علیرضا قاسمی کارگردان فیلم کوتاه در گفتگو با خبرنگار مهر درباره بالا رفتن تب حضور در جشنوارههای سینمایی در میان کارگردانان فیلم کوتاه در سالهای اخیر گفت: در حوزه فیلم بلند، فیلم ساخته میشود تا روی پرده اکران شود، بچههای فیلم کوتاه اما چارهای ندارند جز اینکه برای دیده شدن فیلمشان آن را به جشنوارهها ارسال کنند. کتاب نوشته میشود تا خوانده شود، نقاشی کشیده میشود تا دیده شود، هنرمند اصولاً برای دیده شدن کارش نیاز به محل و بستر مناسب دارد. برای بچههای فیلم کوتاه، جشنوارهها محل دیده شدن فیلمشان محسوب میشوند و به همین دلیل تمام تلاششان را میکنند تا آثارشان را به جشنوارهها برسانند.
وی درباره نبود بازگشت مالی در حوزه فیلم کوتاه و نیاز فیلمسازان به جوایز جشنوارهای هم بیان کرد: حضور در جشنوارهها چند دلیل دارد که یکی از آنها همین بحث مالی و جوایز است. خیلی از بچههای فیلم کوتاه که در جشنوارههای معتبر و نیمه معتبر شرکت میکنند، در واقع امکان بازاریابی و ارتباط برقرار کردن با پخشکنندههای دیگر را پیدا میکنند. به همین دلیل حضور در جشنوارهها اهمیت پیدا میکند. با همین حضورها امکان آشنایی با افرادی فراهم میشود که میتوانند پخشکننده و یا حتی تهیهکننده کارهای بعدی شما باشند. در عین حال که اصل دیدهشدن هنرمند هم برای فیلمسازان فیلم کوتاه مهم است.
این کارگردان فیلم کوتاه افزود: هنوز حوزههای کاری ما تخصصی نشده است. وقتی شما فیلمی میسازید، همانطور که به یک تدوینگر و فیلمبردار متخصص نیاز دارید، به یک پخشکننده متخصص هم احتیاج دارید، اما چون حوزه پخش برای فیلم کوتاه تازگی دارد، هنوز تخصصی نشده است و برای افراد متخصص این بخش هم چرخه مالی مطمئنی وجود ندارد، به همین دلیل فعالیت در این حوزه به چند نفر محدود شده که صرفاً به دلیل علاقه به فیلم کوتاه مشغول به فعالیت هستند. در این شرایط این وظیفه غالباً به دوش خود فیلمساز میافتد.
وی افزود: فیلمسازی که ۴ یا ۵ فیلم ساخته و تازه با موقعیت پخش فیلمش مواجه شده است، نمیداند کدام رویداد معتبر است و کدام نیست. تعداد فستیوالهای جهانی هم آنقدر بالاست که اگر بخواهید جزئیات برگزاری همه آنها را دربیاورید مدت زمان بسیار زیادی باید صرف کنید. بعد از شناخت هم همان اندازه باید وقت و انرژی بگذارید تا متوجه چگونگی ورود به یک رویداد شوید. به دلیل همین شرایط است که برخی بچهها به سریکاری میافتند و بدون آنکه متوجه باشند، به همه فستیوالها ایمیل میزنند و هر کدام هم پذیرفت، فیلمشان را ارسال میکنند. همه چیز تیری در تاریکی میشود و شرایط نابسامان به نظر میرسد.
قاسمی در ادامه گفت: در حوزه فیلم کوتاه ماراتنی وجود دارد که گاهی خودم و برخی دوستانم هم درگیر آن شدهایم. شما با یک انرژی خیلی زیاد، فیلمنامهای مینویسید، با انرژی بیشتری باید برای آن سرمایهگذار پیدا کنید، بعد از آن باید درگیر روزهای تصویربرداری شوید که بسیار سخت است. بعد از آن پروسهای دشوار پس از تولید وجود دارد. همه چیز مثل یک ماراتن میماند و خیلی باید بلد باشید که چگونه انرژی خود را مدیریت کنید. در یک دوی ماراتن اگر بعد از سوت شما با تمام سرعت شروع به دویدن کنید، نیمساعت بعد خسته میشوید. مدیریت انرژی فیلمسازی در این حوزهها مهم است. به خصوص در مرحله پایانی که نه سرمایهگذاری درستی در حوزه آموزشی آن داشتهایم، نه ورکشاپهایی به آن صورت برای آن برگزار میشود. از آنجایی که «پخش» حوزه نوظهوری است و آموزش درستی روی آن نداشتهایم، با این مشکلات مواجهیم. خیلی از بچهها حتی زبان انگلیسیشان هم خوب نیست و به همین دلیل خیلی زود در این مسیر خسته میشوند.
این کارگردان فیلم کوتاه درباره شاخصههای تفکیک میان رویدادهای معتبر بینالمللی با رویدادهای نامعتبر هم بیان کرد: فارغ از اینکه استانداردهای یک جشنواره معتبر از نگاه ما چیست، سایتهای معتبری هستند که جشنوارههای سطح «الف» و «ب» را مشخص کردهاند و فیلمساز میتواند به آن رجوع کند تا بر اساس رنکینگ متوجه اعتبار جشنوارهها شود.
وی افزود: یکی از نکاتی که باعث اعتبار یک جشنواره میشود، برگزار منظم آن رویداد است. تعداد فیلمهای حاضر در یک رویداد هم مهم است. جشنوارهای که ناگهان پذیرای ۵۰۰ فیلم میشود، طبیعتاً باید به آن شک کرد. مدل اطلاعرسانی جشنوارهها هم نکته مهمی است. جستجوی اینترنتی در این زمینه میتواند کمککننده باشد. در فرآیند ورود به سایت یک جشنواره میتوان تا حدودی تشخیص داد که آن رویداد فیک است یا معتبر. از طرف دیگر ترکیب جوایز جشنوارهها هم تا حدودی میتوانند نشاندهنده میزان اعتبار یک جشنواره باشند. برخی رویدادها هستند که ۶۰ جایزه میدهند! چرا یک رویداد باید این تعداد جایزه داشته باشد؟ ترکیب هیأت داوران یک جشنواره هم میتواند نشاندهنده اعتبار آن جشنواره باشد. اگر افراد گمنامی در ترکیب باشند و یا جشنواره ترکیب داوران را معرفی نکند، حتماً میتوان به اعتبار آن شک کرد.
قاسمی در پایان صحبتهای خود تأکید کرد: راهحل رفع این معضل نگاه حرفهای به این حوزه است. ما انتظار نداریم در حوزه فیلمکوتاه همه بخشهای حرفهای مستقل از هم باشد. خیلی وقتها بچهها چند کار را همزمان خودشان برعهده میگیرند، اما حوزه پخش حوزهای است که نیاز به آموزش دارد. همانطور که فیلمبردار متخصص تربیت میکنیم، باید پخشکننده متخصص هم تربیت کنیم و این فرآیند همه مشکلاتمان را حل خواهد کرد. رسانهها هم باید در زمینه مخابره اخبار مرتبط با حضورهای جشنوارهای فیلمهای کوتاه، نگاه حرفهایتری داشته باشند تا فعالان حوزه فیلم کوتاه هم متوجه شوند در این زمینه نظم و قانونی وجود دارد.