جمال خندان وکیل دادگستری و مشاور حقوقی «خانه سینما» در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه شورای عالی سینما از همان ابتدای شکل‌گیری در مجلس شورای اسلامی مورد تأیید قرار نگرفته و در حال حاضر از نظر قانونی تا چه اندازه می‌تواند در سینما تأثیرگذار باشد، گفت: بسته به اینکه شرح وظایف هر شورایی در چه چارچوبی تعیین شود، مشخص می‌شود که مرجع تشکیل دهنده این شورا باید چه جایگاهی داشته باشد. به عنوان مثال وظایف و اختیارات شورای عالی امنیت ملی در قانون اساسی آمده است، به این معنا که شرح وظایف این شورا به دلیل تصمیم‌گیری های مهمی که انجام می‌دهد، آنقدر اهمیت دارد که در قانون اساسی به آن تصریح شده است.
وی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی هم نظر به اینکه اختیارات و وظایف آن در حوزه فرهنگ آنقدر گسترده است که برای افراد ایجاد حق و تکلیف می‌کند، با نظر و دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است. در مجموع هر جمع و نهادی تشکیل شود که بخواهد برای مردم ایجاد حق یا تکلیف کند، باید برای آن قانون گذاری شود و اختیارات و وظایف آن شورا از طریق مجلس شورای اسلامی به شکل قانون تصویب شود و یا مورد تأیید مراجع قانون گذاری قرار گیرد.
ایجاد هر حق و تکلیفی مستلزم قانونگذاری است
مشاور حقوقی «خانه سینما» ادامه داد: اینکه برای یک شورا اسم «عالی» بگذاریم به این معنا نیست که آن شورا می‌تواند تصمیم‌های عالی و خارق العاده بگیرد، تاکید می‌کنم هرکسی در کشور بخواهد مقرراتی را وضع یا تصویب کند که در راستای آن برای مردم ایجاد حق یا تکلیف شود، این امر مستلزم قانون گذاری است.
مساله این است که به صرف اینکه رئیس‌جمهور عضو یک شورا باشد آن شورا تبدیل به یک شورای عالی نمی‌شود، بلکه همه چیز بستگی به شرح وظایف و اختیارات آن شورا دارد وی با اشاره به اینکه تشکیل شورای عالی سینما در مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب نشده است، بیان کرد: شاید یکی از دلایلی که برای این شورا از واژه «عالی» استفاده کردند این بود که رئیس‌جمهور عضو این شورا بود، اما مساله این است که به صرف اینکه رئیس‌جمهور عضو یک شورا باشد آن شورا تبدیل به یک شورای عالی نمی‌شود، بلکه همه چیز بستگی به شرح وظایف و اختیارات آن شورا دارد. نباید فراموش کرد که رئیس جمهور خود رئیس قوه «مجریه» است و قوه «مجریه» هم موظف است که قوانینی که از مراجع مختلف قانونگذاری به تصویب می‌رسد، اجرایی کند البته قانونگذار در بخش‌های مختلف اجرایی به رئیس‌جمهور اختیاراتی را تفویض کرده است که وی می‌تواند به سبب عضویت در شوراهای مختلف از اختیارات شخصی خود در راستای موضوعات مورد نظر استفاده کند.
خندان گفت: به دلیل اینکه شرح وظایف و اختیارات شورای عالی سینما به گونه‌ای نوشته شده بود که به نظر می‌رسد همان شرح وظایف و اختیارات معاونت سینمایی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی است و غیر از هماهنگی‌های برون بخشی، وظایف ماورایی برای آن تعریف نشده بود اما بعد از مدتی به این نتیجه رسیدند که همین تصمیم‌ها می‌تواند در وزارت ارشاد و سازمان سینمایی اتخاذ شود.
حوزه اختیارات شورای‌عالی سینما وسیع نیست
وی بیان کرد: شورای عالی سینما بدون مصوبه قانونی، تنها می‌تواند در حوزه‌های اجرایی و هماهنگی تصمیم بگیرد، در حوزه اجرایی هم که سازمان سینمایی و وزارت ارشاد تصمیم می‌گرفتند. آن زمان می‌گفتند که چون رئیس جمهور در جلسات حضور دارد، این شورا می‌تواند هماهنگی بین دستگاه‌ها را انجام دهد، در حالی که این هماهنگی می‌توانست توسط وزیر ارشاد نیز انجام شود. در واقع می‌توان گفت حوزه اختیارات شورای عالی سینما با توجه به جایگاهی که دارد، آنقدر وسیع نیست که بتواند تحول ایجاد کند.
خندان در پایان گفت: هر مقرراتی ایجاد حق یا تکلیف کند مستلزم قانونگذاری است، و قانونگذاری یا مقررات لازم الاجرا هم از طریق مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و در موارد بالاتر شورای عالی امنیت ملی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مقام معظم رهبری صورت می‌پذیرد.