به گزارش خبرنگار مهر، مجید رضا حریری رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران روز چهارشنبه (۲۱ مهرماه) با حضور در نشستی با محوریت «اولویت های اقتصادی و تجاری دولت سیزدهم در نگاه به شرق» در خصوص مهم‌ترین ملاحظات فنی که باید در دیپلماسی اقتصادی آسیا محور و مشخصاً رویکرد نگاه به شرق موردتوجه دولت سیزدهم قرار بگیرد اظهار داشت: قبل از اینکه به این سوال جواب داده شود باید به این بپردازیم که آیا مفهوم واحدی از دیپلماسی اقتصادی در ذهن همه ما وجود دارد؟ هرکسی تعابیر متفاوتی از مفاهیمی که در کشور مطرح می‌شود دارد، وقتی که دوازده، سیزده سال پیش که بحث اقتصاد مقاومتی مطرح شد، هیچ‌کس جرأت نمی‌کرد بگوید آن را درک نکرده است و اگر کسی مخالف بود جرأت نمی‌کرد آن را ابراز کند و این در صورتی بود که مقام معظم رهبری بر تشکیل کرسی‌های آزاداندیشی تأکید داشتند.
وی افزود: دیپلماسی اقتصادی نیز از مدهایی است که در یک دهه اخیر مطرح شده، اما آیا اینکه هریک از ما منظور واحدی را در ذهن داریم؟
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین اظهار داشت: گفته می‌شود که باید سفرای ما اقتصاددان باشند، اما آیا سفیر چین در ایران به عنوان بزرگترین تاجر دنیا اقتصاددان است؟ گفته می‌شود تعداد رایزن‌های اقتصادی را زیاد کرد یا یک پله بالاتر رایزنی اقتصادی را به دست بخش خصوصی داد، بنده در تمام مطالعاتم از کشورهای موفق مانند ترکیه، مالزی و چین که در تجارت خارجی در چند دهه اخیر موفق بوده‌اند ندیده‌ام که رایزنی اقتصادی در اختیار بخش خصوصی باشد.
حریری با طرح این سوال که آیا تعریف دیپلماسی اقتصادی این است که تمام رفتار سیاسی‌مان به دنبال منفعت‌های اقتصادی باشد؟ گفت: باید برای این سوالات جواب پیدا شود، تا جواب‌ها پیدا نشود همین حرف‌هایی که طی این چند دهه گفته شده، تکرار می‌شود.
وی تصریح کرد: رسیدن به فهم واحد و آن را تبدیل کردن به الگوی سیاسی و اقتصادی کشور می‌تواند راه حل باشد و در این فهم واحد حتماً باید نظر تمام افرادی که ذینفع و اهل مطالعه و دارای سوابق اجرایی در بخش دولتی و خصوصی هستند گرفته شود.
حریری در ادامه گفت: نتیجه حکمرانی هر کشوری باید در انتها به رفاه ملت تبدیل شود، پس دیپلماسی اقتصادی یکی از ابزارهای مهم برای رفاه مردم است.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین با بیان اینکه نفوذ نظامی پیش رو گرفته شده، گفت: هم اولویت امنیتی منجر به منفعت اقتصادی و هم روابط تجاری می‌تواند باعث امنیت شود کما اینکه در طی سال‌های بعد از جنگ شرکت‌هایی مانند توتال و نستله سرمایه‌شان به‌طور گسترده در کشور درگیر بود که کسی نمی‌توانست به راحتی ما را تهدید و تحریم کند؛ ما خود اقتصادمان را به یک اقتصاد بومی محلی بسته تبدیل کردیم که این خط که دور خود پیچیده‌ایم راهنمای هرکسی است که بخواهد ما را محصور کند، اگر سرمایه جهانی با سرمایه ما درگیر بود، نمی‌توانستند به این راحتی ما را منزوی و دور ما دیوار بکشند.
وی با اشاره به شکل‌گیری سازمان سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف بیان داشت: در کشور ما نیز سه دهه است که این سازمان ایجاد شده، اما چه کاری کرده است، مجموع جذب سرمایه‌گذاری خارجی ما به طور متوسط سالی دو میلیارد دلار، اما خروج سرمایه سالی ده میلیارد دلار می‌باشد، لذا به اعتقاد بنده باید در ابتدا محلی ایجاد کنیم که متولی جلوگیری از خروج سرمایه باشد. تراز ما نشان می‌دهد که در مقابل حدود سی میلیارد دلار سرمایه خارجی که جذب کردیم تا سال ۹۸ حدود ۹۸ میلیارد دلار خروج سرمایه داشتیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین یادآور شد: تا سال ۹۲ سه برنامه توسعه استراتژیک صنعتی تدوین شده است، اما هیچ‌کدام اجرایی نشد، می‌توانیم راجع به تجارت خارجی هم استراتژی بنویسیم که، اما مطمئن باشید به سرنوشت برنامه توسعه صنعتی دچار می‌شود، برای اینکه ما یک سند توسعه استراتژی ملی نداریم و نمی‌دانیم اقتصاد ما قرار است به کجا برود.
حریری اظهار داشت: ما به عنوان کشوری که در چهار راه جهانی قرار گرفته‌ایم، مزیت اصلی ما موقعیت سرزمین ما است نه افراد تحصیل‌کرده یا نکرده کشور و نه نفتی که در زیرزمین و معادنی که روی خاک داریم، هیچیک از آن‌ها ماندگار، ثابت و پایدار نیستند، اما منطقه جغرافیایی ما همیشه وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه شهرهای بزرگ دنیا در کنار آب‌های آزاد قرار دارند، اظهار داشت: ما چند هزار کیلومتر سرزمین در کنار آب‌های آزاد داریم اما این سرزمین‌ها جز مناطق محروم کشور هستند و این در حالی است که مقام معظم رهبری دوازده، سیزده سال است که بارها تاکید کرده اند که سواحل مکران را دریابید.
حریری یادآور شد: در طول تاریخ بزرگترین شهرها و پایتخت‌های ما در خشکی محصور بوده و ما همواره خود را در پشت کوه‌ها پنهان کرده ایم و می‌ترسیم در کنار مرز زندگی کنیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین با بیان اینکه مزیت ما از آبادان تا چابهار است، اظهار داشت: این در حالی است که ۹۵ درصد این مناطق مسکونی نیست و اگر مسکونی باشد، جز مناطقی است که برای آن یارانه در نظر می‌گیریم، در صورتی که ما باید کشور را از کنار آب‌های آزاد اداره کنیم.
وی اظهار داشت: در طول تاریخ هرکسی که قصد لشکرکشی داشته از کشور ما عبور کرده است اما ما به این مزیت توجه نکردیم که سر چهارراه غرب و شرق قرار داریم که می‌توانیم از این قابلیت استفاده بهینه کنیم.
حریری تاکید کرد: از آنجا که برای توسعه اقتصادی استراتژی نداریم، بنابراین دیپلماسی اقتصادی هم نمی‌توانیم داشته باشیم برای اینکه اصلاً نمی‌دانیم قرار است راهبرد ما چه باشد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین بیان کرد: به اعتقاد بنده نگاه به شرق یا غرب واژه‌هایی مربوط به قرن بیست و دوران جنگ سرد است، ما باید به منافع خود نگاه کنیم، اردوگاه سیاسی شرق و غرب تغییر کرده؛ اقتصاد دنیا از سال ۲۰۳۰ به بعد یعنی کمتر از ۱۰ سال دیگر اقتصاد آسیایی است فارغ از اینکه آن نظام آسیایی شرقی می‌اندیشد مثل چین یا غربی می‌اندیشد مانند هند.
وی خاطر نشان کرد: پیش بینی می‌شود که آمریکا، هند و چین جز سه اقتصاد بزرگ دنیا در سال ۲۰۳۰ هستند و بر این موضوع اجماع وجود دارد، ما که در چشم انداز میان مدت مان در روابط با آمریکا دارای یک رابطه برابر سیاسی و اقتصادی نیستیم بنابراین مجبوریم که به دلیل مزیت‌های اقتصادی، نه به هیچ دلیل سیاسی دیگری با هند و چین روابط تجاری و اقتصادی داشته باشیم، در پی قرارداد جامع راهبردی ایران و چین گفته می‌شود که جزایر ایرانی به چینی‌ها فروخته شد و این در حالی است که ما یک پنجم عربستان و یک سوم امارات با چین کار می‌کنیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین تصریح کرد: نوع اقتصاد ما که اقتصادی مبتنی بر ارسال انرژی و مواد خام و دریافت تکنولوژی و ماشین آلات است، ما و چین را مکمل هم می‌کند؛ ما با روسیه از نظر سیاسی رابطه قوی‌تری نسبت به چین داریم اما با روسیه در دنیا رقیب هستیم.
وی افزود: در طول این چهل سال رابطه سیاسی مان با چین روز به روز عمیق‌تر و رابطه اقتصادی نیز از زمانی که آقای هاشمی دولت را شروع کردند کمتر از ۱.۶ میلیارد دلار بود که رکورد ۵۱.۸ میلیارد دلار را در سال ۲۰۱۴ زدیم.
حریری اظهار داشت: چین برای هریک دلاری که با هرجای دنیا مبادله می‌کند برنامه دارد و براساس برنامه پیش می‌رود اما ما در طول این چهار دهه هر کجا که با غرب به مشکل خورده ایم به سراغ چینی‌ها رفته ایم، ما همواره چینی‌ها را جایگزین کردیم، برای هیچیک از روابط با چین استراتژی و برنامه نداشته ایم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و چین خاطرنشان کرد: رابطه با چین و آسیا آینده اقتصاد و تجارت دنیا است و ما هیچ گریز و گزیری نداریم جز اینکه از امروز با برنامه و با استراتژی رابطه مان را با آسیا تعریف و بازتعریف کنیم.