خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: مشکلات تنفسی اهوازی‌ها بعد از نخستین بارش‌های پاییزی از ابتدای دهه ۹۰ آغاز شد. سال ۹۵ دانشگاه علوم پزشکی اهواز عامل این اتفاق را گرده‌افشانی درختان کنوکارپوس اعلام کرد و دو سال بعد از آن مسئولان مدعی شدند با هرس این گیاهان آمار بیماران تنفسی کاهش چشمگیری داشته است اما با وجود این همچنان تردیدهای زیادی درباره عامل اصلی تنگی نفس اهوازی‌ها وجود دارد؛ تردیدهایی که نتیجه انجام نشدن یک مطالعه دقیق و علمی است.
همه چیز از پاییز سال ۹۰ آغاز شد؛ در آن سال با اولین باران پاییزی ۶ - ۷ هزار نفر از مردم اهواز به خاطر مشکلات تنفسی به بیمارستان مراجعه کردند و این مسئله نیز در سال‌های بعد اتفاق افتاد.
در سال‌های ۹۲ - ۹۴ نزدیک به ۵۶ هزار نفر با نخستین باران راهی اورژانس‌های بیمارستان‌های خوزستان شدند که از این تعداد ۲۶ هزار نفر فقط در سال ۹۴ به خاطر اختلال تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کردند.
در سال‌های ۹۶ و ۹۷ روند هرس کردن وسیع درختان کنوکارپوس پیش از آغاز گل‌دهی و گرده‌افشانی ادامه پیدا کرد و همچنان آمار مراجعه‌کنندگان به شکل چشمگیری کاهش یافت تا جایی که به نظر می‌رسید مسئله حمله تنفسی به شهروندان حل شده است.
در سال ۹۸ شهرداری اهواز زیر بار هرس درختان نرفت که در تاریخ ۲۸ مهر اولین باران پاییزی ۴۰۰ نفر را روانه بیمارستان کرد؛ روز یکشنبه ۲۸ مهر سال ۹۸ باران خفیفی در گوشه کنار اهواز بارید و ۴۰۰ نفر را راهی مراکز درمانی می‌کند.
به دنبال بارندگی شدید در ۴ آبان ماه ۹۸ مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز از مراجعه ۶۰۰ نفر به اورژانس‌های بیمارستانی زیر نظر مجموعه علوم پزشکی اهواز خبر داد. این آمار در مجموع به ۱۲ هزار نفر رسید که چهار هزار و ۴۰۰ نفر آنها اهوازی بودند.
اکنون در آستانه فصل پاییز مجدداً نگرانی‌ها در مورد بروز تنش تنگی نفس برای مردم خوزستان آغاز شده و در همین زمینه مسئولان و متولیان بهداشت اتهاماتی را متوجه همدیگر کرده است.
«فرهاد ابول نژادیان» رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در همین زمینه نسبت به عواقب ناشی از سهل‌انگاری در خصوص هرس درختان کنوکارپوس در معابر و خیابان‌های اهواز هشدار داد.
وی با تأکید بر لزوم سرعت بخشیدن به روند هرس درختان کنوکارپوس در معابر و خیابان‌های اهواز گفت: هرس درختان کنوکارپوس قبل از اولین باران پاییزی باید انجام شود.
فرهاد ابول نژادیان اظهار کرد: هرس درختان کنوکارپوس مصوبه شورای سلامت استان خوزستان است و باید عملیاتی شود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز افزود: مسئولیت هر گونه اتفاقی که در پی گرده‌افشانی و بحران تنفسی رخ دهد، متوجه افرادی خواهد شد که به این مصوبه احترام نمی‌گذارند؛ بنابراین تا اتفاقی رخ نداده باید دستگاه مربوطه این هشدار را جدی بگیرد.
ابول نژادیان همچنین در نشستی دیگر گفت: از سال‌های گذشته تصمیم شورای سلامت استان خوزستان این بود که شهرداری‌ها هر سال از مردادماه هرس درختان کنوکارپوسی را که بیش از دو متر ارتفاع دارند و به گل‌دهی رسیده‌اند، انجام دهند چون انجام این کار موجب شده تا تعداد مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها در سال گذشته به کمتر از ۵۰۰ بیمار برسد.
وی افزود: سال گذشته شهرداری‌های دو شهر آبادان و خرمشهر در این خصوص کوتاهی کردند و هشدار داده بودیم که احتمال مشکل وجود دارد که این اتفاق افتاد و در مدت ۴۸ ساعت، یک هزار و ۲۰۰ بیمار به بیمارستان‌های این منطقه مراجعه کردند.
پاسخ شهرداری
در واکنش به سخنان رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز، معاون خدمات شهری شهرداری اهواز نیز گفت: شهرداری اهواز در خصوص هرس درختان کنوکارپوس به وظیفه خود عمل کرده اما با این حال علوم پزشکی سعی بر انداختن توپ در زمین شهرداری دارد.
بابک محمدی در خصوص اظهارات اخیر علوم پزشکی اهواز مبنی بر هرس نشدن درختان کنوکارپوس و ایجاد آلایندگی تنفسی برای شهروندان اظهار کرد: بر اساس مصوبه شورای سلامت و ابلاغیه مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری خوزستان از تاریخ یکم شهریور امسال کار هرس درختان آغاز شده و گزارش هفتگی به فرمانداری، امور شهری و شوراها و بهداشت شرق و غرب اهواز ارسال می‌شود.
وی افزود: طبق آمار رسمی، ۱۱۳ هزار و ۴۱۴ درخت کنوکارپوس از سال گذشته نیاز به هرس داشتند که تا سال جاری ۷۳ هزار و ۳۲۳ عدد از آن تا ارتفاع یک و نیم متر هرس شده و نیاز به هرس ندارند؛ همچنین ۳۹ هزار و ۸۱۸ درخت دیگر در سال ۱۴۰۰ نیاز به هرس داشتند که از این تعداد تاکنون ۲۹ هزار و ۱۱۲ درخت هرس شده‌اند.
محمدی ادامه داد: به عبارت دیگر ۷۳ درصد از درخت‌هایی که به هرس نیاز داشتند تاکنون هرس شده و تا تاریخ پنجم آبان ماه مابقی این درختان نیز به‌طور کامل هرس می‌شوند.
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز به مصوبه شورای سلامت اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه شهرداری اهواز در خصوص سلامت مردم ریسکی را نمی‌پذیرد، کار هرس درختان را طبق روال گذشته انجام می‌دهد.
وی تصریح کرد: تاکنون هیچ مستند و داده علمی از سوی علوم پزشکی به شهرداری اهواز مبنی بر سمی و مضر بودن کنوکارپوس ارائه نشده اما شهرداری اهواز به وظیفه خود در خصوص هرس درختان بدون هیچ کاستی عمل می‌کند.
محمدی به عوامل آلاینده موجود در صنایع شهر اشاره کرد و گفت: تا به امروز از آخرین بارندگی اهواز تقریباً ۸ ماه می‌گذرد و طبیعتاً آلاینده‌های موجود در هوا با اولین بارندگی به‌صورت باران اسیدی به زمین می آیند که بعضاً مشکلات تنفسی را با خود به همراه دارند.
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز به بی‌توجهی علوم پزشکی به عملکرد هرس درختان توسط شهرداری اهواز اشاره کرد و گفت: شهرداری به وظایف قانونی خود در خصوص هرس درختان عمل کرده اما علوم پزشکی خواستار آن است که توپ را در زمین شهرداری بیندازد تا بار مسئولیت خود را سبک کند.
به گزارش خبرنگار مهر، کنوکارپوس، درختی همیشه‌سبز است که معمولاً در مناطق گرمسیر و خاک شور کاشته می‌شود؛ همچنین مناطق کاشت آن نیاز به زهکشی و مواد معدنی آلی ندارد و مقاومت خوبی در برابر محیط سخت دارد.
این درخت به‌عنوان یک درخت مقاوم به شوری و گرما و همچنین کم‌آبی برای حفاظت از سواحل و اراضی شور کاشته می‌شود و با توجه به مقاومت بالا به خاک‌های شور به‌خوبی در نواحی نزدیک دریا کاشت می‌شود.
همچنین در شهرها در کناره پیاده‌روها و میدان‌ها و خط میانی خیابان‌ها کاشته می‌شود چون سایه خوبی دارد و برنامه کاشت آن در شهرهای گرم کشور توسط شهرداری‌ها و سازمان‌های مرتبط با سرعت خوبی در حال پی گیری است.
برنامه کاشت آن در کشورهای حوزه خلیج‌فارس و همچنین کشور عربستان سعودی و عراق و ایران که مناطق گرم و خشک و معمولاً با خاک شور دارند، ادامه دارد و همچنین نمای زیبایی را به شهرها می‌بخشد؛ همچنین از جمله استان‌هایی که در ایران این درخت کاشته می‌شود می‌توان به خوزستان بوشهر و بندرعباس نام برد.
البته اخیراً مخالفت‌های با گسترش بی‌رویه این نوع درخت در خوزستان صورت گرفته زیرا مواردی همچون سرریز شدن فاضلاب‌ها عمدتاً به دلیل ریشه کردن درختان کنوکارپوس در مجرای فاضلاب و تخریب شبکه برق از جمله عوارض این درخت به شمار می‌رود.
آثار تخریبی کنوکارپوس در زیرساخت‌های شهری پس از گذشت حدود ۵ تا ۶ سال چاره‌ای برای شهروندان جز ریشه‌کنی آن از سطح پیاده‌روها و معابر نگذاشت؛ همچنین بسیاری از زیست شناسان به علت مضرات این گیاه سبز در محیط شهری آن را در زمره گیاهان مضر قرار می‌دهند.
به گفته کارشناسان هیچ‌گونه‌ای از حیات‌وحش مناطق جنوبی به کنوکارپوس علاقه‌ای ندارد نَه پرندگان بر شاخ و برگ آن لانه می‌سازند و نَه حشرات به سمت آن می‌روند.