خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۳ آبان ماه می‌توانید با یک صدمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
انتشار مستمر و هفتگی این صد شماره طی ۱۰۰ هفته‌ای که جز اعیاد و روزهای مناسبتی ملی و مذهبی در تقویم سال، میسر نبود جز با حمایت‌ها و نظرات شما مخاطبان عزیز و امید داریم همچنان با نظرها و پیشنهادهای خود ما را در این مسیر یاری کنید.
چهره هفته؛ احسان علیخانی و یک چالش سخت
با وجود اینکه شبکه سه از این هفته دوباره پخش تیزرهای «عصر جدید» را آغاز کرده اما هنوز نه خبری از احسان علیخانی هست و نه تولید فصل تازه «عصر جدید» و نه حتی داوران جدید برنامه! خود تیزر هم جزئیات جدیدی ندارد و همان فراخوانی است که پیش از این هم در شبکه پخش شده بود و حالا بدون تغییرات جدیدی دوباره روی آنتن شبکه سه رفته است.
فصل تازه «عصر جدید» نسبت به دو فصل قبل یک چالش دوباره برای علیخانی خواهد بود که با تغییراتی همراه است و جدی‌ترین و مهمترین آن تغییر داوران است و هر کدام از این تغییرات باعث می‌شود این فصل که باز هم در کرونا ساخته می‌شود با ریسک‌هایی همراه باشد و شاید برای همین است که هنوز علیخانی به شکل جدی و رسمی به آن ورود نکرده است.
از طرفی تلویزیون در ماه‌های اخیر و چندین هفته پس از محرم و صفر هنوز نتوانسته برنامه جذابی برای مخاطبان پخش کند نه تاکشوها نه مسابقات و نه برنامه‌های گفتگومحور نتوانسته‌اند دلبری چندانی از مخاطبان داشته باشند و نظرسنجی‌های اخیر تلویزیون نیز خروجی جز این نشان نمی‌دهد.
برنامه‌های جدیدی هم قرار است به پخش برسند که احتمالاً شروع برخی مثل «دورهمی» با توجه به مشخص بودن مدل مسابقه آن هم نتواند شگفتانه خاصی باشد. این میان همه برگ برنده تلویزیون در فصل زمستان یا ماه اسفند و حتی نوروز روی دو برند شاخص یعنی «خندوانه» و «عصر جدید» خواهد بود و باز «عصر جدید» با انتخاب درست داوران، مربی‌ها و به خصوص استعدادها پتانسیل بیشتری برای جذب مخاطب دارد. آن چنان که فصل اول این برنامه هر چقدر نقدهای تند و تیزی دریافت کرد در پیشروی و پخش تدریجی مخاطبان بیشتری را هم جذب کرد و یک آزمون و خطای چندین ماهه داشت که تا پایان فصل و رقابت‌های فینال به مخاطبی چند میلیونی رسید و رقم عجیبی از آرای مردمی را در انتخاب نفرات برتر شاهد بودیم.
فصل دوم «عصر جدید» اگرچه نتوانست به میزان فصل اول جذابیت داشته باشد با این حال جزو معدود برنامه‌هایی بود که هر بار طراحی ویژه ای برای رویایی با پیک‌های مختلف ویروس کوید ۱۹ داشت و در نبرد سخت برنامه سازی در پاندمی کرونا پیروز میدان شد. اما همین چالش‌ها باعث شد علیخانی هم هر بار مصر باشد با کاهش کرونا «عصر جدید» را بسازد.
حالا بعد از دو فصل انتظارها از احسان علیخانی در مقام مجری و کارگردان «عصر جدید» بسیار بالا رفته است، دست تلویزیون هم از برنامه‌های جذاب خالی است و یکی از برگ برنده‌های اصلی تلویزیون که با دوران رییس جدید صداوسیما هم همزمان شده در دستان او قرار گرفته است.
حاشیه هفته؛ ایمیل مستقیم به آقای رییس
ایمیل پیمان جبلی رئیس تازه نفس صداوسیما که با حجمی از اقدامات تازه روی کار آمده است این هفته در اختیار کارکنان سازمان قرار گرفت تا صداوسیمایی‌ها بتوانند به شکل مستقیم و بی واسطه با او در ارتباط باشند.
اطلاع رسانی نسبت به این ایمیل و ارتباط مستقیم با شخص اول رسانه ملی با یک حاشیه همراه بود و ابتدا این ایمیل برای ارتباط مستقیم با مردم عنوان شده بود. در متن این خبر آمده بود که دکتر پیمان جبلی رایانامه‌ای را برای دریافت پیام‌ها و دیدگاه‌های مردم عزیز سراسر میهن اسلامی ایجاد کرده است اما به فاصله‌ای اندک اصلاحیه‌ای بر این خبر خورد و مشخص شد که ایمیل داخلی و برای کارکنان سازمان است.
در عین حال این اقدام رئیس رسانه ملی می‌تواند باب تازه‌ای برای ارتباط بی واسطه با کارکنانی باشد که در اغلب موارد از آسیب‌ها و معضلات در روند اداری و ساختاری رسانه ملی از مدیرانشان آگاه‌تر و مطلع ترند. اگرچه در این خبر به جزئیات بیشتری از این فرایند اشاره نشد که به طور مثال قرار است گزارشی هم از این اتفاق به کارکنان داده شود و یا ایمیل‌ها با چه محورهایی بیشتر موضوعیت پیدا کرده و پیگیری می‌شوند.
باید منتظر ماند و دید این نحوه ارتباط مستقیم چه ارزش افزوده‌ای برای ریاست جبلی خواهد داشت و آیا همین قدر جدی و بی واسطه به حرکت خود ادامه خواهد داد یا ممکن است در حد یک اتفاق خبری باقی بماند.
اتفاق ویژه؛ یک موضع جدید و صریح درباره سریال‌های خانگی
ارشاد، ساترا و صداوسیما در یکی دو سال اخیر سه ضلع مثلث چالش برانگیز و تصمیم گیر درباره شبکه نمایش خانگی و سریال‌هایش بودند و حالا با موضع رسمی محمد خزاعی رئیس جدید سازمان سینمایی در دولت جدید باید دید این تصمیم گیری ها به کدام سمت سنگین خواهد شد.
پیش از این یکی دو سالی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر یا همان ساترا تلاش کرد تا حدود تصمیم‌گیری‌ها و نفوذ خود را وسعت ببخشد و از نظارت بر پلتفرم‌ها به نظارت بر خروجی سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی و بعد هم تصویب و مجوز فیلمنامه‌ها و ساخت آثار رسید. بعد از آن و در روزهای پایانی ریاست علی عسکری بر سازمان صداوسیما، شورایی محتوایی زیر نظر مستقیم ریاست صداوسیما تشکیل شد و کار اعطای مجوز به سریال‌های خانگی را بر عهده گرفت.
طی این یکی دو ماه که وزیر جدید ارشاد در دولت ابراهیم رییسی منصوب شد و پس از او محمد خزاعی به عنوان رییس جدید سازمان سینمایی سمت گرفت وضعیت سریال‌های خانگی همچنان با چالش مواجه بود تا اینکه خزاعی روز گذشته اولین موضع رسمی از طرف دولت جدید را اعلام کرد.
اگرچه پیش از این و در دولت قبل هم تلاش‌های زیادی برای بازگشت مجوز سریال‌های خانگی به ارشاد می‌شد اما خروجی سریال‌ها در دوره حسن روحانی باعث شد ساخت و ساز سریال به صداوسیما واگذار شود و حالا ممکن است با این اعلام موضع خزاعی مجوز ساخت سریال‌های خانگی دوباره به وزارت ارشاد برگردد.
در سخنان خزاعی که طی یک خبر رسمی برای رسانه‌ها ارسال شده، آمده است: «رییس سازمان سینمایی معتقد است مصوبه واگذاری آثار نمایش خانگی و پلتفرم‌ها به سازمان صداوسیما نیازمند بازنگری است و در حال حاضر موضوع از طریق مجازی و مراجع ذیصلاح در حال پیگیری است.»
خزاعی در ادامه سخنانش هم گفته است: «با بازنگری این مصوبه مسئولیت نمایش خانگی که به مسئولیت‌های تلویزیون اضافه شده به جای اصلی اش برمی‌گردد»
حال باید دید صداوسیما در پی این واکنش رسمی و صریح خزاعی چه تصمیماتی خواهد گرفت و دوره تازه رایزنی‌های ارشاد و صداوسیما چه زمانی به نتیجه خواهد رسید.
نکته هفته؛ نظرسنجی جدید تلویزیون و جنجال حیات وحش
نظرسنجی‌های صداوسیما و جزئیاتی که از برنامه‌های سیما، مخاطبانشان و آمار پربیننده ها اعلام می‌شود اغلب با حواشی و جنجال‌هایی همراه بوده است چه نسبت به خروجی این آمارها و چه نسبت به صحت و سقمشان.
این بار هم جدیدترین نظرسنجی سازمان که نسبت به برنامه‌های پربیننده تلویزیون در مهرماه انجام شده بود با حاشیه‌هایی رو به رو شد که بخشی از آن به دلیل ابهام در تنظیم و نوع نوشتاری این نظرسنجی بود.
در بخش مقدمه و ورودی این نظرسنجی آمده بود: «نظرسنجی مرکز تحقیقات درباره برنامه‌های شاخص سیما در مهر ۱۴۰۰ نشان می‌دهد ۷۸.۴ درصد مردم در این ماه بیننده برنامه‌های سیما شامل سریال، فیلم سینمایی، مسابقه، سخنرانی، برنامه‌های گفتگومحور، ورزشی و اخبار بوده‌اند.
نتایج این نظرسنجی که از افراد بالای ۱۲ سال و بالاتر و در تهران و ۳۰ شهر دارای مرکز صداوسیما انجام شده، نشان می‌دهد نیمی از پربیننده‌ترین برنامه‌های مهر ۱۴۰۰ متعلق به برنامه‌های ورزشی است»
با این مقدمه بسیاری حتی رسانه‌ها تصور کردند نظرسنجی تلویزیون همه دسته بندی‌های پخش تلویزیون شامل سریال، سخنرانی، برنامه و… را شامل شده است و حیرت کردند که چطور در میان این همه برنامه و سریال و ژانرهای مختلف برخی برنامه‌ها در میان پربیننده‌ها قرار گرفته است.
با این حال نظرسنجی مربوطه آنطور که در تیتر خبر آمده صرفاً نسبت به برنامه‌های شاخص تلویزیون بوده است هرچند که این عنوان و ترکیب هم خود ابهاماتی دارد که جامع و مانع نیست.
غیر از دایره برنامه‌های نظرسنجی، خروجی آن هم نکته دیگری بود که مورد بحث قرار گرفت. اگرچه در مهرماه رقابت‌های کشتی در صدر قرار داشت و تقریباً تلویزیون اکثر خانواده‌های ایرانی روی این مسابقات روشن می‌شد با این حال بعد از مسابقات کشتی و پخش زنده رقابت‌های فوتبال، در رتبه سوم پربیننده‌ها همچنان مستندهای «حیات وحش» خودنمایی می‌کرد که پیش از این هم چندین بار جزو پربیننده‌ها بوده است و اینکه یک مستند تامینی نسبت به انواع و اقسام برنامه‌هایی با پروداکشن های سخت و تاکشوهای سلبریتی محور و برنامه‌های ترکیبی صبحگاهی و عصرگاهی توانسته است گوی رقابت را ببرد نیز نکته حائز اهمیتی است.
پیشنهاد ویژه؛ آیتم‌هایی درباره مشاهیر
پیشنهاد این هفته چندان مناسبتی یک روز و شب خاص نیست و در هر شبکه و تایمی احتمالاً می‌توانید شاهد موشن گرافیک‌هایی باشید که به صورت میان برنامه روی آنتن می‌رود و احتمالاً در هر ساعت و شبکه ای می‌توانید شاهد برخی از آنها باشید.
مدتی است در شبکه‌های مختلف در میان برنامه‌ها و ابتدا و انتهای یک برنامه یا سریال و… موشن گرافیک‌هایی با ترکیب عکس و متن و تصاویر متحرک درباره مشاهیر ایران پخش می‌شود که از مشاهیر حوزه ادبیات تا سرداران و حتی چهره‌های معاصر عرصه فرهنگ و هنر، دفاع مقدس و… را در بر می‌گیرد.
در این آثار که زمان آنها معمولاً حدود یک و نیم دقیقه است تلاش می‌شود همه جنبه‌های مهم زندگی آن فرد مشهور در همین بازه کوتاه توضیح داده شود. همه این توضیحات هم به دور از الفاظ و توصیف‌های شعاری و گل درشت است و تنها قرار است به زبانی ساده مثلاً به زندگی خواجه حافظ شیرازی یا خلبان شهید عباس دوران یا… پرداخته شود.
پخش این آثار کوتاه یک و نیم دقیقه‌ای در همه شبکه‌های سیما اطلاعات عمومی مختصری را برای مخاطب از مشاهیر قرار می‌دهد که با بازپخش‌های چند باره حداقل می‌تواند شناسنامه‌ای کلی از این چهره‌ها داشته باشد و ویژگی‌اش هم این است که به دور از تعابیر پیچیده و با ریتمی تند و نقاشی‌ها و تصاویر متنوع و موسیقی که در زیر متن کار قرار گرفته است آنها را برای مخاطب ارائه می‌کند. در ابتدای این آثار اسم «چهل ستون» و در پایانش عنوان «فرزند ایران» دیده می‌شود و در عین سادگی می‌تواند برای هر مخاطبی جذاب و جالب توجه باشد.