تبریز- قوری‌گل یکی از تالاب‌های دائمی آذربایجان‌شرقی بوده که حالا به دلیل خشکسالی‌ و استفاده ناپایدار از منابع آبی در معرض‌خطر نابودی است اما شاید با تخصیص حق‌آبه جانی دوباره بگیرد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - آناهیتا رحیمی: قوری‌گل حال و روز خوبی ندارد و چند صباحی است که زنگ هشدار نابودی این تالاب نواخته شده است و حالا رگ‌های خشکیده تالاب جانی دوباره می‌خواهد.

خشک شدن تالاب قوری‌گل یک فاجعه زیست محیطی است که استفاده ناپایدار از منابع آبی بیشتر بدان دامن می‌زند و اگر حق‌آبه این تالاب تخصیص نیابد به سرنوشت نامعلومی دچار خواهد شد.

وجود ۲۷ تالاب در استان آذربایجان شرقی

دبیر تالاب‌های آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: ۲۷ تالاب در استان آذربایجان شرقی شناسایی شده‌اند که برخی از آن‌ها فصلی و برخی دائمی است و در این میان، به دو تالاب دائمی قره قشلاق و قوری‌گل می‌توان اشاره کرد که جزو مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست هستند.

تالاب دائمی قره قشلاق و قوری‌گل جزو مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست هستند

یداله آذرهوا ادامه داد: عوامل متعددی در رابطه با خشکی تالاب قوری‌گل دخیل است که از عمده‌ترین دلایل آن می‌توان به تأثیرات ناشی از خشکسالی، تخریب و فرسودگی کانال آبرسانی در طی چند سال گذشته است که وضعیت این تالاب را در سال جاری بحرانی کرده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین علل خشکی تالاب‌ها در کشور، استفاده ناپایدار از منابع آبی است که متأسفانه بخش کشاورزی بیشترین مصارف آب را داشته و یکی از علل اصلی خشکی تالاب‌هاست.

دبیر تالاب‌های آذربایجان شرقی بیان کرد: مساحت تالاب قوری‌گل در پرآب‌ترین زمان ممکن، ۲۰۰ هکتار است که در این میان تالاب قره قشلاق نیز، ۲۲ هزار هکتار است و مساحت سایر تالاب‌ها نیز حدود ۱۰ هزار هکتار است.

وی با توجه به قابل احیا بودن تمامی تالاب‌ها در استان اشاره کرده و افزود: در این راستا باید حق‌آبه تالاب‌ها تخصیص داده شود و اگر حق‌آبه‌ای که برای تالاب‌ها مطالعه شده است در اختیار تالاب‌های استان قرار گیرد تمامی آنها قابل احیا هستند که در کنار این عوامل نیز کنترل مصارف آبی و مدیریت و هم‌چنین تخصیص حقابه امکان پذیر است.

آذرهوا ادامه داد: نیاز آبی تالاب قوری گل ۳.۸ میلیون متر مکعب است و نیاز آبی تالاب قره قشلاق نیز ۶۴ میلیون متر مکعب است.

آغاز فصل آبگیری تالاب قوری‌گل از ۱۵ آبان ماه

وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در رابطه با اقدامات انجام گرفته از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای احیای تالاب قوری‌گل پاسخ داد: طی جلسات برگزار شده از سوی کمیته استانی و کمیته محلی، با توجه به اینکه فصل آبگیری تالاب قوری‌گل از ۱۵ آبان ماه تا ۱۵ اردیبهشت ماه است که در این بازه ۶ ماهه، آب در اختیار تالاب قرار می‌گیرد و در سال جاری نیز تصمیم بر این شد تا آبگیری تالاب از ۱۵ آبان ماه آغاز شود تا بخشی از حق‌آبه تالاب تخصیص یابد.

وی گفت: ۹۲ گونه پرنده و ۲۸۰ گونه گیاهی در تالاب قوری‌گل شناسایی شده است که از مهم‌ترین گونه‌های پرنده شاخص تالاب می‌توان به انواع اردک‌ها و از گونه‌های شاخص گیاهی به گیاهان بن در آب و شناور اشاره کرد.

آذرهوا در پایان افزود: با توجه به افزایش دما به خصوص در فصل گرما تبخیر نیز در کاهش تراز تالاب مؤثر بوده است.

بروز خشکسالی‌ها در سال اخیر و فرسودگی کانال انتقال آب

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: میزان ورودی در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، ۴۵۰ هزار متر مکعب بوده است.

داود غنی پور ادامه داد: میزان کاهش ورودی در سال آبی ۱۴۰۰_۱۳۹۹، ۴۸۰ هزار متر مکعب بوده است و تراز آبی تالاب در پایان فصل آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، ۱۹۱۲.۶۵ بوده است.

ورودی‌های تالاب از طریق بارش مستقیم، جریانات حاشیه‌ای به تالاب و هم چنین از طریق کانال آبرسانی تالاب می‌باشد

وی افزود: ورودی‌های تالاب از طریق بارش مستقیم، جریانات حاشیه‌ای به تالاب و هم چنین از طریق کانال آبرسانی تالاب است.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی، علل خشکی تالاب قوری گول را چنین برشمرد: بروز خشکسالی‌های سال‌های اخیر و در نتیجه کاهش ورودی‌های مستقیم، تخریب و فرسودگی کانال انتقال آب، وضعیت نابسامان مسیر انتقال آب و فشار بر منابع آبی زیر زمینی در سطح حوضه تالاب و کاهش سطح ایستابی از عوامل خشکی این تالاب به شمار می‌رود.

غنی پور در پایان گفت: لازم به ذکر است سال آبی جاری تالاب از ۱۵ آبان شروع خواهد شد که امید است با مشارکت دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و همچنین بهره برداری حوضه شاهد بهبود وضعیت آبگیری تالاب باشیم.

کاهش تراز تالاب قوری‌گل در سال جاری

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: تراز سطح آب تالاب قوری‌گول در روز جمعه ۳۰ مهر سال جاری، ۱۹۱۱.۴ متر است که نسبت به مشابه سال قبل، ۵۶ سانتی‌متر و نسبت به میانگین درازمدت ۱.۰۱ متر کاهش نشان می‌دهد.

عقیل اقدسی ادامه داد: وسعت تالاب در تراز یاد شده حدود ۹۶ صدم کیلومترمربع بر آورد شده است که نسبت به مشابه سال قبل، حدود ۲۶ صدم کیلومتر مربع و نسبت به میانگین درازمدت ۳۹ صدم کیلومتر مربع کاهش وسعت نشان می‌دهد.

وی افزود: حجم آب تالاب ۴۳ صدم میلیون متر مکعب برآورد می‌شود که نسبت به مشابه سال قبل، ۶۳ صدم میلیون متر مکعب و نسبت به میانگین درازمدت ۱.۲۲ میلیون متر مکعب کاهش نشان می‌دهد.

در حال حاضر یکی از تالاب‌های دائمی در استان آذربایجان شرقی روزهای سختی را سپری می‌کند و گویا همه عوامل اعم از خشکسالی و استفاده ناپایدار از منابع آبی دست به دست هم داده‌اند تا این تالاب تشنه بماند.

خشک شدن تالاب قوری‌گل یک فاجعه زیست محیطی را رقم خواهد زد و حالا که زمان داریم باید برای کمک به احیا این تالاب بشتابیم.