خبرگزاری مهر -گره بین الملل: روابط اردن و سوریه در سال ۲۰۱۱ همزمان با شروع بحران سوریه رو به رکود گذاشت؛ زمانی که نخستین جرقه‌های ناآرامی در استان درعا واقع در جنوب سوریه شعله ور شد، اردن همسایه جنوبی آن حمایت خود را از مخالفان سوری در درعا اعلام کرد.
پس از آن، تبعیت اردن از موضع کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و پیش از همه عربستان سعودی در قبال سوریه موجب شد، روابط امان و دمشق رو به سردی برود هرچند این روابط به طور کامل قطع نشد، اما در فواصل زمانی مختلف با فراز و نشیب‌هایی همراه بود
با در نظر گرفتن اینکه طول مرز مشترک اردن با سوریه ۳۷۵ کیلومتر است، می‌توان به اهمیت گذرگاه مرزی بین دو کشور در تبادل کالا و روابط تجاری مشترک پی برد، اما اردن با وجود مشکلات اقتصادی که همچنان با آن دست به گریبان است، در آغاز جنگ در سوریه گذرگاه مرزی جابر- نصیب را بست؛ اقدامی که به میزان زیادی به ضرر امان تمام شد؛ به این معنی که ارزش صادرات اردن به سوریه در سال ۲۰۱۱ بالغ بر ۲۵۵.۵ میلیون دلار بود که این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۱۳.۹ میلیون دلار کاهش یافت با در نظر گرفتن اینکه طول مرز مشترک اردن با سوریه ۳۷۵ کیلومتر است، می‌توان به اهمیت گذرگاه مرزی بین دو کشور در تبادل کالا و روابط تجاری مشترک پی برد، اما اردن با وجود مشکلات اقتصادی که همچنان با آن دست به گریبان است، در آغاز جنگ در سوریه گذرگاه مرزی جابر- نصیب را بست؛ اقدامی که به میزان زیادی به ضرر امان تمام شد؛ به این معنی که ارزش صادرات اردن به سوریه در سال ۲۰۱۱ بالغ بر ۲۵۵.۵ میلیون دلار بود که این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۱۳.۹ میلیون دلار کاهش یافت.
اردن امروز چهارشنبه گذرگاه مرزی جابر با سوریه را مجدداً به روی مسافران و جابجایی کالاها بازگشایی کرد. این تصمیم در راستای مصوبه وزارت کشور اردن در سایه تسریع در بازگشت روابط بین دو طرف و پس از گذشت دو ماه بسته بودن در پی تحولات امنیتی در سوریه اتخاذ شد.
مؤید الزعبی مدیر گذرگاه مرزی جابر در گفتگویی مطبوعاتی گفت که بسیاری از اقدامات جدید از روز چهارشنبه آغاز خواهد شد و اجازه ورود و عبور اتوبوس‌ها به خاک اردن داده می‌شود.
الزعبی توضیح داد که اجازه خروج شهروندان اردنی به سوریه بدون موافقت وزارت کشور اردن و عبور صد خودرو از اردن و یا سوریه و عبور اتوبوس‌های ترانزیت از عربستان داده می‌شود.
وی اشاره کرد که حمل و نقل باری بین طرفین نیز بدون توقف انجام می‌شود و تاکید کرد که مسافران ورودی و خروجی باید پروتکل‌های بهداشتی در گذرگاه مرزی جابر را رعایت کنند و آزمایش پی سی آر منفی را ارائه دهند.
پس از بازگشایی این گذرگاه، ده‌ها خودرو از دو طرف از این گذرگاه عبور کردند. این اقدام در راستای اجرای مصوبه وزارت کشور اردن در چارچوب عادی سازی سریع روابط امان و دمشق انجام شد.
اردن و سوریه دو گذرگاه مرزی دارند که عبارت است از گذرگاه الرمثا و جابر در اردن و الجمرک القدیم و نصیب در سوریه. پیشتر نیز شرکت هواپیمایی پادشاهی اردن اعلام کرد پروازهای مستقیم از امان به دمشق از ۳ اکتبر سال جاری از سرگرفته می‌شود.
اردن در مسیر همگرایی گام بر می‌دارد
همه داده‌ها در چند ماهه اخیر نشان می‌دهد که اردن در حال برداشتن گام‌هایی به سمت سوریه است. اردن گذرگاه مرزی خود را با سوریه گشود و مبادلات تجاری را از سر گرفت، و سعی کرد تحریم‌ها علیه سوریه را دور بزند، به سفارت سوریه اجازه داد که انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کند. این همه نه به صورت قطعی، نشان می‌داد که اردن وارد مسیر تازه‌ای برای عادی سازی روابط با سوریه شده است.
عبدالله دوم چندی قبل در دیدار خود با «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا، تأکید کرد که باید سوریه با همکاری کشورهای عربی به دامن جهان عرب بازگردد. اظهاراتی که می‌تواند به این معنا باشد که اردن می‌خواهد پل ارتباط میان سوریه و دیگر کشورهای عربی شود عبدالله دوم شاه اردن چندی قبل در دیدار خود با «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا، تأکید کرد که باید سوریه با همکاری کشورهای عربی به دامن جهان عرب بازگردد. اظهاراتی که می‌تواند به این معنا باشد که اردن می‌خواهد پل ارتباط میان سوریه و دیگر کشورهای عربی شود.
او اخیراً هم در گفتگویی با CNN گفت که حکومت سوریه پابرجای است. او همین موضوع را مبنای اظهارات دیگر درباره ضرورت پایان دادن به بحران سوریه قرار داد و تأکید کرد که همه طرح‌های سابق درباره سوریه شکست خورده است. وی بر ضرورت بازسازی سوریه تأکید کرد و آن را به اصلاحات سیاسی در این کشور پیوند زد.
وی اعلام کرد: وقتی حکومت سوریه بر جای خود مانده، باید ما هم طرز فکرمان را عوض کنیم. باید دنبال یافتن نحوه تعامل و گفتگو با دمشق برآییم.
قدر مسلم آن است که اردن و سوریه مرزهای مشترک و منافع مشترک دارند. ثبات در سوریه به نفع اردن است تا آرامش به مرزهای شمالی آن با سوریه برگردد. از سرگیری روابط اقتصادی و تجاری با دمشق برای اردن از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وضعیت اردن هم همانند بسیاری از کشورهای غربی و عربی است که به براندازی نظام سوریه دلخوش کرده بودند و هنگامی که متوجه شدند در توهم به سر می‌برند و واقعیت چیز دیگر، با موضوع کنار آمدند.
اردن از امتیاز و ویژگی رابطه با سوریه آگاه است، اگر اوضاع سوریه باثبات باشد می‌تواند در زمینه مواد غذایی از اردن حمایت کند و اردن نیز گذرگاهی بین سوریه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود و درآمد بسیاری از این راه کسب خواهد کرد.