به گزارش خبرگزاری مهر، مجید تخت‌روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با تأکید بر نقش اساسی دیوان بین‌المللی دادگستری در حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات، عدم تبعیت آمریکا از احکام و قرارهای دیوان را تأسف برانگیز خواند.
وی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: جمهوری اسلامی ایران نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در جلوگیری از خشونت‌ها و کاهش بحران‌ها از طریق حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات را مهم می‌شناسد و معتقد است که دیوان با حفاظت از نظم بین‌المللی و مقابله با اقدامات یکجانبه حکومت قانون را تقویت می‌کند.
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در ادامه، با اشاره به دو دعوای در حال رسیدگی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری به تشریح این پرونده‌ها پرداخت و تصریح کرد: با توجه به تصویب تعداد قابل ملاحظه‌ای از قوانین و دستورهای اجرایی در ایالات متحده آمریکا که آشکارا بر خلاف حقوق بین‌الملل هستند، مصونیت دولت ایران نزد محاکم آمریکا نادیده گرفته شده و این اقدام منجر به اقامه دعاوی متعدد علیه جمهوری اسلامی ایران و مقامات و مؤسسات ایرانی در محاکم آمریکا شده است. در نتیجه این دعاوی، اموال ایرانیان از جمله اموال بانک مرکزی ایران مسدود شده است. متعاقب همین احکام، اموال بانک مرکزی برای اجرای این احکام مصادره شده است.
تخت‌روانچی گفت: ما معتقدیم که چنین مسدودسازی و مصادره‌ای برخلاف معاهده مودت ۱۹۵۵ میان دو کشور است. دیوان بین‌المللی دادگستری در ۱۳ فوریه ۲۰۱۹ طی حکمی صلاحیت خود برای رسیدگی به این اقدامات در پرونده «برخی اموال ایران» تأیید کرد و این پرونده در حال رسیدگی در دیوان است.
وی همچنین به تشریح پرونده دوم ایران پرداخت و گفت: پس از کناره‌گیری یکجانبه ایالات متحده از برجام و تصمیم غیرقانونی این کشور برای وضع مجدد تحریم‌هایی که بر خلاف معاهده مودت به طور مستقیم یا غیرمستقیم اتباع و شرکت‌های ایرانی و ایران را هدف قرار می‌داد، جمهوری اسلامی ایران دعوایی را در خصوص نقض‌های متعدد معاهده مودت علیه ایالات متحده آمریکا اقامه کرد.
نماینده ایران در سازمان ملل ادامه داد: در عین حال، ایران به دلیل فوریت موضوع و خسارات غیرقابل جبران ناشی از وضع مجدد تحریم‌های ایالات متحده، از دیوان تقاضای صدور قرار موقت نیز کرد. قضات دیوان در ۳ اکتبر ۲۰۱۸ به اتفاق آرا قرار موقتی را صادر کردند که ایالات متحده آمریکا را ملزم می‌کرد تا هر نوع مانعی را برای واردات مواد قضائی و کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی و نیز تجهیزات ضروری برای ایمنی هوانوردی رفع کند. دیوان در این قرار به ایالات متحده دستور داد تا تضمین کند که مجوزهای لازم در این خصوص صادر می‌شود و انتقال منابع مالی در خصوص موارد گفته شده دچارهیچ محدودیتی نمی‌شود.
تخت‌روانچی گفت: متأسفانه ایالات متحده نه تنها از این قرار دیوان تبعیت نکرده است، بلکه با وضع تحریم‌های جدید به ویژه در دوران اوج شیوع همه‌گیری کووید ۱۹ عامدانه این دستور را نقض کرده است.
گفتنی است که دیوان در بند ۱۰۰ این قرار تأکید کرده است که قرارهای موقت لازم‌الاجرا هستند و بنابراین تعهد بین‌المللی برای ایالات متحده ایجاد می‌کنند. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران چندین بار عدم تبعیت ایالات متحده از قرار دیوان را به استحضار این نهاد رسانده است. ایالات متحده نیز هر بار این پاسخ را داده که ملزم به قرار است و معاملات بشردوستانه از تحریم‌ها معاف هستند.
وی افزود: کذب بودن این ادعا را می‌توان با استناد به مجوز کلی خزانه‌داری آمریکا در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۱ ثابت کرد که در آن صحبت از تسهیل معاملات مربوط به کووید ۱۹ با ایران شده بود. علاوه بر این آمریکا با تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها بعد از قرار دیوان تعهدش مبنی بر عدم اتخاذ اقداماتی که موجب بدتر شدن اختلاف بین دو کشور می‌شود را نیز نقض کرده است.
در پایان، نماینده کشورمان در سازمان ملل اضافه کرد: دیوان همچنین در ۳ فوریه ۲۰۲۱ همه ایرادات مقدماتی ایالات متحده نسبت به صلاحیت این دیوان را رد کرد و اعلام کرد که صلاحیت رسیدگی به این قضیه را داراست. با وجود این، باید تأکید کنم که طولانی شدن فرآیند رسیدگی در پرتو فوریت موضوع می‌تواند برخلاف اضطراری بودن رسیدگی قضایی باشد.