خبرگزاری مهر، گروه استانها: در آستانه نخستین سفر رسمی رئیس جمهور به استان سمنان، این روزها صحبت‌های بسیاری درباره داشته‌ها و ظرفیت‌های این استان مستعد، برای تقویت و توسعه اقتصادی مطرح می‌شود در این بین اما نگاه ویژه دولت به معادن و تسهیل شرایط سرمایه گذاری و سرمایه پذیری یکی از پرتکرارترین مباحث است.
استان سمنان به دلیل شرایط جغرافیایی یعنی قرارگیری در کوهپایه جنوبی البرز و شمال دشت کویر از مواد معدنی خوبی نیز برخوردار است کوه‌های شمال این استان مملو از بوکسیت و زغال سنگ هستند و در جنوب به وفور می‌توان پتاس و کرومیت و… یافت. استان سمنان همچنین ۸۰ درصد گچ ایران را تأمین می‌کند که تقریباً همه آن در سرخه قرار دارد اما هنوز آنطور که باید و شاید نتوانسته‌ایم شاهد رفع مشکلات و موانع توسعه معدنی و سرمایه گذاری در این حوزه باشیم.
وضعیت معادن استان سمنان
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت استان سمنان درباره وضعیت معادن استان سمنان گفت: ذخیره قطعی معادن استان بیش از ۶۲۰ میلیون تن است و ۴۰ نوع ماده معدنی مهم از ۷۱ نوع ماده معدنی کشور، در این استان وجود دارد که نشان از توانمندی منطقه دارد.
علی اکبر علیخانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه سال ۱۴۰۰ اقدامات خوبی در زمینه توسعه معادن استان رقم خورده است، گفت: سرمایه گذاری در بخش معدن استان در چهار ماهه اول سال جاری هشت برابر نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه طی چهار ماهه نخست سال جاری ۳۶ فقره مجوز معدنی صادر شده است، تاکید کرد: ۱۴ فقره از این تعداد ۵۷ میلیارد تومان سرمایه گذاری را محقق کرده‌ا است.
صدور پروانه‌های بهره برداری
سرپرست معاونت معادن سازمان صمت استان سمنان با بیان اینکه در چهار ماهه نخست سال جاری هفت گواهی کشف و ۱۵ گواهی اکتشاف برای معادن استان سمنان از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت نیز صادر شده است، بیان کرد: ۶۲۰ پروانه بهره برداری معدنی در کل استان سمنان وجود دارد که نمک، زغال سنگ، مس، سنگ آهن، سلستین و زئولیت، بوکسیت و کرومیت و… از جمله مهمترین آنها است.
موضوعی که کارشناسان نیز به آن اذعان دارند این است که ما در زمینه معادن آنطور که سرپرست معاونت معادن صنعت معدن و تجارت سمنان نیز می‌گوید وضعیت بدی نداریم اما مشکل اینجا است که توسعه معادن و سرمایه گذاری ما در استان متوازن نبوده و از سوی دیگر در زمینه صنایع تبدیلی معدنی و فرآوری بسیار ضعیف هستیم.
برای مثال میامی مهمترین شهرستان استان در زمینه معدن است و پس از آن دامغان و شاهرود قرار دارند چرا که عمده معادن در این سه شهرستان فلزی و بااهمیت محسوب می‌شوند مانند بوکسیت، مس، منگنز و کرومیت و در غرب استان عمدتاً معادن نمک، گچ و… هستند اما کمترین توجه و اعتبارات به شهرستانی مانند میامی معطوف است.
عدم توجه به داشته‌های معدنی
کارشناس حوزه معدنی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ۴۰ نوع ماده معدنی فقط در یک شهرستان کوچک استان سمنان به نام میامی وجود دارد، گفت: فرومد که یک روستای بسیار کوچک در شرقی‌ترین منطقه میامی است، سومین ذخیره گاه غنی کرومیت در ایران است و یک سوم کرومیت کل کشور را درون خود دارد اما سوال اساسی ما از استانداری سمنان این است که چند واحد معدنی و فرآوری در شهرستان میامی فعال است؟
حمید جعفری با بیان اینکه پتاس در منطقه طرود شاهرود و جنوب دامغان آنقدر وسعت و عظمت دارد که با پول آن می‌توان یک سال کل اعتبارات عمرانی استان سمنان را تأمین کرد اما چه اقدامی برای آن صورت گرفته است؟ ابراز کرد: مشکلات معادن ما هنوز تأمین جاده، برق و مجوزهای محیط زیست و اداره کار، منابع طبیعی و… است لذا ما در ابتدایی‌ترین کارهایمان مانده ایم چه برسد به اینکه توانسته باشیم کنسرسیوم‌های بین‌المللی را برای کرومیت میامی خبردار کنیم.
وی با بیان اینکه معادن استان سمنان به خصوص در بخش‌های فلزی مصداق کسی است که نه خود می‌خورد نه به کس می‌دهد، افزود: ما بهترین ظرفیت پتاس و کرومیت را در استان سمنان داریم غنی‌ترین مس در میامی وجود دارد اما نه خودمان بهره برداری و فرآوری درستی روی آن صورت می‌دهیم نه به دنبال سرمایه گذار هستیم که او بیاید و در استان ما تحولی ایجاد کند. اصلاً نگاه مدیریت استان سمنان در زمینه فرآوری معادن در این سال‌ها به گونه‌ای بوده که انسان به فکر فرو می‌رود که این سنگ اندازی، بروکراسی، و بی توجهی‌ها و… برای چه هستند؟
ساماندهی اوضاع معادن
یکی از فعالان معدن استان سمنان که سابقاً در این کار بوده است، به خبرنگار مهر می‌گوید: مسئولان فکری به حال معادن استان کنند چرا که بدترین وضعیت شامل این زیرساخت‌های مهم شده است. امروز معدن سامان بهتری گرفته اما هنوز هم شرایط نامناسبی دارد چرا که سو استفاده گران به این عرصه وارد شده‌اند.
سید علیرضا موسوی با بیان اینکه معدنی در استان سمنان وجود دارد که در پنج سال ۹ بار سند خورده است، افزود: بعضاً دیده می‌شود که معدن مانند پراید خرید و فروش شده و فقط از این دست به آن دست چرخیده است تا بتوانند از وام بهین یاب و رونق تولید و اشتغال و… آن استفاده و در شهرهایی مانند سمنان و شاهرود آپارتمان بسازند و به ملت بفروشند در حالی که معدن در این مدت هیچ خروجی نداشته است.
وی با بیان اینکه این مسائل را مسئولان استان سمنان نمی‌گویند وگرنه چرا زمانی اعلام می‌شد که بهین یاب در بخش‌های تولیدی معدنی و صنعتی و همچنین کشاورزی و دامداری وام پرداخت می‌کند اما کم کم فقط به صنعتی محدود شد و بخش بسیار اندکی از معدن را پوشش داد؟ گفت: دلیل آن این است که دولت هم فهمید که هجوم بساز و بفروش ها برای وام ارزان قیمت تولیدی در بخش معدن یکباره فراوان شده است، مشکل معادن استان این است که به اهل واگذار نشده و در نتیجه هرکسی آمده پولی داده و با قولنامه مانند یک پراید، معدن خریده است.
معادن به اهلش واگذار شود
این فعال معدنی با بیان اینکه برای کسی که قصد اشتغال‌زایی داشته و می‌خواهد معدن را ثبت و کار کند، آنقدر موانع می‌گذارند که پشیمان می‌شود اما برای کسی که معدنی را خریداری می‌کند تا هزاران سو استفاده را از آن کند راه باز است، بیان کرد: اولین چیزی که از دولت باید خواست این است که معادن را به اهل آن واگذار و به صنایع تبدیلی عرصه معدنی استان سمنان توجه ویژه داشته باشد وگرنه شرایط معدنی استان بهبود نخواهد یافت و به ورطه‌ای از مشکلات بدل می‌شود.
موسوی با بیان اینکه نباید چندان به آمارهای ارائه شده از سوی صمت و دولت اکتفا کرد و کافی است یک روز به بازدید بروید و ببینید در میدان چقدر معدن تعطیل شده و چقدر معدن واقعاً در حال کار هستند و اشتغال برای جوانان این استان ایجاد کرده‌اند، بیان داشت: سرپا کردن یک معدن تا اشتغال برای یک جوان بومی، خون دل‌های فراوان دارد چرا که آنقدر مانع از سوی دولتی‌ها پیش پای یک سرمایه گذار گذاشته می‌شود تا پشیمان شود اما وقتی تمام این موانع را شکست می‌دهی تازه متوجه می‌شوی عده‌ای می‌خواهند به زمین بخوری لذا تولید و معدن در این استان کاری است که اصلاً نباید حتی نزدیکش شد.
موضوعی که موسوی می‌گوید در تحقیقات خبرنگار مهر از دیگر معدن داران استان سمنان نیز مشهود است، عمده معدن کاران از عدم واگذاری معادن به اهلش صحبت می‌کنند و دومین مشکل را مانع تراشی‌های خود دولتی‌ها می‌دانند تمام اینها در حالی است که استان سمنان دارای غنی‌ترین منابع معدنی است. از سوی دیگر باید گفت دولت تنها مشکلات معدن کاران را در بخش نقدینگی دیده و در نتیجه مدام از تسهیلات صحبت می‌کند در حالی که امروز فرسودگی لوازم، مشکلات و مانع تراشی‌های اداری و حتی فقدان کارگر ماهر از جمله دیگر مشکلات معادن هستند که امیدواریم در سفر هیئت دولت به استان سمنان درباره این موضوعات نیز بحث و تبادل نظر شود.