خبرگزاری مهر-گروه دین و آئین–عصمت علی آبادی: دین اسلام حفظ وحدت امت اسلامی را از اساسی‌ترین مسائل جامعه می‌داند و منادیان وحدت را تشویق و افرادی که باعث افتراق و جدایی مردم و ملت‌ها می‌شوند را مورد نکوهش قرار داده است.روی این جهت مسئله وحدت و تفرقه از ابعاد گوناگونی مورد بحث و پژوهش نخبگان و صاحب نظران جهان اسلام قرار گرفته است. بدون تردید اگر یک میلیارد و پانصد میلیون مسلمان با همدیگر اتحاد داشته باشند، هیچ دولت مستکبری نمی‌تواند بر علیه آنها یک‌تازی کند. اگر وحدت در جامعه اسلامی وجود داشته باشد پیشرفت خواهند داشت و می‌توانند در عرصه بین المللی نقش آفرینی کنند.
در خصوص اهمیت وحدت امت اسلامی به لحاظ عقیدتی و سیاسی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی تسخیری استاد حوزه و دانشگاه و مسئول بین المللی دانشگاه ادیان و مذاهب به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:
*در اسلام وحدت مسلمانان تا چه میزان اهمیت دارد؟
وحدت به عنوان یک ضرورت بدیهی در اسلام است که هیچ دو مسلمانی درباره آن اختلاف نظر ندارد، صریح قرآن است که مسلمانان باید به ریسمان الهی چنگ بزنند و از تفرقه پرهیز کنند؛ چراکه تفرقه عامل تسلط دشمن بر مسلمانان شده و آنها را شکست خواهد داد؛ در این صورت منابع انسانی و طبیعی آنان مصادره می‌شود، پس وحدت یک امر ضروری و غیر قابل انکار است. برخی در تفسیر وحدت ممکن است اختلاف نظر داشته باشند اینکه بر چه محوری باشد، با چه کسانی و تا چه زمانی وحدت داشته باشیم بحث‌هایی است که می‌شود به آن پرداخت.
*ارکان و عناصر وحدت سیاسی و عقیدتی در اسلام بر چه اصولی قرار دارد؟
ما بر اساس یک اصولی قائل بر وحدت هستیم. ما به عنوان مسلمان در جامعه و کشورهای اسلامی بر یک خدا، پیامبر، کتاب، قبله و هدف اعتقاد داریم همان هدفی که تمام انبیا و پیامبران الهی در پی آن بودند. همه انبیا بر این باور بودند که پرستش خداوند و دوری از طاغوت و ایستادگی در برابر ظالمان داشته باشند. شعار اسلام نیز بر همین مبنا قرار دارد. ما به عنوان امت اسلامی اگر قبول داریم که امت اسلامی هستیم باید این اصل را بپذیریم که هدف و استراتژی ما یکی است ساختارهایی که باید انتخاب هم یکی است، شاید سلیقه‌ها، اندیشه‌ها و راهکارهای ما مسلمانان متفاوت باشد اما همه در یک مسیر حرکت می‌کنیم؛ لذا جامعه اسلامی که منظومه واحد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی و سیاسی نداشته باشد فشل است.
باید واقعیت‌ها را دید، ما مسلمانان به عنوان امت اسلامی بالای یک و نیم میلیارد جمعیت داریم، بیشترین ثروت دنیا در اختیار ما است، اما مغزهای متفکر ما در کشورهای خود مورد ظلم واقع می‌شوند یا قدرت‌های بزرگ کسانی بر جامعه اسلامی مسلط کردند که مغزهای متفکر فرار کرده و در خدمت کشورهای مستکبر باشند. نظام سلطه ثروت مادی و انسانی ما را غارت می‌کند، نفت، منابع طبیعی و معادن ما را غارت می‌کند و برخی کشورهای اسلامی درگیر قدرت حاکمانی هستند که یا مستقیم تحت امر نظام سلطه هستند یا حداقل از قدرت‌های بزرگ واهمه دارند و گوش به فرمان آنها هستند.
*مسلمانان برای وحدت تا چه سطحی در مسائل سیاسی و عقیدتی باید وحدت داشته باشند؟
ما باید با تمام توان در مسیر وحدت قرار بگیریم، برخی فکر می‌کنند اگر ما وحدت داشته باشیم ممکن است یک مذهب یا قدرت بر مذهب یا قدرت دیگر چیره شود در حالی که طرح چنین سخنانی توهم است. در وحدت اینگونه نیست که همه باورهای ما را داشته بپذیرند چراکه هر کس اعتقاد و باوری دارد.
*پس می‌شود گفت مسلمانان در کنار باورها و اعتقادات مختلف می‌توانند وحدت داشته باشند؟
بله قطعاً؛ اگر ما به عنوان شیعه جعفری قائل به وحدت هستم به این معنا نیست که بخواهیم همه اعتقادات و باورهای ما را بپذیرند بلکه همه مذاهب و عقاید می‌توانند در کنار داشتن اصول و باورهای خود وحدت داشته باشند، ما در بین مذاهب اسلامی بیش از ۹۰ درصد مشترکات داریم، ما در مسائل اخلاقی، معاملات، مسائل عبادی و بسیاری مسائل دیگر تا ۹۰ درصد متفق هستیم اختلافات شاید کمتر از ۵ تا ۱۰ درصد باشد؛ لذا انسان عاقل، فرهیخته و آینده‌نگر به خاطر اختلاف ۵ درصدی از توافقات ۹۰ درصدی به راحتی عبور نمی‌کند.
امروز در غرب شاهدیم که مردم از کشتارها و جنگ‌های مختلف طی ۸۰۰ سال گذشته خسته شدند و تمایل به وحدت با یکدیگر دارند بر همین اساس سعی کنند تا جایی که می‌توانند یکدیگر را باور و نسبت به دیدگاه مخالف احترام داشته باشند. در غرب مسیحیت بالای ۷۰۰ کلیسا و مذهب دارد. ارتودوکس، پروتستان، کاتولیک و مذاهب دیگر شاخه‌هایی از مذاهب مختلف مسیحیت هستند، غربی‌ها پس از جنگ‌های فراوان به این نتیجه رسیدند که اختلافات اعتقادی و مذهبی را نمی‌توان با اجبار تغییر داد.
در ادیان و مذاهب مختلف هدف خدا است، هدف اسلام نیز عدالت، مبارزه با طاغوت، تأمین امنیت، صلح و سلامتی برای انسان‌ها است. اگر ما بتوانیم این مسائل اسلام را طبق مکتب اهل‌بیت (ع) ارائه بدهیم موفق خواهیم شد چراکه مکتب اهل بیت (ع) درۤفشان و جواهرنشان است، وقتی شما داشته‌ای اینچنین را به جهان بشریت ارائه بدهید لازم نیست از دیگران سخن بگویید از خود سخن بگویید. ائمه (ع) بسیار توصیه کردند که شما شیعیان به عنوان پیروان ما در عمل، کردار و گفتار جوهره ما را به دنیا نشان بدهید و زینت بخش ما باشید. اگر ما به این توصیه عمل کنیم بسیاری از مردم دنیا پیرو اهل‌بیت (ع) می‌شوند.
امروز یکی از بلاهای بزرگی که غرب بر سر جهان اسلام آورد این بود که عناصری همچون تکفیری‌ها یا داعش را به عنوان مدافع اسلام در ویترین قرار داده است در حالی که بدترین عناصر ضد اسلام هستند و به هیچ وجه بویی از اسلام نبردند. اسلام دین رحمت، مهربانی و امنیت است که از حق دفاع می‌کند و جهاد وسیله‌ای برای دفاع از حقوق حقه مردم است.
*در مسائل سیاسی و عقیدتی وحدت برای مسلمانان چه آثار و برکاتی می‌تواند و اگر نباشد چه خسارت‌های بزرگی برای آنها دارد؟
امروز برخی کشورهای اسلامی از آب خوردن تا بالاترین وسایل تکنولوژی جهان را از بیرون وارد می‌کنند در قبال آن پول هنگفتی را هم پرداخت می‌کنند و به این ترتیب حقوق مردم را در دهان قدرت‌های غربی می‌ریزند، بسیاری از این کشورها به این فکر نمی‌کنند که نظام سیاسی برخواسته از قدرت مردم روی کار بیاید و کشورهای منطقه برای پیشرفت خود با یکدیگر همکاری اقتصادی و سیاسی داشته باشند متأسفانه همکاری‌های اقتصادی منطقه زیر ۵ درصد است بالای ۹۰ درصد همکاری آنها با غرب یا دولت آمریکا است. در قدرت نظامی معمولاً قدرت‌های نظامی کشورهای منطقه بر گرفته و خریداری شده از آمریکا و قدرت‌های دیگر است.
مسلمانان باید در پی وحدت، هماهنگی، همبستگی، همکاری و طرح‌های مشترک در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی باشند که رشد و پیشرفت داشته باشند
در زمینه امنیت بسیاری از سازمان‌های امنیتی موجود در کشورهای منطقه تعلیم داده شده نیروهای تروریستی غرب و آمریکا هستند پس طبیعی است که امنیت یک کشور اسلامی را در نظر نمی‌گیرند و بیشتر به فکر امنیت قدرت‌های خود هستند، افزون بر آن عاملی برای ایجاد تفرقه بین مسلمانان هستند. آنها معتقدند هر جامعه در امنیت، سلامت و صلح به سر ببرد به طور قطع آن جامعه خوب فکر می‌کند وقتی خوب فکر کند به دنبال مصالح، قدرت، سیادت و استقلال خود خواهد بود.
بسیاری از کشورهای منطقه ما با هم متفق نیستند، بین برخی از آنها اختلاف شدیدی وجود دارد، در منطقه ما دو کشور مجاور وجود ندارد که با هم اختلافات مرزی نداشته باشند همین کشورها اختلافات مذهبی هم دارد، وقتی اختلافات مذهبی جغرافیایی مطرح شود در پی آن دشمنان اختلافات قومی و زبانی را مطرح می‌کنند. انسان و جامعه عاقل و فرهیخته اختلافات را کنار می‌نهد چراکه می‌داند که دشمن از این اختلافات به ضرر آنها سوء‌استفاده می‌کند.
*وظیفه ما در مساله وحدت اسلامی به عنوان نظامی که مبتنی بر قوانین اسلامی بنا گذاشته شده است چیست؟
مسلمانان باید در پی وحدت، هماهنگی، همبستگی، همکاری و طرح‌های مشترک در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی باشند که رشد و پیشرفت داشته باشند. تا زمانی که ما مسلمانان به وحدت دست پیدا نکنیم همواره ضعیف باقی خواهیم ماند. جمهوری اسلامی طی ۴ دهه پس از انقلاب در مسیر وحدت امت اسلامی گام‌های بسیار بلندی را برداشته است اگرچه ناوگان تبلیغاتی دشمن سعی می‌کند مسیر را منحرف کند که مسلمانان صهیونیست‌ها و غرب را دشمن فرض نکنند و ایران به عنوان محور مقاومت را به عنوان دشمن معرفی می‌کند اما با مقاومت و ایستادگی طی چهار یا پنج دهه آینده تمام روش‌های قدیمی عرضه شده در صحنه معاصر از بین خواهد رفت و جامعه اسلامی به آن قدرت واحد خواهند رسید. البته اصل بهره‌گیری دشمن از جهل جامعه را نباید فراموش کرد که برخی دوستداران مذهب و عقاید خود فکر می‌کنند که این وحدت ممکن است به ضرر آنها باشد در حالی که به هیچ وجه اینگونه نیست، قرآن کریم می‌فرماید برخی فکر می‌کنند اگر در مسیر وحدت و تقریب قرار بگیرند ممکن است ضرر کنند در حالی که اینگونه نیست.
آنچه که جامعه و مردم عزیز کشورمان به عنوان پیروان مکتب اهل بیت (ع) باید بدانند این است که اگر ما بخواهیم رهبری جامعه جهانی را داشته باشیم باید زبان سخن گفتن با جامعه جهانی را یاد بگیریم، باید به فکر مصالح جامعه جهانی باشیم، ما شیعیان در جهان اسلام و جامعه جهانی یک اقلیت هستیم اگر بخواهیم راهبری و رهبری کنیم باید به روش امام صادق (ع) سخن بگوییم. امام جعفر صادق (ع) بالای ۹۰ درصد حاضرین در محضر درس ایشان از مکتب اهل بیت (ع) نبودند بلکه از ادیان و مذاهب مختلف حتی برخی انسان‌های بی دین بودند ببینید امام چگونه سخن می‌گفتند و برخورد می‌کردند که دل‌های آنها را هم جذب خود کرده بود. امیدواریم که ما مسلمانان با عقلانیت، همدلی و همیاری بین خود الگوی خوبی برای جامعه بشریت و جذب آنها باشیم.