خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ ساناز باقری راد: دیگر نه از آن سور و سات و های گذشته عروسی‌ها خبری هست و نه از هفت شب و هفت روز جشن و پای کوبی برای شروع زندگی دو جوان.
تقریباً دو سالیست که به لطف ورود مهمان ناخوانده ای به نام کرونا، دیگر کم‌تر صدای بوق ماشین عروس‌ها در شهر شنیده می‌شود و مدت هاست که دل همه مردم برای یک جشن عروسی مفصل تنگ شده است.
اما قطعاً این تنها ظاهر ماجراست و کرونا علیرغم غم و غصه‌هایی که برایمان به یادگار گذاشته، موهبت‌هایی نیز داشته است.
شاید تصور کنیم که این مهمان خانه خراب کن بساط عقد و عروسی و رفتن به خانه بخت را کم کرده اما این همه ماجرا نیست و از قضا از زمان شیوع این ویروس، آمار عروس و دامادهایی که پای به زندگی مشترک گذاشته‌اند، بیشتر هم شده است.
همه گیری کرونا با کشیدن خط قرمز بر روی برگزاری تجمعات و مجالس، گویا از هزینه‌های ازدواج ازجمله برگزاری مجلس‌های پرهزینه عروسی و برخی رسم و رسوم‌های دست و پاگیر کاسته و همین امر جوانان بیشتری را ترغیب به ازدواج کرده است.
وقتی زور هزینه‌ها به رغبت جوانان به ازدواج می‌چربد
آمارها نشان می‌دهد که در سال گذشته شاهد افزایش آمار ازدواج آن هم پس از ۲۵ سال بودیم. اتفاقی که برای همه کارشناسان این حوزه عجیب بود اما حقایق زیادی را نشان داد.
حقایقی که از تمایل جوانان برای ازدواج و تشکیل خانواده خبر می‌دهد اما گویا در گذشته زور مسیر پر تلاطم رسیدن به خانه بخت بیشتر از رغبت جوانان بوده و برخی را در میانه مسیر منصرف و بی رغبت به ازدواج می کرده است.
این تلاطم‌ها نیز اغلب همان رسوم متعدد خانواده‌های ایرانی برای ازدواج ازجمله برگزاری مراسم‌های گوناگون، تاکید خانواده‌ها بر رد و بدل هدایای مختلف میان خانواده‌ها آن هم به بهانه آداب، برگزاری مراسم‌های سنگین و مجلل عروسی، سخت گیری خانواده در روند ازدواج جوانان و غیره است.
این در حالی است که شیوع کرونا نشان داد که می‌توان از این مسائل چشم پوشی کرد و زندگی مشترک را آسان‌تر و شیرین‌تر آغاز کرد.
محمد مهدی تندگویان معاون امور جوانان نیز در نشست خبری روز زن در زمستان ۹۹ از افزایش آمار ازدواج خبر و داد و گفت: هر ساله آمار ازدواج در کشور منفی بوده اما امسال در ۹ ماه سال جاری، ۵ درصد رشد ثبت ازدواج و ۳ درصد کاهش ثبت طلاق را داشتیم و پس از ۲۵ سال شاهد افزایش نرخ ازدواج بودیم.
وی خاطرنشان کرد: حذف رسوم به دلیل شیوع کرونا و کاهش رسم و رسوم یکی از دلایل مهم افزایش ازدواج است. البته تا رسیدن به ثبت آمار دقیق در کشور فاصله داریم. علیرغم اینکه احتمال افزایش نزاع‌های خانگی به دلیل شیوع کرونا را داشتیم اما شاهد کاهش طلاق بودیم.
آمارها و حکایت افزایش ازدواج در بهار ۱۴۰۰
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تعداد ازدواج‌های ثبت شده در کل کشور در بهار ۱۴۰۰ نسبت به دوره زمانی سال قبل، ۲/۲۵ درصد افزایش داشته است. همچنین در تمامی استان‌ها شاهد افزایش ازدواج نسبت به دوره زمانی سال قبل یعنی بهار سال ۹۹ هستیم.
در این میان استان‌های سیستان و بلوچستان (۳۹.۱ درصد)، هرمزگان (۳۷.۹ درصد)، گلستان (۳۷.۷ درصد)، یزد (۳۶.۱ درصد) و قم (۳۵.۹ درصد)، به ترتیب استان‌هایی هستند که آمار ازدواج آنها با افزایش کمتری مواجه بوده است.
این در حالی است که استان‌های ایلام (۷.۷ درصد)، کرمانشاه (۱۰.۸ درصد)، سمنان (۱۲.۳ درصد)، چهارمحال و بختیاری (۱۲.۷ درصد) و خراسان شمالی (۱۳.۰ درصد)، به ترتیب استان‌هایی هستند که نسبت به بقیه، آمار ازدواج آنها در پایین‌ترین حد میزان موجود نسبت به آمار کل کشور بوده است.
تغییرات سنی مردان و زنان برای طلاق
در بهار ۱۴۰۰ زنان به طور متوسط در سن ۳۲.۲ سال طلاق را تجربه کردند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰.۵ سال کاهش داشته است.
میانگین سن مردان در زمان طلاق در بهار ۱۴۰۰ برابر با ۳۷.۹ سال بوده است. این رقم نسبت به بهار سال گذشته ۰.۵ افزایش داشته است. به این ترتیب می‌توان گفت در مقایسه با بهار ۱۳۹۹، مردان به طور متوسط ۰.۵ سال دیرتر و زنان به طور میانگین ۰.۵ سال زودتر طلاق را تجربه کردند.
در مقایسه استانی بین بهار ۱۳۹۹ و بهار ۱۴۰۰ نیز استان تهران بیشینه میانگین سن در زمان ازدواج، ازدواج بار اول و طلاق را داشته است. مردم این استان به طور میانگین دو سال دیرتر از مردان و زنان سایر استان‌ها ازدواج، و طلاق را تجربه کرده‌اند.
دلایل افزایش رغبت به ازدواج در ایام کرونا چیست!
در همین خصوص مجید ابهری جامعه‌شناس و رفتارشناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص افزایش آمار ازدواج در ایام شیوع کرونا اظهار داشت: گسترش کرونا همراه خود عوارض و آسیب‌هایی را به جامعه وارد کرد که قطع روابط عاطفی و رفت‌وآمدهای خانوادگی، یکی از اصلی‌ترین این عوارض است. در میان این همه خبر ناخوشایند، خبر شیرین افزایش آمار ازدواج در نیمه اول سال جاری موجب آرامش روحی و روانی جامعه می‌شود.
وی ادامه داد: نکته مهمی که در این افزایش آمار وجود دارد، این است که باید از جنبه رفتاری به آن نگاه و بررسی کرد که چرا با وجود این بیماری خطرناک، شاهد افزایش آمار ازدواج هستیم؟
ابهری افزود: اولین و اصلی‌ترین دلیل رشد ازدواج‌ها در کشور، قطع هزینه‌ها و مهمانی‌های آن‌چنانی است که برای داماد و هر دو خانواده در برخی موارد غیرقابل تحمل بوده است.
این جامعه‌شناس عنوان کرد: حال که برگزاری جشن‌ها و مهمانی‌ها متوقف شده، فرصت مناسبی برای تشکیل خانواده به وجود آمده، در نتیجه بسیاری از جوانان از این فرصت استفاده کرده و تمایل دارند که با تشریفات ساده‌تر تشکیل خانواده دهند.
وی اظهار داشت: از این آمار نتیجه می‌گیریم که آسان‌سازی ازدواج باعث رشد و افزایش آمار آن می‌شود بنابراین ای‌کاش نحوه برگزاری مراسم عروسی به همین شکل و به صورت خلاصه و ساده ادامه یابد تا شاهد عبور سن ازدواج جوانان به دلیل مشکلات مالی و ترس از تجملات نباشیم.
ابهری بیان کرد: متأسفانه در سال‌های گذشته سختگیری خانواده‌ها و هزینه‌تراشی‌های بی‌مورد، موجب خودداری بسیاری از دختران و پسران جوان از ازدواج شده، در نتیجه شاهد افزایش جوانان مجرد و عبور آنها از سن ازدواج خواهیم بود.
ازدواج‌های عجولانه و کاهش سن طلاق در زنان
ابهری در خصوص کاهش سن طلاق در زنان و افزایش سن طلاق در مردان نیز عنوان کرد: کاهش سن طلاق در دختران و افزایش این سن در آقایان به این دلیل است که هم‌گزینی و تلاش برای ازدواج در برخی از جوانان به صورت عجولانه بوده و جوانان بدون توجه به برخی عوامل ضروری از جمله یکسان بودن شرایط و تناسب اخلاقی، اقدام به ازدواج می‌کنند.
این رفتارشناس اجتماعی تصریح کرد: عوامل دیگری نیز در طلاق‌های زودهنگام در دختران دخیل هستند که ترس از مجرد ماندن و دادن پاسخ مثبت به اولین خواستگار، منجر به ازدواج‌های نامناسب و سپس طلاق در چند سال آینده بعد از ازدواج می‌شود درحالی‌که این قبول ازدواج صرفاً بر اساس مسائل ظاهری بوده و منطق استواری به عنوان پشتوانه ندارد.
وی با تشریح علت افزایش سن مردان در طلاق نیز اظهار داشت: با توجه به شرایط کنونی جامعه، سن ازدواج در مردان افزایش یافته و تصمیم ازدواج از سوی آنها به اتمام تحصیل، سربازی و کاریابی موکول می‌شود که هر کدام از این مراحل مدتی حدود سه الی چهار سال ازدواج را به تعویق می‌اندازد.
ابهری بیان کرد: از سوی دیگر گرانی مسکن و مشکلات اقتصادی باعث افزایش سن مردان در ازدواج و بالا رفتن سن آنها در طلاق شده است.
وقتی دختران و پسران دیرتر تن به ازدواج می‌دهند
علاوه بر تعداد ازدواج و طلاق‌های رخ داده و ثبت شده در بهار ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، توجه به توزیع سنی مردان و زنانی که ازدواج و طلاق را تجربه می‌کنند در این بازه زمانی می‌تواند گویای مطالب جالبی باشد.
به طوری که در بهار ۱۴۰۰، میانگین سن ازدواج مردان برابر با ۲۹.۷ سال بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰.۲ سال افزایش داشته است. میانگین سن ازدواج زنان نیز در بهار ۱۴۰۰ برابر با ۲۴.۷ سال بوده است و با ۰.۱ سال تغییر نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ افزایش داشته است.
البته میانگین سن ازدواج مردان و زنان در بهار ۱۴۰۰ به ترتیب برابر با ۲۷.۶ و ۲۳.۲ سال بوده است که نسبت به بهار سال ۱۳۹۹ تغییر چشمگیری نداشته است.
به‌طورکلی شرایط فعلی جامعه و وضعیت اقتصادی امکان ازدواج را برای جوانان سخت‌تر از گذشته کرده است. این در حالی است که حدود ۱۳ میلیون جوان در سن ازدواج در کشور وجود دارند و تحلیل آمارهای ازدواج در ایام کرونا نیز حاکی از تمایل افراد در سن ازدواج به تشکیل خانواده بوده اما مسائل اقتصادی یکی از موانع مهم ازدواج محسوب می شده است.
بنابراین شیوع کرونا این پیام را به همراه دارد که می‌توان با کاهش هزینه‌ها و مراسم‌های خلاصه نیز ازدواج کرد و از بروز آسیب‌های فراوان فردی و اجتماعی پیشگیری کرد.