بیرجند- منطقه حفاظت شده بین سربیشه- درمیان زیستگاه گونه‌های ارزشمند حیات وحش است که محیط بانان صادقانه برای آسوده زیستن آنان تلاش می‌کنند.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: خراسان‌جنوبی را نباید تنها به زعفران و زرشک و آثار ملی و جهانی ثبت شده آن شناخت چرا اگر از کارشناسان و اهل فن بپرسیم در می‌یابیم که این دیار از نظر گونه‌های جانوری و حیات وحش نیز ذخایر ارزشمندی دارد که می‌تواند جلوه‌هایی از آفرینش شگفت انگیز الهی را در معرض قرار دهد.

ساعت پنج صبح کوله‌پشتی‌هایمان را بر می‌داریم و به همراه آنانی که در دل دغدغه حراست و حفاظت از محیط زیست و محیط طبیعی این آب و خاک را دارند به منطقه حفاظت شده بین سربیشه و درمیان می‌رویم و ساعاتی را همراه با محیط‌بانان پرتلاش و برخی از فعالان زیست محیطی می‌شویم.

تماشای شوق حرکت و زیستن در حیات وحش

به تپه‌ها و کوه‌های سربه فلک کشیده منطقه که با چشم‌های تیزبین نگاه کنیم در ساعات اولیه صبح به خوبی می‌توانیم حرکت و شوق زیست را در قوچ و میش‌های زیبا و شگفت‌انگیز این دیار ببینیم. اما نباید فراموش کرد که اگر زحمت و تلاش شبانه‌روزی محیط‌بانان نباشد این شوق برای زیستن در حیات وحش از جنبه‌های مختلف در معرض تهدید قرار می‌گیرد.

محیط‌بان علی سمیعی که مدت هشت سال است در این منطقه کار محیط‌بانی انجام می‌دهد، در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: محیط بانی کار سختی است، شاید خیلی‌ها که از دور نگاه می‌کنند به این مسئله واقف نباشند ولی واقعاً جز با علاقه و عشق نمی‌توان قدم در مسیر محیط‌بانی گذاشت.

وی بیان‌کرد: ما صبح خیلی زود به دل دشت و کوه می‌زنیم و برگشتمان معلوم نیست و حتی گاهی غروب به خانه‌هایمان بر می‌گردیم.

تعامل با مردم محلی رمز موفقیت در محیط بانی

سمیعی تعامل با مردم محلی را نیز یکی از رموز موفقیت در کار محیط بانی می‌داند و ادامه‌داد: در این منطقه گونه‌هایی چون قوچ و میش، روباه و از پرندگان نیز عقاب و کبک وجود دارد که هر کدام در جای خود بسیار ارزشمند هستند.

وی ما را مهمان یکی از خاطرات دوران محیط بانی خود کرد و افزود: خاطرم هست اولین شبی را که در پاسگاه محیط‌بانی بودم، احساس کردم چیزی خود را از فنس‌های پاسگاه داخل انداخت، ترسیدم و فکر کردم که یک شکارچی غیر قانونی است.

سمیعی یادآور شد: چون ترسیدن بودم و ابتدای کارم بود حتی جای کلید برق را هم به سختی پیدا کردم ولی وقتی به جای فنس‌ها رسیدیم دیدم یک قوچ بسیار زیبا وارد پاسگاه شده است و همیشه این خاطره لبخند بر لب من می‌آورد.

جلیقه‌های ضدگلوله قابل استفاده نیست

وی با بیان اینکه در این منطقه تاکنون تنش خاصی با شکارچی‌های غیر قانونی نداشته‌ایم گفت: به ما جلیقه ضدگلوله داده‌اند ولی آنقدر سنگین است که اصلاً نمی‌توان استفاده کرد.

محیط‌بان حسن داوودی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: من بزرگ شده همین منطقه هستم و قبل از محیط‌بانی طبیعت‌گردی می‌کردم و به طور کلی به کار در محیط طبیعی علاقه دارم.

وی که دو سال است که وارد حرفه ارزشمند محیط‌بانی شده است، بیان‌کرد: محیط‌بانان به صورت شیفتی فعالیت می‌کنند و کار ما نیز مثل هر حرفه‌ای سختی‌های خاص خود را دارد.

راهکارهای کاهش شکار غیرمجاز

این محیط‌بان جوان خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه به نظر من تعامل با مردم و آموزش یکی از بهترین راهکارهای کاهش شکار غیر مجاز است، بیان‌کرد: ما در منطقه برخورد با شکارچی‌های غیر مجاز داشته‌ایم ولی مسئله‌دار و تبدیل به تنش نشده است.

داوودی در زمینه مزایا و حقوق کار محیط‌بانی نیز گفت: در سال‌های قبل حقوق محیط‌بانی واقعاً پایین بود و مزایای خاصی نداشت ولی یکی – دو سال شده است که وضعیت حقوق و مزایا تغییر کرده و اندکی بهتر شده است.

وی یادآور شد: با توجه به وسعت این منطقه حفاظت شده و بر اساس شاخص‌های بین‌المللی نیاز به نیروی انسانی و محیط‌بان بیشتری داریم.

نصرالله گرگانی که مدت ۱۲ سال است کار محیط بانی می‌کند و اکنون نیز مسئول منطقه حفاظت شده بین سربیشه و درمیان است در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: منطقه حفاظت شده بین سربیشه و درمیان بهمن ۱۳۸۶ به تصویب شورای عالی محیط زیست رسیده است که وسعت آن ۵۷ هزار و ۸۰۰ هکتار است.

گونه‌های شاخص منطقه به هزار و ۷۰۰ رأس رسیده است

وی با اشاره به اینکه گونه شاخص منطقه قوچ و میش اوریال است، ادامه‌داد: در اولین سرشماری تعداد این گونه‌ها حدود ۷۰ رأس بوده‌اند که با اقدامات حفاظتی در حال حاضر به هزار و ۷۰۰ رأس رسیده است ولی گونه‌هایی چون عقاب طلایی را نیز می‌توان در این منطقه دید.

مسئول منطقه حفاظت شده درمیان- سربیشه با بیان اینکه پوشش گیاهی غالب منطقه نیز درمنه، چوبک و گون است، افزود: منطقه در ۶۸ کیلومتری مرکز استان و ۱۰ کیلومتری شمال شهرستان سربیشه و در ۶ کیلومتری جنوب شهرستان درمیان است.

محیط‌بان گرگانی با اشاره به اینکه در حال حاضر در منطقه دو پاسگاه محیط‌بانی با ۸ نیرو که در هر پاسگاه چهار محیط‌بان مستقر است، وجود دارد، بیان‌کرد: در داخل این منطقه حفاظت شده ۵۰ باب آبشخور داریم که توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی احیا و بازسازی شده است.

وی گفت: از آنجایی که نزولات آسمانی کم بوده و در منطقه خشکسالی وجود دارد به واسطه آنکه حیات وحش به مراتع مردم آسیب نزنند هفت تن علوفه در سال جاری در منطقه توزیع کرده‌ایم.

آسیبی که دام مازاد مهاجر به منطقه می‌زند

مسئول منطقه حفاظت شده سربیشه -درمیان یکی از مهمترین نیازهای منطقه حفاظت شده را کمبود نیروی انسانی دانست و گفت: یکی از مشکلات منطقه این است از شهرهای دیگر (به عنوان مثال از زیرکوه) به این منطقه مهاجرت صورت می‌گیرد و در نتیجه دام در منطقه بیش از ظرفیت زیستگاه می‌شود که آسیب‌زا است.

گرگانی گفت: خوشبختانه جوامع محلی همکاری بسیار خوبی با محیط‌بانان دارند و دریافته‌اند که حفاظت از محیط طبیعی چه اهمیتی دارد.

محیط بانی سخت است ولی بی‌شک کار برای ادامه حیات در طبیعت و تلاش برای آسوده زیستن مخلوقات الهی و گونه‌های ناب خراسان‌جنوبی کاری ارزشمند است. آنانی که تلاش می‌کنند قوچ و میش اوریال و عقاب طلایی و … به سرنوشت گونه‌های منقرض شده دچار نشوند، بی شک نگهبانان صدیق و بی مدعای طبیعت هستند و باید از صمیم جان به آنان خدا قوت و خسته نباشید گفت. و چه زیباست که کار و تلاشت در راستای حراست از حیات و زندگی باشد.