خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ همزمان با هفته ناجا سردار محمدحسین حمیدی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ از خبرگزاری مهر بازدید کرد، او ضمن بازدید از این رسانه با خبرنگاران به گفت و گو پرداخت که در ادامه می‌توانید مشروح این مصاحبه را بخوانید:
با ورود کرونا خیلی از معادلات به هم ریخت و در حوزه ترافیک هم تغییر رفتار داشتیم، شما به عنوان رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران چه راه حلی برای کاهش و یا رفع ترافیک در شرایط کرونایی داشته و یا دارید؟
ترافیک تهران مثل کرونا نیست که با واکسن و ماسک زدن بتوان آن را جمع کرد بلکه درد مزمنی است که سال‌های سال از آن گذشته و یک نسخه از آن وجود دارد و می‌توان آن را برنامه درست کرد و می‌توان با برنامه شهر را پاک‌تر، ایمن‌تر و ترافیک را منظم‌تر و حمل و نقل عمومی را سِیوتر (Save) و مفیدتر کرد، برنامه برای رفع این مشکل وجود دارد و چیز خارق‌العاده‌ای نیست ولی نیازمند اراده، هماهنگی بین‌بخشی و استفاده از نظرات کارشناسان مختلف است.
کرونا شرایط ترافیکی را به هم ریخت، رفتارهای مردم در دوره‌ای که اعمال محدودیت وجود داشت، به گونه‌ای بوده و الان که محدودیت‌ها رفته‌رفته برداشته می‌شود، رفتارها تغییر پیدا می‌کند. بسیاری از مشاغل تعطیل بودند ولی الان کم‌کم بازگشایی صورت می‌گیرد. این یک بُعد مسئله است و مردمی که تا به حال در خانه قرنطینه را رعایت می‌کردند، مدارس و مراکز آموزشی که بسته بودند و الان رفته رفته در حال بازگشایی است، چنین مسائلی باعث ایجاد تقاضای سفر می‌شود. در حال حاضر در تهران دو وضعیت وجود دارد؛ یک وضعیت صبح‌ها است که چون هنوز مراکز آموزشی باز نشده، ترافیک روانتر و مناسب‌تر است اما بعدازظهرها ترافیک را به قبل از کرونا برگردانده‌ایم یعنی پیش از این نمودارهای ما همین وضعیت را نشان می‌دهد و ما به دو سال پیش برگشته‌ایم.
دلیل چنین اقدامی اول آن است که از ساعت ۱۶ بعدازظهر به بعد طرح ترافیک وجود ندارد که این مسئله تقاضای سفر ایجاد می‌کند و دوم آنکه بازگشایی کسبه و مردم که نیازمند رفت و آمد، خرید و انجام کارهایشان هستند، تقاضای سفر را دامن زده است. سوم آنکه محدودیت ترددهای شبانه که از ساعت ۲۲ شب شروع می‌شود باعث می‌شود افرادی که مجوز ندارند کارهایشان را به گونه‌ای انجام دهند که قبل از این ساعت به منزل خود برسند.
این مسائل قبل از دو سال پیش و کرونا بود چرا که قبل از کرونا محدودیتی وجود نداشت و مردم می‌توانستند به مرور به منزل خود بازگردند اما پس از آنکه ممنوعیت‌های شبانه گذاشته شد، باعث شد کسی که ساعت ۱۶ و ۱۷ بعدازظهر از سرکار تعطیل می‌شود، به گونه‌ای تنظیم کند که ساعت ۲۰ تا ۲۱ به منزل خود بازگردد. این مسئله مقداری ترافیک تهران را در مقوله شبانگاهی «پِرس» و «فریز» می‌کند و در جاهایی حجم ترافیک را بالا می‌برد.
پس از آنکه بحث سرایت کرونا به نتیجه رسید و توانستند جلوی آن را بگیرند و مهار شد، طبعاً محدودیت‌های شبانه برداشته خواهد شد این مسئله می‌تواند به فشار ترافیکی که وجود دارد، کمک کند
ما در حال گذار هستیم چرا که کسبه، مشاغل و نیازمندی‌های مردم را نمی‌توان انکار کرد. ان‌شاءالله بحث واکسیناسیون، پیشگیری‌ها و کاهش سرایت این ویروس نتیجه‌بخش باشد که تا به حال اتفاق افتاده و امید می‌رود که با همراهی مردم تداوم یابد تا بازگشایی‌ها اتفاق بیفتد. ما حاضر هستیم ترافیک را ۲۴ ساعته تحمل کنیم ولی مردم آسیب نبینند، رفت‌وآمد داشته باشند و به زندگی عادی خود برسند اما پس از آنکه بحث سرایت کرونا به نتیجه رسید و توانستند جلوی آن را بگیرند و مهار شد، طبعاً محدودیت‌های شبانه برداشته خواهد شد این مسئله می‌تواند به فشار ترافیکی که وجود دارد، کمک کند.
در چنین شرایطی ما می‌توانیم طرح ترافیک را به قبل از کرونا برگردانیم چون مردم می‌توانند به صورت عادی زندگی کنند. در حال حاضر این شرایط به لحاظ تعداد تردد در سطح شهر نسبت به قبل از کرونا در بعدازظهرها یکنواخت و شبیه به هم شده است البته این مسئله در رابطه با صبح‌ها صدق نمی‌کند بلکه هنوز جا دارد و با بازگشایی‌ها شکل واقعی خود را نشان خواهد داد.
آیا محدودیت‌های شبانه به حجم ترافیک عصرگاهی دامن زده است؟
به عنوان تنها عامل، خیر، بلکه عوامل مختلفی دخیل هستند و مجموعه این عوامل در این مقوله تأثیرگذار خواهند بود.
چقدر از مبلغ جریمه‌ها به حساب ناجا واریز می‌شود؟
به طور کلی جریمه‌ها به حساب خزانه دولت می‌رود و در خزانه دولت، درآمدهای دولت محسوب می‌شود و از قِبَل آن، بخش زیادی از جریمه‌ها به شهر تزریق می‌شود که شهرداری‌ها باید در حوزه زیرساختی کار کنند و بخشی دیگر از مبلغ جریمه‌ها به جاده برمی‌گردد که برای تابلو، علائم و خط‌کشی‌ها از این بودجه استفاده شود که مطلع هستم در این زمینه در دوره‌های گذشته اتفاقی نیفتاده است.
در رابطه با پلیس هم به عنوان درآمدهای حاصل از جرایم، چیزی (جریمه‌ای) به پلیس داده نشده است. پلیس با هزینه‌های زیادی که در گذشته داشته و دارد، همین که بتواند خودش را اداره کند، کافی است، درحالی‌که ما در جریان هستیم که این مبالغ در چه جایی هزینه شده ولی این مبالغ به ما داده نمی‌شود.
طبق ماده ۲۳ رسیدگی به تخلفات رانندگی وجوه حاصل از جریمه‌های تخلفات رانندگی در سراسر کشور به حساب درآمد عمومی کشور نزد خزانه داری کل واریز می‌شود تا علاوه بر بودجه سالیانه به شهرداری‌ها و دهیاری‌های ذیربط، وزارت راه و شهرسازی و پلیس راهنمایی و رانندگی تخصیص داده شود.
۶۰ درصد از کل وجوه حاصله به وزارت راه و شهرسازی، ۱۵ درصد به نیروی انتظامی و ۲۰ درصد به صندوق تأمین خسارت‌های بدنی واریز می‌شود. البته ۵ درصد دیگر هم به نیروی انتظامی در راستای ارتقای فرهنگ رانندگی و رعایت مقررات آن داده می‌شود.
حتی سهم ناجا از جریمه‌های محدودیت‌های شبانه هم پرداخت نشده است؟
خیر هیچ فرقی نکرده است.
چه افرادی اجازه نوشتن جریمه را دارند؟ آیا سربازان هم چنین اجازه‌ای دارند؟
طبق ماده ۲ آئین‌نامه راهنمایی و رانندگی، کسانی که می‌توانند جریمه‌های رانندگی را اعمال کنند، مشخص است؛ افسران، کسانی که آموزش‌دیده هستند و سربازانی که دوره‌های مشخصی را گذرانده‌اند که طبق قانون این اختیار به آنها واگذار شده که اصطلاحاً به آنها «افسران ماده ۲» می‌گویند.
در تهران کمبود دوربین برای کنترل ترافیک شهر داریم؟
مادامی که تمامی تقاطع‌های تهران و شبکه معابر بخصوص حوزه‌های بزرگراهی مجهز به دوربین شود. یعنی تعداد دوربینهای موجود حداقل دو برابر شود چون بسیاری از بزرگراه‌ها و کمربندی‌ها نیازمند تجهیز سیستم‌ها و سامانه‌های جدید با کاربردهای بیشتر است چون یکسری از دوربین‌ها متعلق به نسل گذشته بوده و کاربرد مختصری داشته است و ما خواسته‌ای که داریم این است که دوربین باید چند کار انجام بدهد.
دیگر به روش سنتی شهری مثل شهر تهران را نمی‌شود مدیریت کرد و اگر ما بخواهیم حاشیه‌هایمان را به حداقل برسد، اگر بخواهیم که انضباط بیشتری حاکم باشد در سطح شهر باید از برخوردهای فیزیکی و فیس تو فیس پلیس با مردم فاصله بگیریم و برویم به سمت سامانه‌ها و سیستم‌ها که اینجا بیافتد و همه تکلیف خودشان بدانند.
باید تعداد دوربین‌ها و نوع نرم افزارها به گونه‌ای باشد که برای اجرای هر طرحی نرم افزار آن و برنامه اش را به سیستم بدهیم و سیستم از فردا صبحش اجرا کند نه اینکه لازم باشد مأمور همچنان در خیابان باشد. تعداد دوربین‌ها کافی نیست اما مساله دیگر نوع دوربین‌ها هست که برخی از آنها قدیمی شده و باید به روز شود.
جریمه‌ها به نظر شما بازدارنده هستند؟
در خیلی از حوزه‌ها پاسخگو نیست. به عنوان مثال می گویم در کشور ما مشروبات الکلی هم به لحاظ شرعی حرام است و هم به لحاظ قانونی ممنوع است. کشورهایی که دین رسمی شأن اسلام نیست مراتب مجازات صرف مشروبات الکلی یا به حالت مستی رانندگی کردن بالاست.
طوری که کسی جرأت نمی‌کند در حالت مستی پشت فرمان بنشیند. متأسفانه در قوانین ما بازدارندگی در این حوزه به شدت پایین است، به شدت ضعیف است و خیلی از مواقع مورد مضحکه قرار می‌گیرد. لذا با این نگاه باید بازنگری بشود. این اختیار به دولت داده شده که توسط مجلس. سه سال یک بار باید بازنگری بشود.
چرا رنگ چراغ‌های راهنمایی و رانندگی به یکباره تغییر می‌کند؟ این موضوع خود باعث تصادف و ایجاد ترافیک می‌شود
کاش از مرکز کنترل شهرداری هم دعوت می‌کردید بیایند اینجا چون سرور و نرم افزار و پیمانکار با آنها است و بیایند توضیح بدهند. آنچه که الان وجود دارد اینکه نرم افزار و هوشمندسازی که صورت گرفته برای چراغ‌ها در اختیار فرد نیست. سیستم بر اساس آن داده‌هایی که از کف خیابان می‌گیرد و تشخیصی که می‌دهد تنظیم می‌کند جریان ترافیک را.
یک جایی هم ما ببینیم که سیستم دارد اشتباه عمل می‌کند که خود پلیس ورود پیدا می‌کند و آنجا اصلاحات را انجام می‌دهد و یا در خیلی از جاها خودرو آتش نشانی می‌آید، یا آمبولانسی می‌آید و یا مسیر اسکورتی یا مقاماتی دارند می آیند که ما نیاز داریم آن مسیر را سبز بکنیم. در اینجا عامل ما می‌رود روی آن سیستم هوشمند عمل می‌کند و سیستم را به دست می‌گیرد به غیر از این موارد در شرایط عادی به صورت هوشمند طراحی شده است.
یعنی اصلاً تغییر رنگ چراغ‌ها دست پلیس نیست؟
بله، تغییر رنگ چراغ‌ها دست پلیس نیست. منطقی هم نیست، یکی از اشکالاتی که ما قبل از هوشمندسازی شهر تهران داشتیم همین مساله بود که مأمور راهور باید دستی و به صورت تجربی دوربین‌ها را تنظیم کند و بعضاً مشاهده می‌کردیم اخلال بسیاری در نظم شکل می‌گرفت چون فرد نمی‌توانست بر خیابان‌های دیگر رصد داشته باشد.