خبرگزاری مهر، گروه استانها - غلامحسین دباغ یزدی: دیار تاکستان‌های سر سبز و باغات انگور خراسان رضوی در شهرستان خلیل‌آباد رتبه اول استان در تولید انگور و کشمش را دارد، گرچه ارقام مختلف انگور در باغ‌های این شهرستان کاشت می‌شود اما انگور «پیکامی» و «عسکری» از خاص‌ترین ارقام در باغ‌های خلیل‌آباد به شمار می‌روند که ۳۰ درصد آن تازه‌خوری و الباقی به کشمش تبدیل می‌شود.
با شروع فصل باردهی و برداشت باغات انگور در این شهرستان، قصه پرغصه هر ساله تکرار می‌شود و باغداران برای فروش دسترنج یک‌ساله خود، نگرانی‌های زیادی را تجربه می‌کنند، مشکل فروش محصول انگور و کشمش به حدی است که به دلیل نبود بازار و سوددهی مناسب و همچنین نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، هرساله نگرانی‌های زیادی را برای کشاورزان به وجود می‌آورد.
افزایش ۱۰۰ درصدی هزینه‌های تولید
یکی از باغداران شهرستان خلیل‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هر ساله کشاورزان با افزایش قیمت هزینه‌های تولید مواجه هستند، اظهار کرد: هزینه‌هایی همچون کود، سم، دستمزد کارگر برای برداشت و تولید و حتی کارتن بسته‌بندی کشمش ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.
علی خبازی از روستای «مزده» عنوان کرد: امسال تولید انگور به‌دلیل حوادثی که رخ داد کاهش یافت و برداشت محصول کمتری داشته‌ایم ولی هزینه اجاره بهای آب برای آبیاری بسیار افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه ۵ درصد از باغات به‌صورت مکانیزه آبیاری می‌شوند، گفت: به خاطر خرده مالک بودن، نمی‌توانیم آبیاری مکانیزه اجرا کنیم.
وی با انتقاد از اینکه با شروع برداشت محصول و تولید کشمش، شاهد پایین‌ترین قیمت خرید محصول از کشاورزان هستیم، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه کشاورزان هزینه‌های بالایی برای تولید پرداخت می‌کنند، تمام سعی‌شان بر این است که تولیدات نمونه داشته باشند تا بتوانند محصولات را در بازار به قیمت خوبی به فروش برسانند.
این کشاورز با بیان اینکه کشمش‌های منطقه دارای درجه‌بندی است و کیفیت محصولات در درشتی، رنگ و بسته‌بندی و تمیزی محصول به‌خوبی مورد توجه کشاورزان است، ادامه داد: در سال گذشته هر کیلو کشمش ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان از کشاورز خریداری شد ولی دلالان پس از اینکه فروش محصولات کشاورزان تمام شد، محصول را با مبالغی همچون ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان به بازار عرضه کردند، امسال نیز تاکنون بر اساس درجه‌بندی کشمش‌ها، برای هر کارتن سه کیلویی تا ۲۰۰ هزار تومان به کشاورز پرداخت کردند.
فقط ۱۰ درصد تولیدات کشمش صادر شده است
مدیرعامل یک شرکت بازرگانی فعال در حوزه کشمش نیز به خبرنگار مهر گفت: هزینه تولید نسبت به سال گذشته دو برابر شده است و با توجه به قیمت تمام شده بالاتر کشمش تولیدی در کشور نسبت به کشورهای دیگر، عملاً بازار کشمش ما در رکود قرار دارد.
علیرضا نعیمی با بیان اینکه قیمت ارز تأثیر زیادی در بازار کشمش دارد، اضافه کرد: با وجود اینکه کیفیت محصولات ایران قابل رقابت با کشورهای دیگر است و تولیدات امسال نیز نسبت به سال گذشته از کیفیت بالاتری برخوردار است اما در سال جاری تاکنون تنها حدود ۱۰ درصد صادرات داشته‌ایم.
گفت: امسال قیمت پایه کشمش در بورس ۶۰۰ هزار ریال تعیین شده است.
مدیرعامل این شرکت بازرگانی اضافه کرد: قیمت تمام شده تولید کشمش در کشورهای دیگر پایین‌تر از ایران است و تا وقتی تولیدات آنها به پایان نرسد، تجار و بازرگانان نسبت به خرید کشمش ایران اقدام نمی‌کنند.
کاهش ۵۰ درصدی تولید کشمش خلیل‌آباد
در این رابطه، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خلیل‌آباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از تولید کشمش ارگانیک در شهر کندر و روستای مزده در این شهرستان خبر داد گفت: تولید کشمش امسال ۱۵ هزار تن بوده است که حدود پنج هزار تن کشمش زرد و ۱۰ هزار تن کشمش سبز تولیدی باغداران این شهرستان بوده است.
محمود شبان با بیان اینکه امسال شاهد کاهش ۵۰ درصدی تولید کشمش نسبت به سال قبل بودیم، تصریح کرد: متأسفانه در سال زراعی ۱۳۹۹ - ۱۴۰۰ حادثه غیر مترقبه همچون سرمازدگی زمستانه، بارندگی بی‌موقع اردیبهشت ماه، گرمای بیش از اندازه خرداد ماه و قطعی برق موتور چاه‌ها، سبب وارد آمدن خسارت زیادی به محصول انگور شهرستان شد.
وی با بیان اینکه پنج هزار و ۷۲۷ هکتار باغ انگور در این شهرستان زیر کشت است، که پنج هزار و ۴۲۰ هکتار آن بارده هستند، اضافه کرد: در سال جاری ۱۰۰ هکتار باغات انگور نسبت به سال قبل افزایش یافته است که در مجموع این باغ‌ها، ۱۲ هزار نفر باغدار مشغول فعالیت هستند.
شبان با اشاره به اینکه ۷۰ درصد کشمش تولیدی شهرستان صادر و ۳۰ درصد آن در داخل کشور مصرف می‌شود، خاطرنشان کرد: ۲۰ درصد از انگور تولیدی شهرستان به صورت تازه‌خوری مصرف می‌شود که تولیدات انگور از گونه‌های پیکامی، عسکری و ارقام جدید ترکمن همچون کندری، فلیم و سیدلس انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه طی دو سال اخیر کشمش به بورس راه یافته که به‌عنوان یکی از روش‌های فروش، علاوه بر روش‌های سنتی در دسترس باغداران قرار گرفته است، تصریح کرد: این روش جدید بوده و فروش و هدایت به سمت بورس زمان‌بر است ولی از لحاظ شفافیت و کشف قیمت در سال گذشته کمک خوبی به باغداران کرد که پیش‌بینی می‌شود امسال استقبال بیشتری از انبار بورس کشمش برای فروش صورت گیرد.
مدیر جهاد کشاورزی خلیل آباد با بیان اینکه باید از باغداری و آبیاری سنتی خارج شویم تا به بهره‌برداری بهتری دست یابیم، گفت: در این زمینه توصیه و ترویج باغات با سیستم جدید در سیستم داربستی و توسعه کشت انگور در گلخانه در برنامه‌های جهاد کشاورزی شهرستان قرار دارد.
رتبه پنجم تولید انگور و کشمش در کشور
وی با بیان اینکه طرح فراز در ۵۰۰ هکتار از باغات شهرستان اجرا شده است، افزود: شهرستان در تولید انگور و کشمش در استان رتبه اول و در کشور مقام پنجم را داراست.
شبان با بیان اینکه همکاری خوب باغداران با کارشناسان حوزه کشاورزی سبب شده موارد فنی به درستی اجرا شود، یادآور شد: محصول کشمش امسال به‌مراتب دارای کیفیت بهتر و بازارپسندی مطلوب‌تری نسبت به سال قبل است.
وی اظهار کرد: متأسفانه فروش فله‌ای کشمش باعث عدم معرفی کشمش خلیل‌آباد و سوءاستفاده دیگر شهرها از کشمش این شهرستان و همچنین کاهش قیمت فروش این محصول شده است.
شبان تأکید کرد: راه‌اندازی و تخصیص اعتبارات و تسهیلات جهت بارگاه بهداشتی، تخصیص اعتبارات کم‌بهره جهت سیستم‌های نوین پرورش، افزایش کارگاه‌های شستشوی کشمش، استفاده از ارقام برتر در تولید جهت کاهش ضایعات از زمان برداشت تا بازار مصرف و ارتقای سطح دانش فنی بهره‌برداران، برای افزایش کیفیت محصول انگور و کشمش بسیار مؤثر خواهد بود.
روشن است که شهرستان خلیل‌آباد در زمینه کشاورزی و باغداری از قطب‌های تولید محصول انگور و کشمش در استان خراسان رضوی و بعضاً در کشور محسوب می‌شود و با توجه به نوع انگور و کشمش تولیدی این شهرستان، باید هر سال برنامه کاملی برای عرضه این محصول به بازار در دستور کار مسئولان قرار گیرد ولی عدم راه‌اندازی صنایع تبدیلی و تنظیم بازار محصول انگور و کشمش برای شهرستانی که قطب کشاورزی استان است، یک ضعف بزرگ به شمار می‌رود که می‌تواند در متعادل‌سازی بازار محصولات تولیدی بسیار تأثیرگذار باشد.