خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: برخورداری گلستان از پتانسیل‌های متعدد در حوزه خدمات و همچنین وجود ظرفیت‌های بزرگ گردشگری در کنار واقع شدن در مسیر ترانزیتی غرب به شرق کشور و دسترسی مرزی به کشورهای مشترک المنافع، این استان شمالی را به یکی از مناطق مهم کشور تبدیل کرده است.
همه این ویژگی‌ها سبب شده تا توسعه راه‌ها و مسیرهای تجاری و گردشگری به عنوان یک شرط مهم در تحقق توسعه مد نظر مسئولان و کارشناسان قرار گیرد.
بیش از ۱۰ سال است مدیران اجرایی کشور با در نظر گرفتن این پتانسیل‌ها طرح راه اندازی مسیر ریلی گرگان- مشهد را در یکی از سفرهای استانی به گرگان مطرح کردند تا با کامل شدن مسیر ریلی شمال- مشهد زمینه توسعه فعالیت‌های گردشگری و افزایش تبادلات کالا از مسیر ریلی فراهم شود.
ساخت این مسیر ریلی از سال ۱۳۸۹ آغاز ولی با وجود کلنگ زنی چندباره به دلایل مختلف متوقف شد.
براساس برآورد مدیران پروژه این مسیر ظرفیت حمل بار تا ۱.۶ میلیون تن و ظرفیت جابجایی سالانه تا چهار میلیون مسافر را دارد.
ایمن بودن مسیر ریلی، کم هزینه بودن جابجایی نسبت به مسیرهای هوایی و جاده‌ای و انتقال آسان کالا از جمله مزیت‌های این دالان تجاری بوده که لازم است، متولیان، اجرای آن را پیگیری کنند.
در سال‌های نخست مطرح شدن این پروژه مدیران اجرایی کشور توانستند با یک شرکت چینی برای اجرای آن به توافق برسند اما تشدید تحریم‌های مالی سبب شد سرمایه‌گذاران چینی این پروژه، نسبت به اجرای آن دچار مشکل شوند.
طی این مدت برخی از شرکت‌های بزرگ عمرانی کشور هم پیشنهاداتی برای تأمین بخشی از سرمایه گذاری مورد نیاز این پروژه مطرح کردند اما تاکنون این پروژه ابتر مانده و در حوزه اجرایی هیچ گامی برداشته نشده است.
برنامه زمانی ۵ ساله پیش بینی شده است
طی سفرهای متعدد رؤسای جمهور و وزرای راه و شهرسازی به گلستان در خصوص این پروژه اظهار نظر شد و علیرغم اینکه این پروژه چندین بار کلنگ‌زنی شده اما گره‌های آن باز نشده است.
وزیر راه و شهرسازی وقت در سفر به گلستان در اسفندماه ۹۹ در خصوص این پروژه گفت: راه آهن گرگان- مشهد پروژه مهمی است که تلاش کرده‌ایم به همراه پروژه‌های بزرگی که آثار اجتماعی قابل ملاحظه‌ای در کشور دارند در اولویت قرار بگیرد.
محمد اسلامی با بیان اینکه اعتبار این پروژه از بازار سرمایه تأمین خواهد شد، توضیح داد: هم اکنون وارد مسائل حقوقی و مالی این پروژه شده ایم که امیدواریم با فراخوان برای جذب پیمانکار، عملیات اجرایی آن آغاز شود.
وزیر راه و شهرسازی گفت: این پروژه پنج ساله بوده و اگر وقفه مالی ایجاد نشود در موعد مقرر تحویل داده خواهد شد.
ظرفیت جابجایی ۳ میلیون مسافر در سال
اما از زمان اعلام این مباحث تاکنون اقدامی در مورد این پروژه روی نداده است.
مدیرکل راه‌آهن شمال شرق ۲ در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: پروژه‌های احداث راه‌آهن جزو پروژه‌های معاونت ساخت و توسعه راه‌ها بوده و ما بهره بردار هستیم.
محسن اعتماد افزود: ما پیگیر پروژه راه آهن گرگان- مشهد بوده و چندین بار برای آن جلسه گذاشتیم و از مشاور طرح، مدیر پروژه و معاونت ساخت راه‌ها برای رفع موانع آن دعوت کرده‌ایم تا زودتر عملیات اجرایی آن آغاز شود.
وی بیان کرد: این مسیر ریلی بسیار حائز اهمیت بوده و سالیانه مسافران زیادی در مسیر گرگان به مشهد هستند که می‌توانند از این راه استفاده کنند.
اعتماد اضافه کرد: برآورد شده سالیانه سه میلیون نفر توسط این مسیر جابجا شوند.
مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ گفت: هم اکنون مردم با خودرو و هواپیما به مشهد مقدس سفر می‌کنند و با احداث مسیر ریلی بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.
وی با بیان اینکه امروزه مزایای راه آهن برای همه روشن است، ادامه داد: راه آهن یک بیستم جاده، آلاینده سوختی و محیط زیستی دارد و از لحاظ ایمنی هم با جاده قابل مقایسه نیست.
اعتماد با اشاره به اینکه راه آهن یک هفتم جاده سوخت مصرف می‌کند، اضافه کرد: فضایی که خط ریلی اشغال می‌کند محدود بوده و با چند متر فضا هم می‌توان راه آهن ایجاد کرد.
وی با توضیح اینکه در استان‌های شمالی که تراکم جمعیت زیاد است راه آهن مفید است، افزود: مردم شرق گلستان شامل شهرستان‌هایی کلاله، مراوه‌تپه رامیان، آزادشهر و علی آبادکتول از نعمت راه آهن محروم هستند و با احداث این خط می‌توانند برای تردد بین شهری از آن استفاده کنند.
اسناد فنی پروژه آماده است
اعتماد اظهار کرد: تحقق این امر تردد جاده‌ای را کاهش داده و دسترسی مردم را تسهیل می‌کند و آنها می‌توانند ارزان‌تر مسافرت کنند.
وی بیان کرد: این پروژه توجیه اقتصادی داشته و از سال ۸۹ ردیف اعتباری گرفته ولی هنوز عملیاتی نشده است.
اعتماد با بیان اینکه در یک سال گذشته پیگیری‌های زیادی برای این پروژه انجام داده‌ایم، گفت: مشکل فنی زیادی در خروج ایستگاه گرگان به دلیل تأسیسات بالا در مسیر اتوبان گرگان- آق قلا وجود داشت که آن را با راهکار خلاقانه و با کمترین هزینه و معارض اجرایی می‌کنیم.
پروژه راه آهن گرگان- مشهد توجیه اقتصادی داشته و با وجود گذشت بیش از ۱۰ سال هنوز اجرایی نشده است وی گفت: از کمیته فنی راه آهن کشور هم موافقت آن گرفته شده است و اسناد فنی و برآورد این پروژه توسط شرکت توسعه راه‌ها انجام و هم اکنون آماده رفتن به مناقصه و انتخاب پیمانکار است.
اعتماد اضافه کرد: آستان قدس هم اعلام آمادگی کرده تا با یک شرکت خارجی این پروژه را اجرا کند و این امر مستلزم آن است که مسئولان استانی همدل و همزبان با ادبیات واحد این پروژه را مطالبه کنند تا در اولویت برنامه‌های دولت قرار گیرد.
وی افزود: نمایندگان استان، استاندار و نماینده ولی فقیه و مردم باید آن را مطالبه کنند تا همه از این موهبت بهره مند شوند.
مردم از اجرای پروژه ناامید شده اند
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی هم به خبرنگار مهر گفت: راه آهن گرگان- مشهد تا کنون چند بار کلنگ‌زنی شده و اقدام عملی برای اجرای آن آغاز نشده است.
رمضانعلی سنگدوینی افزود: در جلسه‌ای که در مجلس به اتفاق نمایندگان استان‌های خراسان رضوی و شمالی و مازندران با وزیر سابق در این خصوص داشتیم بیان شد که به دنبال سرمایه گذار هستند.
وی بیان کرد: حدود ۲۰ کیلومتر از این مسیر نقشه برداری و مسیریابی شده و باید به دنبال تملک اراضی برای تسهیل در روند احداث این جاده باشیم.
سنگدوینی با بیان اینکه مردم از این پروژه ناامید شده‌اند، گفت: با روی کار آمدن دولت جدید این پروژه را دنبال خواهیم کرد و پروژه بسیار حائز اهمیت و موضوعی مهم است.
به گفته وی این مسیر از سمت خراسان شمالی در بخش‌های اجرا شده است.
سنگدوینی افزود: این کریدور دسترسی استان‌های مازندران و گلستان را به آسانی به خراسان‌رضوی ممکن خواهد کرد و نیاز به سرمایه گذار داشته و با بودجه دولتی نمی‌توان آن را اجرا کرد.
وی از اعلام آمادگی ۱۵ درصدی حجم سرمایه‌گذاری توسط آستان قدس خبر داد و گفت: اجرای این پروژه با همراهی دولت و سرمایه‌گذار ممکن است.
تحریم مانع اجرای پروژه شد
مدیرکل راه و شهرسازی گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در خصوص پروژه خط راه آهن گرگان- مشهد اتفاق خاصی نیفتاده و شرکت ساخت و توسعه راه‌ها به وظایف خود عمل کرده است.
حسین محبوبی افزود: طرف ایرانی در این پروژه مشکلی ندارد و مشکل از سمت شرکت چینی است که به دلیل تحریم‌ها و موانع مالی نمی‌تواند این پروژه را اجرا کند و مشابه این طرح که با شرکت‌های چینی در کشور داشته ایم، همه متوقف هستند.
وی بیان کرد: آستان قدس هم اعلام آمادگی کرد تا در این زمینه ورود کند اما تاکنون خبر قطعی نداده و آن را به مشخص شدن سهم سرمایه‌گذار چینی موکول کرده است.
محبوبی اضافه کرد: مشکل راه آهن گرگان- مشهد، مسأله استانی و وزارتخانه‌ای نیست بلکه مسأله مالی است و باید بین ایران و چین حل شود.
مدیرکل راه و شهرسازی گلستان اضافه کرد: آستان قدس به عنوان کارگزار شرکت چینی بوده و اگر تحریم‌ها برداشته و موانع برطرف شود پروژه اجرایی خواهد شد.
وی بیان کرد: برآورد اولیه حجم سرمایه گذاری دو هزار میلیارد تومان بود که با توجه به افزایش قیمت‌ها به بیش از سه هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
محبوبی با رد اینکه این پروژه از سمت خراسان شمالی آغاز شده است، گفت: این مسیر که در حال احداث است بخشی از راه آهن مشهد- تهران بوده و جزو این پروژه نیست.
مدیرکل راه و شهرسازی گلستان بیان کرد: پروژه راه آهن گرگان- مشهد ۴۰۰ کیلومتر طول داشته که ۲۰۰ کیلومتر آن در استان گلستان واقع شده است.
اجرای پروژه راه آهن گرگان- مشهد علاوه بر ثمرات اقتصادی، گردشگری و توریستی در حفظ محیط زیست هم نقش بسزایی خواهد داشت لذا گلستانی‌ها از دولتمردان جهادی انتظار دارند تا با اتکا به پتانسیل‌های داخلی و بهره‌مندی از ظرفیت‌های مالی موجود در بدنه کشور مقدمات اجرا و اتمام این خواسته دیرین اهالی شمال و خراسان رضوی و شمالی را فراهم کنند.