خبرنگار مهر در ادامه این میزگرد محمد قربانی، فعال رسانهای و مدیر مرکز فضای مجازی سراج عنوان کرد: بنده هم موافق این مسئله هستم که همه وظایف فرهنگی شهر، بر عهدهی شورای شهر و شهرداری نیست. دقیقاً همینطور است. شورای شهر و شهرداری اراک به عنوان بخشی از یک جورچین در مجموعهی ستادی و مدیریتی شهر و استان، یک یا چند قطعه را کنار هم قرار میدهد.
وی ادامه داد: بنده به عنوان یکی از منتقدین همیشگی شورای فرهنگی عمومی، به این شورا و عملکردش که دبیری آن به عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است، نقد دارم وقتی که ما عملکرد شورای فرهنگ عمومی را بررسی میکنیم ناکارآمدی و بی برنامگی در آن موج میزند به عنوان مثال ۲ روز مانده به ماه محرّم، جلسه راجع به محرّم برگزار میکنند. در حالی که هیأتهای استان شش ماه قبل، برنامههایشان را بستند. ببینید چقدر ستادها و مسئولین با عرض پوزش، از مجموعههای مردمی عقب هستند! و مهمتر از آن اصل مشارکت مردمی در این شورا محقق نمیشود.
این فعال رسانهای و مدیر مرکز فضای مجازی سراج تصریح کرد: مثال دیگر در اربعین است، ۲ هفته مانده به اربعین، شورای فرهنگ عمومی یاد برنامه ریزی برای مراسم اربعین میافتد در حالی که مردم یک سال پیش برای سفر برنامه ریزی میکنند. بنده به عملکرد ضعیف شورای فرهنگ عمومی استان مرکزی بارها نقد و اعتراض کردهام که چرا حداقل برنامهی بلندمدت و کلان مباحث در شورای فرهنگ عمومی دنبال نمیشود؟
قربانی عنوان کرد: مسئله دیگری که هم اکنون مطرح است این است که همه از فرهنگ صحبت میکنند، هر کسی از ظنّ خود شد یار من، فرهنگ است. همه اسمش را میآورند و هر فرد یک تعریف از آن ارائه میدهد. ولی مسئله مهم این است که واقعاً بر چه مبنا و بر اساس چه شناختی ما میخواهیم فرهنگ را تعریف کنیم؟ چه حدود و ثغوری برایش قائلیم؟ چه جایگاهی برایش قائلیم؟ این اول باید مدوّن شود. بعد یک بررسی از وضعیت تاریخی و وضعیت موجود شهرمان به دست بیاید؛ آنگاه بیاییم بر اساس اینها چشماندازی تعریف کنیم و از آن چشمانداز، سند کلان و سندهای زیرمجموعهاش را استخراج کنیم.
هیچ تعریف واحدی از فرهنگ و هیچ سند واحدی در کلانشهر اراک وجود ندارد
وی گفت: از جمله مواردی که بر روی آن تاکید دارم بحث سند و زیست مجازی است که اصلاً به چنین چیزی در مدیریت شهری اراک فکر نشده است! اینکه هیچ تعریف واحدی از فرهنگ و هیچ سند واحدی وجود ندارد و هیچ همکاری واحد و همآهنگی نیست یک نقص بزرگ در مدیریت شهری کلانشهر اراک است.
قربانی ادامه داد: اگر ما از این تعریفهای حداقلی که اغلب هم محورشان اقتصادی و شاید مالی است بگذریم، مسئلهی اساسی همین عدم تعریف واحد، سند واحد و عملکرد واحد است. اینکه واقعاً یک فرهنگ در شهر اراک، فرهنگ یکدستی نیست! یک سیاست از سمت همه ستادهای ما به معنای مسئولین دنبال نمیشود یک ضعف بزرگ در حوزه فرهنگ کلانشهر اراک است.
قربانی اظهار کرد: وقتی درباره مقوله فرهنگی با نهادها و ادارات صحبت میشود هر کدام بهانهای میآورند و از مسئولیت شانه خالی میکنند به عنوان مثال اداره کل تبلیغات اسلامی میگوید من هم چیزی ندارم! ادارهی ارشاد بیش از همه مینالد! آموزش و پرورش از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکند در واقع هیچ درک واحدی در مساله فرهنگ در شهر اراک نیست.
هیچ عزم واحدی در حوزه توسعه فعالیتهای فرهنگی کلانشهر اراک وجود ندارد
وی ادامه داد: تأسف بارتر از این هیچ عزم واحدی در حوزه توسعه فعالیتهای فرهنگی کلانشهر اراک وجود ندارد! یک مجمع الجزایر پراکنده که همه دارند با فلشهای متنافر، از هم فرار میکنند. هیچ وقت دستِ هم را نخواهند گرفت و همه فقط در آن فضای بروکراتیک خودشان به دنبال این هستند که گزارش عملکرد به بالادستی خود بدهند و در نهایت اگر یک روز میخواستند به مردم جواب بدهند عدد و رقمی داشته باشند.
کسی به فکر فرهنگ نیست. زیرا نه تعریف واحد، نه سند واحد و نه همکاری وجود دارد
مسئول مرکز فضای مجازی سراج استان مرکزی تصریح کرد: کسی به فکر فرهنگ نیست. زیرا نه تعریف واحد، نه سند واحد و نه همکاری وجود دارد. و همین امر باعث شده که کلانشهر اراک در بحثهایی همچون ساخت و ساز شهری، معماری، مبلمان شهری، تفرجگاهها، فروشگاهها و غیره با یک آشفتگی بسیار بدی مواجه باشد.
قربانی گفت: شورای فرهنگ عمومی به عنوان یک مجموعهی ستادی کاملاً وارد رقابت با مجموعههایی که میدانی هستند و در فضای مردمی دارند فعالیت میکنند، شده است و آسیبی که بر جا میگذارد صرف یک تولید یا محصول نیست که عنوان کنیم اعتبارات بی جا هزینه شده است.
وی ادامه داد: نگاه پولمحور و اقتصادمحور به فرهنگ است که بسیار به ما ضربه زده است مسئلهی اساسی این است که از رشد یک طیفی از نیروهای متخصص بومی در واقع جلوگیری میکند.
این فعال رسانهای بیان کرد: اسنادی که چه در حوزههای بینالملل و داخلی تدوین میشود فاقد مبانی است و اگر به دنبال راهبردی و اثر بخشی سند هستیم باید مبانی آن مشخص باشد.
باید سندی برای حوزه مجازی شهر اراک توسط شورای فرهنگ عمومی تدوین شود
قربانی تصریح کرد: باید سندی برای حوزهی مجازی شهر اراک توسط شورای فرهنگ عمومی تدوین شود ولی نکتهای که باید متولیان امر در نظر داشته باشند این است که از مسیری که برای سندهای دیگر رفتید، برای این اقدام نروند. میشود برای این اقدام از همه استادان دانشگاه، فعالان عرصهی فضای مجازی و غیره استفاده کرد.
وی گفت: در کلانشهر اراک عملاً رهاشدگی کامل در سطح حوزهی فرهنگی و اجتماعی شاهد هستیم اینکه فقط به آسفالت و مباحث عمرانی در شهر پرداخته شود یک گردنبند بدلی به نام فرهنگ گردنش بیاندازیم، هیچ وقت کار اساسی در حوزه فرهنگ نکردهایم. شما هزار جشنواره و حالا برنامههای دیگر با عنوانهای مختلف که میشود مفید یا مضر باشد برگزار کنند. وقتی اراک شما را بی جهت دارند مرتفع میکنند، بی دلیل دارند مراکز نه چندان متناسب با هویت فرهنگ ما را گسترش میدهند، این برنامهها هیچ اثری نخواهد داشت!
مدیر مرکز فضای مجازی سراج استان مرکزی ادامه داد: نه تنها این برنامهها، که برنامههای دیگر و سازمانهای دیگر را هم این خنثی خواهد کرد. این سبکی که دارد به شهر اراک تحمیل میشود، درست نیست به عنوان مثال شما دامپزشکی را از حاشیهی شهر به مرکز شهر میآورید و به مرکز لوکس فروش غذای سگ و گربه تبدیل میکنید و در حالی که صنایع بزرگ و مادر استان در تخصیص ارز مشکل دارند غذای سگ و گربه با ارز چهار و دویستی وارد میکنید، این مؤلفهها یواش یواش هویت شهر اراک را تهدید میکند!
قربانی در پایان بیان کرد: اراک با یک خلاء جدی در بحث هویتی روبرو است، شاید در یک قرن اخیر یا حداقل هشتاد سال اخیر شاهد مهاجرت نخبگان شهر هستیم و این اتفاق شهر اراک را با یک خلاء مواجه کرده است و خلاء حضور نخبگان و بخصوص علما هر روز آثارش برای شهر اراک بغرنجتر میشود.