خبرگزاری مهر؛ گروه استانها؛ تولید انرژی‌های تجدید پذیر از سال ۱۳۷۴ در کشور با ارائه مشوق‌هایی شروع شد و در خراسان جنوبی حدود ۱۰ سال پیش و از سال ۹۰ با احداث چند نیروگاه بر روی پشت بام مسجد و مدرسه با هزینه دولت این طرح آغاز شد و تبلیغاتی برای آشنایی و مشارکت مردم نیز در این خصوص انجام شد.
بر اساس اطلاعات هواشناسی، خراسان جنوبی یکی از آفتابی‌ترین استان‌های کشور است به گونه‌ای که در این استان تنها هوا در ۷۵ روز ابری بوده و در ۳۰۰ روز باقیمانده سال نعمت بی کران خورشید در تمامی ساعات روز بر زمین می تابد.
در سال‌های بعد با ابلاغ بخشنامه معاون اول سابق رئیس جمهور ادارات دولتی موظف شدند که ۲۰ درصد برق مصرفی خود را با نصب نیروگاه تولید کنند که تاکنون تعدادی از ادارات استان اقداماتی در این خصوص انجام داده‌اند.
همچنین با توجه به ظرفیت‌ها و شرایط موجود در زمینه اقلیم و هوا، در استان اقداماتی برای سرمایه گذاری تولید انرژی‌های تجدید پذیر آغاز شد و با بهره برداری از چند نیروگاه به دلیل افزایش قیمت تجهیزات و دیگر مشکلات روند احداث نیروگاه‌های بزرگ با مشکلاتی مواجه شد.
گام‌های برداشته شده
معاون پژوهشی، فناوری و نوآوری دانشگاه بیرجند به خبرنگار مهر می‌گوید: با نصب نیروگاه خورشیدی زمینه تولید ۶۰ کیلووات برق در دانشگاه فراهم شد و امکان تولید ۱۵۰ کیلووات دیگر هم وجود دارد که با انجام آن ۲۰ درصد برق مورد نیاز از انرژی تجدید پذیر در این دانشگاه تأمین می‌شود.
به گفته حمید رضا نجفی علاوه بر این تا ظرفیت ۲ مگاوات تولید برق از این طریق در دانشگاه بیرجند وجود دارد.
معاون اشتغال کمیته امداد خراسان جنوبی هم در گفتگو با مهر با اعلام اینکه از سال ۹۸ نصب نیروگاه‌های خورشیدی بر روی پشت بام مددجویان خراسان جنوبی شروع شد، می‌گوید: ۱۹۸ نیروگاه ۵ کیلوواتی تاکنون ایجاد شده است.
علی اکبر نخعی عنوان می‌کند: هزار و۷۱۶ خانواده از مددجو جویان برای انجام این کار شناسایی و به شرکت توزیع برق معرفی شده‌اند تا در صورت صرفه اقتصادی اقدام لازم برای احداث نیروگاه خورشیدی انجام شود.
به گفته وی سال گذشته هزینه ایجاد هر نیروگاه از ۲۵ میلیون تومان به ۶۵ میلیون تومان افزایش یافت که ۵ میلیون تومان بلاعوض و بقیه هزینه آن با اعطای تسهیلات بانکی پرداخت می‌شد و برق تولیدی وارد شبکه برق شده و هر دو ماه پول آن به مددجو پرداخت می‌شود.
ظرفیت ایجاد ۵ هزار نیروگاه خورشیدی خانگی در استان
مجری انرژی‌های تجدید پذیر خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه از سال ۹۰ طرح احداث نیروگاه‌های خورشیدی بر روی چند مدرسه و مسجد با هزینه دولت در استان آغاز شد، می‌گوید: در ابتدا برق تولیدی به دولت فروخته نمی‌شد و اگر مصرف داخلی منازل از برق تولیدی کمتر بود انجام این کار توجیه نداشت لذا مقرر شد مردم با پرداخت ۵۰ درصد هزینه، برق تولیدی را به دولت بفروشند که از این طرح چند سالی استقبال شد.
علیرضا پوزشی با بیان اینکه سازمان انرژی‌های تجدید پذیر سال ۹۵ طرحی را ارائه داد که بر اساس آن با پرداخت ۱۰۰ درصد هزینه مورد نظر و با نصب کنتوری جداگانه برق تولیدی خریداری می‌شد و اولین نیروگاه استان فروردین ۹۶ به شبکه متصل شد.
به گفته وی نیروگاه‌های خورشیدی خانگی متصل به شبکه استان ۴۶۷ مورد با مجموع ظرفیت ۴ هزار و ۸۳۶ کیلووات است و حدود ۳ میلیارد تومان هر دو ماه برای خرید برق تولید خانگی پرداخت می‌کنیم.
وی ادامه داد: ظرفیت ایجاد ۵ هزار مورد نیروگاه خورشیدی خانگی با تولید ۴۰ مگاوات برق در استان وجود دارد.
مجری انرژی‌های تجدید پذیر خراسان جنوبی با اعلام اینکه از سال ۹۷ ادارات دولتی و شرکت‌های نیمه دولتی و وابسته به دولت با استفاده از اعتبار دولتی بر اساس بخشنامه معاون اول ریاست جمهوری دولت دوازدهم باید ۲۰ درصد برق مصرفی خود را از انرژی‌های تجدید پذیر تأمین می‌کردند، می‌گوید: تا سال ۹۷ باید این کار اجرایی می‌شد و اگر اقدامی برای این منظور نمی‌شد ۸۰ درصد برق مصرفی آنها به نرخی که از مردم برق تولیدی خریداری می‌شد و ۲۰ درصد دیگر با تعرفه عمومی محاسبه می‌شد.
بخشنامه‌ای که نیمه کاره رها شد
وی ادامه داد: سال ۹۸ با استانداری و همه ادارات کل در این باره مکاتبه شد تا با تخصیص اعتبار این طرح اجرایی شود که تعدادی از دستگاه‌ها مانند منابع طبیعی، اداره کل بازرسی، شرکت برق، دانشگاه بیرجند و… اقداماتی در این باره انجام داده‌اند.
وی تصریح کرد: اما بین این ادارات و آنهایی که نیروگاه مورد نیاز را احداث نکرده‌اند از این نظر تفاوتی وجود ندارد و مجوزی برای جریمه این ادارات نداریم و آنها به دلیل محدودیت‌های اعتباری اقدامی نکرده‌اند و برای هر تولید هر کیلو وات برق ۱۸ میلیون تومان باید هزینه شود.
به گفته وی برای احداث نیروگاه تا ۲۰۰ کیلووات شرکت توزیع نیروی برق استان قرار داد منعقد و برق تولیدی را خریداری می‌کند و از ۲۰۰ کیلو وات بیشتر ساتنا در تهران طرف قرار داد است و برق تولیدی را خریداری می‌کند و با توجه به اینکه برق مصرفی کل استان ۳۰۰ مگاوات است تولید انرژی‌های تجدید پذیر باید با مصرف استان متناسب باشد در غیر این صورت مشکلاتی به وجود می‌آید.
وی با اعلام اینکه در حال حاضر نیروگاه‌های خورشیدی ۱۰ مگاوات خوسف ،۷ مگاوات سربیشه و یک مگاوات ارسک بشرویه به شبکه متصل شده است، عنوان می‌کند: هر چند ظرفیت بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در این باره در استان با توجه به اقلیم، هوای صاف و دما وجود دارد اما سرمایه گذاری در این مورد به تنهایی ملاک نمی‌باشد و امکان تزریق آن به شبکه هم باید وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه تعیین ظرفیت توسط تهران است و صدور مجوز ۶ ماه زمان می‌برد، بیان داشت: سرمایه گذاری در این حوزه ارزی است و با توجه به افزایش قیمت‌های اخیر و اینکه نیروگاه‌های خورشیدی یا مواد خام آن باید از خارج تهیه شود سرمایه گذاری در این باره کار آسانی نمی‌باشد.
وی گفت: با همه این سختی‌ها نیروگاه ۵۰ مگاواتی بادی درح در قالب ۲۰ واحد ۲.۵ مگاواتی در حال احداث است که ۴ واحد ۱۰ مگاواتی آن کلنگ زنی شده و تجهیزات آن به محل حمل شده که در سال ۱۴۰۰ با رفع مشکلات موجود نصب خواهد شد و ۴۶ مگاوات نیروگاه‌های خورشیدی و بادی و ۹۰ مگاوات نیروگاه گازی در استان است.
خراسان جنوبی علی رغم ظرفیتی که در زمینه تولید انرژی‌های نو دارد هنوز نتوانسته بازار انرژی‌های نو را در دست بگیرد این در حالی است که استان با داشتن بیش از ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان می‌تواند صادر کننده مهمی در حوزه برق تولیدی حداقل از انرژی خورشیدی باشد.
سنگ پیش پای سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های نو
معاون اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهارکرد: در حوزه انرژی‌های نو اراضی مرغوب برای سرمایه گذاری که کنار پست‌های ۱۳۲و یا ۴۰۰ توزیع و خطوط انتقال برق است، توسط عده‌ای بلوکه شده است که باید در این زمینه ورود شود و افرادی که طی سال‌های قبل این اراضی را برای اجرای طرح در اختیار گرفته‌اند اما اقدامی انجام نداده‌اند از آنها باز پس گرفته شود.
محمد بهروزی با بیان اینکه در حوزه تولید پنل‌های خورشیدی در کشور مشکلاتی وجود دارد، گفت: متأسفانه تولید کننده مناسب در کشور که بتواند پاسخگوی نیاز داخل باشد را نداریم.
وی با اذعان به اینکه یکی از دغدغه‌های سرمایه گذاران در حوزه انرژی‌های خورشیدی این است که واردات پنل‌های مورد نیاز به کندی صورت می‌گیرد، عنوان کرد: باید سعی شود تسهیلاتی برای تجهیزاتی مثل پنل و اینورتر که در کشور تولید کمی دارند در نظر بگیریم تا سرمایه گذاران بتوانند آن را به راحتی وارد کنند.
به گفته وی قوانین و مقرراتی در این حوزه نیز باید بازنگری و به روز شود تا تا مثل دیگر کشورها بهره وری کاملی از این ظرفیت ببریم.
یکی از علل تن دادن به خاموشی‌های تابستانه و زمستانه، کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تأسیس نیروگاه‌ها است که در جهت اهداف و سیاست‌های توسعه پایدار اقتصادی و مدیریت مصرف انرژی نیاز است تا موانع در این حوزه برداشته شود و از منابع ارزشمند و خدادادی بهره برداری شود.