خبرگزاری مهر - گروه استانها - محمود نواصر: صدای ضربه‌های چکش بر تنه هیولای چوبی دریا این روزها به سختی شنیده می‌شود. شنیدن صدای کار کردن لنج سازها هم سخت شده است.
کارگاه‌ها این روزها یکی در میان در ساحل رودخانه صف کشیده‌اند اما دیگر صدای چکش‌هایشان به گوش نمی‌رسد. کارشان دیگر رونق گذشته را ندارد به همین خاطر مثل گذشته‌ها نمی‌شود به راحتی فعالان این عرصه را پیدا کرد.
در بلوار ساحلی آبادان، لنج چوبی بزرگی با چوب‌هایی که آن را در ارتفاع نگه داشته، به گل نشسته است. چند نفر روی تکه‌های سنگ و چوب کنار لنج نشسته‌اند و به افق بهمن‌شیر خیره شده‌اند.
بازوان توانمند اما بیکار گلاف‌ها و لنج‌های کنار ساحل، سرمایه‌های اقتصادی به گل نشسته این روزهای شهر آبادان است.
مرد میانسالی که استادکار و سازنده لنج چوبی یا به اصطلاح محلی «گلاف» است، به خبرنگار مهر گفت: در زمان قدیم «گلاف» با چکشش آهنگ می‌زد اما اکنون دیگر صدای چکش گلاف‌ها به گوش نمی‌رسد چون دیگر گلافی نیست.
بهمن‌شیر که ادامه کارون است از خرمشهر شروع می‌شود و تا بندر چوئبده ادامه دارد که در این مسیر، ساحل بهمن‌شیر از کنار سده می‌گذرد؛ آنجا قبرستان لنج‌های نیمه ساخته و زخمی است.
لنج چوبی، لنج فایبرگلاس و لنج شکسته، منظره‌ای است که بلوار ساحلی سده را این روزها شکل داده‌اند. گلاف‌های شهر زمانی اینجا دور هم جمع می‌شدند و لنج‌های شکسته را تعمیر می‌کردند.
صنعت لنج‌سازی و تعمیر لنج حرفه نسل‌های گذشته مردم حاشیه بهمن‌شیر است که اگر نادیده گرفته شود، این صنعت زیر بلوار ساحلی دفن می‌شود. لنج سازی را می‌توان هنر آبا و اجدادی مردم آبادان دانست که با قدمت چند هزار ساله خود تا آن‌سوی آب‌ها و اقیانوس‌های بی‌کران را در نوردیده است.
سازه‌های چوبی بزرگی که دورانی کرانه‌های بی‌کران اروندرود تا خلیج‌فارس را در می‌نوردیدند اکنون تنها به نمادی از هنر تبدیل شده‌اند و لنج‌های نیمه ساخته کوچک جا خوش کرده‌اند.
گلافان دغدغه دارند
«محمد راشدی» یکی از گلافان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: صنعت لنج‌سازی در آبادان قدمتی دیرینه دارد و از آبا و اجدادمان به ما رسیده و ما نمی‌توانیم به همین راحتی از آن بگذریم.
وی افزود: این چوب‌ها و الوار سرمایه است و می‌توانستم با فروش آنها تجارت کنم اما نمی‌خواهم صنعت خانوادگی‌ام از بین برود.
این گلاف آبادانی ادامه داد: همه شهرها و کشورها برای صنعت‌های بومی ارزش قائل هستند به‌ویژه آنکه اگر این صنعت جاذبه گردشگری نیز داشته باشد.
استقبال اتباع خارجی
«علی معاوی» یکی دیگر از گلافان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خواندن آوازهای محلی هنگام ساخت لنج فضای زیبایی را برای رهگذران ایجاد کرده است.
وی عنوان کرد: چند سال پیش که بازار چینی‌های آبادان فعال بود و اتباع چینی زیادی در این شهر حضور داشتند، خانواده‌های چینی از این منطقه عبور می‌کردند.
این گلاف ادامه داد: این خانواده‌ها به لنج‌ها نزدیک می‌شدند و با ذوق فعالیت‌های ما را دنبال می‌کردند و عکس می‌گرفتند.
گردشگری آبی ظرفیتی بی‌بدیل
«مجید کنعانی» یکی از فعالان گردشگری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از آنجا که این صنعت می‌تواند در جذب گردشگر سهیم باشد از اهمیت خاصی برخوردار است.
وی با اشاره به اشتغال‌زایی لنج سازی در کنار جذابیت‌هایی که دارد، افزود: صنایع دریایی و تولید لنج می‌تواند در زمینه اشتغال نیز رقم بالایی را به خود اختصاص دهند.
این فعال گردشگری عنوان کرد: مردم این منطقه به عشق نگهداری صنعت اجداد خود مانده‌اند چون این صنعت ظرفیت اقتصادی و گردشگری دارند و ازاین‌رو باید راهکارهای مناسبی را برای آنها اتخاذ شود.
کنعانی تصریح کرد: مسئولان مرتبط با حوزه گردشگری باید با شناسایی این ظرفیت‌ها و پیگیری برای توسعه اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.
وی با اشاره اینکه مسئولان سایر نقاط کشور باید به ظرفیت صنعت لنج‌سازی توجه کنند، تأکید کرد: در آذرماه سال ۱۳۹۰ دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی با لنج در خلیج‌فارس در فهرست میراث ناملموس یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) ثبت شد.
ضرورت ایجاد سایت مجزا
احیای آداب و رسوم محلی و نمادهای فرهنگی مناطق مختلف یک ضرورت است به‌ویژه آنکه اگر این امر تأمین‌کننده معیشت و اقتصاد باشد.
سعادت و سلامت جامعه در گروی حفظ ارزش‌ها و احیا سنت‌های بومی و محلی است زیرا امروزه برخی از سنت‌های قدیمی و بومی به فراموشی سپرده شده است.
بسیاری از آئین‌ها این روزها کمرنگ شده که پاسداری از آنها امری مهم است، همچنین بعضی از روش‌ها برای حفظ و معرفی سنت‌های محلی و فرهنگی بسیار تأثیرگذار هستند.
کشورهای عربی و آفریقایی را می‌توان بزرگ‌ترین متقاضیان لنج‌های ایرانی دانست که بنا به استحکام و مقاومت در برابر تندبادهای دریایی و طوفان‌های اقیانوسی به این سازه چوبی گرایش پیدا کرده‌اند.
صنعت لنج‌سازی علاوه بر اینکه می‌تواند در موضوع اشتغال‌زایی و پویاتر شدن منطقه کمک شایانی کند در موضوع گردشگری نیز نقش بسیار کلیدی دارد.
در این راستا می‌توان سایت لنج‌سازی را به‌گونه‌ای جانمایی کرد که گردشگران از نزدیک با مراحل ساخت شناورهای بومی آشنا شوند.